سلوك المالك في تدبير الممالك: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

[[پرونده:NUR16537J1.jpg|بندانگشتی|سلوک المالک في تدبير الممالک]]

|-

! نام کتاب!! data-type='bookName'|سلوک المالک في تدبير الممالک

|-

|نام های دیگر کتاب

|data-type='otherBookNames'|

|data-type='authors'|[[ابن ابی الربیع، احمد بن محمد]] (نويسنده)

|زبان  

|data-type='language'|عربی

|کد کنگره  

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏JC‎‏ ‎‏49‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏س‎‏8*

|موضوع  

|data-type='subject'|اخلاق - فلسفه

|ناشر  

|data-type='publisher'|دار العاذرية للطباعة و النشر

|مکان نشر  

|data-type='publishPlace'|ریاض - عربستان

|سال نشر  

|data-type='publishYear'| 1431 هـ.ق  

 

مؤلف، انگيزه خود را براى نگارش كتاب، نخست، دستور هشتمين خليفه عباسى، معتصم بن هارون الرشيد و سپس رؤيت كتابى به شيوه درختى و نمودارى در رشته طب، اعلام كرده كه او را مشتاق به نوشتن كتابى به اين سبك در مورد نفس انسان نموده است. <ref>مقدمه، ص 26</ref>.

سبك نگارش كتاب، به شيوه درختى و نمودارى بوده و نويسنده در ابتدا، مباحث را با پرسشى عقلى شروع كرده و سپس به اثبات كلى مطلب پرداخته و پس از آن، مطلب كلى را تقسيم نموده و آن‌ها را توضيح و بسط داده است. وى براى شرح و تأييد مطالب كتاب، از آيات و روايات معصومين(ع) بهره گرفته است.

نويسنده در تدوين مطالب، از منابع قدما و پيشينيان، از جمله از نظرات افلاطون و [[ارسطو]]، بهره فراوان برده است.

در باره زمان نگارش كتاب، «جرج زيدان» ترديد كرده و آن را متعلق به قرن هفتم مى‌داند و معتقد است مؤلف، در زمان خليفه، المستعصم بالله زندگى مى‌كرده است. <ref>مقدمه كتاب، صفحه 11</ref> و آقا بزرگ طهرانى نيز نظر او را تأييد كرده است. <ref>آقا بزرگ طهرانى، ج 5، ص 90</ref>.

نويسنده از اشكال هندسى در قالب جداول و نمودارها، استفاده بسيار نموده است.

 

 

دوم، آنكه در مورد مسائل حكومت، نظرات وى را مستند به سخنان افلاطون و [[ارسطو]] دانسته است؛ درحالى‌كه معتقد است سخنان [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] كه به عقيده او، مستند به كتاب و سنت مى‌باشد، اولى است. <ref>مقدمه، ص 19</ref>.

در فصل دوم، احكام اخلاق و اقسام آن بيان شده است. نويسنده، ضمن اشاره به ملاك تفاوت انسان و حيوان كه دارا بودن قوه تمييز و اختيار مى‌باشد، به تشريح و توضيح فضائل، درجات و مراتب انسانى در قبول اخلاق پرداخته است. وى علت هريك از خلق‌هاى انسان را با توجه به حديثى از [[امام على(ع)]] نام برده است.

در فصل سوم، اصناف سيره عقلى واجب بر انسان و لزوم تبعيت از آن، توضيح داده شده است. نويسنده، در ابتدا، به تقسيم‌بندى موجودات پرداخته و از آن ميان، انسان را توضيح و تشريح كرده است. وى، مخلوقات را به چهار دسته تقسيم كرده است:

نويسنده، هدف از علم و عمل به آن را پرستش خدا ذكر كرده و ارزش انسان را به دارا بودن اين دو صفت مى‌داند. وى علم و عمل را به طريقه فلاسفه تقسيم كرده است؛ بدين‌گونه كه علم را به سه دسته الهيات، رياضيات و طبيعيات تقسيم‌بندى مى‌كند و به‌صورت شاخه‌اى شرح مى‌دهد. در ادامه، عمل انسان را نيز به سه شاخه زير تقسيم كرده و هر قسم را به‌صورت دسته‌بندى‌شده، تشريح نموده است:

1. عمل انسان با نفس و بدن خويش: در اين قسمت، كيفيت حفظ صحت بدن، توضيح داده شده است.

الف) مال: در اين قسمت، از كيفيت تدبير در اداره اموال و واجبات مالى، بحث شده است.

نويسنده، در فصل چهارم كه در مورد احكام مربوط به سياست و حكومت‌دارى و اقسام آن‌هاست، عامل ايجاد اجتماع را ذات اجتماعى انسان و نياز به برطرف شدن حوائج طبيعى وى، عنوان نموده است.

<references />

1. آقا بزرگ طهرانى، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة الى تصانيف الشيعة]]، قم، اسماعيليان. (سال انتشار كتاب، معلوم نيست)؛

2. خير الدين زركلى، 1989م، الأعلام، بيروت، دارالعلم للملايين؛

== پیوندها ==