۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'طبقات الشعراء (ابهام زدایی)' به 'طبقات الشعراء (ابهامزدایی)'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'طبقات الشعراء (ابهام زدایی)' به 'طبقات الشعراء (ابهامزدایی)') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابراهیم، طه احمد]] ( | [[ابراهیم، طه احمد]] (مقدمهنويس) | ||
[[جمحی، محمد بن سلام]] (نویسنده) | [[جمحی، محمد بن سلام]] (نویسنده) | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11658 | ||
| کتابخوان همراه نور =11658 | | کتابخوان همراه نور =11658 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|طبقات (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|طبقات الشعراء (ابهامزدایی)}} | |||
'''طبقات الشعراء''' اثر [[جمحی، محمد بن سلام|محمد بن سلام جميحى]]، كتابى است به زبان عربى كه در موضوع نقد ادب عربى نگاشته شده و به معرفى شعراى عرب پرداخته است. | '''طبقات الشعراء''' اثر [[جمحی، محمد بن سلام|محمد بن سلام جميحى]]، كتابى است به زبان عربى كه در موضوع نقد ادب عربى نگاشته شده و به معرفى شعراى عرب پرداخته است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۲: | ||
در مقدمه، ابن سلاّم درباره نقد شعر، دانشمندان بصره و تأسيس علم نحو و عروض سخن به ميان آورده و از ميان دانشمندان كوفه فقط به مفضّل الضّبّى اشاره كرده است. | در مقدمه، ابن سلاّم درباره نقد شعر، دانشمندان بصره و تأسيس علم نحو و عروض سخن به ميان آورده و از ميان دانشمندان كوفه فقط به مفضّل الضّبّى اشاره كرده است. | ||
نسخههايى كه تاكنون از كتاب طبقات شناخته و چاپ و منتشر شده است، در واقع اثرى است كه ابوخليفه (خواهرزاده [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]]) از تلفيق دو كتاب طبقات الشعراءِ الجاهليين و طبقات الشعراءِ | نسخههايى كه تاكنون از كتاب طبقات شناخته و چاپ و منتشر شده است، در واقع اثرى است كه ابوخليفه (خواهرزاده [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]]) از تلفيق دو كتاب طبقات الشعراءِ الجاهليين و طبقات الشعراءِ الاسلامىين با آثار و روايات ديگرى كه از [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] در اختيار داشته، پديد آورده است و آشفتگى و ناهماهنگى مقدمه و ديگر بخشهاى كتاب، مىتواند از همين تلفيق ناشى شده باشد. | ||
تا زمان [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]]، كتابهايى چون الاغانى كه در باب ادب و شعر تدوين مىشد، عموماً شامل دو موضوع بودند: اخبار و شعر. اما در سلسله ديگرى از كتب طبقات مؤلفان، شعر را برحسب ذوق خود و به عنوان پديدههاى هنرى برمىگزيدند و «اخبار» را كه موجب مىشد شعر به | تا زمان [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]]، كتابهايى چون الاغانى كه در باب ادب و شعر تدوين مىشد، عموماً شامل دو موضوع بودند: اخبار و شعر. اما در سلسله ديگرى از كتب طبقات مؤلفان، شعر را برحسب ذوق خود و به عنوان پديدههاى هنرى برمىگزيدند و «اخبار» را كه موجب مىشد شعر به افسانه و خبر بپيوندد، از آن مىزدودند و شايد آثار [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم]] و يزيدى از همين قبيل بوده باشد، اما نخستين اثرى كه از اين نوع جُنگهاى شعرى به دست ما رسيده، طبقات [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] است. [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] در واقع دو كتاب تأليف كرده بود كه يكى را به شاعران جاهلى و ديگرى را به شاعران اسلامى تا اواخر سده اول قمرى اختصاص داده بود. آنچه اينك به جاى مانده، خلاصهاى از آن دو كتاب است كه اين مطالب را در بر دارد: شاعران جاهلى، در 10 طبقه، هر طبقه شامل 4 شاعر و شاعران اسلامى به همان ترتيب. در ميان اين دو بخش، شاعران مرثيهسرا، شاعران شهرهاى مدينه، مكه، طائف، بحرين و نيز شعراى يهود قرار دارند. محدود كردن هر طبقه به 4 عدد، البته كار را بر وى تنگ كرده و او خود نيز بر اين امر آگاهى داشته، اما گزينش شعر و شاعر، خود نوعى ارزيابى ادبى است و پيش از هر چيز به ذوق و سليقه شخصى گزيننده وابسته است. از اينجاست كه بايد [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] را در تاريخ نقد نيز مورد بررسى قرار داد. وى دريافته بود كه شعرشناسى بيشتر به پيشه گوهريان و صرافان مىماند و بيش از هر چيز به ممارست، تجربه، ذوق و استعداد نياز دارد، به همين جهت در صلاحيت دانشمندانى كه خود شاعر نبودهاند و به روايت شعر پرداختهاند، به ديدۀ ترديد مىنگرد و اشتباهات شعبى دانشمند و مورخ عرب را به عنوان مثل بر مىشمارد. | ||
[[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] به تأثير عوامل روانى و نيز تأثير زمان و مكان در شعر پىبرده بود و از اينرو ميان شاعران باديهنشين و شهرنشين، فرق نهاده و براى هر دسته، طبقهاى جداگانه قرار داده است. [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] در پرتو اين وسعت و دقتنظر، در اصالت و صحت انتساب انبوه شعر جاهلى به شاعران معروف دوران جاهلى ترديد كرد و با دلايل عقلى و نقلى به اين ترديد قوت بخشيد و حتى [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]]، صاحب سيره را در شمار جعّالان نهاد. تحقيقات نقادان معاصرِ شعر و ادب جاهلى، چون [[طه حسین|طه حسين]] سبب شده است كه آراء [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] پس از قرنها مورد توجه قرار گيرد و جاى خود را بازيابد. [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] درصدد ارزيابى شعر شاعران معاصرش چون ابونواس و بشار و ابوتمام برنيامده و اين نيز نكتهاى شايان بررسى است. | [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] به تأثير عوامل روانى و نيز تأثير زمان و مكان در شعر پىبرده بود و از اينرو ميان شاعران باديهنشين و شهرنشين، فرق نهاده و براى هر دسته، طبقهاى جداگانه قرار داده است. [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] در پرتو اين وسعت و دقتنظر، در اصالت و صحت انتساب انبوه شعر جاهلى به شاعران معروف دوران جاهلى ترديد كرد و با دلايل عقلى و نقلى به اين ترديد قوت بخشيد و حتى [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]]، صاحب سيره را در شمار جعّالان نهاد. تحقيقات نقادان معاصرِ شعر و ادب جاهلى، چون [[طه حسین|طه حسين]] سبب شده است كه آراء [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] پس از قرنها مورد توجه قرار گيرد و جاى خود را بازيابد. [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] درصدد ارزيابى شعر شاعران معاصرش چون ابونواس و بشار و ابوتمام برنيامده و اين نيز نكتهاى شايان بررسى است. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۳: | ||
# دادخواه، حسين، روشهاى نقد ادبى در طبقات الشعراء اثر محمد بن سلام الجمحى، مجله مدرس علوم انسانى، پاييز 79، ش16. | # دادخواه، حسين، روشهاى نقد ادبى در طبقات الشعراء اثر محمد بن سلام الجمحى، مجله مدرس علوم انسانى، پاييز 79، ش16. | ||
# صفرى فروشانى، نعمتالله، فصلى در تاريخنگارى اسلامى، طبقات، فصلنامه تاريخ اسلام، ش4. | # صفرى فروشانى، نعمتالله، فصلى در تاريخنگارى اسلامى، طبقات، فصلنامه تاريخ اسلام، ش4. | ||
# [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، فهرست، ترجمه: م.رضا تجدد، ص187. | # [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، فهرست، ترجمه: م. رضا تجدد، ص187. | ||
# لسانى فشاركى، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج3، ص702-700. | # لسانى فشاركى، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج3، ص702-700. | ||
# مقدمه ناشر آلمانى كتاب، ژوزف هل. | # مقدمه ناشر آلمانى كتاب، ژوزف هل. | ||
# مقدمه؛ طه احمد ابراهيم، بر كتاب. | # مقدمه؛ طه احمد ابراهيم، بر كتاب. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۹: | ||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | [[رده:زبان و ادبیات عربی]] | ||