۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابوحیان (ابهام زدایی)' به 'ابوحیان (ابهامزدایی)') |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|ابوحیان (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|ابوحیان ( | |||
'''على بن محمد بن عباس ابوحيان توحيدى''' (310-414ق)، اديب و فيلسوف قرن چهارم هجرى است كه بر اساس قرائنى كه از نوشتههاى وى به دست مىآيد، متولد دهه دوم سده چهارم و ترجيحاً 310ق بوده است. زادگاه او را شيراز، نيشابور و يا واسط ياد كردهاند. وى در خانودهاى تنگدست و گمنام به دنيا آمد و خيلى زود پدر و مادر خود را از دست داد و با سرپرستى عمویش كه با او بدرفتارى مىكرد، بزرگ شد. | '''على بن محمد بن عباس ابوحيان توحيدى''' (310-414ق)، اديب و فيلسوف قرن چهارم هجرى است كه بر اساس قرائنى كه از نوشتههاى وى به دست مىآيد، متولد دهه دوم سده چهارم و ترجيحاً 310ق بوده است. زادگاه او را شيراز، نيشابور و يا واسط ياد كردهاند. وى در خانودهاى تنگدست و گمنام به دنيا آمد و خيلى زود پدر و مادر خود را از دست داد و با سرپرستى عمویش كه با او بدرفتارى مىكرد، بزرگ شد. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۴: | ||
در ابتدا، كارى جزئى در بيمارستان عضدى بغداد يافت، سپس به ابن سعدان معرفى شد و در 371ق، به درخواست او اقدام به تأليف کتاب «الصداقة و الصديق» كرد. پس از آنكه در 373ق صمصام الدولة بویهاى، ابن سعدان را به وزارت برگزيد، او نيز به عنوان نديم وارد دستگاه او شد و شبها در مباحث مختلف فلسفه، اخلاق و ادب، با وى به گفتوگو مىنشست كه حاصل آن بهصورت کتاب «الامتاع و المؤانسة» بر جاى مانده است. | در ابتدا، كارى جزئى در بيمارستان عضدى بغداد يافت، سپس به ابن سعدان معرفى شد و در 371ق، به درخواست او اقدام به تأليف کتاب «الصداقة و الصديق» كرد. پس از آنكه در 373ق صمصام الدولة بویهاى، ابن سعدان را به وزارت برگزيد، او نيز به عنوان نديم وارد دستگاه او شد و شبها در مباحث مختلف فلسفه، اخلاق و ادب، با وى به گفتوگو مىنشست كه حاصل آن بهصورت کتاب «الامتاع و المؤانسة» بر جاى مانده است. | ||
پس از عزل و قتل ابن سعدان در 375ق، ابوحيان بزرگترين حامى خود را از دست داد. از آن پس اطلاع چندانى از زندگى او در دست نيست. به نظر مىرسد كه در تنگدستى و از ترس | پس از عزل و قتل ابن سعدان در 375ق، ابوحيان بزرگترين حامى خود را از دست داد. از آن پس اطلاع چندانى از زندگى او در دست نيست. به نظر مىرسد كه در تنگدستى و از ترس عبدالعزیز بن یوسف وزير، در اختفا روزگار مىگذرانده است. با این حال، محتملاً تا حدود 391ق، سال درگذشت استادش ابوسليمان، در بغداد بوده است. | ||
ظاهراً در سالهاى واپسين زندگى، با توجه به روحيه انزوا طلب و گرايشهاى متصوفانهاش، به سلك صوفيان درآمد و در شيراز به بحث، درس و تأليف کتاب همت گذاشت. بسيارى از آثار وى، مربوط به همین دوره از زندگانى اوست. | ظاهراً در سالهاى واپسين زندگى، با توجه به روحيه انزوا طلب و گرايشهاى متصوفانهاش، به سلك صوفيان درآمد و در شيراز به بحث، درس و تأليف کتاب همت گذاشت. بسيارى از آثار وى، مربوط به همین دوره از زندگانى اوست. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۰: | ||
شايد بتوان او را به معنى واقعى كلمه، اديب نام داد؛ اديبى كه از هر فنون بهرهاى يافته است. وى را در نحو و لغت ستودهاند. او فلسفه، كلام و منطق را به خوبى مىدانسته و بر فقه و اصول تصوف نيز آگاهى داشته است. وى در میان شيوههاى مرسوم نگارش، شيوه پيشواى خود [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را كه سخت شيفته او بود، دنبال مىكرده است. | شايد بتوان او را به معنى واقعى كلمه، اديب نام داد؛ اديبى كه از هر فنون بهرهاى يافته است. وى را در نحو و لغت ستودهاند. او فلسفه، كلام و منطق را به خوبى مىدانسته و بر فقه و اصول تصوف نيز آگاهى داشته است. وى در میان شيوههاى مرسوم نگارش، شيوه پيشواى خود [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را كه سخت شيفته او بود، دنبال مىكرده است. | ||
«مثالب الوزيرين» يا «اخلاق الوزيرين» مهمترين کتاب اوست كه در مقابله با كجرفتارىهاى | «مثالب الوزيرين» يا «اخلاق الوزيرين» مهمترين کتاب اوست كه در مقابله با كجرفتارىهاى ابن عمید و [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] و در هجو این دو وزير نوشته است. او با مهارت تمام، به ريشخند خصوصيات جسمى و روحى آن دو پرداخته است. قدرت وى در وصف و ترسيم، به خوبى در این کتاب هویداست. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۹۱: | خط ۸۹: | ||
# الهوامل و الشوامل؛ | # الهوامل و الشوامل؛ | ||
# الحج العقلى اذا ضاق الفضاء عن الحج الشرعى؛ | # الحج العقلى اذا ضاق الفضاء عن الحج الشرعى؛ | ||
# الرد على | # الرد على ابن جنى في شعر المتنبى؛ | ||
# رسالة في التشویق الى الحياة الدائمة و البقاء السرمد. | # رسالة في التشویق الى الحياة الدائمة و البقاء السرمد. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۵: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5480 ذکاوتی قراگزلو،علیرضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، جلد 5، ص410، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374] | |||
دائرةالمعارف بزرگ | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۰۹: | ||
[[أخلاق الوزیرین]] | [[أخلاق الوزیرین]] | ||
[[الإشارات الإلهیة]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:ادیبان]] | |||
[[رده: | |||