سير السالكات المؤمنات الخيرات

سير السالكات المؤمنات الخيرات
پدیدآوران	حصنی، ابوبکر بن محمد (نويسنده) مرشد، احمد مصطفی (محقق)
ناشر	دار الفتح
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	1403ش - 1445ق - 2024م
چاپ	1
شابک	‎978-9957-23-676-2
موضوع	صحابه - تابعین و اتباع تابعین
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9س62ح 28/6 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

سَير السالكات المؤمنات الخيّرات، اثر تقی‌الدین ابوبکر محمد بن عبدالمؤمن حِصنی دمشقی (829-752ق)، فقیه شافعی است. او شرح حال سرآمدانی از زنان صدر اسلام را نوشته است. احمد مصطفی مرشد پژوهش این اثر را انجام داده است.

مرشد پس از شرح حالی که از نویسنده ارائه می‌‌دهد، به بیان نام‌های گوناگون کتاب می‌‌پردازد. او چهار عنوان را در برخی منابع دیده است که عبارتند از: «سير نساء السلف العابدات»، «سير السالكات المؤمنات الخيّرات»، «سير المؤمنات» و «الأسباب المهلكات و الإشارات الواضحات في مناقب المؤمنين و المؤمنات و ما لهم من الكرامات و العلامات»‏.

فرایند تدوین کتاب بدین‌گونه است که تقی‌الدین پس از اینکه کتاب «صفة الصّفوه» را مختصر کرد، دو اثر دیگرش را به پایان آن افزود؛ نخستین اثر درباره مردان است که «سير السالك» خوانده می‌‌شود و دومی همین اثر است که در آن گزارشی از زنان نیکومنش (برای پیروی از آنان) ارائه می‌‌دهد. او در سَير السالكات، گزیده‌ای از زندگی پیامبر(ص) و گرسنگی و تنگ‌دستی ایشان را می‌‌آورد. سپس، شرح حال زنان را از دختر پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(س) آغاز می‌‌کند و در ادامه، از خدیجه(س)، عایشه، حفصه، ام‌سلمه، ام‌حبیبه، زینب بنت جحش، جویریه بنت حارث، صفیه بنت حیی، ام‌شریک و زنان دیگری در زمان نبوت پیامبر(ص) و پس از آن، می‌‌نویسد. او در پایان این تراجم، فصلی را ویژه «مَحبت» می‌‌نگارد و آن را تعریف نموده، از اسباب، مرتبه‌ها و نشانه‌های آن سخن می‌‌گوید.

تقی‌الدین سپس، فصل درازی را می‌‌نویسد و اسباب مهلکات را در آن بیان می‌‌کند. این اسباب عبارتند از: حسد؛ حب دنیا؛ احتقار؛ پوشیدن لباس‌ ستم‌پیشگان؛ افزودن مو در آرایش، خال‌کوبی و تراش دندان؛ حقوق آدمیان؛ گرفتن دارایی یتیمان؛ روی ‌آوردن به ستاره‌شناسان؛ نوحه‌گری؛ ناسازگاری زندگی زناشویی؛ تجسس؛ سخن‌چینی؛ گزندهای زبان؛ استدراج؛ غفلت از سختی جان ‌دادن و از هول مُطَّلَع و از هراس قبر. او هر سببی را که می‌‌نگارد، معنا و مقصود و اقسامش را بیان نموده، دلیل‌های نکوهش آن‌ را می‌‌آورد و شرحش می‌‌دهد و بر آن تعلیقه می‌‌زند. او سپس به کوچک‌شماری دنیا، هراس از مرگ و قبر و پرسش دو فرشته و سختی موقف در روز قیامت پرداخته، آنگاه از میزان و صراط و در پایان، از حوض پیامبر(ص) سخن می‌گوید‏.

محقق از نسخه‌های «دارالکتب الوطنیه» در پاریس، «کتابخانه لایپزیک آلمان» و «دارالکتاب المصریه» برای تهیه این اثر بهره ‌گرفته است. او به تخریج آیه‌ها، حدیث‌ها، منابع‏ نویسنده و ابیات کتاب پرداخته است و واژه‌های دشوار را معنا نموده و...‏.

منابع مقاله

مقدمه محقق.