نفثة المصدور: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴
جز
جایگزینی متن - 'نفثة المصدور (ابهام زدایی)' به 'نفثة المصدور (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف')
جز (جایگزینی متن - 'نفثة المصدور (ابهام زدایی)' به 'نفثة المصدور (ابهام‌زدایی)')
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR11373J1.jpg|بندانگشتی|نفثة المصدور]]
| تصویر =NUR11373J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =نفثة المصدور
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|نفثة المصدور
[[نسوی، محمد بن احمد]] (نویسنده)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[نسوی، محمد بن احمد]] (نويسنده)


[[یزدگردی، امیرحسین]] (مصحح)
[[یزدگردی، امیرحسین]] (مصحح)
|-
| زبان =فارسی
|زبان  
| کد کنگره =‏PIR‎‏ ‎‏5318‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏7
|data-type='language'|فارسی
| موضوع =
|-
نثر فارسی - قرن 7ق.
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PIR‎‏ ‎‏5318‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏7
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|نثر فارسی - قرن 7ق.


نسوی، محمد بن احمد، - 647؟ق. نفثه المصدور - نقد و تفسیر
نسوی، محمد بن احمد، - 647؟ق. نفثه المصدور - نقد و تفسیر


نسوی، محمد بن احمد، - 647؟ق. نفثه المصدور - واژه نامه
نسوی، محمد بن احمد، - 647؟ق. نفثه المصدور - واژه‌نامه
|-
| ناشر =
|ناشر  
نشر ويراستار
|data-type='publisher'|نشر ويراستار
| مکان نشر =تهران - ایران
|-
| سال نشر = 1370 ش  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|تهران - ایران
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1370 هـ.ش  
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11373AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11373AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11373
| کتابخوان همراه نور =11373
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|نفثة المصدور (ابهام‌زدایی)}}


==معرفى اجمالى==
'''نفثه المصدور'''، اثر [[نسوی، محمد بن احمد|شهاب‌الدين محمد خزندزى زيدرى نسوى]] (متوفی 647ق)، نامى است كه بر كتاب نهاده شده است؛ امّا درست دانسته نيست كه آيا اين نامگذارى از خود مؤلّف است يا برگرفته از عبارت متن كتاب: «از نفثه المصدورى كه مهجورى بدان راحتى تواند يافت چاره نيست» و «بيا تا به سر نفثه المصدور خويش شويم». موضوع كتاب شرح خاطرات رنج‌آميز مؤلّف است، از پايان سال 627 تا آغاز سال 629، است.
 
 
'''نفثه المصدور'''، اثر [[نسوی، محمد بن احمد|شهاب‌الدين محمد خزندزى زيدرى نسوى]] 622 ه.ق، نامى است كه بر كتاب نهاده شده است؛ امّا درست دانسته نيست كه آيا اين نامگذارى از خود مؤلّف است يا برگرفته از عبارت متن كتاب: «از نفثه المصدورى كه مهجورى بدان راحتى تواند يافت چاره نيست» و «بيا تا به سر نفثه المصدور خويش شويم». موضوع كتاب شرح خاطارت رنج‌آميز مؤلّف است، از پايان سال 627 تا آغاز سال 629، است.


==ساختار==
==ساختار==




كتاب حاضر؛ شامل يك پيش‌گفتار و چند مقدمه از مصحح، [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] بر مقاله محمد قزوينى، مقاله از علامه قزوينى، مقاله‌اى از آقاى علامه مينوى درباره مؤلف و نورالدين نيشابورى مى‌باشد. سپس متن كتاب و در ادامه حواشى و تعليقات سپس فرهنگ لغات و تعبيرات و كنايات، فائت لغات و تعبيرات و كنايات، فائت حواشى و تعليقات، و در پايان كتاب فهارس كتاب، ذكر شده است.
كتاب حاضر؛ شامل يك پيش‌گفتار و چند مقدمه از مصحح، [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] بر مقاله محمد قزوينى، مقاله از علامه قزوينى، مقاله‌اى از آقاى علامه مينوى درباره مؤلف و نورالدين نيشابورى مى‌باشد. سپس متن كتاب و در ادامه حواشى و تعليقات سپس فرهنگ لغات و تعبيرات و كنايات، فائت لغات و تعبيرات و كنايات، فائت حواشى و تعليقات، و در پايان كتاب فهارس كتاب، ذكر شده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در هر حال اين عنوان نامى و اسمى با مسمّى بر اين كتاب است، زيرا «نفثه المصدور» كه در لغت به معنى خلطى است كه مبتلا به سينه درد، از سينه بيرون مى‌افكند و به اين گونه تنفس خويش را راحت‌تر مى‌سازد، مجازا به خسنانى گفته مى‌شود كه بيانگر دردها و تألّمات درونى است، و گوينده با آنها به عقده‌گشايى و درد دل‌گويى و شكوه‌گرى مى‌پردازد، و با بيان آنها اندوه درون و عقده‌هاى دل خويش را كاهش مى‌دهد. و موضوع كتاب نفثه المصدور بيشتر همين عقده‌گشايى‌ها و درد دل گويى‌ها و شكوه‌گرى‌هاست.
در هر حال اين عنوان نامى و اسمى با مسمّى بر اين كتاب است، زيرا «نفثه المصدور» كه در لغت به معنى خلطى است كه مبتلا به سينه درد، از سينه بيرون مى‌افكند و به اين گونه تنفس خويش را راحت‌تر مى‌سازد، مجازا به خسنانى گفته مى‌شود كه بيانگر دردها و تألّمات درونى است، و گوينده با آنها به عقده‌گشايى و درد دل‌گويى و شكوه‌گرى مى‌پردازد، و با بيان آنها اندوه درون و عقده‌هاى دل خويش را كاهش مى‌دهد. و موضوع كتاب نفثه المصدور بيشتر همين عقده‌گشايى‌ها و درد دل گويى‌ها و شكوه‌گرى‌هاست.


خط ۶۱: خط ۴۵:
از ويژگى‌هاى كتاب كاربرد فراوان عباراتى است كه به طنز و تعريض و به شيوه «استعاره عناديّه» در معنى نقيض خود به كار رفته است، مانند: «آن ذات شريف به معنى آن ذات خبيث، «آن صدر» به معنى آن پست، كه بى‌توجّهى به آنها چه بسا خواننده را به بيراهه مى‌كشاند و از مقصود اصلى دور مى‌سازد. نظير اشتباهى كه براى استاد مينوى پيش آمده، كه عبارت «عمارت كردن» را كه مؤلّف دو جا به طنز و تعريض به معنى ويران كردن به كار برده، به همان معنى اصلى خود گرفته و آن را در دو جاى مقدّمه‌اى كه بر ترجمه سيرت جلال‌الدين نوشته به نقل آورده است.
از ويژگى‌هاى كتاب كاربرد فراوان عباراتى است كه به طنز و تعريض و به شيوه «استعاره عناديّه» در معنى نقيض خود به كار رفته است، مانند: «آن ذات شريف به معنى آن ذات خبيث، «آن صدر» به معنى آن پست، كه بى‌توجّهى به آنها چه بسا خواننده را به بيراهه مى‌كشاند و از مقصود اصلى دور مى‌سازد. نظير اشتباهى كه براى استاد مينوى پيش آمده، كه عبارت «عمارت كردن» را كه مؤلّف دو جا به طنز و تعريض به معنى ويران كردن به كار برده، به همان معنى اصلى خود گرفته و آن را در دو جاى مقدّمه‌اى كه بر ترجمه سيرت جلال‌الدين نوشته به نقل آورده است.


با حوصله و سخت‌كوشى تحسين‌انگيزى تعليقات بسيار مفيد و عالمانه‌اى بر كتاب افزوده، و در آنها از جمله اشعار و امثال را مأخذيابى كرده و در بيشتر موارد براى آنها مآخذ متعدّدى از متون دست اوّل نشان داده است؛ اشعار و اقوال عربى را ترجمه كرده است؛ برخى موارد مبهم را ابهام‌زدايى كرده و گاه براى تبيين موارد موجز بخش‌هايى از سيره جلال‌الدين، ترجمه سيرت جلال‌الدين، جهانگشا و... را نقل كرده يا به آنها ارجاع داده است؛ لغات و تركيبات مشكل كتاب را در بخش «فرهنگ لغات و تعبيرات و كنايات» با ذكر مآخذ معنى كرده است؛ و بالأخره فهرست‌هايى چند بر كتاب افزوده است؛ در مقدّمه خواندنى و مفيدى ويژگى‌هاى سبكى كتاب را بازنموده، به اثر پذيرى‌ها و اثر گذارى‌هاى آن اشاراتى كرده؛ و براى معرّفى كتاب و مؤلّف، دو مقاله ممتّع و تعليق سنگ تمام نهاده، كتابى كوچك به صورت كتابى قطور نشر داده، و با اين كار براستى تحسين‌آميز يكى از نمونه‌هاى عالى تصحيح و تعليق متون خطّى را سامان داده است.
با حوصله و سخت‌كوشى تحسين‌انگيزى تعليقات بسيار مفيد و عالمانه‌اى بر كتاب افزوده، و در آنها از جمله اشعار و امثال را مأخذيابى كرده و در بيشتر موارد براى آنها مآخذ متعدّدى از متون دست اوّل نشان داده است؛ اشعار و اقوال عربى را ترجمه كرده است؛ برخى موارد مبهم را ابهام‌زدايى كرده و گاه براى تبيين موارد موجز بخش‌هايى از سيره جلال‌الدين، ترجمه سيرت جلال‌الدين، جهانگشا و... را نقل كرده يا به آنها ارجاع داده است؛ لغات و تركيبات مشكل كتاب را در بخش «فرهنگ لغات و تعبيرات و كنايات» با ذكر مآخذ معنى كرده است؛ و بالأخره فهرست‌هايى چند بر كتاب افزوده است؛ در مقدّمه خواندنى و مفيدى ويژگى‌هاى سبکی كتاب را بازنموده، به اثر پذيرى‌ها و اثر گذارى‌هاى آن اشاراتى كرده؛ و براى معرّفى كتاب و مؤلّف، دو مقاله ممتّع و تعليق سنگ تمام نهاده، كتابى كوچك به صورت كتابى قطور نشر داده، و با اين كار براستى تحسين‌آميز يكى از نمونه‌هاى عالى تصحيح و تعليق متون خطّى را سامان داده است.


يكى از امتيازات اين كتاب وجود ابيات و مصاريع فراوان عربى و فارسى است، كه مؤلّف بشيوه نويسندگان و مترسّلان قرن‌هاى ششم و هفتم و هشتم نثر خود را بدان بياراسته است.
يكى از امتيازات اين كتاب وجود ابيات و مصاريع فراوان عربى و فارسى است، كه مؤلّف بشيوه نويسندگان و مترسّلان قرن‌هاى ششم و هفتم و هشتم نثر خود را بدان بياراسته است.
خط ۶۷: خط ۵۱:
ابياتى كه در اين كتاب بكار رفته، اعمّ از فارسى و عربى، اغلب لطيف و شيوا و بليغ و مناسب با مقام و حال سخن است.
ابياتى كه در اين كتاب بكار رفته، اعمّ از فارسى و عربى، اغلب لطيف و شيوا و بليغ و مناسب با مقام و حال سخن است.


از نكات جالب نظر و دقّت در اين اشعار يكى آنكه نويسنده، به هيچ روى ميان اشعار فارسى و عربى فرق ننهاده و بهمان اندازه كه به نقل اشعار فارسى راغب بوده، به آوردن ابيات عربى نيز إصرار و ولع تمام داشته است.
از نكات جالب نظر و دقّت در اين اشعار يكى آنكه نویسنده، به هيچ روى ميان اشعار فارسى و عربى فرق ننهاده و بهمان اندازه كه به نقل اشعار فارسى راغب بوده، به آوردن ابيات عربى نيز إصرار و ولع تمام داشته است.


ديگر آنكه اشعار فارسى از سه بيت متوالى تجاوز نمى‌كند.
ديگر آنكه اشعار فارسى از سه بيت متوالى تجاوز نمى‌كند.
خط ۸۷: خط ۷۱:
در ميان كتب فارسى، تا آنجا كه نگارنده تتبّع كرده است، بيش از همه به «ترجمه تاريخ يمينى» نظر داشته و عبارات و جمل آن را با تصرّفى كم و بيش، در كتاب خود بياورده است.
در ميان كتب فارسى، تا آنجا كه نگارنده تتبّع كرده است، بيش از همه به «ترجمه تاريخ يمينى» نظر داشته و عبارات و جمل آن را با تصرّفى كم و بيش، در كتاب خود بياورده است.


در «نفثه المصدور» نشان‌هايى به چشم مى‌خورد، بر اينكه مؤلّف در انشاى كتاب در مواردى چند از «كليله و دمنه» بهرام‌شاهى اقتباس نموده، و به مناسبت حال و مقام در نثر خويش براى پاره‌اى از جمل و عبارات و تركيبات آن جايى باز كرده است.
در «نفثه المصدور» نشان‌هايى به چشم مى‌خورد، بر اينكه مؤلّف در انشاى كتاب در مواردى چند از «[[كليلة و دمنة]]» بهرام‌شاهى اقتباس نموده، و به مناسبت حال و مقام در نثر خويش براى پاره‌اى از جمل و عبارات و تركيبات آن جايى باز كرده است.


ناصرالدّين منشى کرمانى را در تأليف «سمط العلى» به «نفثه المصدور» سخت نظر بوده و در موارد بسيار عبارات اين كتاب را گاه بعينه و گاه با تصرّفى به غايت اندك به انتحال برده است.
ناصرالدّين منشى کرمانى را در تأليف «سمط العلى» به «نفثه المصدور» سخت نظر بوده و در موارد بسيار عبارات اين كتاب را گاه بعينه و گاه با تصرّفى به غايت اندك به انتحال برده است.
خط ۹۶: خط ۸۰:


==وضعيت كتاب==
==وضعيت كتاب==
فهارس كتاب كه شامل 24 عنوان مى‌باشد، در پايان كتاب ذكر شده است.
فهارس كتاب كه شامل 24 عنوان مى‌باشد، در پايان كتاب ذكر شده است.


==منابع==
==منابع مقاله==


متن و مقدمه كتاب.


متن و مقدمه كتاب.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[نفثة المصدور (خراسانی)]]


== پیوندها ==


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]]
[[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]]