مثنوی مولوی (ابهام‌زدایی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (Hbaghizadeh صفحهٔ مثنوی مولوی (ابهام زدایی) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به مثنوی مولوی (ابهام‌زدایی) منتقل کرد)
     
    (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    '''مثنوی مولوی''' ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:
    '''مثنوی مولوی''' ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:
    * [[مثنوی معنوی]] اثر [[مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد |مولانا محمد جلال‌الدين محمد بلخى]]، شاعر و عارف فارسی‌گو است. اين كتاب از 26000 بيت و شش دفتر تشكيل شده است و يكى از برترين كتاب‌هاى ادبيات عرفانى كهن فارسى و حكمت ايرانى پس از اسلام است.
    * [[مثنوی معنوی]] اثر [[مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد |مولانا محمد جلال‌الدين محمد بلخى]]، شاعر و عارف فارسی‌گو است. اين كتاب از 26000 بيت و شش دفتر تشكيل شده است و يكى از برترين كتاب‌هاى ادبيات عرفانى كهن فارسى و حكمت ايرانى پس از اسلام است.


    * [[شرح مثنوی (شهیدی)]] به زبان فارسى، اثر [[شهیدی، سید جعفر |سيد جعفر شهيدى]] است. اين شرح هفت جلدى، طى سال‌هاى 1372 تا 1380 منتشر شده است. موضوع كتاب، شرح و تفسير ابيات مثنوى مولوى است.
    * [[شرح مثنوی (شهیدی)]] به زبان فارسى، اثر [[شهیدی، سید جعفر |سيد جعفر شهيدى]] است. اين شرح هفت جلدى، طى سال‌هاى 1372 تا 1380 منتشر شده است. موضوع كتاب، شرح و تفسير ابيات مثنوى مولوى است.


    * [[شرح مثنوی شریف (فروزانفر)]] اثرى است از [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بديع‌الزمان فروزانفر]] در عصر حاضر كه به زبان فارسى به‌عنوان شرحى بر كتاب مثنوى مولوى نوشته شده است و حاوى حكايت‌هاى اخلاقى، اندرزنامه و دستورالعمل‌ها مى‌باشد و در سه جلد گرد آمده است.
    * [[شرح مثنوی شریف (فروزانفر)]] اثرى است از [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بديع‌الزمان فروزانفر]] در عصر حاضر كه به زبان فارسى به‌عنوان شرحى بر كتاب مثنوى مولوى نوشته شده است و حاوى حكايت‌هاى اخلاقى، اندرزنامه و دستورالعمل‌ها مى‌باشد و در سه جلد گرد آمده است.


    * [[شرح المثنوي المعنوي المسمی بالمنهج القوي]] اثر شیخ [[مولوی، یوسف بن احمد|یوسف ابن احمد مولوی]]، از دانشمندان و پژوهشگران قرن سیزدهم هجری، شرحی است عربی بر [[مثنوی معنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین مولوی بلخی]].
    * [[شرح المثنوي المعنوي المسمی بالمنهج القوي]] اثر شیخ [[مولوی، یوسف بن احمد|یوسف ابن احمد مولوی]]، از دانشمندان و پژوهشگران قرن سیزدهم هجری، شرحی است عربی بر [[مثنوی معنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین مولوی بلخی]].


    * [[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی رومی]] از آثار نویسنده معاصر ايرانى، [[نثری، موسی|موسى نثرى]] (1260 - 1332ش) است كه ابيات [[مثنوی معنوی|مثنوى مولوى]] را از آغاز تا انجام به نثر رسا و شيواى فارسى تبديل كرده و در شش جلد منتشر ساخته است.  
    * [[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی رومی]] از آثار نویسنده معاصر ايرانى، [[نثری، موسی|موسى نثرى]] (1260 - 1332ش) است كه ابيات [[مثنوی معنوی|مثنوى مولوى]] را از آغاز تا انجام به نثر رسا و شيواى فارسى تبديل كرده و در شش جلد منتشر ساخته است.  


    * [[نثر و شرح مثنوی شریف]] شرح و توضيح عرفان‌پژوه و مولوى‌شناس برجسته و معاصر از كشور تركيه، [[گولپینارلی، عبدالباقی|عبدالباقى گولپينارلى]] بر مثنوى معنوى، به زبان تركى است كه دكتر [[هاشم‌پور سبحانی، توفیق|توفيق هاشم‌پور سبحانى]] آن را به زبان فارسى ترجمه كرده است.  
    * [[نثر و شرح مثنوی شریف]] شرح و توضيح عرفان‌پژوه و مولوى‌شناس برجسته و معاصر از كشور تركيه، [[گولپینارلی، عبدالباقی|عبدالباقى گولپينارلى]] بر مثنوى معنوى، به زبان تركى است كه دكتر [[هاشم‌پور سبحانی، توفیق|توفيق هاشم‌پور سبحانى]] آن را به زبان فارسى ترجمه كرده است.  


    * [[شرح مثنوی (نعیم)]] اثر [[محمد نعیم]]، با تصحیح و تحقیق [[اوجبی، علی|علی اوجبی]]، یکی از شروح کاملی است که بر ابیات مشکله شش دفتر مثنوی‎ ترتیب یافته‎ است.
    * [[شرح مثنوی (نعیم)]] اثر [[محمد نعیم]]، با تصحیح و تحقیق [[اوجبی، علی|علی اوجبی]]، یکی از شروح کاملی است که بر ابیات مشکله شش دفتر مثنوی‎ ترتیب یافته‎ است.


    * [[بشنو از نی؛ شرحی بر حکایات مثنوی]] كه مشتمل بر مطالبى دينى، علمى، اخلاقى، عرفانى تاريخى، ادبى و اجتماعى است، شرح و تحقيقى درباره حكايات مطرح‌شده در مثنوى معنوى مى‌باشد و توسط [[حق شناس، حسین|سيد حسین حق‌شناس]]، در سال 1387ش، به زبان فارسی نوشته شده است.
    * [[بشنو از نی؛ شرحی بر حکایات مثنوی]] كه مشتمل بر مطالبى دينى، علمى، اخلاقى، عرفانى تاريخى، ادبى و اجتماعى است، شرح و تحقيقى درباره حكايات مطرح‌شده در مثنوى معنوى مى‌باشد و توسط [[حق شناس، حسین|سيد حسین حق‌شناس]]، در سال 1387ش، به زبان فارسی نوشته شده است.


    * [[عرفان مثنوی]] اثر [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]] (متوفی 1091ق) است که به کوشش و تصحیح [[انصاری قمی، مهدی|مهدی انصاری]]، به چاپ رسیده است.
    * [[عرفان مثنوی]] اثر [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]] (متوفی 1091ق) است که به کوشش و تصحیح [[انصاری قمی، مهدی|مهدی انصاری]]، به چاپ رسیده است.


    * [[شرح مثنوی (سبزواری)]] از آثار ادبى عرفانى ادیب و حکیم بزرگ صدرایى [[ملاهادى سبزوارى]] (1212- 1289ق) متخلص به «اسرار» است که در آن، [[مثنوى جلال‌الدین مولوى]] از ابتدا تا انتها در سه جلد به زبان فارسى شرح شده است.
    * [[شرح مثنوی (سبزواری)]] از آثار ادبى عرفانى ادیب و حکیم بزرگ صدرایى [[ملاهادى سبزوارى]] (1212- 1289ق) متخلص به «اسرار» است که در آن، [[مثنوى جلال‌الدین مولوى]] از ابتدا تا انتها در سه جلد به زبان فارسى شرح شده است.


    * [[حسام‌الدین خالق مثنوی معنوی]]نوشته‌ی استاد مولوی شناس [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است نقدی ـ تحلیلی‌ که به معرّفی این مرید و محبوب راستین مولانا می‌پردازد.
    * [[حسام‌الدین خالق مثنوی معنوی]]نوشته‌ی استاد مولوی شناس [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است نقدی ـ تحلیلی‌ که به معرّفی این مرید و محبوب راستین مولانا می‌پردازد.


    * [[مثنوی معنوی (مصحح محمدی)]] با مقدّمه و تصحیح استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] که در سال 1398 به انتشار رسید و طیّ مراسمی‌با حضور اساتید مولوی پژوه رونمایی شد.
    * [[مثنوی معنوی (مصحح محمدی)]] با مقدّمه و تصحیح استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] که در سال 1398 به انتشار رسید و طیّ مراسمی‌با حضور اساتید مولوی پژوه رونمایی شد.


    * [[آیات مثنوی معنوی]] تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] می‌باشد و مشتمل است بر آیات قرآن که در شش دفتر [[مثنوی معنوی]] اثر جاودانه‌ی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] به طور پراکنده وجود دارد که توسّط مؤلّف، [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تجمیع، تنظیم و ترتیب شده است.
    * [[آیات مثنوی معنوی]] تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] می‌باشد و مشتمل است بر آیات قرآن که در شش دفتر [[مثنوی معنوی]] اثر جاودانه‌ی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] به طور پراکنده وجود دارد که توسّط مؤلّف، [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تجمیع، تنظیم و ترتیب شده است.


    * [[شرح مثنوی معنوی مولوی (نیکلسون)]] توضیح و شرح مفصل و کامل مثنوى بر طبق نظر و برداشت‌هاى شرق‌شناس مسیحى و مولوى‌پژوه بزرگ و مشهور، [[نیکلسون، رینولد الین|رینولد الین نیکلسون]] است.
    * [[شرح مثنوی معنوی مولوی (نیکلسون)]] توضیح و شرح مفصل و کامل مثنوى بر طبق نظر و برداشت‌هاى شرق‌شناس مسیحى و مولوى‌پژوه بزرگ و مشهور، [[نیکلسون، رینولد الین|رینولد الین نیکلسون]] است.


     
    * [[تفسیر مثنوی مولوی]] مشتمل بر شرح داستان آخر دفتر ششم یعنی قلعه ذات الصور یا دز هوش ربای مثنوی است که به قلم [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی]](1278-1359ش) نوشته شده است.  
    * [[تفسیر مثنوی مولوی]] مشتمل بر شرح داستان آخر دفتر ششم یعنی قلعه ذات الصور یا دز هوش ربای مثنوی است که به قلم [[همایی، جلال‌الدین|جلال الدین همایی]](1278-1359ش) نوشته شده است.  
     


    * [[تفسیر مثنوی مولوی بر اساس تفسیر رینو ألین نیکلسن و فاتح الابیات و روح المثنوی]] اثری است 4 جلدی، تألیف و ترجمه [[سلماسی‌زاده، جواد|جواد سلماسی‌زاده]].
    * [[تفسیر مثنوی مولوی بر اساس تفسیر رینو ألین نیکلسن و فاتح الابیات و روح المثنوی]] اثری است 4 جلدی، تألیف و ترجمه [[سلماسی‌زاده، جواد|جواد سلماسی‌زاده]].


    * [[شرح مثنوی مولوی موسوم به مخزن الأسرار]] اثر [[اکبر آبادی، ولی محمد|ولی‌محمد اکبرآبادی]]، شرحی است بر مثنوی معنوی مولوی که به اهتمام [[مایل هروی، نجیب|ن. مایل هروی]] گردآوری شده است.
    * [[شرح مثنوی مولوی موسوم به مخزن الأسرار]] اثر [[اکبر آبادی، ولی محمد|ولی‌محمد اکبرآبادی]]، شرحی است بر مثنوی معنوی مولوی که به اهتمام [[مایل هروی، نجیب|ن. مایل هروی]] گردآوری شده است.


    * [[تفسیر عرفانی مثنوی معنوی]] نوشته [[بحر العلوم، محمد بن محمد|ابوالعیاش عبدالعلى محمد بن نظام‌الدین محمد بن قطب‌الدین انصارى لکهنوى]]، ملقب به [[بحر العلوم، محمد بن محمد|بحرالعلوم]] (1144-1225ق) از متکلمان بزرگ حنفى‌مذهب هند، شرح و تفسیر مثنوى مولوى به زبان فارسی است که کار آماده‌سازی این نسخه برای چاپ جدید، زیر نظر [[اقبال، فرشید|فرشید اقبال]] انجام شده ‌است و مقدمه‌ای نیز بر این اثر نگاشته‌اند.
    * [[تفسیر عرفانی مثنوی معنوی]] نوشته [[بحر العلوم، محمد بن محمد|ابوالعیاش عبدالعلى محمد بن نظام‌الدین محمد بن قطب‌الدین انصارى لکهنوى]]، ملقب به [[بحر العلوم، محمد بن محمد|بحرالعلوم]] (1144-1225ق) از متکلمان بزرگ حنفى‌مذهب هند، شرح و تفسیر مثنوى مولوى به زبان فارسی است که کار آماده‌سازی این نسخه برای چاپ جدید، زیر نظر [[اقبال، فرشید|فرشید اقبال]] انجام شده ‌است و مقدمه‌ای نیز بر این اثر نگاشته‌اند.


    * [[میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی]]  از آثار [[زمانی، کریم|كريم زمانى]] (متولد تهران 1330ش)، به زبان فارسى و در شرح و توضيح مطالب مثنوى [[مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد|جلال‌الدين محمد بلخى]]، معروف به مولوى (604 - 672ق) است. مؤلف، نخست، كتاب مفصلى به نام «شرح جامع مثنوى معنوى» در هفت جلد نوشته و منتشر كرده و بعد اين اثر را پديد آورده است.
    * [[میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی]]  از آثار [[زمانی، کریم|كريم زمانى]] (متولد تهران 1330ش)، به زبان فارسى و در شرح و توضيح مطالب مثنوى [[مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد|جلال‌الدين محمد بلخى]]، معروف به مولوى (604 - 672ق) است. مؤلف، نخست، كتاب مفصلى به نام «شرح جامع مثنوى معنوى» در هفت جلد نوشته و منتشر كرده و بعد اين اثر را پديد آورده است.


    * [[متن کامل و اصیل مثنوی معنوی]] عنوان نسخه‌ای از کتاب مثنوی معنوی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد بلخی رومی]] مشهور به [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] است به‌انضمام مقدمه و ملاحظات جدید و فرهنگ لغات و کتاب‌شناسی از [[آذریزدی، مهدی|مهدی آذر یزدی]] (خرمشاهی). این کتاب در 1 جلد به چاپ رسیده است.
    * [[متن کامل و اصیل مثنوی معنوی]] عنوان نسخه‌ای از کتاب مثنوی معنوی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد بلخی رومی]] مشهور به [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] است به‌انضمام مقدمه و ملاحظات جدید و فرهنگ لغات و کتاب‌شناسی از [[آذریزدی، مهدی|مهدی آذر یزدی]] (خرمشاهی). این کتاب در 1 جلد به چاپ رسیده است.


    * [[شرح کبير انقروی بر مثنوی معنوی مولوی]] تألیف [[رسوخ‌الدین اسماعیل انقروی|رسوخ‌الدین اسماعیل انقروی،]] از زبده‌ترین مشایخ طریقت مولویه قرن یازدهم که این کتاب را به زبان ترکی نگاشته و دکتر [[ستارزاده، عصمت|عصمت ستارزاده]] آن را در پانزده جلد به زبان فارسی ترجمه کرده است.
    * [[شرح کبير انقروی بر مثنوی معنوی مولوی]] تألیف [[رسوخ‌الدین اسماعیل انقروی|رسوخ‌الدین اسماعیل انقروی،]] از زبده‌ترین مشایخ طریقت مولویه قرن یازدهم که این کتاب را به زبان ترکی نگاشته و دکتر [[ستارزاده، عصمت|عصمت ستارزاده]] آن را در پانزده جلد به زبان فارسی ترجمه کرده است.


    * [[مثنوی (دسوقی)|مثنوی مولانا جلال‌الدین الرومی]] ترجمه عربی [[مثنوی معنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌‌الدین رومی]] است در 6 جلد توسط [[دسوقی‌ شتا، ابراهیم|ابراهیم دسوقی شتا]].  
    * [[مثنوی (دسوقی)|مثنوی مولانا جلال‌الدین الرومی]] ترجمه عربی [[مثنوی معنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌‌الدین رومی]] است در 6 جلد توسط [[دسوقی‌ شتا، ابراهیم|ابراهیم دسوقی شتا]].  


    * [[مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی]] در شرح مثنوی مولوی، نوشته شیخ [[خوارزمی، آدینه محمد|آدینه محمد خوارزمی]](1131-1216ق)، از ترکان ماوراء النهر و از بزرگان تصوف و عرفان در آن سرزمین بوده و سالها انس وی با مثنوی، در کنار نقص‌ها و کاستی‌های شروح موجود  آن زمان به سبب عدم استطاعت شارحین در فهم مراد مولوی، وی را برآن داشته تا رموز و اشارات مثنوی به ویژه ابیاتی را که دیگران به سبب ناتوانی از فهم مقصود مولوی، فراگذاشته بودند، در قالب شرح مختصری به رشته تحریر در آورد.
    * [[مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی]] در شرح مثنوی مولوی، نوشته شیخ [[خوارزمی، آدینه محمد|آدینه محمد خوارزمی]](1131-1216ق)، از ترکان ماوراء النهر و از بزرگان تصوف و عرفان در آن سرزمین بوده و سالها انس وی با مثنوی، در کنار نقص‌ها و کاستی‌های شروح موجود  آن زمان به سبب عدم استطاعت شارحین در فهم مراد مولوی، وی را برآن داشته تا رموز و اشارات مثنوی به ویژه ابیاتی را که دیگران به سبب ناتوانی از فهم مقصود مولوی، فراگذاشته بودند، در قالب شرح مختصری به رشته تحریر در آورد.


    * [[اسرار الغیوب: شرح مثنوی معنوی]] تألیف خواجه ایوب از شروح معروف [[مثنوی معنوی|مثنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد مولوی بلخی رومی]] است.
    * [[اسرار الغیوب: شرح مثنوی معنوی]] تألیف خواجه ایوب از شروح معروف [[مثنوی معنوی|مثنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد مولوی بلخی رومی]] است.


    * [[پرتو ساقی، جامع احادیث مثنوی]] تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] است که به احادیثی می‌پردازد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] در تمام [[مثنوی معنوی|مثنوی]] به طور پراکنده از آنها استفاده کرده و یا به آنها استشهاد نموده است.  
    * [[پرتو ساقی، جامع احادیث مثنوی]] تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] است که به احادیثی می‌پردازد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] در تمام [[مثنوی معنوی|مثنوی]] به طور پراکنده از آنها استفاده کرده و یا به آنها استشهاد نموده است.  


     
    * [[مثنوی جلال‌الدین الرومي شاعر الصوفیة الأكبر]] عنوان ترجمه عربی از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین رومی]] است. [[کفافي، محمد عبدالسلام|محمد عبدالسلام کفافی]] ترجمه این کتاب را از فارسی به عربی در 2 جلد انجام داده.
    * [[مثنوي جلال‌الدین الرومي شاعر الصوفیة الأكبر]] عنوان ترجمه عربی از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین رومی]] است. [[کفافي، محمد عبدالسلام|محمد عبدالسلام کفافی]] ترجمه این کتاب را از فارسی به عربی در 2 جلد انجام داده.
     


    * [[تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی (جعفری)]] از آثار ادبى - عرفانى [[جعفری تبریزی، محمدتقی |استاد علامه محمدتقى جعفرى تبريزى]] (1304 - 1377ش)، به زبان فارسى است.
    * [[تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی (جعفری)]] از آثار ادبى - عرفانى [[جعفری تبریزی، محمدتقی |استاد علامه محمدتقى جعفرى تبريزى]] (1304 - 1377ش)، به زبان فارسى است.


    * [[تفسیر موضوعی در مثنوی معنوی]] شرح و تفسیری است موضوعی بر «[[مثنوی معنوی]]» [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین محمد بلخى]] (604- 672ق)، معروف به [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، که با قلمی ساده و روان، توسط  [[فاضلی، قادر|قادر فاضلی]] به نگارش درآمده است.


    * [[تفسیر موضوعی در مثنوی معنوی]] شرح و تفسیری است موضوعی بر «[[مثنوی معنوی]]» [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین محمد بلخى]] (604- 672ق)، معروف به [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، که با قلمی ساده و روان، توسط  [[فاضلی، قادر|قادر فاضلی]] به نگارش درآمده است.
    * [[شرح مثنوی (حلبی)]] تألیف [[حلبی، علی‌اصغر|علی‌اصغر حلبی]]؛ این کتاب در پنج مجلد، شرح مبسوط لغات، اصطلاحات، تعبیرات و بررسی نکات ادبی و عرفانی دفتر اول [[مثنوی معنوی|مثنوی]] است. نگارنده با بیان مطالب و لطایف قرآنی، حدیثی، ادبی، عرفانی، کلامی و فلسفی با مهارت و استادی به تفسیر و تببین افکار و عبارات [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] پرداخته و مفاهیم دشوار مثنوی را به فراخور نیاز شرح و توضیح داده است.





    نسخهٔ کنونی تا ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۰

    مثنوی مولوی ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

    • مفتاح الاسرار در شرح مثنوی مولوی در شرح مثنوی مولوی، نوشته شیخ آدینه محمد خوارزمی(1131-1216ق)، از ترکان ماوراء النهر و از بزرگان تصوف و عرفان در آن سرزمین بوده و سالها انس وی با مثنوی، در کنار نقص‌ها و کاستی‌های شروح موجود آن زمان به سبب عدم استطاعت شارحین در فهم مراد مولوی، وی را برآن داشته تا رموز و اشارات مثنوی به ویژه ابیاتی را که دیگران به سبب ناتوانی از فهم مقصود مولوی، فراگذاشته بودند، در قالب شرح مختصری به رشته تحریر در آورد.
    • شرح مثنوی (حلبی) تألیف علی‌اصغر حلبی؛ این کتاب در پنج مجلد، شرح مبسوط لغات، اصطلاحات، تعبیرات و بررسی نکات ادبی و عرفانی دفتر اول مثنوی است. نگارنده با بیان مطالب و لطایف قرآنی، حدیثی، ادبی، عرفانی، کلامی و فلسفی با مهارت و استادی به تفسیر و تببین افکار و عبارات مولانا پرداخته و مفاهیم دشوار مثنوی را به فراخور نیاز شرح و توضیح داده است.