حدیث ولایت در روایت صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'صحابه (ابهام زدایی)' به 'صحابه (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[طلوعي، محمود]] ( | [[طلوعي، محمود]] (نویسنده) | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-7990-25-1 | | شابک =964-7990-25-1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16126 | |||
| کتابخوان همراه نور =16126 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۵: | ||
}} | }} | ||
'''حدیث ولایت در روایت صحابه'''، نوشته محمود طلوعی گرگانی، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع کلام شیعی. نویسنده در این کتاب به‌منظور اثبات حقانیت دیدگاه امامیه در باب جانشینی رسول خدا(ص) به بررسی راویان حدیث ولایت (که در طریقی که ایشان از آن نقل می‌کند یک‌صدوسی‌وهفت تن هستند) می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص18</ref> | {{کاربردهای دیگر|صحابه (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''حدیث ولایت در روایت صحابه '''، نوشته محمود طلوعی گرگانی، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع کلام شیعی. نویسنده در این کتاب به‌منظور اثبات حقانیت دیدگاه امامیه در باب جانشینی رسول خدا(ص) به بررسی راویان حدیث ولایت (که در طریقی که ایشان از آن نقل می‌کند یک‌صدوسی‌وهفت تن هستند) می‌پردازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=18&viewType=html ر.ک: مقدمه کتاب، ص18]</ref> | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای مقدمه می‌باشد. نویسنده، مطالب محتوایی کتاب را بر اساس ترتیب الفبایی نام صحابه آورده است. لازم به توضیح است که راویان حدیث ولایت از حرف الف تا حاء ذکر شده‌اند، سپس اصحاب بدر در جنگ‌های [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] به ترتیب الفبا ذکر شده و پس از آن ادامه راویان حدیث ولایت از ادامه حرف حاء تا یاء آمده‌اند<ref>ر.ک: فهرست کتاب، ص5-14</ref> | کتاب، دارای مقدمه می‌باشد. نویسنده، مطالب محتوایی کتاب را بر اساس ترتیب الفبایی نام صحابه آورده است. لازم به توضیح است که راویان حدیث ولایت از حرف الف تا حاء ذکر شده‌اند، سپس اصحاب بدر در جنگ‌های [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] به ترتیب الفبا ذکر شده و پس از آن ادامه راویان حدیث ولایت از ادامه حرف حاء تا یاء آمده‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=5&viewType=html ر.ک: فهرست کتاب، ص5-14]</ref> | ||
نویسنده در تدوین این کتاب، از 282 اثر استفاده کرده است که در کتابنامه ذکر شده‌اند. از جمله این منابع عبارتند از: ينابيع المودة، [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الأعيان]]، موسوعة العقاد، مناقب علي بن أبي‌طالب ابن مغازلی، مقتل الحسين خوارزمی، [[معجم البلدان|معجم البلدان]]، مسند زید بن علی(ع)، [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]]، مختصر تاریخ دمشق، كنز العمّال، كشف الأسرار میبدی، صحاح سته و شروح آنها، سنن دارقطنی، جواهر الحسان، جمهرة النسب، تاریخ‌های یعقوبی، بغدادی، [[طبری، محمد بن جریر|طبری]]، ذهبی و...، نهایه ابن اثیر، مستدرک حاکم، سیره حلبی، سنن الكبری بیهقی، الإصابة، آثار البلاد، إحياء العلوم غزالی و | نویسنده در تدوین این کتاب، از 282 اثر استفاده کرده است که در کتابنامه ذکر شده‌اند. از جمله این منابع عبارتند از: ينابيع المودة، [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الأعيان]]، موسوعة العقاد، مناقب علي بن أبي‌طالب ابن مغازلی، مقتل الحسين خوارزمی، [[معجم البلدان|معجم البلدان]]، مسند زید بن علی(ع)، [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]]، مختصر تاریخ دمشق، كنز العمّال، كشف الأسرار میبدی، صحاح سته و شروح آنها، سنن دارقطنی، جواهر الحسان، جمهرة النسب، تاریخ‌های یعقوبی، بغدادی، [[طبری، محمد بن جریر|طبری]]، ذهبی و...، نهایه ابن اثیر، مستدرک حاکم، سیره حلبی، سنن الكبری بیهقی، الإصابة، آثار البلاد، إحياء العلوم غزالی و..<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=547&viewType=html ر.ک: کتابنامه، ص547-560]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه به بیان لزوم وجود راهنما برای انسان می‌پردازد و اعلام می‌کند که پس از رسول‌الله(ص) بر سر جانشینی ایشان اختلاف شد؛ امامیه، مسئله جانشینی ایشان را بر اساس نصوص معتبر و متواتر، انتصابی و اهل سنت، انتخابی‌اش می‌دانند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص15-18</ref> | نویسنده در مقدمه به بیان لزوم وجود راهنما برای انسان می‌پردازد و اعلام می‌کند که پس از رسول‌الله(ص) بر سر جانشینی ایشان اختلاف شد؛ امامیه، مسئله جانشینی ایشان را بر اساس نصوص معتبر و متواتر، انتصابی و اهل سنت، انتخابی‌اش می‌دانند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: مقدمه کتاب، ص15-18]</ref> | ||
او می‌نویسد: «ناگفته نماند که این حدیث شریف به طرق متواتر، بلکه فوق تواتر در حدودی که در حوزه بررسی ما قرار گرفته، از یک‌صدوسی‌وهفت تن از اصحاب رسول خدا(ص) روایت شده است که اینک اسامی هرکدام از آنها را یکی پس از دیگری برحسب حروف الفبا عنوان کرده و پس از ایراد ترجمه کوتاهی از وی به‌منظور معرفی او، حدیثش را با اسناد و الفاظ آن به عرض خواننده عزیز می‌رسانیم و سپس به درج روایات تابعین و پس از آن به ارائه روایات اعلام حدیث از قرن سوم تا قرن حاضر می‌پردازیم وسرانجام پس از بررسی درباره عناوینی در این زمینه، به بررسی دلالت حدیث خواهیم پرداخت»<ref>همان، ص18-19</ref> | او می‌نویسد: «ناگفته نماند که این حدیث شریف به طرق متواتر، بلکه فوق تواتر در حدودی که در حوزه بررسی ما قرار گرفته، از یک‌صدوسی‌وهفت تن از اصحاب رسول خدا(ص) روایت شده است که اینک اسامی هرکدام از آنها را یکی پس از دیگری برحسب حروف الفبا عنوان کرده و پس از ایراد ترجمه کوتاهی از وی به‌منظور معرفی او، حدیثش را با اسناد و الفاظ آن به عرض خواننده عزیز می‌رسانیم و سپس به درج روایات تابعین و پس از آن به ارائه روایات اعلام حدیث از قرن سوم تا قرن حاضر می‌پردازیم وسرانجام پس از بررسی درباره عناوینی در این زمینه، به بررسی دلالت حدیث خواهیم پرداخت»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=18&viewType=html همان، ص18-19]</ref> | ||
نویسنده در این کتاب، روایت‌های گوناگون حدیث ولایت را درباره ماجرای غدیر خم ذکر می‌کند و تواتر آن را نتیجه می‌گیرد. او به ذکر بیوگرافی مختصر راویان حدیث ولایت و راویان از آنها می‌پردازد و بعضا از برخی روایات دفع اشکال کرده و روایت مورد استناد را شفاف‌سازی می‌کند؛ | نویسنده در این کتاب، روایت‌های گوناگون حدیث ولایت را درباره ماجرای غدیر خم ذکر می‌کند و تواتر آن را نتیجه می‌گیرد. او به ذکر بیوگرافی مختصر راویان حدیث ولایت و راویان از آنها می‌پردازد و بعضا از برخی روایات دفع اشکال کرده و روایت مورد استناد را شفاف‌سازی می‌کند؛ مثلاًاو در مورد ابوهارون عبدی، تضعیف وی از جانب اهل سنت را به دلیل وجود یکی از صفات وی (گرایش به تشیع، دروغ‌پردازی و انحراف از عثمان) می‌داند و نسبت‌هایی را که به او داده‌اند نقد و بررسی کرده و وی را تقویت کرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=59&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص59-66]</ref> | ||
او در میان این مطالب، تعریضی هم به قتل عثمان (به‌خاطر روحیات خاص وی در کتمان حقیقت) و کمک [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] با آب رساندن به وی در دوران محاصره و ملامت انقلابیون توسط آن حضرت(ع) می‌زند<ref>ر.ک: همان، ص68-72</ref>و اغراض برخی از انقلابیون در اقدام علیه عثمان را بر اساس شواهد تاریخی فاش می‌کند؛ | او در میان این مطالب، تعریضی هم به قتل عثمان (به‌خاطر روحیات خاص وی در کتمان حقیقت) و کمک [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] با آب رساندن به وی در دوران محاصره و ملامت انقلابیون توسط آن حضرت(ع) می‌زند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=68&viewType=html ر.ک: همان، ص68-72]</ref>و اغراض برخی از انقلابیون در اقدام علیه عثمان را بر اساس شواهد تاریخی فاش می‌کند؛ مثلاًغرض طلحه و زبیر را گرفتن سهمشان از حق ریاست می‌داند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=72&viewType=html ر.ک: همان، ص72-74]</ref>انگیزه بقیه افراد هم انتقام‌جویی یا ترس از خسارت دیدن از انقلابیون علیه عثمان و... بود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=76&viewType=html ر.ک: همان، ص76-78]</ref> | ||
نویسنده در قسمتی دیگر از کتاب، پارس کردن سگ‌های حوأب برای عایشه و آگاهی وی از روایتی که پیامبر در این‌باره برایش نقل کرده بود را دلیلی بر رد ادعای کسانی قرار می‌دهد که معتقدند عایشه در جمل به اجتهاد خودش عمل کرده است؛ زیرا اجتهاد او اجتهاد در مقابل نص است. سپس بر فرض عبور از این اشکال، اشکالات دیگری را بر نظریه این افراد وارد می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص141-151</ref>و در نهایت، بحث اجتهاد عایشه را از اساس منتفی می‌داند و دلایلی بر این امر اقامه می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص152-160</ref> | نویسنده در قسمتی دیگر از کتاب، پارس کردن سگ‌های حوأب برای عایشه و آگاهی وی از روایتی که پیامبر در این‌باره برایش نقل کرده بود را دلیلی بر رد ادعای کسانی قرار می‌دهد که معتقدند عایشه در جمل به اجتهاد خودش عمل کرده است؛ زیرا اجتهاد او اجتهاد در مقابل نص است. سپس بر فرض عبور از این اشکال، اشکالات دیگری را بر نظریه این افراد وارد می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=141&viewType=html ر.ک: همان، ص141-151]</ref>و در نهایت، بحث اجتهاد عایشه را از اساس منتفی می‌داند و دلایلی بر این امر اقامه می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=152&viewType=html ر.ک: همان، ص152-160]</ref> | ||
او مطالبی را درباره طلحه، زبیر، معاویه و عمرو بن عاص و... نقل می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص168-227</ref>او سخن درباره اجتهاد طلحه در جمل را رد کرده و با ارائه شواهدی از کلام خودِ طلحه انگیزه وی را احساس گناه در ریختن خون عثمان می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص168-170</ref> | او مطالبی را درباره طلحه، زبیر، معاویه و عمرو بن عاص و... نقل می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=168&viewType=html ر.ک: همان، ص168-227]</ref>او سخن درباره اجتهاد طلحه در جمل را رد کرده و با ارائه شواهدی از کلام خودِ طلحه انگیزه وی را احساس گناه در ریختن خون عثمان می‌داند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=168&viewType=html ر.ک: همان، ص168-170]</ref> | ||
نویسنده کلماتی از طلحه، زبیر و عایشه را در این‌باره می‌آورد که بعد از عثمان، احنف بن قیس را به تبعیت از علی(ع) امر کردند، ولی با گذشت زمان از سخن خودشان روی گرداندند و وی را به جنگ با امیرالمؤمنین به بهانه خون‌خواهی عثمان دعوت کردند و احنف با استناد به اینکه عایشه ام‌المؤمنین و همسر رسول خدا(ص) است و علی(ع) پسر عموی پیامبر و با استناد به کلام این سه تن مبنی بر امر به تبعیت از علی(ع) بعد از عثمان، از جنگ کناره گرفت<ref>ر.ک: همان، ص171-174</ref> | نویسنده کلماتی از طلحه، زبیر و عایشه را در این‌باره می‌آورد که بعد از عثمان، احنف بن قیس را به تبعیت از علی(ع) امر کردند، ولی با گذشت زمان از سخن خودشان روی گرداندند و وی را به جنگ با امیرالمؤمنین به بهانه خون‌خواهی عثمان دعوت کردند و احنف با استناد به اینکه عایشه ام‌المؤمنین و همسر رسول خدا(ص) است و علی(ع) پسر عموی پیامبر و با استناد به کلام این سه تن مبنی بر امر به تبعیت از علی(ع) بعد از عثمان، از جنگ کناره گرفت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16126/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87?pageNumber=171&viewType=html ر.ک: همان، ص171-174]</ref> | ||
نویسنده در ادامه، از صفحه 231 کتاب تا 318 به معرفی اصحاب علی(ع) در بدر پرداخته است و پس از آن راویان حدیث ولایت از صحابه را تا حرف یاء به منوال سابق، ادامه می‌دهد. | نویسنده در ادامه، از صفحه 231 کتاب تا 318 به معرفی اصحاب علی(ع) در بدر پرداخته است و پس از آن راویان حدیث ولایت از صحابه را تا حرف یاء به منوال سابق، ادامه می‌دهد. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است. منابع در پاورقی ذکر شده است. همچنین پاورقی‌ها حاوی مطالب مفیدی در توضیح برخی مطالب کتاب هستند. | فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است. منابع در پاورقی ذکر شده است. همچنین پاورقی‌ها حاوی مطالب مفیدی در توضیح برخی مطالب کتاب هستند. کتابنامه‌این اثر در انتهای آن آمده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
| خط ۸۰: | خط ۸۴: | ||
[[رده:امامت]] | [[رده:امامت]] | ||
[[رده:امام علی(ع)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۱۵
| حديث ولايت در روايت صحابه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طلوعي، محمود (نویسنده) |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7990-25-1 |
| موضوع | احاديث اهل سنت
خلافت - دفاعيهها و رديهها صحابه - احاديث علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - احاديث -امامت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 223/5 /ط8ح4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
حدیث ولایت در روایت صحابه ، نوشته محمود طلوعی گرگانی، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع کلام شیعی. نویسنده در این کتاب به‌منظور اثبات حقانیت دیدگاه امامیه در باب جانشینی رسول خدا(ص) به بررسی راویان حدیث ولایت (که در طریقی که ایشان از آن نقل می‌کند یک‌صدوسی‌وهفت تن هستند) می‌پردازد[۱]
ساختار
کتاب، دارای مقدمه می‌باشد. نویسنده، مطالب محتوایی کتاب را بر اساس ترتیب الفبایی نام صحابه آورده است. لازم به توضیح است که راویان حدیث ولایت از حرف الف تا حاء ذکر شده‌اند، سپس اصحاب بدر در جنگ‌های امیرالمؤمنین(ع) به ترتیب الفبا ذکر شده و پس از آن ادامه راویان حدیث ولایت از ادامه حرف حاء تا یاء آمده‌اند[۲]
نویسنده در تدوین این کتاب، از 282 اثر استفاده کرده است که در کتابنامه ذکر شده‌اند. از جمله این منابع عبارتند از: ينابيع المودة، وفيات الأعيان، موسوعة العقاد، مناقب علي بن أبي‌طالب ابن مغازلی، مقتل الحسين خوارزمی، معجم البلدان، مسند زید بن علی(ع)، مروج الذهب، مختصر تاریخ دمشق، كنز العمّال، كشف الأسرار میبدی، صحاح سته و شروح آنها، سنن دارقطنی، جواهر الحسان، جمهرة النسب، تاریخ‌های یعقوبی، بغدادی، طبری، ذهبی و...، نهایه ابن اثیر، مستدرک حاکم، سیره حلبی، سنن الكبری بیهقی، الإصابة، آثار البلاد، إحياء العلوم غزالی و..[۳]
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه به بیان لزوم وجود راهنما برای انسان می‌پردازد و اعلام می‌کند که پس از رسول‌الله(ص) بر سر جانشینی ایشان اختلاف شد؛ امامیه، مسئله جانشینی ایشان را بر اساس نصوص معتبر و متواتر، انتصابی و اهل سنت، انتخابی‌اش می‌دانند[۴]
او می‌نویسد: «ناگفته نماند که این حدیث شریف به طرق متواتر، بلکه فوق تواتر در حدودی که در حوزه بررسی ما قرار گرفته، از یک‌صدوسی‌وهفت تن از اصحاب رسول خدا(ص) روایت شده است که اینک اسامی هرکدام از آنها را یکی پس از دیگری برحسب حروف الفبا عنوان کرده و پس از ایراد ترجمه کوتاهی از وی به‌منظور معرفی او، حدیثش را با اسناد و الفاظ آن به عرض خواننده عزیز می‌رسانیم و سپس به درج روایات تابعین و پس از آن به ارائه روایات اعلام حدیث از قرن سوم تا قرن حاضر می‌پردازیم وسرانجام پس از بررسی درباره عناوینی در این زمینه، به بررسی دلالت حدیث خواهیم پرداخت»[۵]
نویسنده در این کتاب، روایت‌های گوناگون حدیث ولایت را درباره ماجرای غدیر خم ذکر می‌کند و تواتر آن را نتیجه می‌گیرد. او به ذکر بیوگرافی مختصر راویان حدیث ولایت و راویان از آنها می‌پردازد و بعضا از برخی روایات دفع اشکال کرده و روایت مورد استناد را شفاف‌سازی می‌کند؛ مثلاًاو در مورد ابوهارون عبدی، تضعیف وی از جانب اهل سنت را به دلیل وجود یکی از صفات وی (گرایش به تشیع، دروغ‌پردازی و انحراف از عثمان) می‌داند و نسبت‌هایی را که به او داده‌اند نقد و بررسی کرده و وی را تقویت کرده است.[۶]
او در میان این مطالب، تعریضی هم به قتل عثمان (به‌خاطر روحیات خاص وی در کتمان حقیقت) و کمک امیرالمؤمنین علی(ع) با آب رساندن به وی در دوران محاصره و ملامت انقلابیون توسط آن حضرت(ع) می‌زند[۷]و اغراض برخی از انقلابیون در اقدام علیه عثمان را بر اساس شواهد تاریخی فاش می‌کند؛ مثلاًغرض طلحه و زبیر را گرفتن سهمشان از حق ریاست می‌داند[۸]انگیزه بقیه افراد هم انتقام‌جویی یا ترس از خسارت دیدن از انقلابیون علیه عثمان و... بود[۹]
نویسنده در قسمتی دیگر از کتاب، پارس کردن سگ‌های حوأب برای عایشه و آگاهی وی از روایتی که پیامبر در این‌باره برایش نقل کرده بود را دلیلی بر رد ادعای کسانی قرار می‌دهد که معتقدند عایشه در جمل به اجتهاد خودش عمل کرده است؛ زیرا اجتهاد او اجتهاد در مقابل نص است. سپس بر فرض عبور از این اشکال، اشکالات دیگری را بر نظریه این افراد وارد می‌کند[۱۰]و در نهایت، بحث اجتهاد عایشه را از اساس منتفی می‌داند و دلایلی بر این امر اقامه می‌کند[۱۱]
او مطالبی را درباره طلحه، زبیر، معاویه و عمرو بن عاص و... نقل می‌کند[۱۲]او سخن درباره اجتهاد طلحه در جمل را رد کرده و با ارائه شواهدی از کلام خودِ طلحه انگیزه وی را احساس گناه در ریختن خون عثمان می‌داند[۱۳]
نویسنده کلماتی از طلحه، زبیر و عایشه را در این‌باره می‌آورد که بعد از عثمان، احنف بن قیس را به تبعیت از علی(ع) امر کردند، ولی با گذشت زمان از سخن خودشان روی گرداندند و وی را به جنگ با امیرالمؤمنین به بهانه خون‌خواهی عثمان دعوت کردند و احنف با استناد به اینکه عایشه ام‌المؤمنین و همسر رسول خدا(ص) است و علی(ع) پسر عموی پیامبر و با استناد به کلام این سه تن مبنی بر امر به تبعیت از علی(ع) بعد از عثمان، از جنگ کناره گرفت[۱۴]
نویسنده در ادامه، از صفحه 231 کتاب تا 318 به معرفی اصحاب علی(ع) در بدر پرداخته است و پس از آن راویان حدیث ولایت از صحابه را تا حرف یاء به منوال سابق، ادامه می‌دهد.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است. منابع در پاورقی ذکر شده است. همچنین پاورقی‌ها حاوی مطالب مفیدی در توضیح برخی مطالب کتاب هستند. کتابنامه‌این اثر در انتهای آن آمده است.
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه کتاب، ص18
- ↑ ر.ک: فهرست کتاب، ص5-14
- ↑ ر.ک: کتابنامه، ص547-560
- ↑ ر.ک: مقدمه کتاب، ص15-18
- ↑ همان، ص18-19
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص59-66
- ↑ ر.ک: همان، ص68-72
- ↑ ر.ک: همان، ص72-74
- ↑ ر.ک: همان، ص76-78
- ↑ ر.ک: همان، ص141-151
- ↑ ر.ک: همان، ص152-160
- ↑ ر.ک: همان، ص168-227
- ↑ ر.ک: همان، ص168-170
- ↑ ر.ک: همان، ص171-174
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.