نهاية الدراية في شرح الكفاية (ط. بیروت): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شرح كفاية الأصول (ابهام‌ زدایی)' به 'شرح كفاية الأصول (ابهام‌‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'قدس سره' به 'قدس‌سره')
جز (جایگزینی متن - 'شرح كفاية الأصول (ابهام‌ زدایی)' به 'شرح كفاية الأصول (ابهام‌‌زدایی)')
 
(۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR11890J1.jpg|بندانگشتی|نهایة الدرایة في شرح الکفایة]]
| تصویر =NUR11890J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =نهایة الدرایة في شرح الکفایة
|+ |
| عنوان‌های دیگر =کفایه الاصول. شرح
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|نهایة الدرایة في شرح الکفایة
[[مؤسسة آل‌ البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث]] (محقق)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|کفایه الاصول. شرح
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث]] (محقق)


[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (نويسنده)
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (نویسنده)


[[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح)
[[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏3‎‏ ‎‏ک‎‏7022
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. کفایه الاصول - نقد و تفسیر
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏3‎‏ ‎‏ک‎‏7022
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. کفایه الاصول - نقد و تفسیر


اصول فقه شیعه - قرن 14
اصول فقه شیعه - قرن 14
|-
| ناشر =
|ناشر  
مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
|data-type='publisher'|موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1429 ق یا 2008 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1429 هـ.ق یا 2008 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11890AUTOMATIONCODE
|}
</div>
 
 
== معرفى اجمالى ==
 


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11890AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =6
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11890
| کتابخوان همراه نور =11890
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|شرح كفاية الأصول (ابهام‌‌زدایی)}}
'''نهاية الدراية فى شرح الكفاية'''، تأليف، آیت‌الله [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمدحسین اصفهانى]] غروى، مشهور به كمپانى(1296 - 1361ق)، است.
'''نهاية الدراية فى شرح الكفاية'''، تأليف، آیت‌الله [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمدحسین اصفهانى]] غروى، مشهور به كمپانى(1296 - 1361ق)، است.


خط ۵۲: خط ۳۷:


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب، در سه جلد انتشار يافته است. جلد اول، شامل مباحث موضوع علم اصول تا مجمل و مبين است.
كتاب، در سه جلد انتشار يافته است. جلد اول، شامل مباحث موضوع علم اصول تا مجمل و مبين است.


خط ۶۱: خط ۴۴:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
 
جلد اول كتاب، مسوّده(چرك نويس) شارح بوده است، نه پاک‌نويس و شايد به همين دليل است كه بعدها حواشى به آن اضافه شده و غلطهاى آن تصحيح شده است.
 
جلد اول كتاب، مسوّده(چرك نويس) شارح بوده است، نه پاك‌نويس و شايد به همين دليل است كه بعدها حواشى به آن اضافه شده و غلطهاى آن تصحيح شده است.


ضمنا بايد توجه داشت كه بسيارى از حواشى كتاب از متن دقيق‌تر است و شايد به دليل همين دقت متن و حواشى است كه معدود افرادى به تدريس آن اهتمام مى‌ورزند و يا در كتاب‌هاى خود كمتر به نظريات ايشان متعرض شده‌اند.
ضمنا بايد توجه داشت كه بسيارى از حواشى كتاب از متن دقيق‌تر است و شايد به دليل همين دقت متن و حواشى است كه معدود افرادى به تدريس آن اهتمام مى‌ورزند و يا در كتاب‌هاى خود كمتر به نظريات ايشان متعرض شده‌اند.


مؤلف كتاب، به دليل آشنايى با فلسفه اسلامى و تدريس آن، در اصول نيز مبانى فلسفى را به پيروى از استادش گسترش داده است. بنابراين، كتاب، داراى متنى سنگين و فشرده است و مملو از نظريات بزرگان فلسفه اسلامى نظير [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]]، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] و [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] مى‌باشد.
مؤلف كتاب، به دليل آشنايى با فلسفه اسلامى و تدريس آن، در اصول نيز مبانى فلسفى را به پيروى از استادش گسترش داده است. بنابراین، كتاب، داراى متنى سنگين و فشرده است و مملو از نظريات بزرگان فلسفه اسلامى نظير [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] و [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] مى‌باشد.


مباحث عقلى كتاب، نظير موضوع علم اصول، طلب و اراده، بحث ضد، بحث وضع، معنى حروف، تبديل امتثال، حسن و قبح عقلى و به‌خصوص مبحث مشتق، آميخته‌اى از اصول و فلسفه است.
مباحث عقلى كتاب، نظير موضوع علم اصول، طلب و اراده، بحث ضد، بحث وضع، معنى حروف، تبديل امتثال، حسن و قبح عقلى و به‌خصوص مبحث مشتق، آميخته‌اى از اصول و فلسفه است.
خط ۷۳: خط ۵۴:
از طرفى بحث حجيت ظن داراى مباحث كلامى وسيعى است. مؤلف، در ابتداى ورود، اين‌طور مى‌فرمايد: «لا بأس بعطف عنان الكلام إلى بيان حقيقة الأحكام العقلية المتداولة فى الكتب الكلامية و الأصولية».
از طرفى بحث حجيت ظن داراى مباحث كلامى وسيعى است. مؤلف، در ابتداى ورود، اين‌طور مى‌فرمايد: «لا بأس بعطف عنان الكلام إلى بيان حقيقة الأحكام العقلية المتداولة فى الكتب الكلامية و الأصولية».


در ادامه نيز، نظريات [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، مرحوم لاهيجى، علامه قطب‌الدين و ديگر بزرگان را در حدود يازده صفحه از كتاب مطرح مى‌فرمايد و در انتها مى‌فرمايد: من به ادنى مناسبت وارد اين بحث شدم.
در ادامه نيز، نظريات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، مرحوم لاهيجى، علامه قطب‌الدين و ديگر بزرگان را در حدود يازده صفحه از كتاب مطرح مى‌فرمايد و در انتها مى‌فرمايد: من به ادنى مناسبت وارد اين بحث شدم.


اين نحوه مطرح كردن بحث‌هاى فلسفى، نشان از ذوق فلسفى و كلامى مصنف براى بررسى مباحث اصولى دارد.
اين نحوه مطرح كردن بحث‌هاى فلسفى، نشان از ذوق فلسفى و كلامى مصنف براى بررسى مباحث اصولى دارد.
خط ۸۱: خط ۶۲:
در اين قسمت‌ها مؤلف علاوه بر مآخذ قبل، از نظريات [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نايينى]] و مرحوم [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] صاحب «تعليقه بر رسائل» نيز استفاده كرده كه نشان از تحقيقات جديد مؤلف دارد.
در اين قسمت‌ها مؤلف علاوه بر مآخذ قبل، از نظريات [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نايينى]] و مرحوم [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] صاحب «تعليقه بر رسائل» نيز استفاده كرده كه نشان از تحقيقات جديد مؤلف دارد.


محققين، در بسيارى موارد، از تعليقات مؤلف، به دليل احاطه‌اى كه بر حواشى و تعليقات استادش، آخوند خراسانى بر رسائل داشته، براى تبيين مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» استفاده مى‌كنند و حتى گاهى ايشان متن تعليقه را با كتاب تصحيح مى‌فرمايد.
محققین، در بسيارى موارد، از تعليقات مؤلف، به دليل احاطه‌اى كه بر حواشى و تعليقات استادش، آخوند خراسانى بر رسائل داشته، براى تبيين مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» استفاده مى‌كنند و حتى گاهى ايشان متن تعليقه را با كتاب تصحيح مى‌فرمايد.


از طرفى با توجه به دقت ايشان، گاهى با خواندن متن «نهاية الدراية»، مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]»، به‌گونه‌اى ديگر درك مى‌شود كه يكى از اين نمونه‌ها بحث تمايز بين علوم مى‌باشد.
از طرفى با توجه به دقت ايشان، گاهى با خواندن متن «نهاية الدراية»، مطالب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]»، به‌گونه‌اى ديگر درك مى‌شود كه يكى از اين نمونه‌ها بحث تمايز بين علوم مى‌باشد.
خط ۸۷: خط ۶۸:
احاطه مؤلف صرفا بر نظريات استادش نبوده، بلكه بر نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] نيز احاطه كامل داشته و گاهى عبارت‌های «فرائد الأصول» شيخ را تصحيح كرده و نظر اصلى ايشان را بيان مى‌فرمايد، مانند آنچه در صفحه 49 از جلد دوم سطر 11 آمده است.
احاطه مؤلف صرفا بر نظريات استادش نبوده، بلكه بر نظريات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] نيز احاطه كامل داشته و گاهى عبارت‌های «فرائد الأصول» شيخ را تصحيح كرده و نظر اصلى ايشان را بيان مى‌فرمايد، مانند آنچه در صفحه 49 از جلد دوم سطر 11 آمده است.


در جلد اول، مؤلف، مكررا نظريات [[رشتی، حبیب‎ الله بن محمد علی|ميرزا حبيب الله رشتى]]، صاحب «بدائع الأفكار»، را مطرح كرده و بررسى مى‌نمايد و با توجه به دشوارى متن «بدائع الأفكار» و نظريات مطرح شده در آن، اين جلد از كتاب نيز داراى متن علمى‌تر و پيچيده‌ترى است.
در جلد اول، مؤلف، مكررا نظريات [[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب الله رشتى]]، صاحب «بدائع الأفكار»، را مطرح كرده و بررسى مى‌نمايد و با توجه به دشوارى متن «بدائع الأفكار» و نظريات مطرح شده در آن، اين جلد از كتاب نيز داراى متن علمى‌تر و پيچيده‌ترى است.


در اين جلد، علاوه بر نظريات ميرزاى رشتى، از نظريات صاحب «فصول»، شيخ محمدتقى اصفهانى، صاحب «[[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]]»، (به تعبير مؤلف، صاحب حاشيه بر معالم)، شيخ على نهاوندى صاحب «تشريح الأصول»، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] صاحب «حاشيه مكاسب»، شيخ هادى تهرانى صاحب «محجة العلماء» و ديگر بزرگان مطرح و بررسى مى‌شود، اما در جلد دوم و سوم، جز در بحث اقل و اكثر ارتباطى، متأسفانه نظريات اين بزرگان به ندرت مطرح شده و فقط به نظريات شيخ اعظم و مرحوم آخوند خراسانى بسنده شده است.
در اين جلد، علاوه بر نظريات ميرزاى رشتى، از نظريات صاحب «فصول»، شيخ محمدتقى اصفهانى، صاحب «[[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]]»، (به تعبير مؤلف، صاحب حاشيه بر معالم)، شيخ على نهاوندى صاحب «تشريح الأصول»، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] صاحب «حاشيه مكاسب»، شيخ هادى تهرانى صاحب «محجة العلماء» و ديگر بزرگان مطرح و بررسى مى‌شود، اما در جلد دوم و سوم، جز در بحث اقل و اكثر ارتباطى، متأسفانه نظريات اين بزرگان به ندرت مطرح شده و فقط به نظريات شيخ اعظم و مرحوم آخوند خراسانى بسنده شده است.
خط ۹۵: خط ۷۶:
از نكات مهم در متن كتاب، برخورد محترمانه [[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]] با نظريات استادش آخوند صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» است. چه بسا ايشان به نظريات استادش اشكال داشته و آن را رد كرده است، امّا در ابتدا به نظر نمى‌رسد كه اين، اشكال بر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]] باشد و تصور مى‌شود كه توضيح و شرح نظريه اوست، زيرا مؤلف از عبارت «يرد عليه» و نظاير آن استفاده نكرده و از الفاظ محترمانه استفاده شده است و اين، از نكات مهم اخلاقى و تربيتى براى طلاب و محصلين علوم دينى و غير دينى است.
از نكات مهم در متن كتاب، برخورد محترمانه [[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]] با نظريات استادش آخوند صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» است. چه بسا ايشان به نظريات استادش اشكال داشته و آن را رد كرده است، امّا در ابتدا به نظر نمى‌رسد كه اين، اشكال بر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]] باشد و تصور مى‌شود كه توضيح و شرح نظريه اوست، زيرا مؤلف از عبارت «يرد عليه» و نظاير آن استفاده نكرده و از الفاظ محترمانه استفاده شده است و اين، از نكات مهم اخلاقى و تربيتى براى طلاب و محصلين علوم دينى و غير دينى است.


[[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]]، علاوه بر نظريات [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|استادش آخوند خراسانى]]، و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، به نظريات بزرگان ديگرى از علماى اصول و فلسفه، همچون [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] بوعلى سينا، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، علامه قطب‌الدين محمد رازى و... متعرض شده است.
[[اصفهانی، محمدحسین|مرحوم كمپانى]]، علاوه بر نظريات [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|استادش آخوند خراسانى]]، و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، به نظريات بزرگان ديگرى از علماى اصول و فلسفه، همچون [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] بو على سينا، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، علامه قطب‌الدين محمد رازى و... متعرض شده است.


== منابع ==
==منابع مقاله==




مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]]
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]]


== پیوندها ==
 
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/15307 مطالعه کتاب نهایة الدرایة في شرح الکفایة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]