ابیوردی، ابوالحسن بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ابیوردی، علی بن احمد را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ابیوردی، ابوالحسن بن احمد منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| تصویر = | | تصویر = NUR111337.jpg | ||
| اندازه تصویر= | | اندازه تصویر= | ||
| توضیح تصویر= | | توضیح تصویر= | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
|دین = | |دین = | ||
|مذهب = | |مذهب = | ||
|پیشه = | |پیشه =متکلم، ریاضیدان و منجم | ||
|درجه علمی= | |درجه علمی= | ||
|دانشگاه = | |دانشگاه = | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
|پس از= | |پس از= | ||
|پیش از= | |پیش از= | ||
|اساتید = | |اساتید =[[دشتکی، منصور بن محمد|غیاث‌الدین منصور دشتکی]] | ||
|مشایخ = | |مشایخ = | ||
|معاصرین= | |معاصرین=[[خفری، محمد بن احمد|شمس‌الدین خفری]] | ||
|شاگردان = | |شاگردان =[[احمد فنائی خلخالی]] | ||
|اجازه اجتهاد از = | |اجازه اجتهاد از = | ||
|آثار= | |آثار= | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
|وبگاه رسمی = | |وبگاه رسمی = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
|کد مؤلف = | |کد مؤلف =AUTHORCODE111337AUTHORCODE}} | ||
{{کاربردهای دیگر|ابیوردی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''ابوالحسن علی بن احمد ابیوردی کاشانی''' (۹۳۶-۹۶۶ق)، معروف به دانشمند، متکلم، ریاضیدان و منجم معروف قرن دهم که در دوران شاه طهماسب صفوی می‌زیسته است. | '''ابوالحسن علی بن احمد ابیوردی کاشانی''' (۹۳۶-۹۶۶ق)، معروف به دانشمند، متکلم، ریاضیدان و منجم معروف قرن دهم که در دوران شاه طهماسب صفوی می‌زیسته است. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
پدرش، مولانا احمد از دانشمندان زمان بود. هیچ‌یك از منابع معتبر به تاریخ تولد او تصریح نكرده‌اند، اما با توجه به نوشتۀ قمی كه درگذشت او را در ۹۶۶ ق در ۳۰ سالگی دانسته است، می‌توان زمان تولد او را به دست آورد.<ref> ر.ک: دیانت، علی‌اکبر، ص329</ref> | پدرش، مولانا احمد از دانشمندان زمان بود. هیچ‌یك از منابع معتبر به تاریخ تولد او تصریح نكرده‌اند، اما با توجه به نوشتۀ قمی كه درگذشت او را در ۹۶۶ ق در ۳۰ سالگی دانسته است، می‌توان زمان تولد او را به دست آورد.<ref> ر.ک: دیانت، علی‌اکبر، ج5، ص329</ref> | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ابتدا در بخارا به صوفیان ملحق شد و سپس به ایران بازگشت و در کاشان ساکن شد و به تدریس پرداخت. ابوالحسن در شهر کاشان بزرگ شد و با هوش فراوان و حافظۀ قدرتمندی که داشت، به زودی، همۀ علوم رایج زمان خویش را آموخت.<ref> ر.ک: محقق، مهدی، ص378</ref> | ابتدا در بخارا به صوفیان ملحق شد و سپس به ایران بازگشت و در کاشان ساکن شد و به تدریس پرداخت. ابوالحسن در شهر کاشان بزرگ شد و با هوش فراوان و حافظۀ قدرتمندی که داشت، به زودی، همۀ علوم رایج زمان خویش را آموخت.<ref> ر.ک: محقق، مهدی، ص378</ref> | ||
او در چهارده سالگی، شرح تجرید و در بیست سالگی، المجسطی را درس می‌داد. گفته‌اند که دانشمند ابیوردی دوازده مسأله از هجده مسأله حل نشده ریاضی در قدیم را حل کرد(شش مسألۀ دیگر را قبلا خواجه نصیر حل کرده بود).<ref> ر.ک: محقق، مهدی، ص378</ref> | او در چهارده سالگی، شرح تجرید و در بیست سالگی، المجسطی را درس می‌داد. گفته‌اند که دانشمند ابیوردی دوازده مسأله از هجده مسأله حل نشده ریاضی در قدیم را حل کرد(شش مسألۀ دیگر را قبلا [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر]] حل کرده بود).<ref> ر.ک: محقق، مهدی، ص378</ref> | ||
بر اساس نوشتۀ آقا بزرگ | بر اساس نوشتۀ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ تهرانی]]، وی از معاصرین [[خفری، محمد بن احمد|شمس‌الدین خفری]] و از اساتید [[احمد فنائی خلخالی]] بوده است. گفتنی است که ابوالحسن کاشانی نزد اساتید برجسته‌ای همچون [[دشتکی، منصور بن محمد|غیاث‌الدین منصور دشتکی]] درس آموخت و از محضر آنان بهره‌های فراوانی جسته است. برخی به تسنن وی حکم نموده‌اند، لکن آن‌گونه که [[افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ|صاحب کتاب ریاض]] متذکر می‌شود، وی در ابتدای کتاب روض الجنان به تشیع خویش تصریح نموده است.<ref> ر.ک: صدر، عبدالباقی، ص58</ref> | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی به سال 966 هجری قمری در سی سالگی دار فانی را وداع گفت و در دارالارشاد اردبیل به خاک سپرده شد. | وی به سال 966 هجری قمری در سی سالگی دار فانی را وداع گفت و در دارالارشاد اردبیل به خاک سپرده شد. | ||
محتشم كاشانی ـ شاعر معروف سدۀ ۱۰ ق ـ در رثای او شعری سروده و ماده تاریخ فوتش را «ماه اوج فضل» آورده كه با ۹۶۶ ق برابر است | |||
[[محتشم، علی بن احمد|محتشم كاشانی]] ـ شاعر معروف سدۀ ۱۰ ق ـ در رثای او شعری سروده و ماده تاریخ فوتش را «ماه اوج فضل» آورده كه با ۹۶۶ ق برابر است | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
#روض الجنان، در حكمت طبیعی به زبان عربی | #روض الجنان، در حكمت طبیعی به زبان عربی | ||
#شرح الفرائض النصیریة، شرحی است به عربی بر رسالۀ فرائض خواجه نصیرالدین طوسی | #شرح الفرائض النصیریة، شرحی است به عربی بر رسالۀ فرائض خواجه نصیرالدین طوسی | ||
#وجیزة لحل بعض من صفات الاشكالات الواردة علی الحركة<ref> ر.ک: دیانت، علی‌اکبر، ص329</ref> | #وجیزة لحل بعض من صفات الاشكالات الواردة علی الحركة<ref> ر.ک: دیانت، علی‌اکبر، ج5، ص329</ref> | ||
#ارکان الایمان | #ارکان الایمان | ||
#الحسنی في قواعد الحکمة الطبیعية | #الحسنی في قواعد الحکمة الطبیعية | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
#رسالة دیات و قصاص | #رسالة دیات و قصاص | ||
#رسالة إلی عیاث‌الدین منصور<ref> ر.ک: صدر، عبدالباقی، ص61</ref> | #رسالة إلی عیاث‌الدین منصور<ref> ر.ک: صدر، عبدالباقی، ص61</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۸۱: | خط ۷۷: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226404 دیانت، علی‌اکبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374] | #[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226404 دیانت، علی‌اکبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج5، چاپ دوم، 1374] | ||
#محقق، مهدی؛ علوم محضه از آغاز صفویه تا تأسیس دارالفنون، مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها، 1384هجری شمسی | #محقق، مهدی؛ علوم محضه از آغاز صفویه تا تأسیس دارالفنون، مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها، 1384هجری شمسی | ||
#عبدالباقی، صدر؛ ابیوردی، ابوالحسن بن احمد، دو رساله در وجود ذهنی: رسالة في تحقيق الوجود الذهني و رسالة فی الوجود الذهني، ناشر مولی، تهران، 1402ش. | #عبدالباقی، صدر؛ ابیوردی، ابوالحسن بن احمد، دو رساله در وجود ذهنی: رسالة في تحقيق الوجود الذهني و رسالة فی الوجود الذهني، ناشر مولی، تهران، 1402ش. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۴: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[دو رساله در وجود ذهنی: رسالة في تحقيق الوجود الذهني و رسالة فی الوجود الذهني]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات(تیر) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(تیر) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1403]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۵
| ابیوردی، ابوالحسن بن احمد | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | علی بن احمد ابیوردی |
| نام پدر | احمد |
| ولادت | 936ق |
| رحلت | 966ق |
| مدفن | اردبیل |
| پیشه | متکلم، ریاضیدان و منجم |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | غیاث‌الدین منصور دشتکی |
| معاصرین | شمس‌الدین خفری |
| شاگردان | احمد فنائی خلخالی |
برای دیگر کاربردها، ابیوردی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
ابوالحسن علی بن احمد ابیوردی کاشانی (۹۳۶-۹۶۶ق)، معروف به دانشمند، متکلم، ریاضیدان و منجم معروف قرن دهم که در دوران شاه طهماسب صفوی می‌زیسته است.
ولادت
پدرش، مولانا احمد از دانشمندان زمان بود. هیچ‌یك از منابع معتبر به تاریخ تولد او تصریح نكرده‌اند، اما با توجه به نوشتۀ قمی كه درگذشت او را در ۹۶۶ ق در ۳۰ سالگی دانسته است، می‌توان زمان تولد او را به دست آورد.[۱]
تحصیلات
ابتدا در بخارا به صوفیان ملحق شد و سپس به ایران بازگشت و در کاشان ساکن شد و به تدریس پرداخت. ابوالحسن در شهر کاشان بزرگ شد و با هوش فراوان و حافظۀ قدرتمندی که داشت، به زودی، همۀ علوم رایج زمان خویش را آموخت.[۲]
او در چهارده سالگی، شرح تجرید و در بیست سالگی، المجسطی را درس می‌داد. گفته‌اند که دانشمند ابیوردی دوازده مسأله از هجده مسأله حل نشده ریاضی در قدیم را حل کرد(شش مسألۀ دیگر را قبلا خواجه نصیر حل کرده بود).[۳]
بر اساس نوشتۀ آقا بزرگ تهرانی، وی از معاصرین شمس‌الدین خفری و از اساتید احمد فنائی خلخالی بوده است. گفتنی است که ابوالحسن کاشانی نزد اساتید برجسته‌ای همچون غیاث‌الدین منصور دشتکی درس آموخت و از محضر آنان بهره‌های فراوانی جسته است. برخی به تسنن وی حکم نموده‌اند، لکن آن‌گونه که صاحب کتاب ریاض متذکر می‌شود، وی در ابتدای کتاب روض الجنان به تشیع خویش تصریح نموده است.[۴]
وفات
وی به سال 966 هجری قمری در سی سالگی دار فانی را وداع گفت و در دارالارشاد اردبیل به خاک سپرده شد.
محتشم كاشانی ـ شاعر معروف سدۀ ۱۰ ق ـ در رثای او شعری سروده و ماده تاریخ فوتش را «ماه اوج فضل» آورده كه با ۹۶۶ ق برابر است
آثار
- اثبات الواجب و صفاته یا اثبات واجب الوجود
- بیان دیات و قصاص
- رساله‌ای در حل اشكالِ شكل پانزدهم از مقالۀ سوم اقلیدس به عربی
- روض الجنان، در حكمت طبیعی به زبان عربی
- شرح الفرائض النصیریة، شرحی است به عربی بر رسالۀ فرائض خواجه نصیرالدین طوسی
- وجیزة لحل بعض من صفات الاشكالات الواردة علی الحركة[۵]
- ارکان الایمان
- الحسنی في قواعد الحکمة الطبیعية
- حل إشکال الشکل الخامس عشر
- رسالة دیات و قصاص
- رسالة إلی عیاث‌الدین منصور[۶]
پانويس
منابع مقاله
- دیانت، علی‌اکبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج5، چاپ دوم، 1374
- محقق، مهدی؛ علوم محضه از آغاز صفویه تا تأسیس دارالفنون، مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها، 1384هجری شمسی
- عبدالباقی، صدر؛ ابیوردی، ابوالحسن بن احمد، دو رساله در وجود ذهنی: رسالة في تحقيق الوجود الذهني و رسالة فی الوجود الذهني، ناشر مولی، تهران، 1402ش.