ابن وردی، عمر بن مظفر (زین‌الدین): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن وردی (ابهام زدایی)' به 'ابن وردی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'ابن وردی (ابهام زدایی)' به 'ابن وردی (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۰: خط ۴۰:
|}
|}
</div>
</div>
 
{{کاربردهای دیگر|ابن وردی (ابهام‌زدایی)}}
'''ابن وَرْدى، ابوحفص، زين‌الدين، عمر بن مظفر بن ابى الفوارس''' (691 - 749ق / 1292 - 1348م)، فقيه، شاعر، اديب و مورخ صوفى بود.
'''ابن وَرْدى، ابوحفص، زين‌الدين، عمر بن مظفر بن ابى الفوارس''' (691 - 749ق / 1292 - 1348م)، فقيه، شاعر، اديب و مورخ صوفى بود.


==تولد==
==ولادت==
وى، در مَعَرَّة النُعمان به دنيا آمد و نسبش به ابوبكر، خليفه اول مى‌رسد.
وى، در مَعَرَّة النُعمان به دنيا آمد و نسبش به ابوبكر، خليفه اول مى‌رسد.


خط ۵۱: خط ۵۱:
وى چنان‌كه خود تصريح مى‌كند، در 715ق، در دمشق نزد [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] بوده و در حضور او مباحثاتى در فقه و تفسير و نحو داشته كه موجب شگفتى وى شده است. گرچه لحن ابن وردى، گویاى كوتاه بودن مدت شاگردى او نزد [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] است، اما وى تأثيرى عمیق بر افكار ابن وردى باقى گذاشت.
وى چنان‌كه خود تصريح مى‌كند، در 715ق، در دمشق نزد [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] بوده و در حضور او مباحثاتى در فقه و تفسير و نحو داشته كه موجب شگفتى وى شده است. گرچه لحن ابن وردى، گویاى كوتاه بودن مدت شاگردى او نزد [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] است، اما وى تأثيرى عمیق بر افكار ابن وردى باقى گذاشت.


از ديگر استادان او بايد به برهان‌الدين فزارى و ابن خطيب جبرين اشاره كرد. گرايش‌هاى صوفيانه برخى استادان او، از جمله شرف‌الدين بارزى و عبس سرجاوى، بى‌گمان یکى از زمینه‌هاى پيدا شدن انديشه تصوف در ابن وردى بوده است. بااين‌همه، بعيد نيست كه لااقل نيمه اول زندگى ابن وردى، با خوش‌گذرانى و لذت‌جویى همراه بوده باشد.
از ديگر استادان او بايد به برهان‌الدين فزارى و ابن خطیب جبرين اشاره كرد. گرايش‌هاى صوفيانه برخى استادان او، از جمله شرف‌الدين بارزى و عبس سرجاوى، بى‌گمان یکى از زمینه‌هاى پيدا شدن انديشه تصوف در ابن وردى بوده است. بااين‌همه، بعيد نيست كه لااقل نيمه اول زندگى ابن وردى، با خوش‌گذرانى و لذت‌جویى همراه بوده باشد.


اشعارى كه وى در وصف خمر، مطايبه و غزل مذكر سروده، شايد دليلى بر این مدعا باشد.
اشعارى كه وى در وصف خمر، مطايبه و غزل مذكر سروده، شايد دليلى بر این مدعا باشد.
خط ۶۵: خط ۶۵:
از جمله كسانى كه بر انديشه صوفيانه ابن وردى تأثير داشته‌اند، به‌ویژه، عبس سرجاوى و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]]، قابل ذكرند. وى نسبت به [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] ارادتى خاص داشت و احتمالاً تحت تأثير همو بود كه به خصومت با [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] برخاست و چنان‌كه خود تصريح كرده است، در 744ق، یک بار در مدرسه عصرونى حلب، پس از درس و به نشانه تحريم انديشه‌هاى [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، فصوص او را پاره كرده، به آب شست. وى فتوايى نيز در مخالفت با آيين فتوت خليفه الناصر لدين الله دارد.
از جمله كسانى كه بر انديشه صوفيانه ابن وردى تأثير داشته‌اند، به‌ویژه، عبس سرجاوى و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]]، قابل ذكرند. وى نسبت به [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيمیه]] ارادتى خاص داشت و احتمالاً تحت تأثير همو بود كه به خصومت با [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] برخاست و چنان‌كه خود تصريح كرده است، در 744ق، یک بار در مدرسه عصرونى حلب، پس از درس و به نشانه تحريم انديشه‌هاى [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، فصوص او را پاره كرده، به آب شست. وى فتوايى نيز در مخالفت با آيين فتوت خليفه الناصر لدين الله دارد.


شعر ابن وردى مورد ستايش بسيار قرار گرفته؛ چنان‌كه سبک ى، آن را شيرين‌تر از شكر و گران‌بهاتر از گوهر دانسته است. ابن شاكر، ابن فضل‌الله عمرى و [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] نيز نظرى همانند دارند. بااين‌همه، [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، معتقد است كه ابن وردى، بسيارى از معانى شعر او را اخذ كرده است و رساله «الكلام على مائة غلام» ابن وردى، جز تقليدى از منظومه «الحسن الصريح في مائة مليح»، اثر خود وى نيست و او در قطعه شعرى، این نكته را به ابن وردى گوشزد كرده، اما وى با ابياتى به این مضمون كه: «درهم خود را از دينار ديگران بيشتر دوست مى‌دارد»، تلویحاً به رد ادعاى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] پرداخته است. [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] نيز ادعاى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] را بى‌دليل و غير موجه دانسته و عكس آن را صحيح‌تر شمرده است. اشعار متعددى نيز بين [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] و ابن وردى مبادله شد كه در اثرى با نام «الحان السواجع» انعكاس يافته است.
شعر ابن وردى مورد ستايش بسيار قرار گرفته؛ چنان‌كه سبکی، آن را شيرين‌تر از شكر و گران‌بهاتر از گوهر دانسته است. ابن شاكر، ابن فضل‌الله عمرى و [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] نيز نظرى همانند دارند. بااين‌همه، [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، معتقد است كه ابن وردى، بسيارى از معانى شعر او را اخذ كرده است و رساله «الكلام على مائة غلام» ابن وردى، جز تقليدى از منظومه «الحسن الصريح في مائة مليح»، اثر خود وى نيست و او در قطعه شعرى، این نكته را به ابن وردى گوشزد كرده، اما وى با ابياتى به این مضمون كه: «درهم خود را از دينار ديگران بيشتر دوست مى‌دارد»، تلویحاً به رد ادعاى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] پرداخته است. [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] نيز ادعاى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] را بى‌دليل و غير موجه دانسته و عكس آن را صحيح‌تر شمرده است. اشعار متعددى نيز بين [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] و ابن وردى مبادله شد كه در اثرى با نام «الحان السواجع» انعكاس يافته است.


منتقدان معاصر، شعر ابن وردى را متوسط و مشحون از صنايع بديعى و به‌ویژه ايهام و جناس و بر روى هم، متكلف و مصنوع مى‌دانند. نثر وى نيز به‌ویژه در مقامه‌نویسى، مانند نثر رايج در آن زمان، مسجع و پرتكلف است. علاوه بر اين، وى ناظمى زبردست و كم‌نظير بود و کتاب‌هایى كه در علم فقه به نظم درآورده و گاه، سخت مورد توجه دانشمندان بوده، بر این امر دلالت دارند.
منتقدان معاصر، شعر ابن وردى را متوسط و مشحون از صنايع بديعى و به‌ویژه ايهام و جناس و بر روى هم، متكلف و مصنوع مى‌دانند. نثر وى نيز به‌ویژه در مقامه‌نویسى، مانند نثر رايج در آن زمان، مسجع و پرتكلف است. علاوه بر اين، وى ناظمى زبردست و كم‌نظير بود و کتاب‌هایى كه در علم فقه به نظم درآورده و گاه، سخت مورد توجه دانشمندان بوده، بر این امر دلالت دارند.
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
در میان فهرستى كه ابن وردى از آثار خود به دست مى‌دهد، نام 4 اثر نحوى به چشم مى‌خورد كه به دست ما نرسيده است؛ این آثار، عبارتند از:
در میان فهرستى كه ابن وردى از آثار خود به دست مى‌دهد، نام 4 اثر نحوى به چشم مى‌خورد كه به دست ما نرسيده است؛ این آثار، عبارتند از:


# شرح الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]؛  
# شرح الفيه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]؛  
# شرح الفيه ابن معطى با نام ضوء الدرر؛
# شرح الفيه ابن معطى با نام ضوء الدرر؛
# اختصار منظومه‌اى به نام ملحة الإعراب از حريرى؛
# اختصار منظومه‌اى به نام ملحة الإعراب از حريرى؛
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:


[[تاریخ ابن الوردی]]  
[[تاریخ ابن الوردی]]  
[[تتمة المختصر في اخبار البشر (تاریخ ابن الوردي)]]


[[منافع النبات و الثمار و البقول و الفواکه و الخضراوات و الریاحین]]  
[[منافع النبات و الثمار و البقول و الفواکه و الخضراوات و الریاحین]]  
خط ۱۳۸: خط ۱۴۰:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده: دی (98)]]