كتاب فتوح الغيب: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب فتوح الغیب
کتاب فتوح الغیب
پدیدآوران	درویش، عبدالعلیم محمد (محقق) گیلانی، عبدالقادر (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	کتاب فتوح الغیب
ناشر	دار الهادي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1428 ق
چاپ	1
موضوع	اخلاق عرفانی عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏282‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏ف‎‏2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۴۳

برای دیگر کاربردها، فتوح الغيب (ابهام‌زدایی) را ببینید.

كتاب فتوح الغيب، به زبان عربى، اثرى ارزش‌مند در زمينه عرفان عملى است كه توسط شيخ عبدالقادر گيلانى به رشته‌ى تحرير درآمده است.

ساختار

كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و 78 مقاله است.

گزارش محتوا

در اين رساله، درباره‌ى موت معنوى^[۱]، فناى از خلق^[۲]، تقرب به خداوند متعال^[۳]، كشف و مشاهده^[۴]، نفس و احوال آن^[۵]، تسليم در برابر اوامر الهى^[۶]، خوف و رجاء^[۷]، توكل و مقامات آن^[۸]، کیفیت وصول به حق تعالى به‌واسطه‌ى مرشد^[۹]، نهى از شكوى^[۱۰]، احوال مريد، ورع^[۱۱]، مذمت حسد و امر به ترك آن^[۱۲]، نعمت و ابتلاء، مذمت نوم^[۱۳]، ترك حظوظ^[۱۴]، عدم منازعه درباره قدر الهى^[۱۵]، بدايت و نهايت^[۱۶]، محبت و محبوب^[۱۷]، معرفت^[۱۸]، امر به دعا و نهى از ترك آن^[۱۹]، جهادِ با نفس^[۲۰]و اهل مجاهده و محاسبه بحث مى‌شود و در تكمله آن، وصاياى شيخ عبدالقادر نسبت به اولادش بيان مى‌گردد^[۲۱]؛ وصايايى از قبيل اينكه همواره تقواى الهى را پيشه خود سازند و از احدى غير از حق تعالى خوف نداشته باشند و بر كسى و چيزى غير از ذات مقدس الهى تكيه نكنند.

نمونه‌هايى از مطالب مطرح شده در پاره‌اى از مقالات كتاب:

هر مؤمنى در احوال خويش، ناگزير از سه چيز است: امرى كه آن را امتثال نمايد؛ نهى‌اى كه از آن اجتناب كند و قدرى كه به آن راضى شود.
هر گاه بنده به بليه‌اى دچار شود، نخست، به خويش تكيه مى‌كند؛ اگر خلاصى نيافت، از كسانى همچون سلاطين و صاحب‌منصبان و دنياداران و... يارى مى‌جويد؛ اگر رهايى نيافت، با دعا و زارى و ثنا، به پروردگار خويش رجوع مى‌كند. وى تا زمانى كه خود بتواند گرفتاريش را رفع كند، به خلق مراجعه نمى‌كند و تا زمانى كه خلق را ياور خود بيابد، به خالق رجوع نمى‌نمايد.
آن‌گاه اگر در نزد خالق نصرتى نيابد، خود را در پيش روى او مى‌افكند و پيوسته با بيم و اميد، درخواست و تضرع و زارى مى‌كند، سپس خالق دعاى وى را اجابت نمى‌كند تا از همه اسباب بريده شود... تا جايى كه جز فعل حق را نبيند و موحدى داراى يقين گردد...
اهل مجاهده را ده خصلت بايد كه اگر استوارش دارند، به مراتب عالى دست مى‌يابند: سوگند نخوردن به خدا، خواه راست و خواه دروغ؛ اجتناب از دروغ، خواه شوخى و خواه جدى؛ اجتناب از خلف وعده؛ اجتناب از لعنت كردن هر كسى؛ اجتناب از نفرين نمودن هر كسى، حتى كسى كه به وى ستم كرده و...

نمونه‌اى از وصاياى شيخ به فرزندان خويش:

وصيت به فرزندش، عبدالوهاب: بر تو باد تقواى الهى، از هيچ‌كس جز خدا نترس، به هيچ‌كس جز خدا اميدوار مباش، همه حوائج را به خدا واگذار و جز بر او تكيه مكن و...^[۲۲]

لازم به ذكر است كه در تتمه‌ى اين رساله، قصيده‌ى عينيه شيخ و ساير قصايد منسوب به وى آورده شده است تا براى طالبان معارف عرفانى مفيد واقع گردد

وضعيت كتاب

كتاب، توسط عبدالعليم محمد الدرويش، تحقيق و تصحيح شده است. وى، در مقدمه، از عملياتى كه بر روى كتاب انجام داده و نسخه‌هاى خطى و چاپى كتاب و شرح حال مؤلف و شرح حال شيخ‌الاسلام ابن تيميه، سخن گفته است و نيز مقاله‌اى را درباره شيخ عبدالقادر، به قلم استاد ابوالحسن على حسنى ندوى، در همان مقدمه درج نموده است.

ايشان، آيات قرآنى و احاديث شريف نبوى و آثار صحابه و تابعين را كه در متن مورد اشاره و استناد واقع شده، تخريج نموده و همراه با برخى از فوايد برگرفته از كتب بعضى از بزرگان، در پاورقى‌ها ثبت كرده است.

تعليقات شيخ‌الاسلام ابن تيميه نيز در پاورقى‌ها درج گرديده است.

فهرست موضوعات كتاب و اصدارات جديد در آخر كتاب ذكر شده است.

پانویس

وابسته‌ها

فتوح الغيب

[1] متن کتاب، ص61

[2] همان، ص64

[3] همان، ص88

[4] همان، ص90

[5] همان، ص95

[6] همان، ص104

[7] همان، ص112

[8] همان، ص113

[9] همان، ص115

[10] همان، ص119

[11] همان، ص185

[12] همان، ص194

[13] همان، ص225

[14] همان، ص236

[15] همان، ص239

[16] همان، ص264

[17] همان، ص250

[18] همان، ص252

[19] همان، ص256

[20] همان، ص260

[21] همان، ص289

[22] همان، ص289

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR14874J1.jpg|بندانگشتی|کتاب فتوح الغیب]]
+| تصویر =NUR14874J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =کتاب فتوح الغیب
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =کتاب فتوح الغیب
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|کتاب فتوح الغیب
+[[درویش، عبدالعلیم محمد]] (محقق)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|کتاب فتوح الغیب
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[درویش، عبدالعلیم محمد]] (محقق)
-[[عبدالقادر جیلانی، عبدالقادر بن ابی‌صالح]] (نويسنده)
+[[گیلانی، عبدالقادر]] (نویسنده)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏282‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏ف‎‏2
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+اخلاق عرفانی
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏282‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏ف‎‏2
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|اخلاق عرفانی
 عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+دار الهادي
-|data-type='publisher'|دار الهادي
+| مکان نشر =بیروت - لبنان
-|-
+| سال نشر = 1428 ق
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1428 هـ.ق
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE14874AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14874AUTOMATIONCODE
+| چاپ =1
+| تعداد جلد =1
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =14874
+| کتابخوان همراه نور =14874
+| کد پدیدآور =
+| پس از =
+| پیش از =
+}}
+{{کاربردهای دیگر|فتوح الغيب (ابهام‌زدایی)}}
-== معرفى اجمالى ==
+'''كتاب فتوح الغيب'''، به زبان عربى، اثرى ارزش‌مند در زمينه عرفان عملى است كه توسط [[گیلانی، عبدالقادر|شيخ عبدالقادر گيلانى]] به رشته‌ى تحرير درآمده است.
-«فتوح الغيب»، به زبان عربى، اثرى ارزش‌مند در زمينه عرفان عملى است كه توسط شيخ عبدالقادر گيلانى به رشته‌ى تحرير درآمده است.
 == ساختار ==
 كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و 78 مقاله است.
 == گزارش محتوا ==
+در اين رساله، درباره‌ى موت معنوى<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/61 متن کتاب، ص61]</ref>، فناى از خلق<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/64 همان، ص64]</ref>، تقرب به خداوند متعال<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/88 همان، ص88]</ref>، كشف و مشاهده<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/90 همان، ص90]</ref>، نفس و احوال آن<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/95 همان، ص95]</ref>، تسليم در برابر اوامر الهى<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/104 همان، ص104]</ref>، خوف و رجاء<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/112 همان، ص112]</ref>، توكل و مقامات آن<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/113 همان، ص113]</ref>، کیفیت وصول به حق تعالى به‌واسطه‌ى مرشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/115 همان، ص115]</ref>، نهى از شكوى<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/119 همان، ص119]</ref>، احوال مريد، ورع<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/185 همان، ص185]</ref>، مذمت حسد و امر به ترك آن<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/194 همان، ص194]</ref>، نعمت و ابتلاء، مذمت نوم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/225 همان، ص225]</ref>، ترك حظوظ<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/236 همان، ص236]</ref>، عدم منازعه درباره قدر الهى<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/239 همان، ص239]</ref>، بدايت و نهايت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/264 همان، ص264]</ref>، محبت و محبوب<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/250 همان، ص250]</ref>، معرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/252 همان، ص252]</ref>، امر به دعا و نهى از ترك آن<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/256 همان، ص256]</ref>، جهادِ با نفس<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/260 همان، ص260]</ref>و اهل مجاهده و محاسبه بحث مى‌شود و در تكمله آن، وصاياى [[گیلانی، عبدالقادر|شيخ عبدالقادر]] نسبت به اولادش بيان مى‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/289 همان، ص289]</ref>؛ وصايايى از قبيل اينكه همواره تقواى الهى را پيشه خود سازند و از احدى غير از حق تعالى خوف نداشته باشند و بر كسى و چيزى غير از ذات مقدس الهى تكيه نكنند.
-در اين رساله، درباره‌ى موت معنوى، فناى از خلق، تقرب به خداوند متعال، كشف و مشاهده، نفس و احوال آن، تسليم در برابر اوامر الهى، خوف و رجاء، توكل و مقامات آن، كيفيت وصول به حق تعالى به‌واسطه‌ى مرشد، نهى از شكوى، احوال مريد، ورع، مذمت حسد و امر به ترك آن، نعمت و ابتلاء، مذمت نوم، ترك حظوظ، عدم منازعه درباره قدر الهى، بدايت و نهايت، محبت و محبوب، معرفت، امر به دعا و نهى از ترك آن، جهادِ با نفس و اهل مجاهده و محاسبه بحث مى‌شود و در تكمله آن، وصاياى شيخ عبدالقادر نسبت به اولادش بيان مى‌گردد؛ وصايايى از قبيل اينكه همواره تقواى الهى را پيشه خود سازند و از احدى غير از حق تعالى خوف نداشته باشند و بر كسى و چيزى غير از ذات مقدس الهى تكيه نكنند.
 نمونه‌هايى از مطالب مطرح شده در پاره‌اى از مقالات كتاب:
-. هر مؤمنى در احوال خويش، ناگزير از سه چيز است: امرى كه آن را امتثال نمايد؛ نهى‌اى كه از آن اجتناب كند و قدرى كه به آن راضى شود.
+#هر مؤمنى در احوال خويش، ناگزير از سه چيز است: امرى كه آن را امتثال نمايد؛ نهى‌اى كه از آن اجتناب كند و قدرى كه به آن راضى شود.
+#هر گاه بنده به بليه‌اى دچار شود، نخست، به خويش تكيه مى‌كند؛ اگر خلاصى نيافت، از كسانى همچون سلاطين و صاحب‌منصبان و دنياداران و... يارى مى‌جويد؛ اگر رهايى نيافت، با دعا و زارى و ثنا، به پروردگار خويش رجوع مى‌كند. وى تا زمانى كه خود بتواند گرفتاريش را رفع كند، به خلق مراجعه نمى‌كند و تا زمانى كه خلق را ياور خود بيابد، به خالق رجوع نمى‌نمايد.
+#:آن‌گاه اگر در نزد خالق نصرتى نيابد، خود را در پيش روى او مى‌افكند و پيوسته با بيم و اميد، درخواست و تضرع و زارى مى‌كند، سپس خالق دعاى وى را اجابت نمى‌كند تا از همه اسباب بريده شود... تا جايى كه جز فعل حق را نبيند و موحدى داراى يقين گردد...
+#اهل مجاهده را ده خصلت بايد كه اگر استوارش دارند، به مراتب عالى دست مى‌يابند: سوگند نخوردن به خدا، خواه راست و خواه دروغ؛ اجتناب از دروغ، خواه شوخى و خواه جدى؛ اجتناب از خلف وعده؛ اجتناب از لعنت كردن هر كسى؛ اجتناب از نفرين نمودن هر كسى، حتى كسى كه به وى ستم كرده و...
-. هر گاه بنده به بليه‌اى دچار شود، نخست، به خويش تكيه مى‌كند؛ اگر خلاصى نيافت، از كسانى همچون سلاطين و صاحب‌منصبان و دنياداران و... يارى مى‌جويد؛ اگر رهايى نيافت، با دعا و زارى و ثنا، به پروردگار خويش رجوع مى‌كند. وى تا زمانى كه خود بتواند گرفتاريش را رفع كند، به خلق مراجعه نمى‌كند و تا زمانى كه خلق را ياور خود بيابد، به خالق رجوع نمى‌نمايد.
+نمونه‌اى از وصاياى [[گیلانی، عبدالقادر|شيخ]] به فرزندان خويش:
-آن‌گاه اگر در نزد خالق نصرتى نيابد، خود را در پيش روى او مى‌افكند و پيوسته با بيم و اميد، درخواست و تضرع و زارى مى‌كند، سپس خالق دعاى وى را اجابت نمى‌كند تا از همه اسباب بريده شود... تا جايى كه جز فعل حق را نبيند و موحدى داراى يقين گردد...
+وصيت به فرزندش، عبدالوهاب: بر تو باد تقواى الهى، از هيچ‌كس جز خدا نترس، به هيچ‌كس جز خدا اميدوار مباش، همه حوائج را به خدا واگذار و جز بر او تكيه مكن و...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18450/1/289 همان، ص289]</ref>
-. اهل مجاهده را ده خصلت بايد كه اگر استوارش دارند، به مراتب عالى دست مى‌يابند: سوگند نخوردن به خدا، خواه راست و خواه دروغ؛ اجتناب از دروغ، خواه شوخى و خواه جدى؛ اجتناب از خلف وعده؛ اجتناب از لعنت كردن هر كسى؛ اجتناب از نفرين نمودن هر كسى، حتى كسى كه به وى ستم كرده و...
+لازم به ذكر است كه در تتمه‌ى اين رساله، قصيده‌ى عينيه [[گیلانی، عبدالقادر|شيخ]] و ساير قصايد منسوب به وى آورده شده است تا براى طالبان معارف عرفانى مفيد واقع گردد
-نمونه‌اى از وصاياى شيخ به فرزندان خويش:
-وصيت به فرزندش، عبدالوهاب: بر تو باد تقواى الهى، از هيچ‌كس جز خدا نترس، به هيچ‌كس جز خدا اميدوار مباش، همه حوائج را به خدا واگذار و جز بر او تكيه مكن و...
-لازم به ذكر است كه در تتمه‌ى اين رساله، قصيده‌ى عينيه شيخ و ساير قصايد منسوب به وى آورده شده است تا براى طالبان معارف عرفانى مفيد واقع گردد
 == وضعيت كتاب ==
-كتاب، توسط عبدالعليم محمد الدرويش، تحقيق و تصحيح شده است. وى، در مقدمه، از عملياتى كه بر روى كتاب انجام داده و نسخه‌هاى خطى و چاپى كتاب و شرح حال مؤلف و شرح حال شيخ الاسلام [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]]، سخن گفته است و نيز مقاله‌اى را درباره شيخ عبدالقادر، به قلم استاد ابوالحسن على حسنى ندوى، در همان مقدمه درج نموده است.
+كتاب، توسط [[درویش، عبدالعلیم محمد|عبدالعليم محمد الدرويش]]، تحقيق و تصحيح شده است. وى، در مقدمه، از عملياتى كه بر روى كتاب انجام داده و نسخه‌هاى خطى و چاپى كتاب و شرح حال مؤلف و شرح حال شيخ‌الاسلام [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]]، سخن گفته است و نيز مقاله‌اى را درباره [[گیلانی، عبدالقادر|شيخ عبدالقادر]]، به قلم استاد [[ندوی، سید ابوالحسن|ابوالحسن على حسنى ندوى]]، در همان مقدمه درج نموده است.
 ايشان، آيات قرآنى و احاديث شريف نبوى و آثار صحابه و تابعين را كه در متن مورد اشاره و استناد واقع شده، تخريج نموده و همراه با برخى از فوايد برگرفته از كتب بعضى از بزرگان، در پاورقى‌ها ثبت كرده است.
-تعليقات شيخ الاسلام [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] نيز در پاورقى‌ها درج گرديده است.
+تعليقات [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|شيخ‌الاسلام ابن تيميه]] نيز در پاورقى‌ها درج گرديده است.
 فهرست موضوعات كتاب و اصدارات جديد در آخر كتاب ذكر شده است.
+==پانویس ==
+<references/>
 ==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
 [[فتوح الغيب]]
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/18450 مطالعه کتاب کتاب فتوح الغیب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
 [[رده:تصوف و عرفان]]
 [[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]]