العقل و فهم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فهم قرآن (ابهام زدایی)' به 'فهم قرآن (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎گ' به 'ن‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'فهم قرآن (ابهام زدایی)' به 'فهم قرآن (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =29003
| کتابخانۀ دیجیتال نور =38514
| کتابخوان همراه نور =38514
| کد پدیدآور =03681
| کد پدیدآور =03681
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}  
}}  
 
{{کاربردهای دیگر| فهم قرآن (ابهام‌زدایی)}}
'''العقل و فهم القرآن'''، حاوی دو کتاب «مائية العقل و معناه و اختلاف الناس فيه» و «فهم القرآن و حقيقة معناه»، تألیف [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حارث بن اسد محاسبی]] (متوفی 243ق) به زبان عربی است.
'''العقل و فهم القرآن'''، حاوی دو کتاب «مائية العقل و معناه و اختلاف الناس فيه» و «فهم القرآن و حقيقة معناه»، تألیف [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حارث بن اسد محاسبی]] (متوفی 243ق) به زبان عربی است.


خط ۵۷: خط ۵۸:
محقق در ابتدای این فصل مقدمه‌ای آورده است. او در این مقدمه از اهمیت این اثر و زمان نگارش آن سخن گفته، سپس به شرح و تلخیص اجزای کتاب پرداخته است.
محقق در ابتدای این فصل مقدمه‌ای آورده است. او در این مقدمه از اهمیت این اثر و زمان نگارش آن سخن گفته، سپس به شرح و تلخیص اجزای کتاب پرداخته است.


کتاب «فهم القرآن و حقيقة معناه» را گو اینکه مهم‎ترین کتاب در تاریخ تصوف دانسته‌اند که در جهت تبیین و تشیید تصوف نگاشته‎ شده‎ است‎، ولی باید توجه داشت که در علوم قرآنی نیز اثری اسـت فـخیم و با توجه به پیشینه زمان و شیوه‎ نگارش، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] و جایگاه فکری او، در شناخت جریان‌های فکری آن روزگار بسی‎ سودمند‎. او‎ در این کتاب از جایگاه و فضائل قرآن، قاریان، فقه قـرآن، اعـجاز قرآن، نسخ در قرآن، خلق قـرآن‎ و... ‎‎سـخن‎ گفته است<ref>ر[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/592/95.ک: مهدوی راد، محمدعلی، ص95]</ref>.
کتاب «فهم القرآن و حقيقة معناه» را گو اینکه مهم‎ترین کتاب در تاریخ تصوف دانسته‌اند که در جهت تبیین و تشیید تصوف نگاشته‎ شده‎ است‎، ولی باید توجه داشت که در علوم قرآنی نیز اثری است فخیم و با توجه به پیشینه زمان و شیوه‎ نگارش، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] و جایگاه فکری او، در شناخت جریان‌های فکری آن روزگار بسی‎ سودمند‎. او‎ در این کتاب از جایگاه و فضائل قرآن، قاریان، فقه قرآن، اعجاز قرآن، نسخ در قرآن، خلق قرآن‎ و... ‎‎سخن‎ گفته است<ref>ر[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/592/95.ک: مهدوی راد، محمدعلی، ص95]</ref>.


آغاز کتاب او که درباره تنزیه خداوند است، ردیه‌ای بر جهمیه، معتزله، مشبهه و حشویه است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/245 ر.ک: متن کتاب، ص245]</ref>. نویسنده، قاریان قرآن و متفکران در آن را از اولیای خداوند برشمرده و در فضل حاملین قرآن روایاتی را آورده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/247 ر.ک: همان، ص247]</ref>. ایشان معتقد است که قاری قرآن باید شناخت خوبی درباره ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، عام و خاص، مقدمه و مؤخره، موصوله و مفصوله، غرایب الفاظ قرآن و آن الفاظی که معنایش فقط با لغت یا سنت یا اجماع استخراج می‌شود، داشته باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/248 ر.ک: همان، ص248]</ref>. سپس به توضیح هریک از این موارد می‌پردازد.
آغاز کتاب او که درباره تنزیه خداوند است، ردیه‌ای بر جهمیه، معتزله، مشبهه و حشویه است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/245 ر.ک: متن کتاب، ص245]</ref>. نویسنده، قاریان قرآن و متفکران در آن را از اولیای خداوند برشمرده و در فضل حاملین قرآن روایاتی را آورده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/247 ر.ک: همان، ص247]</ref>. ایشان معتقد است که قاری قرآن باید شناخت خوبی درباره ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، عام و خاص، مقدمه و مؤخره، موصوله و مفصوله، غرایب الفاظ قرآن و آن الفاظی که معنایش فقط با لغت یا سنت یا اجماع استخراج می‌شود، داشته باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29003/1/248 ر.ک: همان، ص248]</ref>. سپس به توضیح هریک از این موارد می‌پردازد.


[[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حـارث بن اسد محاسبی]]‎، در‎ کتاب‎ «العقل و فهم القرآن» فراوان، «العقل عن الله» را به‌کار برده و ویژگی‌های «عـاقل عـن الله‎» را‎ بیان‎ کرده است. نکته جالب ‎توجه ایـنکه اوصـاف ذکـرشده از سوی‎ مـحاسبی،‎ بـرای «عاقل عن الله» بسیار نزدیک به اوصاف عاقل در تعبیر دینی، در بعضی از فقرات‎ حدیث‎ امام موسی کاظم(ع) سلام اسـت؛ به‌عنوان نمونه، در بخشی از فقره‎ بیست‎‎وهفتم روایـت هـشام، امـام مـوسی کـاظم(ع) فرموده‌اند‎: «إنه‎ لم يخف الله من لم يعقل عن‎ الله». همین تعبیر، در کتاب [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] نیز ذکر شده است: «العاقل عن الله أنه‎ المؤمن‎ الخائف من الله». در بخشی‎ از‎ فقره بیست‌وهشتم‎ روایت‎ هـشام، امام(ع)، عاقل در تعبیر‎ دینی‎ را این‌گونه توصیف کرده‌اند: «الذل أحب إليه مع الله من العز مع‎ غيره‎ و التواضع أحب إليه من الشرف». تقریباً‎ همین تعابیر را [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی‎]] در‎ توصیف «عاقل عن الله»، در‎ کتاب‎ «العقل و فـهم القـرآن»، به‌کار برده است: «فلما عقل عن ربه...كان التواضع‎ أحب‎ إليه من الشرف فيها (الدنيا‎) و كان‎ الذل‎ أحب إليه من‎ العز‎ بها»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1241/35 ر.ک: مهدی‌زاده، حسین، ص35-36]</ref>.
[[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حارث بن اسد محاسبی]]‎، در‎ کتاب‎ «العقل و فهم القرآن» فراوان، «العقل عن الله» را به‌کار برده و ویژگی‌های «عاقل عن الله‎» را‎ بیان‎ کرده است. نکته جالب ‎توجه اینکه اوصاف ذکرشده از سوی‎ محاسبی،‎ برای «عاقل عن الله» بسیار نزدیک به اوصاف عاقل در تعبیر دینی، در بعضی از فقرات‎ حدیث‎ امام موسی کاظم(ع) سلام است؛ به‌عنوان نمونه، در بخشی از فقره‎ بیست‎‎وهفتم روایت هشام، امام موسی کاظم(ع) فرموده‌اند‎: «إنه‎ لم يخف الله من لم يعقل عن‎ الله». همین تعبیر، در کتاب [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] نیز ذکر شده است: «العاقل عن الله أنه‎ المؤمن‎ الخائف من الله». در بخشی‎ از‎ فقره بیست‌وهشتم‎ روایت‎ هشام، امام(ع)، عاقل در تعبیر‎ دینی‎ را این‌گونه توصیف کرده‌اند: «الذل أحب إليه مع الله من العز مع‎ غيره‎ و التواضع أحب إليه من الشرف». تقریباً‎ همین تعابیر را [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی‎]] در‎ توصیف «عاقل عن الله»، در‎ کتاب‎ «العقل و فهم القرآن»، به‌کار برده است: «فلما عقل عن ربه...كان التواضع‎ أحب‎ إليه من الشرف فيها (الدنيا‎) و كان‎ الذل‎ أحب إليه من‎ العز‎ بها»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1241/35 ر.ک: مهدی‌زاده، حسین، ص35-36]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۷۷: خط ۷۸:
#[[:noormags:1087846|قاسمی، اعظم، «نگاهی تحلیلی به روش تألیف آثار حارث بن اسد محاسبی»، مجله اخلاق، تابستان 1394، شماره 40، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:1087846|قاسمی، اعظم، «نگاهی تحلیلی به روش تألیف آثار حارث بن اسد محاسبی»، مجله اخلاق، تابستان 1394، شماره 40، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:21406|مهدی‌زاده، حسین، «درآمدی بر معناشناسی عقل در تعبیر دینی»، مجله معرفت، بهمن 1382، شماره 74، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور(نورمگز)]].
#[[:noormags:21406|مهدی‌زاده، حسین، «درآمدی بر معناشناسی عقل در تعبیر دینی»، مجله معرفت، بهمن 1382، شماره 74، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور(نورمگز)]].
#[[:noormags:8280|مهدوی راد، محمدعلی، «سیر نگارش‎های علوم قرآنی(2)»، مجله بینات، زمستان 1373، شماره 4، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:8280|مهدوی راد، محمدعلی، «سیر نگارش‌های علوم قرآنی(2)»، مجله بینات، زمستان 1373، شماره 4، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
   
   
== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
   
   
[[العقل و فهم القرآن (نسخه)]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
 
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:سال97-25مهر الی24 آبان]]