قاعدتان فقهيتان اللاضرر و الرضاع (سبحانی تبريزي، جعفر)

قاعدتان فقهیتان اللاضرر و الرضاع (سبحانی تبریزی، جعفر)
پدیدآوران	مکی عاملی، حسن (مقرر) سبحانی تبریزی، جعفر (محاضر)
ناشر	مؤسسه سيدالشهداء(ع)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1408 ق
چاپ	1
موضوع	شیر مادر (فقه) فقه - قواعد فقه جعفری - قرن 14 قاعده رضاع قاعده لا ضرر
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏169‎‏/‎‏52‎‏ ‎‏/‎‏ل‎‏2‎‏س‎‏2‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، قاعده لا ضرر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

قاعدتان فقهيتان(اللاضرر و الرضاع)، تقريرات درس استاد جعفر سبحانى، به قلم حسن مكى عاملى، به زبان عربى است. در ابتداى اثر، تقريض استاد سبحانى بر تأييد مطالب كتاب آمده است.

ساختار

كتاب، متشكل از يك مقدمه و دو رساله است. رساله اول، در دو بخش كلى تنظيم شده كه بخش اول، مختصر و بخش دوم، مفصل است. رساله دوم، نيز مشتمل بر يك مقدمه تفصيلى و پنج بخش است. شيوه نگارش مطالب، از دسته‌بندى خوبى برخوردار است و خواننده به‌خوبى مى‌تواند بر مطلب احاطه يابد.

گزارش محتوا

رساله اول

قاعده لاضرر، ابتدا در قرآن كريم مورد بررسى قرار گرفته است. ضرر و ضرار از فروع ظلم و تعدى بر نفوس و حقوق و اموال بوده و لذا محكوم به قبح عقلى و حرمت شرعى است. در اين بخش، پنج آيه از قرآن كريم مورد بررسى قرار گرفته و در آخر، چنين نتيجه‌گيرى شده كه از اين آيات، يك قاعده كلی «حرمت ضرر و ضرار» اثبات مى‌شود؛ يعنى ضرر زدن مكلف به فرد ديگر حرام است.

پس از آن، موضوع، در سنت مورد مطالعه قرار گرفته است. روايات حاكى از تحريم ضرر و ضرار به اقسام گوناگون است. نویسنده، تلاش كرده روايات مختلف را از كتب فريقين گرد آورده و بررسى نمايد. اين دسته روايات، به چند بخش تقسيم شده است كه به ترتيب عبارت است از:

1. داستان ثمرة بن جندب؛
2. رواياتى كه مشتمل بر لفظ«لاضرر و لاضرار» است، جداى از قضيه ثمره؛
3. رواياتى كه تنها مشتمل بر لفظ«الضرار» است.

نویسنده، سپس، با ذكر شواهد مختلفى از كتب فقهى، استدلال مشهور نسبت به قاعده را مورد بررسى قرار داده است.

رساله دوم

در مقدمه رساله «الرضاع»، ابتدا معناى لغوى و اصطلاحى آمده است. رضاع در لغت به معناى شير خوردن كودك از پستان مادر، شيردادن زن باردار به كودك و بچه شيرخوار را به دايه دادن آمده است. پس از آن توضيح قاعده و مطالب ديگرى تبيين شده است.

متن رساله، مشتمل بر شرايط مختلف رضاع مى‌باشد كه عناوين آن عبارت است از:

1. شير زن، از حمل مشروع حاصل شده باشد؛
2. شيرخوارى به‌طور مستقيم و بدون واسطه صورت گيرد؛
3. کیفیت رضاع و اينكه طفل لااقل يك شبانه روز و يا پانزده دفعه متوالى شير كامل خورده باشد؛
4. شير خوردن طفل قبل از اتمام دو سال از تولد او باشد؛
5. مقدار شيرى كه طفل خورده، از يك زن و شوهر باشد.

وضعيت كتاب

در انتهاى اثر، فهرست تفصيلى مطالب هر رساله به تفكيك آمده است. در پانوشت صفحات، آدرس ديدگاه نویسنده پيرامون برخى مطالب و آدرس منابع آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

وابسته‌ها

أحكام الرضاع في فقه الشيعة

رسالة في الرضاع (انصاری)

كتاب الرضاع (للآخوند)

منظومة في الرضاع