تفسیر الخزرجی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'غريب القرآن (ابهام زدایی)' به 'غريب القرآن (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ')
جز (جایگزینی متن - 'غريب القرآن (ابهام زدایی)' به 'غريب القرآن (ابهام‌زدایی)')
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR11560J1.jpg|بندانگشتی|تفسیر الخزرجی]]
| تصویر =NUR11560J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =تفسیر الخزرجی
|+ |
| عنوان‌های دیگر =نفس الصباح فی غریب القرآن و ناسخه و منسوخه
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|تفسیر الخزرجی
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|نفس الصباح فی غریب القرآن و ناسخه و منسوخه


المسمی نفس الصباح فی غریب القرآن و ناسخه و منسوخه
المسمی نفس الصباح فی غریب القرآن و ناسخه و منسوخه
|-
| پدیدآوران =
|پدیدآورندگان
[[خزرجی، احمد بن عبدالصمد]] (نویسنده)
|data-type='authors'|[[خزرجی، احمد بن عبدالصمد]] (نويسنده)


[[مزیدی، احمد فرید]] (محقق)
[[مزیدی، احمد فرید]] (محقق)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏85‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏4‎‏ن‎‏7
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
قرآن - علوم قرآنی
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏85‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏4‎‏ن‎‏7
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|قرآن - علوم قرآنی


قرآن - مسایل لغوی
قرآن - مسایل لغوی
خط ۲۹: خط ۱۸:
قرآن - ناسخ و منسوخ
قرآن - ناسخ و منسوخ


قرآن - واژه نامه‎ها
قرآن - واژه‌نامه‌ها
|-
| ناشر =
|ناشر  
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
|data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1429 ق یا 2008 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1429 هـ.ق یا 2008 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11560AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11560AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11560
| کتابخوان همراه نور =11560
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|غريب القرآن (ابهام‌زدایی)}}
'''تفسير الخزرجي المسمى بنفس الصباح في غريب القرآن و ناسخه و منسوخه'''، اثر [[خزرجی، احمد بن عبدالصمد|احمد بن عبدالصمد خزرجى]] (متوفاى 592ق) است كه در آن، برخى از آيات قرآن كريم را از سوره حمد تا سوره كوثر، به زبان عربى در يك جلد از منظر الفاظ غريب و ناسخ و منسوخ تفسير كرده است.


== معرفى اجمالى ==
روش نویسنده در اثر حاضر، لغوى و روايى - تفسيرى است.
'''تفسير الخزرجي المسمى بنفس الصباح في غريب القرآن و ناسخه و منسوخه'''، اثر احمد بن عبدالصمد خزرجى (متوفاى 592ق) است كه در آن، برخى از آيات قرآن كريم را از سوره حمد تا سوره كوثر، به زبان عربى در يك جلد از منظر الفاظ غريب و ناسخ و منسوخ تفسير كرده است.
 
روش نويسنده در اثر حاضر، لغوى و روايى - تفسيرى است.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب حاضر از مقدمه تحقيق و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل: تفسير واژگان غريب و ناسخ و منسوخ در آيات قرآن از سوره حمد تا سوره كوثر) تشكيل شده است. متأسفانه بخشى از مقدمه نویسنده و همچنين قسمتى از آخر كتاب افتاده است و به همين جهت مطالب اين اثر ناقص است و همچنين برخى از ويژگى‌ها و مشخصات نگارش اثر حاضر ناشناخته مانده است.


 
متأسفانه مشخص نيست كه چه كسى مقدمه تحقيق را نوشته و كى و كجا و چگونه نگارش آن را به انجام رسانده است. بعد از مقدمه مختصرى كه در مورد تحقيق كتاب نوشته شده، شرح حال نویسنده به‌صورت اختصارى بيان شده است..<ref>مقدمه كتاب، ص3-5</ref>
كتاب حاضر از مقدمه تحقيق و مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل: تفسير واژگان غريب و ناسخ و منسوخ در آيات قرآن از سوره حمد تا سوره كوثر) تشكيل شده است. متأسفانه بخشى از مقدمه نويسنده و همچنين قسمتى از آخر كتاب افتاده است و به همين جهت مطالب اين اثر ناقص است و همچنين برخى از ويژگى‌ها و مشخصات نگارش اثر حاضر ناشناخته مانده است.
 
متأسفانه مشخص نيست كه چه كسى مقدمه تحقيق را نوشته و كى و كجا و چگونه نگارش آن را به انجام رسانده است. بعد از مقدمه مختصرى كه در مورد تحقيق كتاب نوشته شده، شرح حال نويسنده به‌صورت اختصارى بيان شده است <ref>مقدمه كتاب، ص3-5</ref>.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر، توجه به نكات زير مفيد است:
درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر، توجه به نكات زير مفيد است:


#نويسنده درباره نسخ از جمله چنين نوشته است: در حزب سوم، يكى از آيات منسوخ قول خداى تعالى است: ''' «إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا... اللَّاعِنُونَ» ''' <ref>بقره: 159</ref>ابن حبيب گفته است كه اين آيه منسوخ است با قول خداى متعال ''' «... إِلَّا الَّذِينَ تابُوا. ..» ''' <ref>بقره: 160</ref>، ولى جمهور پيشينيان اعتقاد دارند كه اين آيه محكم است؛ چون استثناء، ناسخ ماقبلش نيست و ادامه و تتمه كلام قبلش است <ref>متن كتاب، ص40</ref>.
#نویسنده درباره نسخ از جمله چنين نوشته است: در حزب سوم، يكى از آيات منسوخ قول خداى تعالى است:''' «إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا... اللَّاعِنُونَ»'''..<ref>بقره: 159</ref>ابن حبيب گفته است كه اين آيه منسوخ است با قول خداى متعال''' «... إِلَّا الَّذِينَ تابُوا...»'''..<ref>بقره: 160</ref>، ولى جمهور پيشينيان اعتقاد دارند كه اين آيه محكم است؛ چون استثناء، ناسخ ماقبلش نيست و ادامه و تتمه كلام قبلش است..<ref>متن كتاب، ص40</ref>
#نويسنده در شرح واژگان غريب اين آيه: ''' «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأَحْبارِ...» ''' <ref>توبه: 34</ref>، چنين نوشته است: يَكْنِزُونَ؛ يعنى دفن مى‌كنند و كنز هر مالى است كه مدفون شود. اين اصل معنا در لغت است؛ سپس كنز با اين آيه عبارت شد از هر آنچه كه زكاتش پرداخت نشود؛ هرچند كه آشكار باشد و هر مالى كه زكاتش پرداخت شود، گنج نيست؛ هرچند مدفون در زمين باشد <ref>ر.ك: همان، ص153</ref>.
#نویسنده در شرح واژگان غريب اين آيه:''' «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأَحْبارِ...»'''..<ref>توبه: 34</ref>، چنين نوشته است: يَكْنِزُونَ؛ يعنى دفن مى‌كنند و كنز هر مالى است كه مدفون شود. اين اصل معنا در لغت است؛ سپس كنز با اين آيه عبارت شد از هر آنچه كه زكاتش پرداخت نشود؛ هرچند كه آشكار باشد و هر مالى كه زكاتش پرداخت شود، گنج نيست؛ هرچند مدفون در زمين باشد..<ref>ر.ک: همان، ص153</ref>
#نويسنده در بيان آيات منسوخ در حزب 59 چنين نوشته است: در اين حزب يكى از منسوخ‌ها عبارت است از قول خداى تعالى در سوره تكوير: ''' «لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ» ''' <ref>تكوير: 28</ref> كه با قول خداوند متعال: ''' «وَ ما تَشاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ» ''' <ref>تكوير: 29</ref>، نسخ شده است و قول خداى متعال در سوره طارق ''' «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ» ''' <ref>طارق: 17</ref> كه با آيه سيف و با هر آيه‌اى كه در آن غلظت و شدت است، نسخ شده است <ref>ر.ك: همان، ص443-444</ref>.
#نویسنده در بيان آيات منسوخ در حزب 59 چنين نوشته است: در اين حزب يكى از منسوخ‌ها عبارت است از قول خداى تعالى در سوره تكوير:''' «لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ»'''..<ref>تكوير: 28</ref>كه با قول خداوند متعال:''' «وَ ما تَشاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ»'''..<ref>تكوير: 29</ref>، نسخ شده است و قول خداى متعال در سوره طارق''' «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ»'''..<ref>طارق: 17</ref>كه با آيه سيف و با هر آيه‌اى كه در آن غلظت و شدت است، نسخ شده است..<ref>ر.ک: همان، ص443-444</ref>
#نويسنده در تفسير سوره كوثر چنين نوشته است: ابن عباس گفته است كه كوثر، خير كثير است و اين واژه، بر وزن فوعل است و بر كثرت دلالت دارد و گفته شده كه كوثر نهرى در بهشت است. ''' «وَ انْحَرْ» '''؛ يعنى ذبح كن كه مقصود در روز قربانى است و گفته شده معنايش اين است كه دو دستت را براى تكبير بالا ببر. و ''' «شانِئَكَ» '''؛ يعنى دشمن تو <ref>همان، ص461</ref>. در متن چنين آمده: «و شانِئَكَ؛ أى: مبغضك» و در پاورقى اين توضيح ذكر شده كه: مطالب اين كتاب در اينجا؛ يعنى در نيمه كلمه «مُبغِضُكَ» بعد از حروف «مبغ» قطع شده است و بقيه با استفاده از «معاني القرآن» فراء نوشته شده است <ref>همان، ص461، پاورقى 6</ref>.
#نویسنده در تفسير سوره كوثر چنين نوشته است: [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] گفته است كه كوثر، خير كثير است و اين واژه، بر وزن فوعل است و بر كثرت دلالت دارد و گفته شده كه كوثر نهرى در بهشت است.''' «وَ انْحَرْ»'''؛ يعنى ذبح كن كه مقصود در روز قربانى است و گفته شده معنايش اين است كه دو دستت را براى تكبير بالا ببر. و''' «شانِئَكَ»'''؛ يعنى دشمن تو..<ref>همان، ص461</ref>در متن چنين آمده: «و شانِئَكَ؛ أى: مبغضك» و در پاورقى اين توضيح ذكر شده كه: مطالب اين كتاب در اينجا؛ يعنى در نيمه كلمه «مُبغِضُكَ» بعد از حروف «مبغ» قطع شده است و بقيه با استفاده از «معاني القرآن» فراء نوشته شده است..<ref>همان، ص461، پاورقى 6</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
در پايان اثر حاضر، فقط فهرست مطالب آمده و متأسفانه فهرست‌هاى فنى (آيات، روايات، اعلام، اصطلاحات و...) تنظيم نشده است. همچنين با تأسف معلوم نيست كه تصحيح و تنظيم پاورقى‌ها را چه كسى و در چه زمان و مكانى نوشته است.
در پايان اثر حاضر، فقط فهرست مطالب آمده و متأسفانه فهرست‌هاى فنى (آيات، روايات، اعلام، اصطلاحات و...) تنظيم نشده است. همچنين با تأسف معلوم نيست كه تصحيح و تنظيم پاورقى‌ها را چه كسى و در چه زمان و مكانى نوشته است.


خط ۷۹: خط ۶۰:
مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


{{تفاسیر}}


== پیوندها ==
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
[[نفس المصباح في غریب القرآن و ناسخه و منسوخه]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]