القضاء و القدر(مناظرة الشيخ مع قدري): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «== معرفى اجمالى == رساله «الشفاء من خوف الموت و معالجة داء الاغتمام به» از بوع...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - 'مناظره (ابهام زدایی)' به 'مناظره (ابهام‌زدایی)')
     
    (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    == معرفى اجمالى ==
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    | تصویر =NUR01721J1.jpg
    | عنوان =رسائل ابن سینا
    | پدیدآوران =  
    [[ابن سینا، حسین بن عبدالله]] (نویسنده)
    | زبان =عربی
    | کد کنگره =‏BBR‎‏ ‎‏362‎‏ ‎‏1359
    | موضوع =
    فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    | ناشر =
    بيدار
    | مکان نشر =قم - ایران
    | سال نشر = 1400 ق


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01721AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =01721
    | کتابخوان همراه نور =01721
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|قضا و قدر (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر| مناظره (ابهام‌زدایی)}}
    '''القضاء و القدر''' رساله‌ای از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلى سینا]] و به زبان عربى است که زمان تأليف آن را سال چهار صد و چهارده تخمين زده‌اند و حاصل مناظره‌ وی با يكى از اهل قدر منكر قدر است. [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] در كتاب قبسات، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] در شرح اشارت و سيد‌ ‎احمد علوى در كتاب خود، به اين رساله، استناد كرده‌اند و آن را در رديف كتب معتبر و قابل استناد به حساب آورده‌اند، امّا بعد از آنها و در دوره‌هاى بعدى چنين عنايتى به اين اثر ارزش‌مند به چشم نمى‌خورد.


    رساله «الشفاء من خوف الموت و معالجة داء الاغتمام به» از بوعلى و به زبان عربى است.
    این رساله به همراه بیست و دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام [[رسائل ابن سينا (23 رساله)|رسائل ابن سينا]]، به چاپ رسیده است.  


    == ساختار ==
    ==ساختار==
    رساله، فاقد هر گونه باب‌بندى و فصل‌بندى و داراى عباراتى مغلق است.


    واژه'''اهل قدر'''، در دو جا مورد استفاده متكلمين قرار گرفته است: يكى در مورد جبريّون كه قائل به قضا و قدر الهى و عدم اختيار انسان مى‌باشند. ديگرى در مورد معتزله و منكران قدر مى‌باشد؛ يعنى كسانى كه به قدرت انسان قائلند و او را صاحب قدرت و اختيار در اعمال خود مى‌دانند.


    رساله، كوتاه و فاقد هر گونه باب‌بندى و فصل‌بندى است.
    ==گزارش محتوا==
    [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در اين مناظره، در پى به كرسى نشاندن نظريه «لا جبر و لا تفويض بل امر بين امرين» است كه روايات و احاديث نيز ما را به آن مسير رهنمون گشته‌اند، فلذا در بعضى از قسمت‌هاى اين مناظره، اشاره به سخافت قول اشاعره كه در مقابل معتزله بوده‌اند، اشاره مى‌كند تا ضمن محكوم كردن طرف مناظره، از ديدگاه مقابل آنان نيز تبرى بجويد.


    == گزارش محتوا ==
    بوعلى، مى‌گويد: مصدر هر فعلى طاعت شوق است، بلكه هر اراده و اختيارى، حادث و داراى آغاز است و هر چه چنين باشد سببى دارد، آن‌گاه اين استدلال را تا آن‌جا ادامه مى‌دهد كه واجب‌الوجود شدن اراده، پيش از موجود شدنش، به اثبات برسد. در ادامه رساله، حدود اراده انسان را تبيين كرده و آن شخصى معتزلى را كه انسان را موجودى با اراده مطلق مى‌پندارد، به طريق مستقيم راهنمايى مى‌كند.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، مدعى است بزرگ‌ترين خوفى كه به انسان مى‌رسد، خوف از مرگ است. اين خوف عمومیت قابل توجهى نيز بين همه انسان‌ها دارد و علت آن، جهل نسبت به حقيقت مرگ است؛ به اين معنا كه خيال مى‌كنند مرگ انحلال ذات و بطلان نفس است كه البته اينها ظنون باطله‌اى بيش نيستند و هيچ حقيقتى ندارند.
    [[رسائل ابن سينا (23 رساله)]]


    مرگ چيزى بيشتر از ترك بدن، توسط نفس نيست و نفس نيز خود جوهر غير جسمانى است كه قابل فساد نمى‌باشد. وقتى اين جوهر از بدن مفارقت كرد، به سعادت تامه‌اى مى‌رسد كه راهى براى فنا در آن نخواهد بود، زيرا جوهر، فانى نگرديده و ذاتش باطل نمى‌شود و آنچه فانى مى‌شود اعراض، خواص، نسب و اضافات آن مى‌باشد. تقسيم مرگ، به مرگ ارادى و مرگ طبيعى، توسط حكما و همين‌طور تقسيم حيات، به حيات ارادى و حيات طبيعى، موضوع ديگر بحث بوعلى در اين رساله است. او مفهوم مرگ ارادى را كشتن شهوات و ترك تعرض بدانها مى‌داند و حيات ارادى را سعى و تلاش انسان در زندگى دنيوى، براى خوردن و آشاميدن و شهوت‌رانى مى‌خواند. وقتى جوهر شريف الهى از جوهر كثيف جسمانى خلاصى يافت، به عالم اعلى صعود كرده و به جوار پروردگار عالميان بار مى‌يابد.
    [[عيون الحكمة]]؛


    [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] خائف از مرگ را خائف از عدل و حكمت الهى، بلكه خائف از جود و عطايش مى‌داند...
    [[الحدود]]؛
     
    [[حي بن يقظان]]؛
     
    [[هدية الرئيس للأمير (في القوى النفسانية)]]؛
     
    [[الفعل و الانفعال]]؛
     
    [[أسباب الرعد]]؛
     
    [[سر القدر]]؛
     
    [[العرشية (في التوحيد)]]؛
     
    [[السعادة و ذكر الحجج على جوهرية النفس]]؛
     
    [[الحث على الذكر]]؛
     
    [[رسالة في الموسيقی]]؛
     
    [[ماهية الصلاة]]؛
     
    [[تفسير سورة التوحيد]]؛
     
    [[تفسير سورة الفلق]]؛
     
    [[تفسير سورة الناس]]؛
     
    [[سبب إجابة الدعاء و كيفية الزيارة]]؛
     
    [[الشفاء من خوف الموت]]؛
     
    [[العشق]]؛
     
    [[الطير]]؛
     
    [[الأجوبة عن مسائل أبي الريحان البيروني]]؛
     
    [[علة قيام الأرض وسط السماء]]؛
     
    [[رسالة بعض الأفاضل إلى علماء مدينة السلام]].
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
     
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]]
    [[رده:فلسفه اسلامی]]
    [[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۰۹

    رسائل ابن سینا
    القضاء و القدر(مناظرة الشيخ مع قدري)
    پدیدآورانابن سینا، حسین بن عبدالله (نویسنده)
    ناشربيدار
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1400 ق
    چاپ1
    موضوعفلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BBR‎‏ ‎‏362‎‏ ‎‏1359
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    القضاء و القدر رساله‌ای از بوعلى سینا و به زبان عربى است که زمان تأليف آن را سال چهار صد و چهارده تخمين زده‌اند و حاصل مناظره‌ وی با يكى از اهل قدر منكر قدر است. میرداماد در كتاب قبسات، خواجه نصيرالدين طوسى در شرح اشارت و سيد‌ ‎احمد علوى در كتاب خود، به اين رساله، استناد كرده‌اند و آن را در رديف كتب معتبر و قابل استناد به حساب آورده‌اند، امّا بعد از آنها و در دوره‌هاى بعدى چنين عنايتى به اين اثر ارزش‌مند به چشم نمى‌خورد.

    این رساله به همراه بیست و دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام رسائل ابن سينا، به چاپ رسیده است.

    ساختار

    رساله، فاقد هر گونه باب‌بندى و فصل‌بندى و داراى عباراتى مغلق است.

    واژهاهل قدر، در دو جا مورد استفاده متكلمين قرار گرفته است: يكى در مورد جبريّون كه قائل به قضا و قدر الهى و عدم اختيار انسان مى‌باشند. ديگرى در مورد معتزله و منكران قدر مى‌باشد؛ يعنى كسانى كه به قدرت انسان قائلند و او را صاحب قدرت و اختيار در اعمال خود مى‌دانند.

    گزارش محتوا

    ابن سينا، در اين مناظره، در پى به كرسى نشاندن نظريه «لا جبر و لا تفويض بل امر بين امرين» است كه روايات و احاديث نيز ما را به آن مسير رهنمون گشته‌اند، فلذا در بعضى از قسمت‌هاى اين مناظره، اشاره به سخافت قول اشاعره كه در مقابل معتزله بوده‌اند، اشاره مى‌كند تا ضمن محكوم كردن طرف مناظره، از ديدگاه مقابل آنان نيز تبرى بجويد.

    بوعلى، مى‌گويد: مصدر هر فعلى طاعت شوق است، بلكه هر اراده و اختيارى، حادث و داراى آغاز است و هر چه چنين باشد سببى دارد، آن‌گاه اين استدلال را تا آن‌جا ادامه مى‌دهد كه واجب‌الوجود شدن اراده، پيش از موجود شدنش، به اثبات برسد. در ادامه رساله، حدود اراده انسان را تبيين كرده و آن شخصى معتزلى را كه انسان را موجودى با اراده مطلق مى‌پندارد، به طريق مستقيم راهنمايى مى‌كند.

    وابسته‌ها