من‌ لايحضره‌ الفقيه (تحقیق حسن خرسان): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
    جز (جایگزینی متن - 'من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه (ابهام زدایی)' به 'من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه (ابهام‌زدایی)')
     
    (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR35843J1.jpg|بندانگشتی|من لا یحضره الفقیه]]
    | تصویر =NUR35843J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =من لا یحضره الفقیه
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =شرح مشیخه الفقیه
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|من لا یحضره الفقیه
    [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|شرح مشیخه الفقیه
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[ابن‌بابویه، محمد بن علی]] (نويسنده)


    [[خرسان، حسن]] (محقق)
    [[خرسان، سید حسن]] (محقق)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏129‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1364
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    احادیث احکام
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏129‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1364
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|احادیث احکام


    احادیث شیعه - قرن 4ق.
    احادیث شیعه - قرن 4ق.
    خط ۲۸: خط ۱۷:


    محدثان شیعه
    محدثان شیعه
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    دار الأضواء
    |data-type='publisher'|دار الأضواء
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1405 ق یا 1985 م
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1405 هـ.ق یا 1985 م
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE35843AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35843AUTOMATIONCODE
    | چاپ =6
    | تعداد جلد =4
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =35843
    | کتابخوان همراه نور =35843
    | کد پدیدآور =


    '''من‌لايحضره‌الفقيه'''، از آثار [[شيخ صدوق]] (درگذشته 381ق) است كه نويسنده در آن، مجموعه‌اى از احاديث اهل‌بيت(ع) را درباره حكم شرعى موضوعات گوناگون، بدون ذكر سند در چهار جلد نقل كرده، ولى در بخش پايانى جلد چهارم، مشايخ و سلسله اسناد خود را به‌صورت مفصل (در بيش از صد صفحه) توضيح داده و حلقه ارتباطى خودش را با رجال و راويان مشخص كرده و در نتيجه مى‌توان گفت كه اين كتاب، مُرسَل نيست، بلكه مُسنَد است. درباره چاپ و نسخه حاضر چند نكته گفتنى است:
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه (ابهام‌زدایی)}}


    1. نسخه حاضر را استاد سيد حسن خرسان، تصحيح كرده و تعليقاتى سودمند به‌صورت پاورقى بر آن افزوده است. در اين پاورقى‌ها، افزون بر بيان اختلاف نسخ خطى، در موارد فراوانى نام و نشان آيات مورد استشهاد و يا ارجاع به منابع روايات مذكور در متن آمده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ج4، ص41، پاورقى 4 1؛ ص80، پاورقى 11-5 و...</ref> و گاه شرح معناى لغوى است<ref>ر.ك: همان، ص42، پاورقى 1؛ ص63، پاورقى 1 و...</ref> و گاهى بيان شاهد شعرى با ذكر بيت مورد اشاره و نام شاعر و منبعى است كه آن ابيات در آن آمده <ref>ر.ك: همان، ص123، پاورقى 1 و...</ref> و گاه توضيحاتى جغرافيايى و تاريخى است <ref>ر.ك: همان، ص180، پاورقى 1 و...</ref> و...
    '''من‌ لايحضره‌ الفقيه'''، از آثار [[شيخ صدوق]] (درگذشته 381ق) است كه نویسنده در آن، مجموعه‌اى از احاديث اهل‌بيت(ع) را درباره حكم شرعى موضوعات گوناگون، بدون ذكر سند در چهار جلد نقل كرده، ولى در بخش پايانى جلد چهارم، مشايخ و سلسله اسناد خود را به‌صورت مفصل (در بيش از صد صفحه) توضيح داده و حلقه ارتباطى خودش را با رجال و راويان مشخص كرده و در نتيجه مى‌توان گفت كه اين كتاب، مُرسَل نيست، بلكه مُسنَد است. درباره چاپ و نسخه حاضر چند نكته گفتنى است:


    2. ناشر (دارالأضواء بيروت) مقدمه‌اى براى اين چاپ نوشته و نسخ خطى مورد استفاده و چگونگى تصحيح اثر حاضر را معرفى كرده است. در اين مقدمه - كه در نجف و به قلم شيخ على آخوندى و بدون ذكر تاريخ نوشته شده - آمده است: «چون خداى متعال مرا موفق كرد تا كتاب استبصار را براى بار دوم به‌صورت زيبا و همراه با تعليقات سودمند چاپ كنم و اقبال و رضايت مردم را ديدم، تشويق و شجاع شدم كه بار ديگر كتاب من‌لايحضره‌الفقيه را چاپ كنم كه دومين كتاب در بين كتب اربعه طايفه حقه شيعه است؛ زيرا بعد از [[الکافی|كافى]] و متقدم بر تهذيب و استبصار است...» <ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ج1، ص5</ref>.
    1. نسخه حاضر را استاد سيد حسن خرسان، تصحيح كرده و تعليقاتى سودمند به‌صورت پاورقى بر آن افزوده است. در اين پاورقى‌ها، افزون بر بيان اختلاف نسخ خطى، در موارد فراوانى نام و نشان آيات مورد استشهاد و يا ارجاع به منابع روايات مذكور در متن آمده است<ref>ر.ک: متن كتاب، ج4، ص41، پاورقى 4 1؛ ص80، پاورقى 11-5 و...</ref> و گاه شرح معناى لغوى است<ref>ر.ک: همان، ص42، پاورقى 1؛ ص63، پاورقى 1 و...</ref> و گاهى بيان شاهد شعرى با ذكر بيت مورد اشاره و نام شاعر و منبعى است كه آن ابيات در آن آمده<ref>ر.ک: همان، ص123، پاورقى 1 و...</ref> و گاه توضيحاتى جغرافيايى و تاريخى است<ref>ر.ک: همان، ص180، پاورقى 1 و...</ref> و...


    3. زندگى‌نامه مفصل و عالمانه [[شيخ صدوق]] به قلم سيد حسن موسوى خرسان، در آغاز اثر حاضر ذكر شده است <ref>ر.ك: همان، ص الف - أضا</ref>.
    2. ناشر (دارالأضواء بيروت) مقدمه‌اى براى اين چاپ نوشته و نسخ خطى مورد استفاده و چگونگى تصحيح اثر حاضر را معرفى كرده است. در اين مقدمه - كه در نجف و به قلم شيخ على آخوندى و بدون ذكر تاريخ نوشته شده - آمده است: «چون خداى متعال مرا موفق كرد تا كتاب [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] را براى بار دوم به‌صورت زيبا و همراه با تعليقات سودمند چاپ كنم و اقبال و رضايت مردم را ديدم، تشويق و شجاع شدم كه بار ديگر كتاب من‌ لايحضره‌ الفقيه را چاپ كنم كه دومين كتاب در بين كتب اربعه طايفه حقه شيعه است؛ زيرا بعد از [[الکافی|كافى]] و متقدم بر تهذيب و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] است...»<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ج1، ص5</ref>


    4. مصحح محترم، تصاويرى از نسخه خطى كتاب مذكور آورده است <ref>ر.ك: همان، ص7-9</ref>.
    3. زندگى‌نامه مفصل و عالمانه [[شيخ صدوق]] به قلم سيد [[خرسان، سید حسن|حسن موسوى خرسان]]، در آغاز اثر حاضر ذكر شده است<ref>ر.ک: همان، ص الف - أضا</ref>


    5. همچنين نويسنده در جلد چهارم بعد از پايان مطالبش، مطلبى تحت عنوان «المشيخة» آورده و مصحح محترم نيز شرح مفصلى بر آن نوشته كه به‌صورت جداگانه در پاورقى‌ها ذكر شده و در آن، از جمله به توضيح رجالى و زندگى‌نامه‌اى اسناد [[شيخ صدوق]] پرداخته <ref>ر.ك: متن كتاب، ج4، ص9، پاورقى 1 و 2؛ ص13، پاورقى 1-3 و...</ref> و نگارش آن را در روز شنبه آغاز ربيع‌الاول 1379ق، به پايان برده است<ref>ر.ك: همان، ص137، پاورقى</ref>.
    4. مصحح محترم، تصاويرى از نسخه خطى كتاب مذكور آورده است<ref>ر.ک: همان، ص7-9</ref>


    6. يكى از تعليقات و توضيحات مصحح محترم چنين است: مُعلى بن خنيس ابوعبداللّه، دوست و مولاى حضرت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و قبل از او مولاى بنى‌اسد و كوفى بود و به شغل بزازى اشتغال داشت. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتاب «الغيبة» گفته است كه او از ياران اصلى حضرت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و در نزد ايشان پسنديده بود و در حالى از دنيا رفت كه بر همين روش استوار بود و داوود بن على، عامل خليفه منصور عباسى بر مدينه، او را به‌وسيله سيرافى رئيس نيروى انتظامى، به قتل رساند. درحالى‌كه امام(ع) در مكه بود، داوود، معلّى را طلبيد و از او خواست كه شيعيان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را معرفى كند و نامشان را بنويسد، ولى او حاضر نشد حتى نام يك نفر را بگويد؛ پس داوود او را تهديد كرد، ولى معلى در پاسخ گفت: آيا مرا تهديد به قتل مى‌كنى؟! به خدا قسم اگر شيعيان در زير پايم باشند هرگز پايم را بلند نمى‌كنم تا جانشان به خطر نيفتد و اگر مرا به قتل برسانى من به سعادت مى‌رسم و تو به شقاوت. داوود او را زندانى كرد و معلى به او گفت كه مرا به نزد مردم ببر تا گواهى بدهم؛ چون بدهى زياد و مال فراوان دارم. داوود پذيرفت؛ پس معلى وقتى در بازار در بين مردم وارد شد گفت: اى مردم من معلى بن خنيس هستم... شاهد باشيد كه هرچه از من به ارث باقى بماند - مال، خانه، برده، كنيز، كم يا زياد... - پس همه‌اش متعلق به حضرت امام جعفر بن محمد(ع) است. پس رئيس پليس داوود او را به بند كشيد و به دار مجازات آويخت. وقتى خبر مرگ او به [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] رسيد، داغدار و مصيبت‌زده شد و خبر داد كه او وارد بهشت شده است و... اخبار در مدح معلى فراوان است و رواياتى كه كشى در مذمت او آورده، خدشه‌اى بر معلى وارد نمى‌آورد؛ چون هم سندش ضعيف است و هم قابل توجيه <ref>ر.ك: همان، ص67، پاورقى 1</ref>.
    5. همچنين نویسنده در جلد چهارم بعد از پايان مطالبش، مطلبى تحت عنوان «المشيخة» آورده و مصحح محترم نيز شرح مفصلى بر آن نوشته كه به‌صورت جداگانه در پاورقى‌ها ذكر شده و در آن، از جمله به توضيح رجالى و زندگى‌نامه‌اى اسناد [[شيخ صدوق]] پرداخته<ref>ر.ک: متن كتاب، ج4، ص9، پاورقى 1 و 2؛ ص13، پاورقى 1-3 و...</ref> و نگارش آن را در روز شنبه آغاز ربيع‌الاول 1379ق، به پايان برده است<ref>ر.ک: همان، ص137، پاورقى</ref>
     
    6. يكى از تعليقات و توضيحات مصحح محترم چنين است: مُعلى بن خنيس ابوعبداللّه، دوست و مولاى حضرت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و قبل از او مولاى بنى‌اسد و كوفى بود و به شغل بزازى اشتغال داشت. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتاب «الغيبة» گفته است كه او از ياران اصلى حضرت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و در نزد ايشان پسنديده بود و در حالى از دنيا رفت كه بر همين روش استوار بود و داوود بن على، عامل خليفه منصور عباسى بر مدينه، او را به‌وسيله سيرافى رئيس نيروى انتظامى، به قتل رساند. درحالى‌كه امام(ع) در مكه بود، داوود، معلّى را طلبيد و از او خواست كه شیعیان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را معرفى كند و نامشان را بنويسد، ولى او حاضر نشد حتى نام يك نفر را بگويد؛ پس داوود او را تهديد كرد، ولى معلى در پاسخ گفت: آيا مرا تهديد به قتل مى‌كنى؟! به خدا قسم اگر شیعیان در زير پايم باشند هرگز پايم را بلند نمى‌كنم تا جانشان به خطر نيفتد و اگر مرا به قتل برسانى من به سعادت مى‌رسم و تو به شقاوت. داوود او را زندانى كرد و معلى به او گفت كه مرا به نزد مردم ببر تا گواهى بدهم؛ چون بدهى زياد و مال فراوان دارم. داوود پذيرفت؛ پس معلى وقتى در بازار در بين مردم وارد شد گفت: اى مردم من معلى بن خنيس هستم... شاهد باشيد كه هرچه از من به ارث باقى بماند - مال، خانه، برده، كنيز، كم يا زياد... - پس همه‌اش متعلق به حضرت امام جعفر بن محمد(ع) است. پس رئيس پليس داوود او را به بند كشيد و به دار مجازات آويخت. وقتى خبر مرگ او به [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] رسيد، داغدار و مصيبت‌زده شد و خبر داد كه او وارد بهشت شده است و... اخبار در مدح معلى فراوان است و رواياتى كه [[کشی، محمد بن عمر|كشى]] در مذمت او آورده، خدشه‌اى بر معلى وارد نمى‌آورد؛ چون هم سندش ضعيف است و هم قابل توجيه<ref>ر.ک: همان، ص67، پاورقى 1</ref>


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    خط ۶۷: خط ۵۷:
    مقدمه و متن كتاب.
    مقدمه و متن كتاب.


    == وابسته‌ها ==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    [[ابن‌بابویه، محمد بن علی]] (نويسنده)
    [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی]] (نویسنده)


    [[خرسان، حسن]] (محقق)
    [[خرسان، سید حسن]] (محقق)


    [[الحاشیة علی کتاب  من لا یحضره الفقیه]]
    [[الحاشية علی كتاب من‌ لايحضره‌ الفقيه (شیخ بهایی)]]


    [[روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (طبع قدیم)]]
    [[روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (طبع قدیم)]]
    خط ۷۹: خط ۷۰:
    [[گلچین صدوق]]
    [[گلچین صدوق]]


    [[ترجمه و متن کتاب من لايحضره الفقيه]]
    [[ترجمه و متن کتاب من‌ لايحضره‌ الفقيه]]


    [[لوامع صاحبقراني المشتهر بشرح الفقیه]]
    [[لوامع صاحبقراني المشتهر بشرح الفقیه]]


    [[مشیخة الفقیه]]
    [[مشیخة الفقیه]]


    == پیوندها ==
     


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۴۷

    من لا یحضره الفقیه
    من‌ لايحضره‌ الفقيه (تحقیق حسن خرسان)
    پدیدآورانابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی (نویسنده) خرسان، سید حسن (محقق)
    عنوان‌های دیگرشرح مشیخه الفقیه
    ناشردار الأضواء
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1405 ق یا 1985 م
    چاپ6
    موضوعاحادیث احکام

    احادیث شیعه - قرن 4ق.

    حدیث - علم الرجال

    محدثان شیعه
    زبانعربی
    تعداد جلد4
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏129‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1364
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    من‌ لايحضره‌ الفقيه، از آثار شيخ صدوق (درگذشته 381ق) است كه نویسنده در آن، مجموعه‌اى از احاديث اهل‌بيت(ع) را درباره حكم شرعى موضوعات گوناگون، بدون ذكر سند در چهار جلد نقل كرده، ولى در بخش پايانى جلد چهارم، مشايخ و سلسله اسناد خود را به‌صورت مفصل (در بيش از صد صفحه) توضيح داده و حلقه ارتباطى خودش را با رجال و راويان مشخص كرده و در نتيجه مى‌توان گفت كه اين كتاب، مُرسَل نيست، بلكه مُسنَد است. درباره چاپ و نسخه حاضر چند نكته گفتنى است:

    1. نسخه حاضر را استاد سيد حسن خرسان، تصحيح كرده و تعليقاتى سودمند به‌صورت پاورقى بر آن افزوده است. در اين پاورقى‌ها، افزون بر بيان اختلاف نسخ خطى، در موارد فراوانى نام و نشان آيات مورد استشهاد و يا ارجاع به منابع روايات مذكور در متن آمده است[۱] و گاه شرح معناى لغوى است[۲] و گاهى بيان شاهد شعرى با ذكر بيت مورد اشاره و نام شاعر و منبعى است كه آن ابيات در آن آمده[۳] و گاه توضيحاتى جغرافيايى و تاريخى است[۴] و...

    2. ناشر (دارالأضواء بيروت) مقدمه‌اى براى اين چاپ نوشته و نسخ خطى مورد استفاده و چگونگى تصحيح اثر حاضر را معرفى كرده است. در اين مقدمه - كه در نجف و به قلم شيخ على آخوندى و بدون ذكر تاريخ نوشته شده - آمده است: «چون خداى متعال مرا موفق كرد تا كتاب استبصار را براى بار دوم به‌صورت زيبا و همراه با تعليقات سودمند چاپ كنم و اقبال و رضايت مردم را ديدم، تشويق و شجاع شدم كه بار ديگر كتاب من‌ لايحضره‌ الفقيه را چاپ كنم كه دومين كتاب در بين كتب اربعه طايفه حقه شيعه است؛ زيرا بعد از كافى و متقدم بر تهذيب و استبصار است...»[۵]

    3. زندگى‌نامه مفصل و عالمانه شيخ صدوق به قلم سيد حسن موسوى خرسان، در آغاز اثر حاضر ذكر شده است[۶]

    4. مصحح محترم، تصاويرى از نسخه خطى كتاب مذكور آورده است[۷]

    5. همچنين نویسنده در جلد چهارم بعد از پايان مطالبش، مطلبى تحت عنوان «المشيخة» آورده و مصحح محترم نيز شرح مفصلى بر آن نوشته كه به‌صورت جداگانه در پاورقى‌ها ذكر شده و در آن، از جمله به توضيح رجالى و زندگى‌نامه‌اى اسناد شيخ صدوق پرداخته[۸] و نگارش آن را در روز شنبه آغاز ربيع‌الاول 1379ق، به پايان برده است[۹]

    6. يكى از تعليقات و توضيحات مصحح محترم چنين است: مُعلى بن خنيس ابوعبداللّه، دوست و مولاى حضرت امام صادق(ع) و قبل از او مولاى بنى‌اسد و كوفى بود و به شغل بزازى اشتغال داشت. شيخ طوسى در كتاب «الغيبة» گفته است كه او از ياران اصلى حضرت امام صادق(ع) و در نزد ايشان پسنديده بود و در حالى از دنيا رفت كه بر همين روش استوار بود و داوود بن على، عامل خليفه منصور عباسى بر مدينه، او را به‌وسيله سيرافى رئيس نيروى انتظامى، به قتل رساند. درحالى‌كه امام(ع) در مكه بود، داوود، معلّى را طلبيد و از او خواست كه شیعیان امام صادق(ع) را معرفى كند و نامشان را بنويسد، ولى او حاضر نشد حتى نام يك نفر را بگويد؛ پس داوود او را تهديد كرد، ولى معلى در پاسخ گفت: آيا مرا تهديد به قتل مى‌كنى؟! به خدا قسم اگر شیعیان در زير پايم باشند هرگز پايم را بلند نمى‌كنم تا جانشان به خطر نيفتد و اگر مرا به قتل برسانى من به سعادت مى‌رسم و تو به شقاوت. داوود او را زندانى كرد و معلى به او گفت كه مرا به نزد مردم ببر تا گواهى بدهم؛ چون بدهى زياد و مال فراوان دارم. داوود پذيرفت؛ پس معلى وقتى در بازار در بين مردم وارد شد گفت: اى مردم من معلى بن خنيس هستم... شاهد باشيد كه هرچه از من به ارث باقى بماند - مال، خانه، برده، كنيز، كم يا زياد... - پس همه‌اش متعلق به حضرت امام جعفر بن محمد(ع) است. پس رئيس پليس داوود او را به بند كشيد و به دار مجازات آويخت. وقتى خبر مرگ او به امام صادق(ع) رسيد، داغدار و مصيبت‌زده شد و خبر داد كه او وارد بهشت شده است و... اخبار در مدح معلى فراوان است و رواياتى كه كشى در مذمت او آورده، خدشه‌اى بر معلى وارد نمى‌آورد؛ چون هم سندش ضعيف است و هم قابل توجيه[۱۰]

    پانویس

    1. ↑ ر.ک: متن كتاب، ج4، ص41، پاورقى 4 1؛ ص80، پاورقى 11-5 و...
    2. ↑ ر.ک: همان، ص42، پاورقى 1؛ ص63، پاورقى 1 و...
    3. ↑ ر.ک: همان، ص123، پاورقى 1 و...
    4. ↑ ر.ک: همان، ص180، پاورقى 1 و...
    5. ↑ ر.ک: مقدمه كتاب، ج1، ص5
    6. ↑ ر.ک: همان، ص الف - أضا
    7. ↑ ر.ک: همان، ص7-9
    8. ↑ ر.ک: متن كتاب، ج4، ص9، پاورقى 1 و 2؛ ص13، پاورقى 1-3 و...
    9. ↑ ر.ک: همان، ص137، پاورقى
    10. ↑ ر.ک: همان، ص67، پاورقى 1


    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=من‌_لايحضره‌_الفقيه_(تحقیق_حسن_خرسان)&oldid=755323»