۱۱۱٬۱۶۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مثنوی مولوی (ابهام زدایی)' به 'مثنوی مولوی (ابهامزدایی)') |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02186J1.jpg | |||
| عنوان =شرح مثنوی شریف | |||
| | | عنوانهای دیگر =مثنوی. شرح | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مولوی، جلالالدین محمد بن محمد]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[فروزانفر، بدیعالزمان]] (شارح) | [[فروزانفر، بدیعالزمان]] (شارح) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =PIR 5301 /ف4ش4 | ||
| موضوع = | |||
شعر فارسی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
مولوی، | مولوی، جلالالدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - نقد و تفسیر | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | زوار | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1367 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02186AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =7 | |||
| شابک =964-401-062-0 | |||
| تعداد جلد =3 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02186 | |||
| کتابخوان همراه نور =02186 | |||
| کد پدیدآور = | |||
== | | پس از = | ||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر| مثنوی مولوی (ابهامزدایی)}} | |||
'''شرح مثنوى شريف'''، اثرى است از [[فروزانفر، بدیعالزمان| | |||
'''شرح مثنوى شريف'''، اثرى است از [[فروزانفر، بدیعالزمان|بديعالزمان فروزانفر]] در عصر حاضر كه به زبان فارسى بهعنوان شرحى بر كتاب مثنوى مولوى نوشته شده است و حاوى حكايتهاى اخلاقى، اندرزنامه و دستورالعملها مىباشد و در سه جلد گرد آمده است. | |||
شارح محترم، در آغاز هريك از حكايات، مقدمهاى شبيه مَدْخَل با عنوان «مأخذ و نقد و تحليل داستان» به رشته تحرير كشيده، بدان نظر كه خواننده بداند كه قصه مورد بحث، پيش از مولانا وجود داشته و آن بزرگوار آن را از پيش خود نساخته است. | شارح محترم، در آغاز هريك از حكايات، مقدمهاى شبيه مَدْخَل با عنوان «مأخذ و نقد و تحليل داستان» به رشته تحرير كشيده، بدان نظر كه خواننده بداند كه قصه مورد بحث، پيش از مولانا وجود داشته و آن بزرگوار آن را از پيش خود نساخته است. | ||
فايده ديگر كه از اين ترتيب به دست مىآيد، حدود تصرف مولاناست در قصهاى كه آن را به نظم آورده است. از اين راه، روش او را در سرودن حكايات بخصوص با حكيم سنايى و | فايده ديگر كه از اين ترتيب به دست مىآيد، حدود تصرف مولاناست در قصهاى كه آن را به نظم آورده است. از اين راه، روش او را در سرودن حكايات بخصوص با حكيم سنايى و فريدالدين [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و كسانى كه پس از وى زيستهاند، مانند اوحدى مراغهاى و مولانا [[جامی، عبدالرحمن|جامى]]، در ترازوى مقايسه مىتوان سنجيد. | ||
از دگر سو مولانا بهطور اغلب، حكايات را پيوسته و يكجا در ظرف تعبير فرونمىريزد، بلكه به مناسبت، حكايت را با قصه ديگر و با افكار گوناگون كه بهمنزله نتيجهگيرى از اجزاء داستان است، درهممىآميزد؛ بدان گونه كه ممكن است رشته مطلب از دست خواننده بهدررود و چگونگى ارتباط آنها را درنيابد؛ ازاينرو، مقدمه مشاراليها بهصورتى نوشته شده است كه به نحو اجمال خواننده از نظم و جريان قصه در مثنوى و | از دگر سو مولانا بهطور اغلب، حكايات را پيوسته و يكجا در ظرف تعبير فرونمىريزد، بلكه به مناسبت، حكايت را با قصه ديگر و با افكار گوناگون كه بهمنزله نتيجهگيرى از اجزاء داستان است، درهممىآميزد؛ بدان گونه كه ممكن است رشته مطلب از دست خواننده بهدررود و چگونگى ارتباط آنها را درنيابد؛ ازاينرو، مقدمه مشاراليها بهصورتى نوشته شده است كه به نحو اجمال خواننده از نظم و جريان قصه در مثنوى و کیفیت اتصال مطالب به يكديگر و جهت انتقال مولانا از هر مطلب به ديگرى روشن مىگردد و خواننده در روشنايى آنچه به ذهن سپرده است، بهخوبى مىتواند به همراه سراينده داستان در راهى كه مىسپرد، گامبهگام پيش رود. | ||
فهرستى از لغات و تعبيرات و مصطلحات فلسفى و فقهى و كلامى و عرفانى ترتيب داده تا معلوم شود كه در هر قصه چه اندازه از الفاظ، تفسير و تعريف شده است. | فهرستى از لغات و تعبيرات و مصطلحات فلسفى و فقهى و كلامى و عرفانى ترتيب داده تا معلوم شود كه در هر قصه چه اندازه از الفاظ، تفسير و تعريف شده است. | ||
خط ۵۵: | خط ۴۵: | ||
مباحث كلى و اصول فكر مولانا را در هر قصه نيز بهصورت فهرست نوشته تا خواننده متوجه باشد كه با چه نوع مطلبى سروكار دارد و فى الجمله ذهن خود را آماده سازد. | مباحث كلى و اصول فكر مولانا را در هر قصه نيز بهصورت فهرست نوشته تا خواننده متوجه باشد كه با چه نوع مطلبى سروكار دارد و فى الجمله ذهن خود را آماده سازد. | ||
ابيات مثنوى را از روى نسخه موزه قونيه مكتوب در رجب (677) نقل كرده. اين نسخه از روى نسخه اصل مثنوى كه در حضور مولانا و | ابيات مثنوى را از روى نسخه موزه قونيه مكتوب در رجب (677) نقل كرده. اين نسخه از روى نسخه اصل مثنوى كه در حضور مولانا و حسامالدين، حسن چلبى مىخواندهاند، كتابت شده و صحيحترين نسخه است. | ||
در شرح ابيات، نخست لغات و مصطلحات فنى را تفسير كرده و تا توانسته يك يا چند شاهد از گفته پيشينيان و يا مولانا آورده و اگر بيتى متضمن اشارتى به حديث يا آيتى از قرآن كريم بوده است، مأخذ آن حديث يا موضع آن آيت را در قرآن كريم با ذكر عقايد مفسرين باز نموده. در تفسير آيات از «لطايف الاشارات» تأليف ابوالقاسم قشيرى (متوفى 465) و «بيان السعادة» تأليف مرحوم سلطان علىشاه گنابادى (متوفى 1327) از مشايخ بزرگ و | در شرح ابيات، نخست لغات و مصطلحات فنى را تفسير كرده و تا توانسته يك يا چند شاهد از گفته پيشينيان و يا مولانا آورده و اگر بيتى متضمن اشارتى به حديث يا آيتى از قرآن كريم بوده است، مأخذ آن حديث يا موضع آن آيت را در قرآن كريم با ذكر عقايد مفسرين باز نموده. در تفسير آيات از «لطايف الاشارات» تأليف ابوالقاسم قشيرى (متوفى 465) و «بيان السعادة» تأليف مرحوم سلطان علىشاه گنابادى (متوفى 1327) از مشايخ بزرگ و محققین كمنظير صوفيه، فايده بسيار برده است. | ||
هر بيت كه در آن اشاره به قصهاى يا مشتمل بر نام كسى بوده است، مأخذ قصه را نوشته و اجمالا شرح حالى از شخص مذكور آورده است. | هر بيت كه در آن اشاره به قصهاى يا مشتمل بر نام كسى بوده است، مأخذ قصه را نوشته و اجمالا شرح حالى از شخص مذكور آورده است. | ||
ابيات را حتىالامكان به زبان ساده و مطابق آنچه از سخن مولانا در مثنوى و ديگر آثار او (ديوان كبير، فيه | ابيات را حتىالامكان به زبان ساده و مطابق آنچه از سخن مولانا در مثنوى و ديگر آثار او (ديوان كبير، فيه مافيه، مكتوبات، مجالس سبعه) و نيز معارف بهاءولد و برهان محقق و مقالات شمس تبريزى و آثار منظوم و منثور [[سلطان ولد، محمد بن محمد|سلطانولد]] فرزند مولانا به دست آورده، شرح و تفسير نموده و اگر مضمون بيتى در كتب پيشينيان يافته، بدان تفسير درپيوسته و هر جا كه احتياج به بيان اصلى از اصول تصوف يا فلسفه و كلام و ديگر علوم اسلامى حاصل شده است، عقايد و آراء متقدمان و اصحاب فن را در آن باره با ذكر اسناد و مدارک يادآور شده است. | ||
از شروح مثنوى، به كتب ذيل مراجعه كرده: | از شروح مثنوى، به كتب ذيل مراجعه كرده: | ||
الف) كتابى كه نامش را به دست نياورده، از شخصى به نام «احمد رومى» كه با سلطانولد (متوفى 712) و فرزندش | الف) كتابى كه نامش را به دست نياورده، از شخصى به نام «احمد رومى» كه با [[سلطان ولد، محمد بن محمد|سلطانولد]] (متوفى 712) و فرزندش جلالالدين فريدون، مشهور به «عارف چلبى» متولد (670 و متوفى 719) معاصر بوده است؛ | ||
ب) جواهر الاسرار و زواهر الانوار، تأليف | ب) جواهر الاسرار و زواهر الانوار، تأليف كمالالدين حسين بن حسن خوارزمى (متوفى 840) از شاگردان و مريدان خواجه ابوالوفاء خوارزمى از بزرگان متصوفه (متوفى روز جمعه چهارم رجب 835) كه به پيروى پير خويش عشقى گرم و سوزان به آثار مولانا داشته است؛ | ||
ج) اسرار الغيوب، تأليف خواجه ايوب از صوفيان هوشمند و نكتهدان قرن دوازدهم هجرى كه در سال 1120ق، تأليف شده و مشتمل است بر شرح مشكلات تمام مثنوى؛ | ج) اسرار الغيوب، تأليف خواجه ايوب از صوفيان هوشمند و نكتهدان قرن دوازدهم هجرى كه در سال 1120ق، تأليف شده و مشتمل است بر شرح مشكلات تمام مثنوى؛ | ||
ه) شرح عبدالعلى محمد بن | ه) شرح عبدالعلى محمد بن نظامالدين، مشهور به بحر العلوم بر دفترهاى ششگانه مثنوى؛ | ||
و) شرح اسرار سبزوارى، حكيم بزرگوار حاج ملا هادى (متوفى 1290ق) كه در سال 1285 در طهران به طبع رسيده و مؤلف تا آنجا كه امكان داشته است مثنوى را بر آراء و نظريات حكما، بهويژه | و) شرح اسرار سبزوارى، حكيم بزرگوار حاج ملا هادى (متوفى 1290ق) كه در سال 1285 در طهران به طبع رسيده و مؤلف تا آنجا كه امكان داشته است مثنوى را بر آراء و نظريات حكما، بهويژه صدرالدين شيرازى تطبيق فرموده است؛ | ||
ز) فاتح الابيات و آن، شرح اسماعيل انقروى است به تركى بر تمام مثنوى؛ | ز) فاتح الابيات و آن، شرح اسماعيل انقروى است به تركى بر تمام مثنوى؛ | ||
خط ۹۹: | خط ۸۹: | ||
== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | [[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | ||
[[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]] | [[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]] |