ابن تلمسانی، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'تلمسانی (ابهام زدایی)' به 'تلمسانی (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | | | data-type="authorOtherNames" |شرف‌الدين عبدالله بن محمد الفهري المصري المشهور بابن التلمساني | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۱: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" |شیخ | | data-type="authorTeachers" |شیخ تقی‌الدین مقترح | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" | | | data-type="authorWritings" |[[شرح معالم أصول‌الدين للإمام فخرالدين الرازي]] | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|تلمسانی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''شرف‌الدین عبدالله بن محمد تلمسانی'''، از علمای شافعی‌مذهب و ائمه کلامی اهل سنت و پیرو کلام اشعری در قرن ششم است. | |||
«[[شرح معالم أصول‌الدين للإمام فخرالدين الرازي|شرح معالم أصول‌الدين]]»، از آثار اوست. | |||
==نام، کنیه و لقب== | ==نام، کنیه و لقب== | ||
نامش، عبدالله بن محمد بن علی، | نامش، عبدالله بن محمد بن علی، کنیه‌اش ابومحمد و القابش شرف‌الدین، فهری و مصری است. او معروف است به ابن تلمسانی. همه مصادر به‌غیر از لبلی نام پدرش را محمد گفته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/15 ر.ک: ابن تلمسانی، مقدمه محقق، ص15-16]</ref>. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
مصادر اصلی، زمان تولد او را ذکر | مصادر اصلی، زمان تولد او را ذکر نکرده‌اند. برحسب قرائن تاریخی می‌توان حدس زد که تولدش در اوایل ثلث اخیر از قرن ششم هجری بوده باشد. این زمان با اخذ علم کردن وی از استادش تقی‌الدین مقترح (متوفی 612ق) مناسبت دارد. البته تعیین دقیق سال تولدش، با توجه به اینکه منابع، ذکری از آن به میان نیاورده‌اند، امری مشکل خواهد بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>. | ||
البته سیوطی تاریخ ولادتش را 567 و وفاتش را 644ق، ذکر کرده، اما ظاهرا میان او و کسی دیگر (شیخ | البته سیوطی تاریخ ولادتش را 567 و وفاتش را 644ق، ذکر کرده، اما ظاهرا میان او و کسی دیگر (شیخ محی‌الدین قلیوبی) خلط کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/16 ر.ک: همان]</ref>. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
درباره تاریخ وفاتش هم اکثر منابع از عدم اطلاع دقیقشان بر این امر سخن | درباره تاریخ وفاتش هم اکثر منابع از عدم اطلاع دقیقشان بر این امر سخن گفته‌اند. نقل اشتباه سیوطی و ناقلان از او هم که بیان شد. غیر از اینها، تنها کسی که به تاریخ وفات ابن تلمسانی تصریح کرده، ابن قاضی شهبه در طبقاتش است؛ وی سال وفات او را 658ق، می‌داند. با توجه به اطلاعاتی که او درباره آثار و تعیین شهر وفات و... از تلمسانی به دست می‌دهد، ظاهرا می‌توان به تصریحش به وفات ابن تلمسانی اعتماد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/17 ر.ک: همان، ص17-19]</ref>. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
شیخ | شیخ تقی‌الدین مقترح، بزرگترین و تأثیرگذارترین استاد تلمسانی بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/19 ر.ک: همان، ص19-22]</ref>. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
بزرگان فقها در مجلس علمی ابن تلمسانی شرکت | بزرگان فقها در مجلس علمی ابن تلمسانی شرکت می‌کردند. تاج سبکی از محمد بن حسین بن عبدالرحمن انصاری ابوطاهر محلی (554/633ق) نقل می‌کند که در مجالس درس او حاضر می‌شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref>. قاضی ابن شهبه نیز درباره وی می‌نویسد: «تصدر للإقراء في مصر و انتفع به الناس»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/23 ر.ک: همان، ص23]</ref>. بااین‌حال شرح زیادی از نام شاگردان وی در دست نیست و می‌توان از میان شاگردانش دو شخصیت ذیل را نام برد: | ||
# احمد بن یوسف بن یعقوب بن علی فهری لبلی؛ | # احمد بن یوسف بن یعقوب بن علی فهری لبلی؛ | ||
# قاضی | # قاضی فخرالدین بن بنت ابی‌السعد (عثمان بن علی بن یحیى بن هبةاللّه بن ابراهیم بن مسلم بن علی انصاری دمشقی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>. | ||
==ابن تلمسانی از نگاه دیگران== | ==ابن تلمسانی از نگاه دیگران== | ||
تاج‌الدین سبکی درباره او می‌نویسد::«كان أصولیا متكلّما دينا خيرا من علماء الديار المصرية و محققيهم»؛ «عالمی اصولی و متکلمی متدین و خیّر از علما و محققین مصر بود». | |||
ابن قاضی شهبه نیز | ابن قاضی شهبه نیز می‌نویسد: «كان إماما عالما بالفقه و الأصلين، ذكيا فصيحا، حسن التعبير، تصدر للإقراء في مصر و انتفع به الناس و صنف التصانيف المفيدة»؛ «او امامی عالم به فقه و اصلین بود، هوشمند و فصیح و نیکتعبیر بود. متصدی اقراء در مصر شد و مردم از وی بهره بردند. کتاب‌های مفیدی نوشت». | ||
ابوحفص عمر قلشانی نیز | ابوحفص عمر قلشانی نیز می‌نویسد: «هو من الأئمة المهتدين المحررين، المتحفظين بعقائد أهل السنة»؛ «او از ائمه اهل سنت بود که با نوشته‌هایش عقاید اهل سنت را حفظ کرد»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>. | ||
==مذهب فقهی و کلامی== | ==مذهب فقهی و کلامی== | ||
او در فقه، | او در فقه، شافعی‌مذهب و در عقاید، امامی از ائمه محققین اهل سنت بود. سندش از طریق شیخ تقی‌الدین به ابوالحسن اشعری می‌رسد که عقاید جماعت اهل سنت به وی منتسب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/25 ر.ک: همان]</ref>. | ||
به گزارش لبلی در فهرستش: اتصال سند او به اشعری چنین است: او از استادش | به گزارش لبلی در فهرستش: اتصال سند او به اشعری چنین است: او از استادش تقی‌الدین مقترح و وی از استادش شهاب‌الدین طوسی و او از استادش محمد بن یحیى و او از استادش [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] و او از استادش ابوالمعالی جوینی و وی از استادش ابوحامد اسفراینی و او از استادش [[باقلانی، محمد بن طیب|ابوبکر بن طیب باقلانی]] و وی از استادش باهلی و او از استادش [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] نقل می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/25 ر.ک: همان، ص25-26]</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
از جمله آثار وی | از جمله آثار وی می‌توان به شرح معالم أصول الفقه و شرح معالم أصول‌الدين، اشاره کرد؛ هر دو اثر از [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] هستند که ابن تلمسانی به شرح آنها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575/1/26 ر.ک: همان، ص26-29]</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575 ابن تلمسانی، عبدالله بن محمد، «شرح معالم | [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25575 ابن تلمسانی، عبدالله بن محمد، «شرح معالم أصول‌الدين» للإمام فخرالدين الرازي، تحقیق نزار بن علی حمادی، دارالفتح، عمان، 1431ق/2010م]. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[شرح معالم أصول‌الدين للإمام فخرالدين الرازي]] | |||
[[شرح المعالم في أصول الفقه]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۲۳
| نام | ابن تلمسانی، عبدالله بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | شرف‌الدين عبدالله بن محمد الفهري المصري المشهور بابن التلمساني |
| نام پدر | محمد |
| متولد | قرن ششم هجری |
| محل تولد | |
| رحلت | 658ق |
| اساتید | شیخ تقی‌الدین مقترح |
| برخی آثار | شرح معالم أصول‌الدين للإمام فخرالدين الرازي |
| کد مؤلف | AUTHORCODE12771AUTHORCODE |
شرف‌الدین عبدالله بن محمد تلمسانی، از علمای شافعی‌مذهب و ائمه کلامی اهل سنت و پیرو کلام اشعری در قرن ششم است.
«شرح معالم أصول‌الدين»، از آثار اوست.
نام، کنیه و لقب
نامش، عبدالله بن محمد بن علی، کنیه‌اش ابومحمد و القابش شرف‌الدین، فهری و مصری است. او معروف است به ابن تلمسانی. همه مصادر به‌غیر از لبلی نام پدرش را محمد گفته‌اند[۱].
ولادت
مصادر اصلی، زمان تولد او را ذکر نکرده‌اند. برحسب قرائن تاریخی می‌توان حدس زد که تولدش در اوایل ثلث اخیر از قرن ششم هجری بوده باشد. این زمان با اخذ علم کردن وی از استادش تقی‌الدین مقترح (متوفی 612ق) مناسبت دارد. البته تعیین دقیق سال تولدش، با توجه به اینکه منابع، ذکری از آن به میان نیاورده‌اند، امری مشکل خواهد بود[۲].
البته سیوطی تاریخ ولادتش را 567 و وفاتش را 644ق، ذکر کرده، اما ظاهرا میان او و کسی دیگر (شیخ محی‌الدین قلیوبی) خلط کرده است[۳].
وفات
درباره تاریخ وفاتش هم اکثر منابع از عدم اطلاع دقیقشان بر این امر سخن گفته‌اند. نقل اشتباه سیوطی و ناقلان از او هم که بیان شد. غیر از اینها، تنها کسی که به تاریخ وفات ابن تلمسانی تصریح کرده، ابن قاضی شهبه در طبقاتش است؛ وی سال وفات او را 658ق، می‌داند. با توجه به اطلاعاتی که او درباره آثار و تعیین شهر وفات و... از تلمسانی به دست می‌دهد، ظاهرا می‌توان به تصریحش به وفات ابن تلمسانی اعتماد کرد[۴].
اساتید
شیخ تقی‌الدین مقترح، بزرگترین و تأثیرگذارترین استاد تلمسانی بوده است[۵].
شاگردان
بزرگان فقها در مجلس علمی ابن تلمسانی شرکت می‌کردند. تاج سبکی از محمد بن حسین بن عبدالرحمن انصاری ابوطاهر محلی (554/633ق) نقل می‌کند که در مجالس درس او حاضر می‌شده است[۶]. قاضی ابن شهبه نیز درباره وی می‌نویسد: «تصدر للإقراء في مصر و انتفع به الناس»[۷]. بااین‌حال شرح زیادی از نام شاگردان وی در دست نیست و می‌توان از میان شاگردانش دو شخصیت ذیل را نام برد:
- احمد بن یوسف بن یعقوب بن علی فهری لبلی؛
- قاضی فخرالدین بن بنت ابی‌السعد (عثمان بن علی بن یحیى بن هبةاللّه بن ابراهیم بن مسلم بن علی انصاری دمشقی[۸].
ابن تلمسانی از نگاه دیگران
تاج‌الدین سبکی درباره او می‌نویسد::«كان أصولیا متكلّما دينا خيرا من علماء الديار المصرية و محققيهم»؛ «عالمی اصولی و متکلمی متدین و خیّر از علما و محققین مصر بود». ابن قاضی شهبه نیز می‌نویسد: «كان إماما عالما بالفقه و الأصلين، ذكيا فصيحا، حسن التعبير، تصدر للإقراء في مصر و انتفع به الناس و صنف التصانيف المفيدة»؛ «او امامی عالم به فقه و اصلین بود، هوشمند و فصیح و نیکتعبیر بود. متصدی اقراء در مصر شد و مردم از وی بهره بردند. کتاب‌های مفیدی نوشت». ابوحفص عمر قلشانی نیز می‌نویسد: «هو من الأئمة المهتدين المحررين، المتحفظين بعقائد أهل السنة»؛ «او از ائمه اهل سنت بود که با نوشته‌هایش عقاید اهل سنت را حفظ کرد»[۹].
مذهب فقهی و کلامی
او در فقه، شافعی‌مذهب و در عقاید، امامی از ائمه محققین اهل سنت بود. سندش از طریق شیخ تقی‌الدین به ابوالحسن اشعری می‌رسد که عقاید جماعت اهل سنت به وی منتسب است[۱۰].
به گزارش لبلی در فهرستش: اتصال سند او به اشعری چنین است: او از استادش تقی‌الدین مقترح و وی از استادش شهاب‌الدین طوسی و او از استادش محمد بن یحیى و او از استادش ابوحامد غزالی و او از استادش ابوالمعالی جوینی و وی از استادش ابوحامد اسفراینی و او از استادش ابوبکر بن طیب باقلانی و وی از استادش باهلی و او از استادش ابوالحسن اشعری نقل می‌کند[۱۱].
آثار
از جمله آثار وی می‌توان به شرح معالم أصول الفقه و شرح معالم أصول‌الدين، اشاره کرد؛ هر دو اثر از فخر رازی هستند که ابن تلمسانی به شرح آنها پرداخته است[۱۲].