قاموس (ابهام‌زدایی)

قاموس ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• القاموس المحيط اثر محمد بن يعقوب فيروزآبادى (متوفى 817ق)، از معاجم لغت عرب است كه در چهار جلد منتشر شده است. وى دليل نامگذارى كتاب را چنين بيان كرده است. «آن را القاموس المحيط ناميدم چون درياى عظيمى از لغات را دربر مى‌گيرد.»

• قاموس الرجال نام اثرى انتقادى در علم رجال، به زبان عربى، تأليف شيخ محمدتقى شوشترى متوفاى 1416ق، عالم و رجالى امامى معاصر است. اين كتاب در اصل، تعليقات انتقادى بر «تنقيح المقال» شيخ عبداللّه مامقانى است كه شوشترى در سفر اجبارى خود به نجف (سال‌هاى 1354 - 1360ق)، با مطالعه رجال مامقانى و ملاحظه كاستى‌ها و آشفتگى‌هاى آن، نخست، در حاشيه «تنقيح» و سپس به‌صورت كتاب مستقل، در مدت قريب به شش سال نگاشته است.

• قاموس الأطباء و ناموس الألباء تأليف مدين بن عبدالرحمن قوصونى مصرى، از جمله فرهنگ‌نامه‌هاى قرن يازدهم هجرى است. نویسنده كه رئيس الاطباء در دارالشفاء مصر بوده، كتاب را به زبان عربى نوشته است.

• قاموس الطب العربي تأليف على سعيد اسماعيل، نمونه‌اى از تأليفات جديد و بر اساس استفاده از تجارب كهن و كاربرد گياهان دارويى است. نكته قابل ذكر در معرفى اين اثر آن است كه اگرچه نویسنده كتاب نام آن را قاموس الطب العربى نهاده است، اما برخلاف انتظار، كتاب فرهنگ لغت طبى نيست، بلكه مجموعه‌اى از دستورالعمل‌هاى ساده براى درمان عوارض بيمارى‌هاست.

• قاموس البحرين كتابى است به زبان شيرين فارسى تألیف ابوعلى محمد بن ابى الفضل بن محمد، مشهور به حميد مفتى در علم كلام

• قاموس الحرمين الشريفين اثر محمدرضا نعمتى، فرهنگ لغات و واژگانى است كه مرتبط با حج و حرم شريف نبوى و مسجد الحرام مى‌باشند. اين كتاب به زبان عربى و در دوران معاصر نوشته شده است.

• قاموس المصطلحات الفلسفية عند صدرالمتألهين ترجمه عربى «فرهنگ اصطلاحات فلسفى ملا صدرا» تأليف سيد جعفر سجادى، به قلم على الحاج حسن است. احمد ماجد بر كتاب مقدمه زده است.

• قاموس قرآن تألیف سيد على اكبر قرشى، فرهنگ‌نامه لغات قرآنى است. انگيزه نویسنده از نگارش كتاب باقى گذاشتن يك اثر ماندگار بوده كه به بركت قرآن همواره مورد استفاده قرار گيرد.

• القاموس الجامع للمصطلحات الفقهية اثر عبدالله عيسى ابراهیم الغديرى، فرهنگ لغات عربى به عربى است كه در دوران معاصر نوشته شده است.

• القاموس الطبي العربي اثر عبدالعزيز لبدى است كه نویسنده در آن، شمارى از اصطلاحات پزشکى رايج در بين دانشمندان اسلامى را به زبان عربى به‌صورت الفبايى شناسانده است.

• القاموس الفقهي اثر حسین عبدالله مرعى است كه در آن، نویسنده واژه‌هاى مشكل و اصطلاحات رايج در منابع فقهى را بر طبق حروف الفباى فارسی از نظر لغوى و اصطلاح علم فقه با استفاده از منابع متعدد فقهى و لغوى و... توضيح داده است، ولى به‌صورت مستند و همراه با ذكر منابع هر مطلب به‌طور جداگانه نيست و ارجاعات و استناداتش اندك است.

• القاموس الفقهي لغة و اصطلاحا تأليف استاد سعدى ابوجيب، از منظرى لغوى و اصطلاحى به بيان معناى الفاظ و اصطلاحات فقهى پرداخته است.

• القاموس المبين في إصطلاحات الأصوليين تألیف دكتر محمود حامد عثمان از اساتيد اصول فقه دانشگاه الازهر مصر است. وى اثر حاضر را به شيوه اهل سنت نگاشته و به طور مختصر در ايضاح اصطلاحات اصولى كوشيده است.

• معجم القرآن؛ و هو قاموس مفردات القرآن و غریبة تألیف عبدالرئوف مصری (معاصر)، قاموس مفردات قرآن کریم و غرایب آن است.