جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'جرجانی (ابهام زدایی)' به 'جرجانی (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01714.jpg|بندانگشتی|جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم]] | [[پرونده:NUR01714.jpg|بندانگشتی|جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ابوالفتح ال‍ج‍رج‍ان‍ی | ||
ام‍ی‍ر ابوالفتح ال‍ج‍رج‍ان‍ی | ام‍ی‍ر ابوالفتح ال‍ج‍رج‍ان‍ی | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" | میرزا محمد علی مشهور به مخدوم خادم حسینی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" | | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" | | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |976 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[ابراهیم بن محمد عربشاه اسفرائینی]] | ||
پدرش مخدوم خادم حسینی | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[الباب الحادي عشر]] | ||
[[تفسیر شاهی او آیات الأحکام (جرجانی)]] | [[تفسیر شاهی او آیات الأحکام (جرجانی)]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01714AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|جرجانی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''امير ابوالفتح بن مخدوم خادم حسینى عربشاهى''' (متوفای 976ق- اردبیل)، فاضل، متكلم، فقيه، اصولى، مفسر، شرقى، حسینى، شيعى، امامى، صاحب تحقيق و تصنيف، معاصر شاه اسماعيل صفوى، و شاه طهماسب موسوى حسینى صفوى اول. | |||
امير ابوالفتح بن مخدوم خادم | |||
فاضل، متكلم، فقيه، اصولى، مفسر، شرقى، | |||
==نسب او== | ==نسب او== | ||
پدر مترجم مير مخدوم شيعى امامى معاصر شاه اسماعيل اول صفوى بوده قبل از پسرش مير ابوالفتح بدار بقاء رحلت كرده چنانچه علامه قاضى نورالله رحمةالله‌عليه در مجالس المؤمنين تصريح كرده است. | |||
مير مخدوم پدر مؤلف غير از ميرزا مخدوم عامى سنى است از جهت اين كه ميرزا مخدوم سنى هم عصر شاه اسماعيل ثانى است و در اسلامبول در سنۀ 995 فوت كرده چنانچه در [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] ضبط شده است. | |||
مير مخدوم پدر مؤلف غير از ميرزا مخدوم عامى سنى است از جهت اين كه ميرزا مخدوم سنى هم عصر شاه اسماعيل ثانى است و در اسلامبول در سنۀ 995 فوت كرده چنانچه در كشف الظنون ضبط شده است. | |||
و جمعى از اعلام فن رجال از روى اشتباه در تطبيق ميرزا مخدوم عامى را معاصر شاه طهماسب اول نوشته‌اند و حال آن كه شاه طهماسب اول در سنۀ 980 فوت كرده و پس از وى پسرش شاه اسماعيل ثانى به مقام سلطنت رسيده است. | و جمعى از اعلام فن رجال از روى اشتباه در تطبيق ميرزا مخدوم عامى را معاصر شاه طهماسب اول نوشته‌اند و حال آن كه شاه طهماسب اول در سنۀ 980 فوت كرده و پس از وى پسرش شاه اسماعيل ثانى به مقام سلطنت رسيده است. | ||
منشأ اشتباه: توافق اسم پدر مير ابوالفتح با اسم ميرزا مخدوم سنى و توافق اسم شاه هم عصر مير ابوالفتح با اسم سلطان وقت ميرزا مخدوم سنى بوده است كه از روى اشتباه در تطبيق اسم، حمل بر اتحاد كرده‌اند چنانچه جمعى از روى اشتباه شاه معاصر مير ابوالفتح را به اسم شاه طهماسب ثانى درج كرده‌اند در حالى كه شاه طهماسب ثانى در سال 1139 به مشهد مقدس لشكر كشى كرده و در سال 1142-1145 از دنيا رحلت نمود. | منشأ اشتباه: توافق اسم پدر مير ابوالفتح با اسم ميرزا مخدوم سنى و توافق اسم شاه هم عصر مير ابوالفتح با اسم سلطان وقت ميرزا مخدوم سنى بوده است كه از روى اشتباه در تطبيق اسم، حمل بر اتحاد كرده‌اند چنانچه جمعى از روى اشتباه شاه معاصر مير ابوالفتح را به اسم شاه طهماسب ثانى درج كرده‌اند در حالى كه شاه طهماسب ثانى در سال 1139 به مشهد مقدس لشكر كشى كرده و در سال 1142-1145 از دنيا رحلت نمود. | ||
== ولادت == | |||
تاریخ ولادت وی به درستی روشن نیست و تاریخ نویسان در تراجم ذکری از آن به میان نیاورده‌اند. | |||
== تحصیلات == | |||
وی علوم دینی را از اساتید بنام قرن دهم هجری یاد گرفت. از اساتید بنام وی می‌توان علامه مولی [[ابراهیم بن محمد عربشاه اسفرائینی]] (متوفی ۹۴۳ ق) صاحب تعلیقه بر شرح کافیه در علم نحو نام برد. همچنین پدر بزرگوارش علامه میرزا محمد علی مشهور به مخدوم خادم حسینی از دیگر استادان وی می‌باشد. | |||
==گفتار بزرگان== | ==گفتار بزرگان== | ||
جلالت شأن و علو رتبت امير ابوالفتح خادم حسینى عربشاهى مانند آفتاب تابان در كبد آسمانست چنانچه ارباب تراجم در معاجم خودشان متحدا در تبجيل و تجليل علمى و عملى آن قائد عظيم الشأن شرح مبسوطى ايراد كرده‌اند. | |||
مورخ بزرگ حسن بيگ روملو در كتاب أحسن التواريخ (ص 443) در وقايع سال 976 و كسانى كه در آن سال در گذشته‌اند می‌نويسد: | |||
و هم در اين سال مولانا اعلم افهم، جامع العلوم و الحكم المير ابوالفتح كه از سادات شريفى شرقه بود در دار الارشاد اردبيل به فجأه متوجه عالم بقا گرديد، جناب مولوى از جملۀ تلاميذ مولانا عصام‌الدين است، در ما وراء النهر تحصيل نموده آخر در شهر مذكور متوطن گرديد، از جمله نتايج قلم خجسته رقمش حاشيه بر مطالع است. | |||
علامه فقيد [[مدرس، محمدعلی|ميرزا محمد على مدرس]] در كتاب ريحانه (ج 2 ص326) می‌نويسد: | |||
علامه فقيد ميرزا محمد على مدرس در كتاب ريحانه (ج 2 | |||
فاضل، كامل، فقيه، متكلم، محدث، مفسر، اصولى، از اكابر علماء شيعه در عهد شاه طهماسب و در نزد او بسيار محترم بود. | فاضل، كامل، فقيه، متكلم، محدث، مفسر، اصولى، از اكابر علماء شيعه در عهد شاه طهماسب و در نزد او بسيار محترم بود. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
امير ابوالفتح بن مخدوم خادم حسینى عربشاهى در سنۀ 976ق چشم از جهان فرو بست و در شهرستان اردبيل در مقبرۀ شيخ صفى‌الدين جد ملوك صفويه مدفون شد. | |||
== آثار == | |||
آثار علمی وی بسیار است. وی بیشتر در زمینه منطق و کلام شروح و رسایلی به رشته تحریر در آورده است که به مهمترین آنها اشاره می‌گردد: | |||
# شرح آيات الأحكام بالفارسیة سماه تفسير الشاهي لكونه باسم السلطان المذكور. | |||
# شرح الباب الحادي عشر المعروف بطريق المزج و البسط. | |||
# رسالة فى أصول الفقه. | |||
# رسالة في تحقيق شبهة المجهول المطلق. | |||
# حاشية على المطالع (في المنطق). | |||
# حاشية على حاشية الدوانی(على شرح التجريد). | |||
# حاشية على تهذيب المنطق (للتفتازاني). | |||
# حاشية على الكبرى لجده السيد شريف (في المنطق). | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[الباب الحادي عشر]] | [[تفسیر شاهی او آیات الأحکام]] | ||
[[الباب الحادي عشر]] | |||
[[ | [[الفتحية في ترجمة العلامة المتكلم الفقيه السيد المير ابوالفتح العربشاهي]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:متکلمان]] | |||
[[رده:مفسران شیعه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۳۴
| نام | جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم |
|---|---|
| نامهای دیگر | ابوالفتح ال‍ج‍رج‍ان‍ی
ام‍ی‍ر ابوالفتح ال‍ج‍رج‍ان‍ی حسینی ال‍ج‍رج‍ان‍ی، ابوالفتح بن مخدوم ع‍رب‍ش‍اه‍ی ال‍ج‍رج‍ان‍ی، ام‍ی‍ر ابوالفتح |
| نام پدر | میرزا محمد علی مشهور به مخدوم خادم حسینی |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 976 ق |
| اساتید | ابراهیم بن محمد عربشاه اسفرائینی
پدرش مخدوم خادم حسینی |
| برخی آثار | الباب الحادي عشر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01714AUTHORCODE |
امير ابوالفتح بن مخدوم خادم حسینى عربشاهى (متوفای 976ق- اردبیل)، فاضل، متكلم، فقيه، اصولى، مفسر، شرقى، حسینى، شيعى، امامى، صاحب تحقيق و تصنيف، معاصر شاه اسماعيل صفوى، و شاه طهماسب موسوى حسینى صفوى اول.
نسب او
پدر مترجم مير مخدوم شيعى امامى معاصر شاه اسماعيل اول صفوى بوده قبل از پسرش مير ابوالفتح بدار بقاء رحلت كرده چنانچه علامه قاضى نورالله رحمةالله‌عليه در مجالس المؤمنين تصريح كرده است.
مير مخدوم پدر مؤلف غير از ميرزا مخدوم عامى سنى است از جهت اين كه ميرزا مخدوم سنى هم عصر شاه اسماعيل ثانى است و در اسلامبول در سنۀ 995 فوت كرده چنانچه در كشف الظنون ضبط شده است.
و جمعى از اعلام فن رجال از روى اشتباه در تطبيق ميرزا مخدوم عامى را معاصر شاه طهماسب اول نوشته‌اند و حال آن كه شاه طهماسب اول در سنۀ 980 فوت كرده و پس از وى پسرش شاه اسماعيل ثانى به مقام سلطنت رسيده است.
منشأ اشتباه: توافق اسم پدر مير ابوالفتح با اسم ميرزا مخدوم سنى و توافق اسم شاه هم عصر مير ابوالفتح با اسم سلطان وقت ميرزا مخدوم سنى بوده است كه از روى اشتباه در تطبيق اسم، حمل بر اتحاد كرده‌اند چنانچه جمعى از روى اشتباه شاه معاصر مير ابوالفتح را به اسم شاه طهماسب ثانى درج كرده‌اند در حالى كه شاه طهماسب ثانى در سال 1139 به مشهد مقدس لشكر كشى كرده و در سال 1142-1145 از دنيا رحلت نمود.
ولادت
تاریخ ولادت وی به درستی روشن نیست و تاریخ نویسان در تراجم ذکری از آن به میان نیاورده‌اند.
تحصیلات
وی علوم دینی را از اساتید بنام قرن دهم هجری یاد گرفت. از اساتید بنام وی می‌توان علامه مولی ابراهیم بن محمد عربشاه اسفرائینی (متوفی ۹۴۳ ق) صاحب تعلیقه بر شرح کافیه در علم نحو نام برد. همچنین پدر بزرگوارش علامه میرزا محمد علی مشهور به مخدوم خادم حسینی از دیگر استادان وی می‌باشد.
گفتار بزرگان
جلالت شأن و علو رتبت امير ابوالفتح خادم حسینى عربشاهى مانند آفتاب تابان در كبد آسمانست چنانچه ارباب تراجم در معاجم خودشان متحدا در تبجيل و تجليل علمى و عملى آن قائد عظيم الشأن شرح مبسوطى ايراد كرده‌اند.
مورخ بزرگ حسن بيگ روملو در كتاب أحسن التواريخ (ص 443) در وقايع سال 976 و كسانى كه در آن سال در گذشته‌اند می‌نويسد:
و هم در اين سال مولانا اعلم افهم، جامع العلوم و الحكم المير ابوالفتح كه از سادات شريفى شرقه بود در دار الارشاد اردبيل به فجأه متوجه عالم بقا گرديد، جناب مولوى از جملۀ تلاميذ مولانا عصام‌الدين است، در ما وراء النهر تحصيل نموده آخر در شهر مذكور متوطن گرديد، از جمله نتايج قلم خجسته رقمش حاشيه بر مطالع است.
علامه فقيد ميرزا محمد على مدرس در كتاب ريحانه (ج 2 ص326) می‌نويسد:
فاضل، كامل، فقيه، متكلم، محدث، مفسر، اصولى، از اكابر علماء شيعه در عهد شاه طهماسب و در نزد او بسيار محترم بود.
وفات
امير ابوالفتح بن مخدوم خادم حسینى عربشاهى در سنۀ 976ق چشم از جهان فرو بست و در شهرستان اردبيل در مقبرۀ شيخ صفى‌الدين جد ملوك صفويه مدفون شد.
آثار
آثار علمی وی بسیار است. وی بیشتر در زمینه منطق و کلام شروح و رسایلی به رشته تحریر در آورده است که به مهمترین آنها اشاره می‌گردد:
- شرح آيات الأحكام بالفارسیة سماه تفسير الشاهي لكونه باسم السلطان المذكور.
- شرح الباب الحادي عشر المعروف بطريق المزج و البسط.
- رسالة فى أصول الفقه.
- رسالة في تحقيق شبهة المجهول المطلق.
- حاشية على المطالع (في المنطق).
- حاشية على حاشية الدوانی(على شرح التجريد).
- حاشية على تهذيب المنطق (للتفتازاني).
- حاشية على الكبرى لجده السيد شريف (في المنطق).