علوم قرآنی (معرفت): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علوم قرآنی (ابهام زدایی)' به 'علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==')
جز (جایگزینی متن - 'علوم قرآنی (ابهام زدایی)' به 'علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)')
 
(۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR3091J.jpg|بندانگشتی|علوم قرآنی]]
| تصویر =NUR3091J.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =علوم قرآنی
|+ |
| عنوان‌های دیگر =التمهید فی علوم القرآن. تلخیص. فارسی
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|علوم قرآنی
[[معرفت، محمدهادی]] (نویسنده)
|-
| زبان =فارسی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏69‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏8042
|data-type='otherBookNames'|التمهید فی علوم القرآن. تلخیص. فارسی
| موضوع =
|-
قرآن - علوم قرآنی
|پدیدآورندگان
| ناشر =
|data-type='authors'|[[معرفت، محمدهادی]] (نويسنده)
مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهيد
|-
| مکان نشر =قم - ایران
|زبان  
| سال نشر = 1381 ش  
|data-type='language'|فارسی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏69‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏8042
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|قرآن - علوم قرآنی
|-
|ناشر  
|data-type='publisher'|موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهيد
|-
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1381 هـ.ش  
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE3091AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03091AUTOMATIONCODE
| چاپ =4
| شابک =964-330-063-3
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03091
| کتابخوان همراه نور =03091
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


==معرفى كتاب==
{{کاربردهای دیگر|علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)}}
'''علوم قرآنی'''، تألیف آيت‌الله [[محمد هادى معرفت]]، پيرامون مسائل مرتبط با علوم قرآنى همچون مسالۀ وحى، نزول قرآن، جمع و تألیف قرآن، نسخ، محكم و متشابه، اعجاز قرآن و شبهۀ تحريف نوشته شده است


مؤلف كه يكى از دانشمندان بزرگ معاصر در عرصۀ قرآن پژوهى و مسائل علوم قرآنى به شمار مى‌رود(و در اين راستا كتاب ارزشمند التمهيد را نوشته‌اند) در اين كتاب سعى نموده است مسائل مهم علوم قرآنى را مورد تجزيه و تحليل قرار دهد، در حقيقت اين كتاب خلاصه‌اى است از مطالب كتاب التمهيد كه به زبان فارسى نوشته شده و مورد استقبال فراوان قرآن پژوهان قرار گرفته است.از ویژگی‌هاى كتاب آن است كه مطالب آن بصورت تحقيقى و با استفاده از منابع اوليه ارائه شده است.


مؤلف:آيت ا..[[محمد هادى معرفت]]
==ساختار==
كتاب داراى يك مقدمه و نه فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به شرح زير است


كتاب پيرامون مسائل علوم قرآنى نوشته شده كه در آن
فصل اول:پديدۀ وحى شامل: وحى در لغت و قرآن/اقسام وحى رسالى/امكان وحى/و کیفیت نزول وحى


برخى از موضوعات همچون:مسالۀ وحى،نزول قرآن،جمع و
فصل دوم:نزول قرآن شامل: آغاز نزول/سه سال تاخير نزول/مدت نزول/اولين و آخرين آيه و سوره/ معيار تشخيص سوره‌هاى مكى و مدنى/ترتيب نزول/اسباب نزول/و اسامى قرآن


تألیف قرآن،نسخ، محكم و متشابه، اعجاز قرآن و شبهۀ تحريف
فصل سوم:جمع و تألیف قرآن شامل: جمع و تألیف قرآن/وصف مصحف على(ع)/جمع زيد بن ثابت/مصاحف صحابه/يكسان شدن مصاحف/موضع امامان در حفظ مصحف مرسوم/و قرآن در مراحل تكاملى خود


مورد بررسى قرار گرفته است
فصل چهارم:قرّاء و قرائات سبع شامل: تعريف قرائت/عوامل اختلاف قرائات/قرّا سبعه و راويان آنها/اصطلاح تواتر/حديث احرف سبعه/ضابطۀ تشخيص قرائت صحيح/و تدوين قرائت‌هاى معروف


مؤلف كه يكى از دانشمندان بزرگ معاصر در عرصۀ قرآن پژوهى و مسائل
فصل پنجم:نسخ در قرآن شامل: حكمت نسخ/تعريف نسخ/شرائط و حقيقت نسخ/انواع نسخ/و تعداد آيات منسوخه


علوم قرآنى به شمار مى‌رود(و در اين راستا كتاب ارزشمند التمهيد را نوشته‌اند)
فصل ششم:محكم و متشابه شامل: متشابهات در قرآن/احكام و تشابه/تفسير و تاويل/و نمونه‌هايى از آيات متشابه


در اين كتاب سعى نموده است مسائل مهم علوم قرآنى را مورد تجزيه و تحليل
فصل هفتم:وجوه و نظائر در قرآن شامل: تعريف وجوه و نظائر/اقسام آن/لغات غريبه/واژه‌هاى غير عربى/و حروف مقطعه


قرار دهد،در حقيقت اين كتاب خلاصه‌اى است از مطالب كتاب التمهيد
فصل هشتم:اعجاز قرآن شامل: پيشينۀ بحث/تشخيص اعجاز/وجوه اعجاز/تحدى قرآن/مراحل تحدى ابعاد اعجاز/اعجاز بيانى/اعجاز علمى/و اعجاز تشريعى


كه به زبان فارسى نوشته شده و مورد استقبال فراوان
فصل نهم:دفع شبهۀ تحريف شامل: تحريف در لغت و اصطلاح/دلايل نفى تحريف/منشأ قول به تحريف /روايات اهل سنت/فاجعۀ كتاب الفرقان/روايات اماميّه/و گزارشى از كتاب «فصل الخطاب»
 
قرآن پژوهان قرار گرفته است.از ويژگيهاى كتاب آن است كه مطالب آن بصورت
 
تحقيقى و با استفاده از منابع اوليه ارائه شده است.
 
==ساختار كتاب==
 
 
كتاب داراى يك مقدمه و نه فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن
 
به شرح زير است
 
فصل اول:پديدۀ وحى شامل:
 
وحى در لغت و قرآن/اقسام وحى رسالى/امكان وحى/و كيفيت نزول وحى
 
فصل دوم:نزول قرآن شامل:
 
آغاز نزول/سه سال تاخير نزول/مدت نزول/اولين و آخرين آيه و سوره/
 
معيار تشخيص سوره‌هاى مكى و مدنى/ترتيب نزول/اسباب نزول/و اسامى قرآن
 
فصل سوم:جمع و تألیف قرآن شامل:
 
جمع و تألیف قرآن/وصف مصحف على(ع)/جمع زيد بن ثابت/مصاحف صحابه/
 
يكسان شدن مصاحف/موضع امامان در حفظ مصحف مرسوم/و قرآن در مراحل تكاملى خود
 
فصل چهارم:قرّاء و قرائات سبع شامل:
 
تعريف قرائت/عوامل اختلاف قرائات/قرّا سبعه و راويان آنها/اصطلاح تواتر
 
/حديث احرف سبعه/ضابطۀ تشخيص قرائت صحيح/و تدوين قرائت‌هاى معروف
 
فصل پنجم:نسخ در قرآن شامل:
 
حكمت نسخ/تعريف نسخ/شرائط و حقيقت نسخ/انواع نسخ/و تعداد آيات منسوخه
 
فصل ششم:محكم و متشابه شامل:
 
متشابهات در قرآن/احكام و تشابه/تفسير و تاويل/و نمونه‌هايى از آيات متشابه
 
فصل هفتم:وجوه و نظائر در قرآن شامل:
 
تعريف وجوه و نظائر/اقسام آن/لغات غريبه/واژه‌هاى غير عربى/و حروف مقطعه
 
فصل هشتم:اعجاز قرآن شامل:
 
پيشينۀ بحث/تشخيص اعجاز/وجوه اعجاز/تحدى قرآن/مراحل تحدى
 
ابعاد اعجاز/اعجاز بيانى/اعجاز علمى/و اعجاز تشريعى
 
فصل نهم:دفع شبهۀ تحريف شامل:
 
تحريف در لغت و اصطلاح/دلايل نفى تحريف/منشأ قول به تحريف
 
/روايات اهل سنت/فاجعۀ كتاب الفرقان/روايات اماميّه/و گزارشى
 
از كتاب«فصل الخطاب»


==ويژگى‌ها==
==ويژگى‌ها==




1-در فصل هفتم-ابتدا پيرامون ضرورت شناخت وجوه
#در فصل هفتم-ابتدا پيرامون ضرورت شناخت وجوه و نظائر سخن گفته و در ادامه، آن را به چهار قسم تقسيم نموده و براى هر كدام از قرآن مثالهايى ذكر مى‌نمايد
 
#در فصل سوم:پيرامون جمع قرآن توسط عثمان سخن گفته، موضع امامان معصوم(ع) را دربارۀ حفظ مصحف مرسوم بيان مى‌كند
و نظائر سخن گفته و در ادامه،آن را به چهار قسم تقسيم نموده و براى هر كدام
#در همين فصل پيرامون پيدايش خط عربى و سير تكاملى آن سخن گفته، مسالۀ نقطه گذارى و حركات قرآن و نشانه گذارى بر آن را توضيح مى‌دهد.
 
#در فصل چهارم-پس از تعريف قرائت، عوامل اختلاف قرائت را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ابتدائى بودن خط، بى‌نقطه بودن حروف و خالى بودن از علائم و حركات
از قرآن مثالهايى ذكر مى‌نمايد
#در همين فصل(چهارم)، مسالۀ تواتر قراتها و عدم حجيت آن را مطرح و سپس نمونه‌هايى از مخالفت بزرگان با قرّاء مختلف را ذكر مى‌نمايد
 
#در مقدمه كتاب پس از تعريف اصطلاحى علوم قرآن، پيشينۀ تاريخى علوم قرآنى را بحث و کتاب‌هايى را كه از زمان نخستين تا كنون نوشته شده، بطور اختصار معرفى مى‌نمايد-در ادامۀ آن كسانى را كه در مقدمۀ تفسير خود به مباحث علوم قرآنى پرداخته‌اند معرفى مى‌نمايد
2-در فصل سوم:پيرامون جمع قرآن توسط عثمان سخن گفته،
#در فصل اول، پس از تعريف وحى و بيان اقسام آن، امكان وحى را مورد بررسى قرار داده، اشكالات مطرح شده را پاسخ مى‌دهد و به دنبالۀ آن افسانۀ غرانيق را مطرح و بى‌اساس بودن آن را توضيح مى‌دهد
 
#در فصل پنجم:پس از تعريف نسخ انواع متصور آن را ذكر و نسخ حكم بدون تلاوت را پذيرفته و در ادامه، نسخ مشروط را مطرح مى‌نمايد و آن را توضيح مى‌دهد.
موضع امامان معصوم(ع)را دربارۀ حفظ مصحف مرسوم بيان مى‌كند
#در فصل سوم:ویژگی‌هاى مصحف [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ترتيب دقيق آيات و سوره‌ها طبق نزول-قرائت آيات طبق قرائت پيامبر(ص) و مشتمل بودن بر تاويل و تنزيل، در ادامه سرانجام مصحف [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را توضيح مى‌دهند
 
#در فصل هشتم:پس از تعريف اعجاز و اقسام آن، اعجاز علمى قرآن را مورد بررسى قرار داده، نمونه‌هايى از آيات را كه مى‌توان اعجاز علمى را از آن استفاده نمود ذكر مى‌كند
3-در همين فصل پيرامون پيدايش خط عربى و سير تكاملى آن سخن گفته،
#در فصل هفتم:پس از تعريف لغوى و اصطلاحى تحريف، و دلايل نفى تحريف را كه عبارتند از: گواهى تاريخ، ضرورت تواتر قرآن، اعجاز قرآن، عرضۀ روايات بر قرآن و نصوص اهل‌بيت(ع)، بيان مى‌نمايد.
 
مسالۀ نقطه گذارى و حركات قرآن و نشانه گذارى بر آن را توضيح مى‌دهد.
 
4-در فصل چهارم-پس از تعريف قرائت، عوامل اختلاف قرائت
 
را بدينگونه بيان مى‌نمايد:ابتدائى بودن خط، بى‌نقطه بودن حروف و خالى بودن
 
از علائم و حركات
 
5-در همين فصل(چهارم)، مسالۀ تواتر قراتها و عدم حجيت آن را مطرح و سپس
 
نمونه‌هايى از مخالفت بزرگان با قرّاء مختلف را ذكر مى‌نمايد
 
6-در مقدمه كتاب پس از تعريف اصطلاحى علوم قرآن،پيشينۀ تاريخى
 
علوم قرآنى را بحث و كتابهايى را كه از زمان نخستين تا كنون نوشته شده،
 
بطور اختصار معرفى مى‌نمايد-در ادامۀ آن كسانى را كه در مقدمۀ تفسير
 
خود به مباحث علوم قرآنى پرداخته‌اند معرفى مى‌نمايد
 
7-در فصل اول،پس از تعريف وحى و بيان اقسام آن، امكان وحى
 
را مورد بررسى قرار داده، اشكالات مطرح شده را پاسخ مى‌دهد
 
و به دنبالۀ آن افسانۀ غرانيق را مطرح و بى‌اساس بودن آن را توضيح مى‌دهد
 
8:در فصل پنجم:پس از تعريف نسخ انواع متصور آن را ذكر
 
و نسخ حكم بدون تلاوت را پذيرفته و در ادامه،نسخ مشروط را مطرح
 
مى‌نمايد و آن را توضيح مى‌دهد.
 
9-در فصل سوم:ويژگيهاى مصحف حضرت على(ع)را بدينگونه بيان مى‌نمايد
 
:ترتيب دقيق آيات و سوره‌ها طبق نزول-قرائت آيات طبق قرائت پيامبر(ص)
 
و مشتمل بودن بر تاويل و تنزيل،در ادامه سرانجام مصحف حضرت على(ع)
 
را توضيح مى‌دهند
 
10-در فصل هشتم:پس از تعريف اعجاز و اقسام آن،
 
اعجاز علمى قرآن را مورد بررسى قرار داده،نمونه‌هايى از آيات را كه مى‌توان
 
اعجاز علمى را از آن استفاده نمود ذكر مى‌كند
 
11-در فصل هفتم:پس از تعريف لغوى و اصطلاحى تحريف، و دلايل
 
نفى تحريف را كه عبارتند از:گواهى تاريخ،ضرورت تواتر قرآن، اعجاز


قرآن، عرضۀ روايات بر قرآن و نصوص اهل بيت(ع)، بيان مى‌نمايد
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


==نسخه شناسى==
[[علوم قرآن]]


[[علوم قرآن و فهرست منابع]]


كتاب يك جلد، متن آن فارسى،داراى 496 صفحه مى‌باشد كه
[[سیری در علوم قرآن]]


مشخصات آن به قرار زير است:
[[آموزش علوم قرآن]]


1-كاغذ:اعلا
[[پژوهشی در علوم قرآن]]


2-چاپ:كامپيوترى
[[تاریخ و علوم قرآن]]


3-جلد:شوميز
[[درسهایی از علوم قرآن]]


4-نوبت چاپ:چهارم
[[آشنایی با علوم قرآن (سعیدی روشن)]]


5-تيراژ:3000 نسخه
[[آشنایی با قرآن]]


6-تاريخ انتشار:سال 1381
[[فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)]]


7-ناشر:مؤسسۀ فرهنگى تمهيد
[[علوم قرآن 2 (اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی)]]


8-داراى فهرست:
[[علوم قرآن در تفسیر المیزان و آثار علامه طباطبایی قدس‌سره]]


الف:مطالب كتاب
[[علوم قرآنی (ترجمه فشارکی)]]


ب:اعلام
[[علوم قرآن (مقدماتی)]]


ج:منابع و مآخذ
[[علوم القرآن]]


9-نام كتاب:علوم قرآنى
[[علوم قرآنی (سپاه پاسداران)]]


10-نام مؤلف:[[محمد هادى معرفت]]




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/4646 مطالعه کتاب علوم قرآنی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]