بروجردی نجفی، محمدتقی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رسائل' به 'رسائل ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'بروجردی (ابهام زدایی)' به 'بروجردی (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۵۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00004.jpg|بندانگشتی|بروجردی نجفی، محمدتقی]] | [[پرونده:NUR00004.jpg|بندانگشتی|بروجردی نجفی، محمدتقی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |بروجردی نجفی، محمدتقی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |عبدالكريم | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1315 ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |بروجرد | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |1391 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
[[عراقی، ضیاءالدین|علامه شيخ ضياء‌الدين عراقى]] | |||
[[نائینی، محمدحسین|علامۀ محقق، ميرزاى نائينى]] | |||
[[اصفهانی، سید ابوالحسن|آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[نهایة الأفکار]] | ||
[[رسالة | [[رسالة في الاجتهاد و التقليد (بروجردی)]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00004AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|بروجردی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''محمدتقى بروجردى''' (1315 -1391ق)، فقیه، اصولی، استاد، مؤلف، مقرر کتاب نهایة الأفكار | |||
==ولادت== | == ولادت == | ||
در سال 1315 ق در شهرستان بروجرد به دنيا آمد. شهرى مجتهد پرور، كه علماى بزرگى را به جهان اسلام و حوزه‌هاى علميّه تقديم داشته است. | |||
نام پدرش عبدالكريم بود. عبدالكريم وجودش سراسر عشق به خاندان پيامبر بود. او كودك خردسالش را محمدتقى ناميد و از اوان كودكى او را آمادۀ فراگيرى علوم اهل‌بيت پيامبر صلوات‌الله‌عليهم نمود. | |||
نام پدرش عبدالكريم بود. عبدالكريم وجودش سراسر عشق به خاندان پيامبر بود. او كودك خردسالش را | |||
==آغاز تحصيلات== | ==آغاز تحصيلات== | ||
محمدتقى از همان كودكى شروع به فراگيرى مقدمات علوم اسلامیكرد و تحصيلات خود را در وطن خود بروجرد و نزد علماى آن شهر آغاز كرد. | |||
==سفر به نجف== | ==سفر به نجف== | ||
وى در 21 سالگی، یعنی سال 1336 ق به نجف اشرف رهسپار شد؛ تا از خرمن علم و دانش علماى آن حوزۀ هزار ساله و مركز علم و دانش در آن دوران خوشه چينى كند. وى بخش دوم دروس سطح مانند [[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]] و [[كتاب المكاسب|مكاسب]] و [[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]] را از علماى نجف فرا گرفت. | |||
از اساتید دوره سطح ایشان می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: | |||
# سید محمدرضا رفسنجانی (مرعشی) | |||
# شیخ عبدالحسین رشتی | |||
# شیخ مرتضی طالقانی | |||
# [[ایروانی، علی|حاج میرزا علی ایروانی]] | |||
# سید میرزا آقا استهباناتی | |||
==درس خارج== | ==درس خارج== | ||
آیت‌الله | آیت‌الله محمدتقى بروجردى پس از آنكه دروس سطح را به پايان رساند در درسهاى مشهور حوزۀ نجف شركت كرد. از جمله در درس خارج: | ||
# علامه [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] | |||
# [[نائینی، محمدحسین|علامۀ محقق، ميرزاى نائينى]] | |||
# آیت‌الله [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] | |||
وى همچون محققى بزرگ در اين درسها شركت مى‌كرد و از محضر اين علماى بزرگ بهره مى‌برد. وى در علم اصول فقه، بيشترين بهره را از محضر علامه [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] برد و در علم فقه، بيشترين استفاده را از محضر آیت‌الله [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] نمود. | |||
وى همچون محققى بزرگ در اين درسها شركت مى‌كرد و از محضر اين علماى بزرگ بهره مى‌برد. وى در علم اصول فقه، بيشترين بهره را از محضر علامه [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] برد و در علم فقه، بيشترين استفاده را از محضر آیت‌الله [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] نمود. | |||
==شخصيت علمى== | ==شخصيت علمى== | ||
شيخ | شيخ محمدتقى بروجردى شخصيتى بزرگ و از علماى معروف نجف به شمار مى‌آمد. وى بسيار اهل بحث و گفتگو بود و در مباحثه‌هاى علمى از قدرتى فراوان برخوردار بود. آراى قوى و دقت نظر و سلامت فكر ايشان در مسائل فقه و اصول مشهور است. | ||
وى بيش از چهار دورۀ كامل در درس خارج اصول علامه [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] شركت كرد و سه دورۀ آنها را به صورت تقريرات نوشت همچنانكه درسهاى خارج فقه و اصول دو استاد ديگر خود يعنى [[نایینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] و آیت‌الله [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] را نيز به صورت متفرقه نگاشت. | وى بيش از چهار دورۀ كامل در درس خارج اصول علامه [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] شركت كرد و سه دورۀ آنها را به صورت تقريرات نوشت همچنانكه درسهاى خارج فقه و اصول دو استاد ديگر خود يعنى [[نایینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] و آیت‌الله [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] را نيز به صورت متفرقه نگاشت. | ||
==مقامات معنوى== | ==مقامات معنوى== | ||
آیت‌الله | آیت‌الله محمدتقى بروجردى معروف به تقوا و اعراض از دنيا و زهد در آن بود. وى همچون استاد خود [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]] از روحى لطيف برخوردار بود و مانند ديگران خود را مقيد به آداب و رسوم و تكلفات بيهوده نكرده و خود را از آنها فارغ و آزاد ساخته بود. | ||
وى بسيار ذكر مى‌گفت و | وى بسيار ذكر مى‌گفت و لبهایش پيوسته معطر به نام خداوند بود. او قرآن زياد مى‌خواند و به آن عشق مى‌ورزيد. او عادت داشت نيمه‌هاى شب از خواب بيدار شود و به نماز شب و قرائت قرآن در هنگام فجر و راز و نياز با خداوند متعال بپردازد و هيچگاه اين عادت خود را ترك ننمود. | ||
اگر در مكانى براى عبادت يا دعا و يا ذكر خداوند مى‌نشست، نشستن خود را طولانى مى‌ساخت و از آن لذت مى‌برد. او در برابر حدود الهى و احكام خداوند بسيار غيور و شجاع بود و سر سختانه در برابر گناه مى‌ايستاد و با آن مخالفت مى‌كرد. | اگر در مكانى براى عبادت يا دعا و يا ذكر خداوند مى‌نشست، نشستن خود را طولانى مى‌ساخت و از آن لذت مى‌برد. او در برابر حدود الهى و احكام خداوند بسيار غيور و شجاع بود و سر سختانه در برابر گناه مى‌ايستاد و با آن مخالفت مى‌كرد. | ||
او عاشق راه | او عاشق راه اهل‌بيت عصمت و طهارت بود و عمر خود را در اين راه نهاده بود. او از روحى بلند و شخصيتى بزرگ برخوردار بود و هيچگاه فريب ظواهر دنيا را نخورد. در برابر مؤمنين و افراد ضعيف متواضع و فروتن بود و خود را در رديف آنان مى‌دانست. | ||
خداوند او را رحمت كند و در بهشت برين خود جاى دهد و ما را نيز از بركت مقامات ايشان مورد توجه قرار دهد. | خداوند او را رحمت كند و در بهشت برين خود جاى دهد و ما را نيز از بركت مقامات ايشان مورد توجه قرار دهد. | ||
| خط ۸۷: | خط ۹۳: | ||
آیت‌الله شيخ | آیت‌الله شيخ محمدتقى بروجردى تأليفات ارزشمندى دارد كه اينك به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم: | ||
# نهایة الأفكار، اين كتاب يك دورۀ كامل علم اصول و تقريرات درس [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء‌الدين عراقى]] است و مشهورترين اثر ايشان مى‌باشد. | |||
# حاشيه بر [[العروة الوثقی]]، حاشيه‌اى استدلالى بر كتاب [[العروة الوثقی]] [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]] مى‌باشد. در اين كتاب قدرت علمى و توانايى مؤلف در علم فقه و ذوق سليم و استعداد درخشان ايشان در استنباط و اجتهاد آشكار و نمايان است. وى اين كتاب را تا قسمت حج رسانده و موفق به اتمام آن نشده است. | |||
# حاشية فتوائية، حاشيۀ مؤلف بر رسالۀ عمليّه است و شامل فتاواى ايشان مى‌باشد. | |||
# رسالة في الرد على الفرقة البابية | |||
# رسالة في منجزات المريض | |||
وى اين كتاب را تا قسمت حج رسانده و موفق به اتمام آن نشده است. | # رسالة في الاجتهاد و التقليد | ||
بعد از آنكه اين كتاب به چاپ رسيد و در اختيار حضرت [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] قرار گرفت از مطالعۀ آن بسيار شگفت زده شده و مؤلف گرانقدر آن را ستودند و در مجالس خود نيز از ايشان بسيار تقدير به عمل آوردند. | بعد از آنكه اين كتاب به چاپ رسيد و در اختيار حضرت [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] قرار گرفت از مطالعۀ آن بسيار شگفت زده شده و مؤلف گرانقدر آن را ستودند و در مجالس خود نيز از ايشان بسيار تقدير به عمل آوردند. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۵: | ||
آیت‌الله شيخ | آیت‌الله شيخ محمدتقى بروجردى بيشتر عمر خود را در حوزۀ علميّۀ نجف به سر برد. وى از محضر علماى بزرگ آن حوزه بهره‌هاى فراوان برد و سرانجام خود نيز يكى از چهره‌هاى درخشان آن حوزه گرديد و از محققان و مدرسان بزرگ آن حوزه به شمار آمد. | ||
بعد از وفات حضرت آیت‌الله [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] وى تصميم به مهاجرت به شهر قم گرفت تا با حضور در حوزۀ علميّۀ قم به آن حوزه گرمى ببخشد. | بعد از وفات حضرت آیت‌الله [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] وى تصميم به مهاجرت به شهر قم گرفت تا با حضور در حوزۀ علميّۀ قم به آن حوزه گرمى ببخشد. | ||
وى به درخواست حضرت [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] مجلس درس خارج فقه و اصول تشكيل داد و به درس و بحث در آن حوزه مشغول گرديد. جلسات درس ايشان از | وى به درخواست حضرت [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] مجلس درس خارج فقه و اصول تشكيل داد و به درس و بحث در آن حوزه مشغول گرديد. جلسات درس ايشان از کیفیت علمى بالايى برخوردار بود و طلاب نخبه و برگزيدگان فراوانى را به دور خود جمع نمود. | ||
==سفر به تهران== | ==سفر به تهران== | ||
پس از چندى، آیت‌الله | پس از چندى، آیت‌الله محمدتقى بروجردى به دعوت آیت‌الله سيد ابوالقاسم كاشانى به تهران رفت و در يكى از مساجد تهران به اقامۀ نماز جماعت پرداخت و در حوزۀ علميّۀ آن شهر نيز، مشغول تدريس شد و تا آخر عمر در تهران باقى ماند و به نشر و تبليغ احكام اسلام پرداخت. | ||
==كلام شيخ | ==كلام شيخ آقا بزرگ تهرانى== | ||
علامه، شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] در كتاب نقباء البشر دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: | علامه، شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] در كتاب نقباء البشر دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: | ||
هو الشيخ محمد تقي بن عبدالكريم البروجردي نزيل النجف الأشرف. عالم بارع و فاضل جليل. أخذ أوّليات العلوم في بروجرد و قرأ بعض السطوح عند أعلامها ثم هاجر إلى النجف فحضر على الشيخ الميرزا | هو الشيخ محمد تقي بن عبدالكريم البروجردي نزيل النجف الأشرف. عالم بارع و فاضل جليل. أخذ أوّليات العلوم في بروجرد و قرأ بعض السطوح عند أعلامها ثم هاجر إلى النجف فحضر على الشيخ الميرزا النائينیو الشيخ ضياء‌الدين العراقي و السيد أبي‌الحسن الأصفهانیو غيرهم و قد كتب تقريرات أبحاثهم في الفقه و الأصول. | ||
«شيخ | «شيخ محمدتقى بن عبدالكريم بروجردى ساكن نجف اشرف دانشمندى پرهيزگار و فاضلى انديشمند است. وى علوم مقدماتى را در شهر بروجرد فرا گرفت و بخشى از دروس سطح را نزد علماى آن شهر آموخت. سپس به نجف مهاجرت كرد و از محضر درس شيخ ميرزا [[نائینی، محمدحسین|محمدحسین نائينى]] و [[عراقی، ضیاءالدین|شيخ ضياء‌الدين عراقى]] و [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] و علماى ديگر بهره برد. او تقريرات درس اساتيد خود را نگاشت.» | ||
==سخن شيخ محمد شريف رازى== | ==سخن شيخ محمد شريف رازى== | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۰: | ||
مورخ و دانشمند معاصر آقاى حاج شيخ محمد شريف رازى در كتاب گنجينۀ دانشمندان دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: | مورخ و دانشمند معاصر آقاى حاج شيخ محمد شريف رازى در كتاب گنجينۀ دانشمندان دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: | ||
«مرحوم مبرور حجت الإسلام و المسلمين نخبة الفقهاء و المجتهدين حاج شيخ | «مرحوم مبرور حجت الإسلام و المسلمين نخبة الفقهاء و المجتهدين حاج شيخ محمدتقى بروجردى مقيم و متوفى در تهران، از علماى محققین و مجتهدين مسلّمين معاصر، داراى مقام علم و فقاهت و از تلامذۀ مبرز مرحوم [[نائینی، محمدحسین|آیت‌الله نائينى]] و آیت‌الله [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء‌الدين عراقى]] و آیت‌الله اصفهانى و ديگران بوده. | ||
تقريرات استادش [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] را به رشتۀ تحرير در آورده و به طبع رسانيده و مورد استفادۀ فضلاى قم و نجف مى‌باشد. وى بعد از فوت مرحوم آیت‌الله اصفهانى به | تقريرات استادش [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] را به رشتۀ تحرير در آورده و به طبع رسانيده و مورد استفادۀ فضلاى قم و نجف مى‌باشد. وى بعد از فوت مرحوم آیت‌الله اصفهانى به ایران آمده و در قم به ملاقات زعيم اعظم [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] رسيده و بنابر امر و اصرار معظم له در قم اقامت گزيده و به تدريس خارج فقه و اصول پرداخته است، ولى پس از چند سال بنابر دعوت مرحوم آیت‌الله مجاهد حاج سيد ابوالقاسم كاشانى قدس‌الله‌سره، كه نسبت به ايشان محبت و عنايت خاصى داشت به تهران مسافرت كرده و رحل اقامت افكنده و در مسجد شيشه خيابان حاج شيخ هادى به اقامۀ جماعت و وظائف ديگر روحانى پرداخته و براى عده‌اى از فضلا و محصلين حوزۀ تهران تدريس نمود.» | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
سرانجام اين عالم انديشمند پس از عمرى خدمت به حوزه‌هاى علميّه و علوم و معارف اسلامى و خدمت به خاندان | سرانجام اين عالم انديشمند پس از عمرى خدمت به حوزه‌هاى علميّه و علوم و معارف اسلامى و خدمت به خاندان اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام در 24 ذى حجه سال 1391 هجرى قمرى در شهر تهران ديده از اين جهان فانى فرو بست. | ||
بدن مطهرش را به شهر مقدس قم انتقال داده و در جوار حرم حضرت معصومه | بدن مطهرش را به شهر مقدس قم انتقال داده و در جوار حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌عليها به خاک سپردند. | ||
آخرين كلامى كه از ايشان صادر شده و بر روى كاغذ نقش بسته، هنگام نگارش كتاب حاشيه بر [[العروة الوثقی]] بوده كه نوشته است: (و قضى أمده و انتهى) يعنى «زمان آن به اتمام رسيد و پايان يافت». در اين هنگام ايشان سكتۀ قلبى كرده، قلم از دستشان مى‌افتد و جان به جان آفرين تسليم مى‌نمايند. | آخرين كلامى كه از ايشان صادر شده و بر روى كاغذ نقش بسته، هنگام نگارش كتاب حاشيه بر [[العروة الوثقی]] بوده كه نوشته است: (و قضى أمده و انتهى) يعنى «زمان آن به اتمام رسيد و پايان يافت». در اين هنگام ايشان سكتۀ قلبى كرده، قلم از دستشان مى‌افتد و جان به جان آفرين تسليم مى‌نمايند. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[نخبه الافکار فی حرمان الزوجه من الاراضی و العقار]] | [[نخبه الافکار فی حرمان الزوجه من الاراضی و العقار]] | ||
[[نهایة الأفکار]] | [[نهایة الأفکار]] | ||
[[رسالة في الاجتهاد و | [[رسالة في الاجتهاد و التقليد (بروجردی)]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[ar:محمدتقي البروجردي]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۰۸
| نام | بروجردی نجفی، محمدتقی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | عبدالكريم |
| متولد | 1315 ق |
| محل تولد | بروجرد |
| رحلت | 1391 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | نهایة الأفکار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00004AUTHORCODE |
محمدتقى بروجردى (1315 -1391ق)، فقیه، اصولی، استاد، مؤلف، مقرر کتاب نهایة الأفكار
ولادت
در سال 1315 ق در شهرستان بروجرد به دنيا آمد. شهرى مجتهد پرور، كه علماى بزرگى را به جهان اسلام و حوزه‌هاى علميّه تقديم داشته است.
نام پدرش عبدالكريم بود. عبدالكريم وجودش سراسر عشق به خاندان پيامبر بود. او كودك خردسالش را محمدتقى ناميد و از اوان كودكى او را آمادۀ فراگيرى علوم اهل‌بيت پيامبر صلوات‌الله‌عليهم نمود.
آغاز تحصيلات
محمدتقى از همان كودكى شروع به فراگيرى مقدمات علوم اسلامیكرد و تحصيلات خود را در وطن خود بروجرد و نزد علماى آن شهر آغاز كرد.
سفر به نجف
وى در 21 سالگی، یعنی سال 1336 ق به نجف اشرف رهسپار شد؛ تا از خرمن علم و دانش علماى آن حوزۀ هزار ساله و مركز علم و دانش در آن دوران خوشه چينى كند. وى بخش دوم دروس سطح مانند رسائل و مكاسب و كفايه را از علماى نجف فرا گرفت.
از اساتید دوره سطح ایشان می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
- سید محمدرضا رفسنجانی (مرعشی)
- شیخ عبدالحسین رشتی
- شیخ مرتضی طالقانی
- حاج میرزا علی ایروانی
- سید میرزا آقا استهباناتی
درس خارج
آیت‌الله محمدتقى بروجردى پس از آنكه دروس سطح را به پايان رساند در درسهاى مشهور حوزۀ نجف شركت كرد. از جمله در درس خارج:
- علامه شيخ ضياء‌الدين عراقى
- علامۀ محقق، ميرزاى نائينى
- آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى
وى همچون محققى بزرگ در اين درسها شركت مى‌كرد و از محضر اين علماى بزرگ بهره مى‌برد. وى در علم اصول فقه، بيشترين بهره را از محضر علامه شيخ ضياء‌الدين عراقى برد و در علم فقه، بيشترين استفاده را از محضر آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى نمود.
شخصيت علمى
شيخ محمدتقى بروجردى شخصيتى بزرگ و از علماى معروف نجف به شمار مى‌آمد. وى بسيار اهل بحث و گفتگو بود و در مباحثه‌هاى علمى از قدرتى فراوان برخوردار بود. آراى قوى و دقت نظر و سلامت فكر ايشان در مسائل فقه و اصول مشهور است.
وى بيش از چهار دورۀ كامل در درس خارج اصول علامه شيخ ضياء‌الدين عراقى شركت كرد و سه دورۀ آنها را به صورت تقريرات نوشت همچنانكه درسهاى خارج فقه و اصول دو استاد ديگر خود يعنى ميرزاى نائينى و آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى را نيز به صورت متفرقه نگاشت.
مقامات معنوى
آیت‌الله محمدتقى بروجردى معروف به تقوا و اعراض از دنيا و زهد در آن بود. وى همچون استاد خود آقا ضياء عراقى از روحى لطيف برخوردار بود و مانند ديگران خود را مقيد به آداب و رسوم و تكلفات بيهوده نكرده و خود را از آنها فارغ و آزاد ساخته بود.
وى بسيار ذكر مى‌گفت و لبهایش پيوسته معطر به نام خداوند بود. او قرآن زياد مى‌خواند و به آن عشق مى‌ورزيد. او عادت داشت نيمه‌هاى شب از خواب بيدار شود و به نماز شب و قرائت قرآن در هنگام فجر و راز و نياز با خداوند متعال بپردازد و هيچگاه اين عادت خود را ترك ننمود.
اگر در مكانى براى عبادت يا دعا و يا ذكر خداوند مى‌نشست، نشستن خود را طولانى مى‌ساخت و از آن لذت مى‌برد. او در برابر حدود الهى و احكام خداوند بسيار غيور و شجاع بود و سر سختانه در برابر گناه مى‌ايستاد و با آن مخالفت مى‌كرد.
او عاشق راه اهل‌بيت عصمت و طهارت بود و عمر خود را در اين راه نهاده بود. او از روحى بلند و شخصيتى بزرگ برخوردار بود و هيچگاه فريب ظواهر دنيا را نخورد. در برابر مؤمنين و افراد ضعيف متواضع و فروتن بود و خود را در رديف آنان مى‌دانست.
خداوند او را رحمت كند و در بهشت برين خود جاى دهد و ما را نيز از بركت مقامات ايشان مورد توجه قرار دهد.
تأليفات
آیت‌الله شيخ محمدتقى بروجردى تأليفات ارزشمندى دارد كه اينك به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:
- نهایة الأفكار، اين كتاب يك دورۀ كامل علم اصول و تقريرات درس آقا ضياء‌الدين عراقى است و مشهورترين اثر ايشان مى‌باشد.
- حاشيه بر العروة الوثقی، حاشيه‌اى استدلالى بر كتاب العروة الوثقی سيد محمد كاظم يزدى مى‌باشد. در اين كتاب قدرت علمى و توانايى مؤلف در علم فقه و ذوق سليم و استعداد درخشان ايشان در استنباط و اجتهاد آشكار و نمايان است. وى اين كتاب را تا قسمت حج رسانده و موفق به اتمام آن نشده است.
- حاشية فتوائية، حاشيۀ مؤلف بر رسالۀ عمليّه است و شامل فتاواى ايشان مى‌باشد.
- رسالة في الرد على الفرقة البابية
- رسالة في منجزات المريض
- رسالة في الاجتهاد و التقليد
بعد از آنكه اين كتاب به چاپ رسيد و در اختيار حضرت آیت‌الله بروجردى قرار گرفت از مطالعۀ آن بسيار شگفت زده شده و مؤلف گرانقدر آن را ستودند و در مجالس خود نيز از ايشان بسيار تقدير به عمل آوردند.
سفر به قم
آیت‌الله شيخ محمدتقى بروجردى بيشتر عمر خود را در حوزۀ علميّۀ نجف به سر برد. وى از محضر علماى بزرگ آن حوزه بهره‌هاى فراوان برد و سرانجام خود نيز يكى از چهره‌هاى درخشان آن حوزه گرديد و از محققان و مدرسان بزرگ آن حوزه به شمار آمد.
بعد از وفات حضرت آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى وى تصميم به مهاجرت به شهر قم گرفت تا با حضور در حوزۀ علميّۀ قم به آن حوزه گرمى ببخشد.
وى به درخواست حضرت آیت‌الله بروجردى مجلس درس خارج فقه و اصول تشكيل داد و به درس و بحث در آن حوزه مشغول گرديد. جلسات درس ايشان از کیفیت علمى بالايى برخوردار بود و طلاب نخبه و برگزيدگان فراوانى را به دور خود جمع نمود.
سفر به تهران
پس از چندى، آیت‌الله محمدتقى بروجردى به دعوت آیت‌الله سيد ابوالقاسم كاشانى به تهران رفت و در يكى از مساجد تهران به اقامۀ نماز جماعت پرداخت و در حوزۀ علميّۀ آن شهر نيز، مشغول تدريس شد و تا آخر عمر در تهران باقى ماند و به نشر و تبليغ احكام اسلام پرداخت.
كلام شيخ آقا بزرگ تهرانى
علامه، شيخ آقا بزرگ تهرانى در كتاب نقباء البشر دربارۀ ايشان مى‌فرمايد:
هو الشيخ محمد تقي بن عبدالكريم البروجردي نزيل النجف الأشرف. عالم بارع و فاضل جليل. أخذ أوّليات العلوم في بروجرد و قرأ بعض السطوح عند أعلامها ثم هاجر إلى النجف فحضر على الشيخ الميرزا النائينیو الشيخ ضياء‌الدين العراقي و السيد أبي‌الحسن الأصفهانیو غيرهم و قد كتب تقريرات أبحاثهم في الفقه و الأصول.
«شيخ محمدتقى بن عبدالكريم بروجردى ساكن نجف اشرف دانشمندى پرهيزگار و فاضلى انديشمند است. وى علوم مقدماتى را در شهر بروجرد فرا گرفت و بخشى از دروس سطح را نزد علماى آن شهر آموخت. سپس به نجف مهاجرت كرد و از محضر درس شيخ ميرزا محمدحسین نائينى و شيخ ضياء‌الدين عراقى و سيد ابوالحسن اصفهانى و علماى ديگر بهره برد. او تقريرات درس اساتيد خود را نگاشت.»
سخن شيخ محمد شريف رازى
مورخ و دانشمند معاصر آقاى حاج شيخ محمد شريف رازى در كتاب گنجينۀ دانشمندان دربارۀ ايشان مى‌فرمايد:
«مرحوم مبرور حجت الإسلام و المسلمين نخبة الفقهاء و المجتهدين حاج شيخ محمدتقى بروجردى مقيم و متوفى در تهران، از علماى محققین و مجتهدين مسلّمين معاصر، داراى مقام علم و فقاهت و از تلامذۀ مبرز مرحوم آیت‌الله نائينى و آیت‌الله آقا ضياء‌الدين عراقى و آیت‌الله اصفهانى و ديگران بوده.
تقريرات استادش مرحوم نائينى را به رشتۀ تحرير در آورده و به طبع رسانيده و مورد استفادۀ فضلاى قم و نجف مى‌باشد. وى بعد از فوت مرحوم آیت‌الله اصفهانى به ایران آمده و در قم به ملاقات زعيم اعظم آیت‌الله بروجردى رسيده و بنابر امر و اصرار معظم له در قم اقامت گزيده و به تدريس خارج فقه و اصول پرداخته است، ولى پس از چند سال بنابر دعوت مرحوم آیت‌الله مجاهد حاج سيد ابوالقاسم كاشانى قدس‌الله‌سره، كه نسبت به ايشان محبت و عنايت خاصى داشت به تهران مسافرت كرده و رحل اقامت افكنده و در مسجد شيشه خيابان حاج شيخ هادى به اقامۀ جماعت و وظائف ديگر روحانى پرداخته و براى عده‌اى از فضلا و محصلين حوزۀ تهران تدريس نمود.»
وفات
سرانجام اين عالم انديشمند پس از عمرى خدمت به حوزه‌هاى علميّه و علوم و معارف اسلامى و خدمت به خاندان اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام در 24 ذى حجه سال 1391 هجرى قمرى در شهر تهران ديده از اين جهان فانى فرو بست.
بدن مطهرش را به شهر مقدس قم انتقال داده و در جوار حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌عليها به خاک سپردند.
آخرين كلامى كه از ايشان صادر شده و بر روى كاغذ نقش بسته، هنگام نگارش كتاب حاشيه بر العروة الوثقی بوده كه نوشته است: (و قضى أمده و انتهى) يعنى «زمان آن به اتمام رسيد و پايان يافت». در اين هنگام ايشان سكتۀ قلبى كرده، قلم از دستشان مى‌افتد و جان به جان آفرين تسليم مى‌نمايند.