اختيار مصباح السالكين (شرح نهج‌البلاغة الوسيط): تفاوت میان نسخه‌ها

اختیار مصباح السالکین
اختیار مصباح السالکین
پدیدآوران	ابن میثم، میثم بن علی (نویسنده) امینی، محمدهادی (محقق)
عنوان‌های دیگر	نهج‌البلاغه. شرح شرح نهج‌البلاغه الوسیط من کلام مولانا امیرالمؤمنین
ناشر	آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
مکان نشر	مشهد مقدس - ایران
سال نشر	1366 ش
چاپ	1
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏02‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۲

برای دیگر کاربردها، الوسيط (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، شرح نهج‌البلاغه (ابهام‌‌زدایی) را ببینید.

اختيار مصباح السالكين يا شرح نهج‌البلاغه الوسيط، كه خلاصه‌اى از معروف‌ترين شرح نهج‌البلاغه در سده هفتم قمرى، مصباح السالكين اثر محدث، فقيه و متكلم برجسته شيعى، كمال‌الدين میثم بن على بن میثم بحرانى است.

ساختار

در ابتداى کتاب مدخلى ذكر شده كه به معرفى مؤلف و تأليفاتش پرداخته^[۱]، سپس طبق قسمت‌هاى نهج‌البلاغه به شرح وتوضيح مختصر شده، از کتاب مصباح السالكين خود پرداخته است.

گزارش محتوا

اين عالم فرزانه، معاصر خواجه نصيرالدين طوسى بوده و ظاهرا میان آن دو رابطه استادى و شاگردى دو جانبه برقرار بوده است. بدين گونه كه خواجه نزد وى به آموزش فقه و او نزد خواجه به آموزش كلام پرداخته است^[۲]. هرچند گفته‌اند، مقام فقهى او بسان مقام كلامى خواجه بوده است، با این همه مهم‌ترين اثر وى كه همین شرح نهج‌البلاغه است، بيش از همه شرحى به روش كلامى و فلسفى است.

قبل از پرداختن به روش ابن میثم در این شرح و ذكر ویژگى‌هاى آن، لازم به تذكر است كه وى پس از نگارش این شرح، آن را تلخيص نموده و آن را اختيار مصباح السالكين نامیده است^[۳].

وى در این شرح به ساير شرح‌هاى قبل از خود نظر داشته و گاه با نقل كلمات شارحان پيشين به تاييد يا تضعيف اقوال آنان مى‌پردازد.

همچنين استفاده‌هاى به جا و شايسته از قرآن كريم در توضيح و تفسير كلام مولى عليه‌السلام و اشاره به اقوال اديبان گذشته در فهم كلمات نهج‌البلاغه نموده است.

اما مهم‌ترين ویژگى شرح ابن‌ میثم، صبغه كلامى و فلسفى آن است. ابن میثم به علت مطالعات گسترده حكمى و كلامى، با نگاه یک متكلم شيعى كوشيده است تا به بررسى و شرح نهج‌البلاغه بپردازد. این ویژگى ضمن آنكه یک امتياز برای این شرح تلقى گرديده، اما به علت تحت‌الشعاع قرار گرفتن ساير مسائل، مورد نقد برخى از شارحان ديگر قرار گرفته است. نقد ديگرى كه بر این شرح مطرح گرديده، كثرت استناد به روايات غيرشيعى و ضعف استفاده از منابع روايى و نقلى شيعى است. هم چنين در مباحث ادبى و لغوى نيز نقدهایی به این شرح وارد شده است.

در آخر شوال سال 681ه.ق این مختصر را به اتمام رسانيده است^[۴].

اين کتاب را ابن میثم بحرانى برای پسران عطاملك نظام‌الدين ابومنصور محمد و مظفرالدين ابوالعباس على در پایان شوال 681.

وضعيت کتاب

در پایان کتاب 5 فهرست به قرار زير ذكر شده است:

آيات قرآنى
انصاف الابيات
اعلام الکتاب
مصادر مقدمه و تحقيق کتاب
مواضيع کتاب

پانويس

منابع مقاله

متن و مقدمه کتاب

[1] ر.ک: مدخل، ص9

[2] ر.ک: مقدمه، ص19

[3] ر.ک: همان، ص36

[4] ر.ک: همان، ص681

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR03401J1.jpg|بندانگشتی|اختیار مصباح السالکین]]
+| تصویر =NUR03401J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =اختیار مصباح السالکین
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =نهج‌البلاغه. شرح
-|-
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|اختیار مصباح السالکین
-|-
-|نام‌های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|نهج‌البلاغه. شرح
 شرح نهج‌البلاغه الوسیط
 من کلام مولانا امیرالمؤمنین
-|-
+| پدیدآوران =
-|پدیدآورندگان
+[[ابن میثم، میثم بن علی]] (نویسنده)
-|data-type='authors'|[[ابن میثم، میثم بن علی]] (نويسنده)
-[[امینی، محمد هادی]] (محقق)
+[[امینی، محمدهادی]] (محقق)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏02‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+[[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏02‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏3
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|[[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها
-[[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‎ها
+[[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها
 [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار
 [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
-|data-type='publisher'|آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
+| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران
-|-
+| سال نشر = 1366 ش
-|مکان نشر
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03401AUTOMATIONCODE
-|data-type='publishPlace'|مشهد مقدس - ایران
+| چاپ =1
-|-
+| تعداد جلد =1
-|سال نشر
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =03401
-|data-type='publishYear'| 1366 ش
+| کتابخوان همراه نور =03401
-|-class='articleCode'
+| کد پدیدآور =
-|کد اتوماسیون
+| پس از =
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE3401AUTOMATIONCODE
+| پیش از =
-|}
+}}
-</div>
+{{کاربردهای دیگر|الوسيط (ابهام‌زدایی)}}
+{{کاربردهای دیگر|شرح نهج‌البلاغه (ابهام‌‌زدایی)}}
+'''اختيار مصباح السالكين''' يا شرح نهج‌البلاغه الوسيط، كه خلاصه‌اى از معروف‌ترين شرح نهج‌البلاغه در سده هفتم قمرى، مصباح السالكين اثر محدث، فقيه و متكلم برجسته شيعى، [[ابن میثم، میثم بن علی|كمال‌الدين میثم بن على بن میثم بحرانى]] است.
+==ساختار==
+در ابتداى کتاب مدخلى ذكر شده كه به معرفى مؤلف و تأليفاتش پرداخته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3401/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86?pageNumber=9&viewType=html ر.ک: مدخل، ص9]</ref>، سپس طبق قسمت‌هاى نهج‌البلاغه به شرح وتوضيح مختصر شده، از کتاب مصباح السالكين خود پرداخته است.
+==گزارش محتوا==
+اين عالم فرزانه، معاصر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] بوده و ظاهرا میان آن دو رابطه استادى و شاگردى دو جانبه برقرار بوده است. بدين گونه كه خواجه نزد وى به آموزش فقه و او نزد خواجه به آموزش كلام پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3401/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86?pageNumber=19&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص19]</ref>. هرچند گفته‌اند، مقام فقهى او بسان مقام كلامى خواجه بوده است، با این همه مهم‌ترين اثر وى كه همین شرح نهج‌البلاغه است، بيش از همه شرحى به روش كلامى و فلسفى است.
-'''اختيار مصباح السالكين''' يا شرح نهج‌البلاغه الوسيط، كه خلاصه‌اى از معروف‌ترين شرح نهج‌البلاغه در سده هفتم قمرى، مصباح السالكين اثر محدث، فقيه و متكلم برجسته شيعى، [[ابن میثم، میثم بن علی|كمال‌الدين ميثم بن على بن ميثم بحرانى]] است.
+قبل از پرداختن به روش ابن میثم در این شرح و ذكر ویژگى‌هاى آن، لازم به تذكر است كه وى پس از نگارش این شرح، آن را تلخيص نموده و آن را اختيار مصباح السالكين نامیده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3401/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86?pageNumber=36&viewType=html ر.ک: همان، ص36]</ref>.
-== ساختار ==
+وى در این شرح به ساير شرح‌هاى قبل از خود نظر داشته و گاه با نقل كلمات شارحان پيشين به تاييد يا تضعيف اقوال آنان مى‌پردازد.
-در ابتداى کتاب مدخلى ذكر شده كه به معرفى مؤلف و تأليفاتش پرداخته، سپس طبق قسمت‌هاى نهج‌البلاغه به شرح وتوضيح مختصر شده، از کتاب مصباح السالكين خود پرداخته است.
-== گزارش محتوا ==
-اين عالم فرزانه، معاصر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] بوده و ظاهرا ميان آن دو رابطه استادى و شاگردى دو جانبه برقرار بوده است. بدين گونه كه خواجه نزد وى به آموزش فقه و او نزد خواجه به آموزش كلام پرداخته است. هر چند گفته‌اند، مقام فقهى او بسان مقام كلامى خواجه بوده است، با اين همه مهم‌ترين اثر وى كه همين شرح نهج‌البلاغه است، بيش از همه شرحى به روش كلامى و فلسفى است.
-قبل از پرداختن به روش ابن ميثم در اين شرح و ذكر ويژگى‌هاى آن، لازم به تذكر است كه وى پس از نگارش اين شرح، آن را تلخيص نموده و آن را اختيار مصباح السالكين ناميده است.
-وى در اين شرح به ساير شرح‌هاى قبل از خود نظر داشته و گاه با نقل كلمات شارحان پيشين به تاييد يا تضعيف اقوال آنان مى‌پردازد.
 همچنين استفاده‌هاى به جا و شايسته از قرآن كريم در توضيح و تفسير كلام مولى عليه‌السلام و اشاره به اقوال اديبان گذشته در فهم كلمات نهج‌البلاغه نموده است.
-اما مهم‌ترين ويژگى شرح ابن‌ميثم، صبغه كلامى و فلسفى آن است. ابن ميثم به علت مطالعات گسترده حكمى و كلامى، با نگاه يك متكلم شيعى كوشيده است تا به بررسى و شرح نهج‌البلاغه بپردازد. اين ويژگى ضمن آنكه يك امتياز براى اين شرح تلقى گرديده، اما به علت تحت‌الشعاع قرار گرفتن ساير مسائل، مورد نقد برخى از شارحان ديگر قرار گرفته است. نقد ديگرى كه بر اين شرح مطرح گرديده، كثرت استناد به روايات غيرشيعى و ضعف استفاده از منابع روايى و نقلى شيعى است. هم چنين در مباحث ادبى و لغوى نيز نقدهايى به اين شرح وارد شده است.
+اما مهم‌ترين ویژگى شرح ابن‌ میثم، صبغه كلامى و فلسفى آن است. ابن میثم به علت مطالعات گسترده حكمى و كلامى، با نگاه یک متكلم شيعى كوشيده است تا به بررسى و شرح نهج‌البلاغه بپردازد. این ویژگى ضمن آنكه یک امتياز برای این شرح تلقى گرديده، اما به علت تحت‌الشعاع قرار گرفتن ساير مسائل، مورد نقد برخى از شارحان ديگر قرار گرفته است. نقد ديگرى كه بر این شرح مطرح گرديده، كثرت استناد به روايات غيرشيعى و ضعف استفاده از منابع روايى و نقلى شيعى است. هم چنين در مباحث ادبى و لغوى نيز نقدهایی به این شرح وارد شده است.
-در آخر شوال سال 681ه.ق اين مختصر را به اتمام رسانيده است.
-اين کتاب را [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] براى پسران عطاملك نظام‌الدين ابومنصور محمد و مظفرالدين ابوالعباس على در پايان شوال 681.
+در آخر شوال سال 681ه.ق این مختصر را به اتمام رسانيده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3401/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86?pageNumber=681&viewType=html ر.ک: همان، ص681]</ref>.
-== وضعيت کتاب ==
+اين کتاب را [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن میثم بحرانى]] برای پسران عطاملك نظام‌الدين ابومنصور محمد و مظفرالدين ابوالعباس على در پایان شوال 681.
+==وضعيت کتاب==
-در پايان کتاب 5 فهرست به قرار زير ذكر شده است:
+در پایان کتاب 5 فهرست به قرار زير ذكر شده است:
 #آيات قرآنى
@@ خط ۸۴: / خط ۶۶: @@
 #مواضيع کتاب
-== منابع مقاله ==
+==پانويس ==
+<references />
+==منابع مقاله==
 متن و مقدمه کتاب
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/5001 مطالعه کتاب اختیار مصباح السالکین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
 [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]
-[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
+[[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]]
 [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
 [[رده:حالات فردی]]
-[[رده:علی بن ابی‌طالب(ع)]]
+[[رده:امام علی(ع)]]