مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مقدمة ابن الصلاح (ابهام زدایی)' به 'مقدمة ابن الصلاح (ابهام‌زدایی)') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|مقدمة ابن الصلاح ( | {{کاربردهای دیگر|مقدمة ابن الصلاح (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث''' تأليف [[ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن شهرزورى]] (متوفى 643ق)، معروف به ابن صلاح از مهمترين تأليفات در علم حديث است كه به زبان عربى و در قرن هفتم هجرى نوشته شده است. كتاب با تحقيق [[ابوعبدالرحمن صلاح بن محمد بن عويضه]] منتشر شده است. | '''مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث''' تأليف [[ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن شهرزورى]] (متوفى 643ق)، معروف به ابن صلاح از مهمترين تأليفات در علم حديث است كه به زبان عربى و در قرن هفتم هجرى نوشته شده است. كتاب با تحقيق [[ابوعبدالرحمن صلاح بن محمد بن عويضه]] منتشر شده است. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۱۵
| مقدمة ابن الصلاح في علوم الحدیث | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عویضه، صلاح محمد (مصحح)
مکی، ابومحمد محمد نورالدین (راوی) ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | علوم الحدیث |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1416 ق یا 1995 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حدیث - علم الدرایه حدیث - علم الروایه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 107/6 /الف2ع8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث تأليف ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن شهرزورى (متوفى 643ق)، معروف به ابن صلاح از مهمترين تأليفات در علم حديث است كه به زبان عربى و در قرن هفتم هجرى نوشته شده است. كتاب با تحقيق ابوعبدالرحمن صلاح بن محمد بن عويضه منتشر شده است.
از اين كتاب با نام‌هاى «علوم الحديث» و «معرفة أنواع علم الحديث» نيز ياد شده است. از آنجا كه اين كتاب مقدمه‌اى براى حديث‌شناسى است، آن را مقدمه ناميده‌اند[۱]
ساختار
كتاب با مقدمه محقق در معرفى و بررسى مختصرى از پيشينه علوم حديث آغاز شده است. پس از آن شرح حال مختصرى نویسنده و آثار او و سپس مقدمه مؤلف آمده است.
مباحث كتاب در ضمن 65 نوع و برخى از انواع در ضمن اقسامى بيان شده است. در واقع ابن صلاح در اين اثر، علوم الحديث را در 65 علم توسعه داده و بيان كرده است كه اقسام ديگرى نيز وجود دارد. وى بعضى از انواع را بسيار مفصل و گسترده بحث كرده است، به‌طورى‌كه گاه بيست صفحه درباره يك نوع توضيح داده، ولى در برخى انواع، به‌طور مختصر بحث كرده است[۲]
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه‌اش بر كتاب، علم حديث را از جمله برترين علم‌ها دانسته و فهرست علوم مورد بحث در كتاب را ارائه كرده است[۳]
كتاب حاضر، قبل از اينكه اثر تأليفى باشد، اثر املايى است؛ يعنى ابن صلاح، جزوات درسى خود را به شاگردان املا كرده و در آخر، بررسى كرده و مقدمه‌اى بر آن نوشته است. از آنجا كه اين كتاب مقدمه‌اى براى حديث‌شناسى است، آن را مقدمه ناميده‌اند[۴]
ابن صلاح تمام آثار دانشمندان قبل از خود را، چه آثار مدوّن مثل كتب خطیب بغدادى و حاكم نيشابورى و چه آثار غيرمدوّن، يا از افراد غيرمعروف، مثل ترمذى و خطّابى -كه نظراتشان در كتاب ديگرى آمده است- در اختيار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‌بندى تفكيكى و مشخص به‌صورت جداجدا با بحث منطقى در مورد هر مطلب آورده است[۵]
نویسنده در شمارش انواع مختلف علوم حديث، از نوع اول تا 22، مصطلحات را تعريف كرده است؛ مانند: صحيح، حسن، مرسل، منقطع و غريب. از نوع 23 تا 28، مباحثى در باب تحمل حديث، آداب محدث و راوى، كتابت و ضبط حديث و از نوع 29 تا 38 اصطلاحاتى ديگر در مورد حديث را بيان نموده است. از نوع 39 تا 65، به جز 2 مورد (52 و 53) مباحث رجالى مطرح شده است: طبقات راويان، معرفة الصحابة و التابعين[۶]
امتيازات كتاب ابن صلاح بر كتب قبل از خويش را مى‌توان در مؤلفه‌هاى زير خلاصه نمود:
- استنباط دقيق از مذاهب و مباحث علماى قبل از خود و قواعد آنها كه در آثارشان بوده است؛
- ضبط تعاريف قبل از خود، تحرير آنها و ابداع تعاريفى كه قبل از وى سابقه نداشته است؛
- بيان پژوهش‌ها و اجتهادات خود، به دنبال هر تعريف و توسعه تنويع علوم حديث؛
- تهذيب عبارات گذشتگان و اشاره به مواضع اعتراض آنها[۷]
آنچه بر اهميت اين كتاب افزوده، آن است كه اين اثر، پايه و اساس تأليفات بعد از خود قرار گرفته و آثار متعددى پيرامون آن نوشته شد كه مى‌توان در چند بخش خلاصه نمود:
- اختصار: اكثر كسانى كه به تبع ابن صلاح كتاب نوشتند، اصل كتاب وى را در 65 نوع علم حديث حفظ كردند و زوائد را حذف كردند؛ مانند يحيى بن شرف النووى[۸]، در كتاب «إرشاد الطلاب الحقائق إلى معرفة سنن خير الخلائق».
- الفيه‌ها: عده‌اى مقدمه ابن صلاح را به نظم درآوردند؛ كه الفيه زيدالدين عراقى (متوفى 806ق) از آن جمله است.
- كشف مشكلات و شروح: عده‌اى به رفع مبهمات و شبهات موجود در اين كتاب اقدام كردند؛ مانند بدرالدين زركشى (متوفى 497ق) در «النكت على مقدمة ابن الصلاح»[۹]
وضعيت كتاب
فهرست منابع و آيات و روايات مذكور در متن، به همراه فهرست منابع مورد استفاده محقق، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و در آنها، علاوه بر ذكر منابع، به توضيح و تشريح لغات مشكل و برخى روايات و عبارات متن پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- سجادى، رضيه سادات، «سير نگارش‌هاى اهل سنت در حوزه مصطلح الحديث (1)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله علوم حديث، شماره 24، تابستان 1381.