المزار (قزويني): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'مزار (ابهام زدایی)' به 'مزار (ابهام‌زدایی)')
     
    (۶۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR10124J1.jpg|بندانگشتی|المزار (قزویني)]]
    | تصویر =NUR10124J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =المزار (قزویني)
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =کتاب المزار
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|المزار (قزویني)
    [[قزوینی، مهدی]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|کتاب المزار
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[قزوینی، مهدی]] (نويسنده)


    [[قزوینی، جودت]] (محقق)
    [[قزوینی، جودت]] (محقق)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏262‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏4‎‏م‎‏4*
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - زیارت نامه‏‌ها
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏262‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏4‎‏م‎‏4*
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|حسین بن علی (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - زیارت نامه‏ها


    زیارت - آداب و رسوم
    زیارت - آداب و رسوم


    علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - زیارت نامه‏ها
    علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - زیارت نامه‏‌ها


    محمد (ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - زیارت نامه‌ها
    محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - زیارت نامه‌ها
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    دار الرافدين
    |data-type='publisher'|دار الرافدين
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1426 ق  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1426 هـ.ق  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10124AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10124AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =10124
    | کتابخوان همراه نور =10124
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|مزار (ابهام‌زدایی)}}
    '''کتاب المزار'''، فصلی از فصل‌های کتاب'''فلک النجاة فی احکام الهداة'''، با موضوع تعیین قبور انبیاء و الشهداء و اولاد أئمه و علماء، تألیف [[قزوینی، مهدی|سید‌ ‎مهدی قزوینی]] (متوفی 1300ق) است که به صورت مجزا با تحقیق دکتر جودت قزوینی منتشر شده است. این اثر که نگارش آن در سال 1272 به اتمام رسیده است، به عنوان مصدر مهمی برای تحقیق در سیره ائمه و اولاد ایشان و نیز تعیین قبور و مزارات آنها و اختلاف مدافن شریفشان به شمار مى‌رود.


    == معرفي اجمالي ==
    == ساختار==
    کتاب در دو مبحث طرح شده است:1- در مشروعیت زیارت، 2- در زیارت نبی(ص) و معصومین(ع).


    در بحث اول، فصلی عنوان نشده است؛ اما بحث دوم مشتمل بر 10 فصل است که در بخش گزارش محتوا مطرح مى‌شود. بحثی نیز تحت عنوان زیارت اخوان در خاتمه آمده است. درباره زیارت معصومین(ع) به اختصار اکتفا کرده و پس از ذکر تاریخ ولادت و شهادت و نام مادر و محل دفن به فضیلت زیارت ایشان اشاره کرده است.


    "كتاب المزار"، فصلي از فصل‌هاي كتاب "فلك النجاة في احكام الهداة"، با موضوع تعيين قبور انبياء و الشهداء و اولاد أئمه و علماء، تأليف سيد مهدي قزويني(متوفي 1300ق) است كه به صورت مجزا با تحقيق دكتر جودت قزويني منتشر شده است. اين اثر كه نگارش آن در سال 1272 به اتمام رسيده است، به عنوان مصدر مهمي براي تحقيق در سيره ائمه و اولاد ايشان و نيز تعيين قبور و مزارات آنها و اختلاف مدافن شريفشان به شمار مى‌رود.
    == گزارش محتوا==
    پیش از بحث اول معنای لغوی و اصطلاحی زیارت ذکر شده است. در معاجم لغت زیارت را قصد معنا کرده‌اند. معنای شرعی آن نیز حاضر شدن نزد معصوم - نبی یا امام - است. نویسنده معتقد است که ولی خدا و عالم و مؤمن نیز در حکم زیارت ملحق به معصوم مى‌شود.


    == ساختار: ==
    بحث اول: مبحث مشروعیت زیارت با این استدلال آغاز شده است که اولاً: زیارت أحیاء مشروع است. ثانیاً: معصومین و شهداء أحیا هستند و نزد پروردگارشان روزی مى‌خورند. بنابراین زیارت مشروع بوده و هیچ‌گونه حرمتی ندارد. زیارت در واقع راه مودت و صله بین احیاء و اموات است.


    روایات دراین رابطه فراوان است که از باب نمونه به تعدادی از آنها اشاره شده است. صدوق(ره) زیارت انبیا و حجج او را زیارت خدا مى‌داند، همچنانکه اطاعت آنها اطاعت خدا و نافرمانی از آنها نافرمانی از خداست.


    كتاب در دو مبحث طرح شده است:1- در مشروعيت زيارت، 2- در زيارت نبي(ص) و معصومين(ع).
    بحث دوم: مطالبی که در این بخش آمده، به ترتیب فصول به این شرح است:


    در بحث اول، فصلي عنوان نشده است؛ اما بحث دوم مشتمل بر 10 فصل است كه در بخش گزارش محتوا مطرح مى‌شود. بحثي نيز تحت عنوان زيارت اخوان در خاتمه آمده است. درباره زيارت معصومين(ع) به اختصار اكتفا كرده و پس از ذكر تاريخ ولادت و شهادت و نام مادر و محل دفن به فضيلت زيارت ايشان اشاره كرده است.
    #زیارت نبی اکرم(ص) برای حجاج و غیر آنها از اهل مدینه و سایر بلاد مستحب مؤکد است. در روایات نبوی حج بدون زیارت قبر پیامبر(ص) جفا و به جای آورده آن سبب شفاعت دانسته شده است. پس از ذکر چند روایت، نسب شریف پیامبر(ص) تا بیست پشت ذکر شده است. ابوین ایشان نیز به اختصار معرفی شده‌اند. بر تاریخ بعثت و روز غدیر و رحلت آن وجود مبارک و تعداد نساء و فرزندان معصوم در پایان تأکید شده است.
    #فاطمه زهراء(س) در مکان زیارت می‌شود: بیت، روضه، بقیع و بیت الاحزان. نویسنده با استناد به روایتی از نبی اکرم(ص): «مابین قبر و منبر من روضه‌ای از ریاض بهشت است»، قول صحیح را "روضه" می‌داند. در تاریخ شهادت ایشان نیز همانند مزار شریفش اقوال مختلف است.
    #زیارت أئمه اطهار  علیهم‌السلام اگر چه در بعضی ایام فضیلت دارد؛ اما در تمامی ایام مستحب است. "الغری" از اسامی شهر نجف است که امیرالمؤمنین علی(ع) در آنجا مدفون است. فضل زیارت ایشان احصاء نمى‌شود. پس از ذکر برخی روایات در ثواب زیارت به کلامی از یکی از اساتید ثقه که نامش را ذکر نکرده، اشاره مى‌کند که: «نفس نزد علی(ع) معادل چهارصد سال عبادت است».
    #:دیگر امامان شیعه نیز در فصل‌های مجزا، برخی به اجمال و مواردی نیز مانند امام حسین(ع) با تفصیل بیشتری معرفی و فضیلت زیارتشان مورد تأکید قرار گرفته است.
    #از این فصل تا فصل هفتم، مطالب در دو بخش ارائه شده است: 1- معرفی مزارات به اجمال، 2- تعلیقات؛ که در آن تراجم اشخاص مذکور در بخش قبل و اخبار منابع مختلف در تعیین مراقدشان ذکر شده است. در این فصل، تراجم انبیاء با آدم ابوالبشر آغاز و با ذکر نوح، هود، صالح و ابراهیم به یحیی بن زکریا و یوحنا الدیملجی ختم مى‌شود.
    #در تراجم شهداء نام 23 تن از اصحاب نبی اکرم(ص)، امیرالمؤمنین و امام حسین(ع) ذکر شده است که به ترتیب به اسامی تعدادی از این بزرگواران اشاره می‌شود(عنوان 14 به صحابی مدفون در بقیع اختصاص دارد که تنها به ذکر نام آنها بسنده شده است.):
    #:أ-حمزه سیدالشهداء، سلمان فارسی، ابوذر غفاری.
    #:ب-کمیل بن زیاد، میثم تمّار، رشید هجری، حجر بن عدی الکندی.
    #: ت-عباس بن علی بن ابى‌طالب(ع)، حبیب بن مظاهر، حر بن یزید ریاحی، مسلم بن عقیل.
    #مشاهیر اولاد غیر معصوم ائمه  علیهم‌السلام که در 22 بخش تنظیم شده با نام شش تن از برادران امام حسین(ع) که در کربلا به شهادت رسیده‌اند، آغاز شده است. سپس نام عون و معین از اولاد علی(ع) مدفون در غرب بغداد و از جمله عبدالعظیم حسنی مدفون در شهر ری ذکر شده است. بخش هفتم که به حمزه بن قاسم از نوادگان عباس بن علی(ع) است، به تفصیل آمده است و در آن قضیه کشف صاحب این مزار شریف که تا آن زمان مشهور به حمزه بن موسی الکاظم است، نقل شده است. [[قزوینی، مهدی|سید‌ ‎مهدی قزوینی]] که مى‌دانست مردم اشتباه می‌کنند و قبر آن بزرگوار در شهر ری واقع است به تحقیق مى‌پردازد و مردم را به حقیقت رهنمون مى‌شود.
    #تراجم علمای شیعه حجم بالایی از کتاب را به خود اختصاص داده و در 58 عنوان تنظیم شده است. در برخی از عناوین نام یکی از علما و در بعضی نیز دو و یا تعدادی از بزرگان مدفون در یک مقبره ذکر شده است. این فصل با نام نواب اربعه آغاز و با ذکر تراجم شیخ کلینی، مفید و طوسی و علمای به نام شیعه به نام شیخ مرتضی انصاری ختم شده است.
    #جمع بین روایاتیکه در مراتب و منازل ائمه  علیهم‌السلام وارد شده، به اختصار آمده است.
    #آداب زیارت نبی اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و مطالبی پیرامون بقیع و فضیلت دفن اموات در وادی السلام در این فصل ذکر شده است.
    #احکام زیارت مشاهد مشرفه؛ مانند: دو رکعت نماز، زیارت به مأثور، وقوف بر ضریح و استلام قبر و... در این فصل در ضمن 24 شماره به صورت فهرست‌وار طرح شده است.


    == گزارش محتوا: ==
    خاتمه: بر زیارت برادران دینی نیز آدابی مترتب است، به عنوان مثال مستحب است که مزور از زائر استقبال کرده و با او مصافحه و معانقه کند و برایش طعام و نوشیدنی و میوه بیاورد و بر آنچه در خانه دارد، بخل نورزد؛ اما خویش را به تکلف نیر نیندازد.


    == وضعیت کتاب==
    مقدمه محقق در رابطه با اهمیت و مطالب کتاب و شیوه ارائه مطالب بوده و در ادامه علاوه بر ارائه صفحاتی از نسخ خطی، تاریخچه ساخت ابنیه بر مراقد خاندان قزوینی نیز ذکر شده است. شرح حال [[قزوینی، مهدی|سید‌ ‎مهدی قزوینی]] نیز به قلم فرزندش [[قزوینی، مهدی|سید‌ ‎مهدی قزوینی]] (متوفی 1325ق) با اضافاتی از سید‌ ‎باقر قزوینی(متوفی 1333ق) پس از مقدمه محقق ذکر شده است. فهارس:


    پيش از بحث اول معناي لغوي و اصطلاحي زيارت ذكر شده است. در معاجم لغت زيارت را قصد معنا كرده‌اند. معناي شرعي آن نيز حاضر شدن نزد معصوم - نبي يا امام - است. نويسنده معتقد است كه ولي خدا و عالم و مؤمن نيز در حكم زيارت ملحق به معصوم مى‌شود.
    #مصادر و مراجع به تفکیک خطی و چاپی.
    #فهرست مطالب.


    بحث اول: مبحث مشروعيت زيارت با اين استدلال آغاز شده است كه اولاً: زيارت أحياء مشروع است. ثانياً: معصومين و شهداء أحيا هستند و نزد پروردگارشان روزي مى‌خورند. بنابراين زيارت مشروع بوده و هيچ‌گونه حرمتي ندارد. زيارت در واقع راه مودت و صله بين احياء و اموات است.
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.


    روايات دراين رابطه فراوان است كه از باب نمونه به تعدادي از آنها اشاره شده است. صدوق(ره) زيارت انبيا و حجج او را زيارت خدا مى‌داند، همچنانكه اطاعت آنها اطاعت خدا و نافرماني از آنها نافرماني از خداست.


    بحث دوم: مطالبي كه در اين بخش آمده، به ترتيب فصول به اين شرح است:
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    1-زيارت نبي اكرم(ص) براي حجاج و غير آنها از اهل مدينه و ساير بلاد مستحب مؤكد است. در روايات نبوي حج بدون زيارت قبر پيامبر(ص) جفا و به جاي آورده آن سبب شفاعت دانسته شده است. پس از ذكر چند روايت، نسب شريف پيامبر(ص) تا بيست پشت ذكر شده است. ابوين ايشان نيز به اختصار معرفي شده‌اند. بر تاريخ بعثت و روز غدير و رحلت آن وجود مبارك و تعداد نساء و فرزندان معصوم در پايان تأكيد شده است.


    2-فاطمه زهراء(س) در مكان زيارت مي‌شود: بيت، روضه، بقيع و بيت الاحزان. نويسنده با استناد به روايتي از نبي اكرم(ص): «مابين قبر و منبر من روضه‌اي از رياض بهشت است»، قول صحيح را "روضه" مي‌داند. در تاريخ شهادت ايشان نيز همانند مزار شريفش اقوال مختلف است.


    3-زيارت أئمه اطهار عليهم‌السلام اگر چه در بعضي ايام فضيلت دارد؛ اما در تمامي ايام مستحب است. "الغري" از اسامي شهر نجف است كه اميرالمؤمنين علي(ع)در آنجا مدفون است. فضل زيارت ايشان احصاء نمى‌شود. پس از ذكر برخي روايات در ثواب زيارت به كلامي از يكي از اساتيد ثقه كه نامش را ذكر نكرده، اشاره مى‌كند كه:«نفس نزد علي(ع) معادل چهارصد سال عبادت است».
    ديگر امامان شيعه نيز در فصل‌هاي مجزا، برخي به اجمال و مواردي نيز مانند امام حسين(ع) با تفصيل بيشتري معرفي و فضيلت زيارتشان مورد تأكيد قرار گرفته است.
    4-از اين فصل تا فصل هفتم، مطالب در دو بخش ارائه شده است: 1- معرفي مزارات به اجمال، 2- تعليقات؛ كه در آن تراجم اشخاص مذكور در بخش قبل و اخبار منابع مختلف در تعيين مراقدشان ذكر شده است. در اين فصل، تراجم انبياء با آدم ابوالبشر آغاز و با ذكر نوح، هود، صالح و ابراهيم به يحيي بن زكريا و يوحنا الديملجي ختم مى‌شود.
    5-در تراجم شهداء نام 23 تن از اصحاب نبي اكرم(ص)، اميرالمؤمنين و امام حسين(ع) ذكر شده است كه به ترتيب به اسامي تعدادي از اين بزرگواران اشاره مي‌شود(عنوان 14 به صحابي مدفون در بقيع اختصاص دارد كه تنها به ذكر نام آنها بسنده شده است.):
    أ-حمزه سيدالشهداء، سلمان فارسي، ابوذر غفاري.
    ب-كميل بن زياد، ميثم تمّار، رشيد هجري، حجر بن عدي الكندي.
    ت-عباس بن علي بن ابى‌طالب(ع)، حبيب بن مظاهر، حر بن يزيد رياحي، مسلم بن عقيل.
    6-مشاهير اولاد غير معصوم ائمه عليهم‌السلام كه در 22 بخش تنظيم شده با نام شش تن از برادران امام حسين(ع) كه در كربلا به شهادت رسيده‌اند، آغاز شده است. سپس نام عون و معين از اولاد علي(ع) مدفون در غرب بغداد و از جمله عبدالعظيم حسني مدفون در شهر ري ذكر شده است . بخش هفتم كه به حمزه بن قاسم از نوادگان عباس بن علي(ع) است، به تفصيل آمده است و در آن قضيه كشف صاحب اين مزار شريف كه تا آن زمان مشهور به حمزه بن موسي الكاظم است، نقل شده است. سيد مهدي قزويني كه مى‌دانست مردم اشتباه مي‌كنند و قبر آن بزرگوار در شهر ري واقع است به تحقيق مى‌پردازد و مردم را به حقيقت رهنمون مى‌شود.
    7-تراجم علماي شيعه حجم بالايي از كتاب را به خود اختصاص داده و در 58 عنوان تنظيم شده است. در برخي از عناوين نام يكي از علما و در بعضي نيز دو و يا تعدادي از بزرگان مدفون در يك مقبره ذكر شده است. اين فصل با نام نواب اربعه آغاز و با ذكر تراجم شيخ كليني، مفيد و طوسي و علماي به نام شيعه به نام شيخ مرتضي انصاري ختم شده است.
    8-جمع بين رواياتي كه در مراتب و منازل ائمه عليهم السلام وارد شده، به اختصار آمده است.
    9-آداب زيارت نبي اكرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و مطالبي پيرامون بقيع و فضيلت دفن اموات در وادي السلام در اين فصل ذكر شده است.
    10-احكام زيارت مشاهد مشرفه؛ مانند: دو ركعت نماز، زيارت به مأثور، وقوف بر ضريح و استلام قبر و... در اين فصل در ضمن 24 شماره به صورت فهرست‌وار طرح شده است.
    خاتمه: بر زيارت برادران ديني نيز آدابي مترتب است، به عنوان مثال مستحب است كه مزور از زائر استقبال كرده و با او مصافحه و معانقه كند و برايش طعام و نوشيدني و ميوه بياورد و بر آنچه در خانه دارد، بخل نورزد؛ اما خويش را به تكلف نير نيندازد.
    == وضعيت كتاب: ==
    مقدمه محقق در رابطه با اهميت و مطالب كتاب و شيوه ارائه مطالب بوده و در ادامه علاوه بر ارائه صفحاتي از نسخ خطي، تاريخچه ساخت ابنيه بر مراقد خاندان قزويني نيز ذكر شده است. شرح حال سيد مهدي قزويني نيز به قلم فرزندش سيد مهدي قزويني(متوفي 1325ق) با اضافاتي از سيد باقر قزويني(متوفي 1333ق) پس از مقدمه محقق ذكر شده است. فهارس:
    1- مصادر و مراجع به تفكيك خطي و چاپي.
    2- فهرست مطالب.
    == منابع ==
    مقدمه و متن كتاب.
    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6206 مطالعه کتاب المزار (قزویني) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:آداب و رسوم]]
    [[رده:آداب و رسوم]]
    [[رده:مباحث خاص آداب و رسوم]]
    [[رده: مباحث خاص آداب و رسوم]]
    [[رده:زیارت اماکن مقدسه، مشاهد ائمه و مزارات امامزادگان و اولیاء]]
    [[رده:زیارت اماکن مقدسه، مشاهد ائمه و مزارات امامزادگان و اولیاء]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۷

    المزار (قزویني)
    المزار (قزويني)
    پدیدآورانقزوینی، مهدی (نویسنده) قزوینی، جودت (محقق)
    عنوان‌های دیگرکتاب المزار
    ناشردار الرافدين
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1426 ق
    چاپ1
    موضوعحسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - زیارت نامه‏‌ها

    زیارت - آداب و رسوم

    علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - زیارت نامه‏‌ها

    محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - زیارت نامه‌ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏262‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏4‎‏م‎‏4*
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    کتاب المزار، فصلی از فصل‌های کتابفلک النجاة فی احکام الهداة، با موضوع تعیین قبور انبیاء و الشهداء و اولاد أئمه و علماء، تألیف سید‌ ‎مهدی قزوینی (متوفی 1300ق) است که به صورت مجزا با تحقیق دکتر جودت قزوینی منتشر شده است. این اثر که نگارش آن در سال 1272 به اتمام رسیده است، به عنوان مصدر مهمی برای تحقیق در سیره ائمه و اولاد ایشان و نیز تعیین قبور و مزارات آنها و اختلاف مدافن شریفشان به شمار مى‌رود.

    ساختار

    کتاب در دو مبحث طرح شده است:1- در مشروعیت زیارت، 2- در زیارت نبی(ص) و معصومین(ع).

    در بحث اول، فصلی عنوان نشده است؛ اما بحث دوم مشتمل بر 10 فصل است که در بخش گزارش محتوا مطرح مى‌شود. بحثی نیز تحت عنوان زیارت اخوان در خاتمه آمده است. درباره زیارت معصومین(ع) به اختصار اکتفا کرده و پس از ذکر تاریخ ولادت و شهادت و نام مادر و محل دفن به فضیلت زیارت ایشان اشاره کرده است.

    گزارش محتوا

    پیش از بحث اول معنای لغوی و اصطلاحی زیارت ذکر شده است. در معاجم لغت زیارت را قصد معنا کرده‌اند. معنای شرعی آن نیز حاضر شدن نزد معصوم - نبی یا امام - است. نویسنده معتقد است که ولی خدا و عالم و مؤمن نیز در حکم زیارت ملحق به معصوم مى‌شود.

    بحث اول: مبحث مشروعیت زیارت با این استدلال آغاز شده است که اولاً: زیارت أحیاء مشروع است. ثانیاً: معصومین و شهداء أحیا هستند و نزد پروردگارشان روزی مى‌خورند. بنابراین زیارت مشروع بوده و هیچ‌گونه حرمتی ندارد. زیارت در واقع راه مودت و صله بین احیاء و اموات است.

    روایات دراین رابطه فراوان است که از باب نمونه به تعدادی از آنها اشاره شده است. صدوق(ره) زیارت انبیا و حجج او را زیارت خدا مى‌داند، همچنانکه اطاعت آنها اطاعت خدا و نافرمانی از آنها نافرمانی از خداست.

    بحث دوم: مطالبی که در این بخش آمده، به ترتیب فصول به این شرح است:

    1. زیارت نبی اکرم(ص) برای حجاج و غیر آنها از اهل مدینه و سایر بلاد مستحب مؤکد است. در روایات نبوی حج بدون زیارت قبر پیامبر(ص) جفا و به جای آورده آن سبب شفاعت دانسته شده است. پس از ذکر چند روایت، نسب شریف پیامبر(ص) تا بیست پشت ذکر شده است. ابوین ایشان نیز به اختصار معرفی شده‌اند. بر تاریخ بعثت و روز غدیر و رحلت آن وجود مبارک و تعداد نساء و فرزندان معصوم در پایان تأکید شده است.
    2. فاطمه زهراء(س) در مکان زیارت می‌شود: بیت، روضه، بقیع و بیت الاحزان. نویسنده با استناد به روایتی از نبی اکرم(ص): «مابین قبر و منبر من روضه‌ای از ریاض بهشت است»، قول صحیح را "روضه" می‌داند. در تاریخ شهادت ایشان نیز همانند مزار شریفش اقوال مختلف است.
    3. زیارت أئمه اطهار علیهم‌السلام اگر چه در بعضی ایام فضیلت دارد؛ اما در تمامی ایام مستحب است. "الغری" از اسامی شهر نجف است که امیرالمؤمنین علی(ع) در آنجا مدفون است. فضل زیارت ایشان احصاء نمى‌شود. پس از ذکر برخی روایات در ثواب زیارت به کلامی از یکی از اساتید ثقه که نامش را ذکر نکرده، اشاره مى‌کند که: «نفس نزد علی(ع) معادل چهارصد سال عبادت است».
      دیگر امامان شیعه نیز در فصل‌های مجزا، برخی به اجمال و مواردی نیز مانند امام حسین(ع) با تفصیل بیشتری معرفی و فضیلت زیارتشان مورد تأکید قرار گرفته است.
    4. از این فصل تا فصل هفتم، مطالب در دو بخش ارائه شده است: 1- معرفی مزارات به اجمال، 2- تعلیقات؛ که در آن تراجم اشخاص مذکور در بخش قبل و اخبار منابع مختلف در تعیین مراقدشان ذکر شده است. در این فصل، تراجم انبیاء با آدم ابوالبشر آغاز و با ذکر نوح، هود، صالح و ابراهیم به یحیی بن زکریا و یوحنا الدیملجی ختم مى‌شود.
    5. در تراجم شهداء نام 23 تن از اصحاب نبی اکرم(ص)، امیرالمؤمنین و امام حسین(ع) ذکر شده است که به ترتیب به اسامی تعدادی از این بزرگواران اشاره می‌شود(عنوان 14 به صحابی مدفون در بقیع اختصاص دارد که تنها به ذکر نام آنها بسنده شده است.):
      أ-حمزه سیدالشهداء، سلمان فارسی، ابوذر غفاری.
      ب-کمیل بن زیاد، میثم تمّار، رشید هجری، حجر بن عدی الکندی.
      ت-عباس بن علی بن ابى‌طالب(ع)، حبیب بن مظاهر، حر بن یزید ریاحی، مسلم بن عقیل.
    6. مشاهیر اولاد غیر معصوم ائمه علیهم‌السلام که در 22 بخش تنظیم شده با نام شش تن از برادران امام حسین(ع) که در کربلا به شهادت رسیده‌اند، آغاز شده است. سپس نام عون و معین از اولاد علی(ع) مدفون در غرب بغداد و از جمله عبدالعظیم حسنی مدفون در شهر ری ذکر شده است. بخش هفتم که به حمزه بن قاسم از نوادگان عباس بن علی(ع) است، به تفصیل آمده است و در آن قضیه کشف صاحب این مزار شریف که تا آن زمان مشهور به حمزه بن موسی الکاظم است، نقل شده است. سید‌ ‎مهدی قزوینی که مى‌دانست مردم اشتباه می‌کنند و قبر آن بزرگوار در شهر ری واقع است به تحقیق مى‌پردازد و مردم را به حقیقت رهنمون مى‌شود.
    7. تراجم علمای شیعه حجم بالایی از کتاب را به خود اختصاص داده و در 58 عنوان تنظیم شده است. در برخی از عناوین نام یکی از علما و در بعضی نیز دو و یا تعدادی از بزرگان مدفون در یک مقبره ذکر شده است. این فصل با نام نواب اربعه آغاز و با ذکر تراجم شیخ کلینی، مفید و طوسی و علمای به نام شیعه به نام شیخ مرتضی انصاری ختم شده است.
    8. جمع بین روایاتیکه در مراتب و منازل ائمه علیهم‌السلام وارد شده، به اختصار آمده است.
    9. آداب زیارت نبی اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و مطالبی پیرامون بقیع و فضیلت دفن اموات در وادی السلام در این فصل ذکر شده است.
    10. احکام زیارت مشاهد مشرفه؛ مانند: دو رکعت نماز، زیارت به مأثور، وقوف بر ضریح و استلام قبر و... در این فصل در ضمن 24 شماره به صورت فهرست‌وار طرح شده است.

    خاتمه: بر زیارت برادران دینی نیز آدابی مترتب است، به عنوان مثال مستحب است که مزور از زائر استقبال کرده و با او مصافحه و معانقه کند و برایش طعام و نوشیدنی و میوه بیاورد و بر آنچه در خانه دارد، بخل نورزد؛ اما خویش را به تکلف نیر نیندازد.

    وضعیت کتاب

    مقدمه محقق در رابطه با اهمیت و مطالب کتاب و شیوه ارائه مطالب بوده و در ادامه علاوه بر ارائه صفحاتی از نسخ خطی، تاریخچه ساخت ابنیه بر مراقد خاندان قزوینی نیز ذکر شده است. شرح حال سید‌ ‎مهدی قزوینی نیز به قلم فرزندش سید‌ ‎مهدی قزوینی (متوفی 1325ق) با اضافاتی از سید‌ ‎باقر قزوینی(متوفی 1333ق) پس از مقدمه محقق ذکر شده است. فهارس:

    1. مصادر و مراجع به تفکیک خطی و چاپی.
    2. فهرست مطالب.

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها