سنن ابن ماجة: تفاوت میان نسخه‌ها

‏سنن الحافظ أبی عبدالله محمد بن یزید القزویني ابن ماجه
‏سنن الحافظ أبی عبدالله محمد بن یزید القزویني ابن ماجه
پدیدآوران	ابن ماجه، محمد بن یزید (نویسنده) معروف، بشار عواد (محقق)
ناشر	دار الجيل
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1418 ق یا 1998 م
چاپ	1
موضوع	احادیث احکام - قرن 3ق. احادیث اهل سنت - قرن 3ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	6
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏118‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏9‎‏ ‎‏س‎‏9‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۶

برای دیگر کاربردها، سنن (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سنن الحافظ ابي عبدالله محمد بن يزيد القزويني ابن ماجة، تأليف حافظ ابوعبدالله محمد بن يزيد قزوينى مشهور به ابن ماجه (209-273ق)، يكى از شش منبع حديثى اهل سنت (صحاح سته) است. اين اثر توسط بشّار عوّاد معروف، مورد تحقيق و تعليق قرار گرفته است. سنن ابن ماجه در بين صحاح به حسن ترتيب ممتاز است^[۱]

ساختار

كتاب در 6 جلد مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف در 24 باب و متن اثر در 37 كتاب است. تمامى جلد ششم به فهارس اختصاص يافته است.

در تعداد احاديث سنن ابن ماجه بين علماى اهل سنت اختلاف واقع شده است. ابوالحسن القطان مى‌گويد: مجموع ابواب كتاب، هزار و پانصد و تعداد احاديثش چهار هزار روايت مى‌باشد؛ ولى فؤاد عبدالباقى تعداد احاديث را 4341 عدد مى‌داند. از اين چهار هزار حديث، 3002 حديث مشترك با ديگر كتب صحاح مى‌باشد^[۲]محقق، شماره احاديث چاپ عبدالباقى را، به جهت ارجاع فراوان در كتب علمى به آن، حفظ كرده است^[۳]

روش ابن ماجه و تبويب وى در سنن، تبويب فقهى است كه از كتاب طهارت شروع و به كتاب زهد خاتمه مى‌يابد.

گزارش محتوا

محقق اثر در مقدمه‌اش بر كتاب به اهميت سنن ابن ماجه به‌عنوان يكى از صحاح سته اهل سنت اشاره كرده است. وى دو كتاب صحيح مسلم و بخارى را حاوى احاديث صحيح و متقن دانسته، اما سنن اربعه را مشتمل بر احاديث صحيح، حسن و ضعيف دانسته است؛ لذا لازم دانسته است كه سند و متن احاديث آنها مورد بررسى قرار گيرد و درجه هر حديث با استناد به قواعد حديثى و معارف رجالى ذكر شود. وى همچنين ابراز تعجب كرده كه چگونه به آثار كم‌اهميت‌تر عنايت بيشترى شده، ولى درباره سنن اربعه، تحقيق علمى متناسب با جايگاه آنها انجام نگرفته است^[۴]

عوّاد سپس به تصحيفات و تحريفات چاپ‌هاى پيشين كتاب اشاره كرده است^[۵]همچنين چگونگى استفاده از نسخه‌هاى چاپى و خطى كتاب را توضيح داده است. سپس احاديث مشترك را با كتاب ديگرش «المسند الجامع» و احاديث خاص را با «مصباح الزجاجة في زوائد ابن ماجة» البوصيرى مقابله كرده است^[۶]

نویسنده پيش از آغاز كتاب طهارت، مقدمه‌اى در چهار محور مطرح مى‌كند: لزوم تبعيت از سنت نبوى(ص)، لزوم تبعيت از سنت خلفا، فضائل صحابه و مذمت رأى و قياس^[۷]

وضعيت كتاب

بر اين كتاب، سيوطى و جمعى ديگر شرح نوشته‌اند. شرح سيوطى مصباح الزجاجة على سنن ابن ماجة نام دارد. همچنين نقدها و تعاليق و آثارى پيرامون آن نوشته شده كه از آن جمله است:

محقق كتاب در پاورقى‌ها اسانيد احاديث را به لحاظ صحيح، حسن، ضعيف يا موضوع بودن بيان كرده است. همچنين منابع متعددى براى مراجعه محققین ارائه كرده است.

فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن آمده است. فهارس جلد ششم كتاب عبارت است از: اطراف حديث (قسمتى از حديث است كه بر بقيه آن دلالت كند همراه با ذكر اسناد آن حديث) و آثار قولى و فعلى، مسانيد صحابه، شيوخ ابن ماجه در سنن، روات (غير از شيوخ مصنف و صحابه).

پانویس

↑ مدير شانه‌چى، ص50
↑ مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص87-88
↑ مقدمه محقق، ص26
↑ مقدمه محقق، ص6
↑ همان، ص13-6
↑ همان، ص20
↑ ر.ک: مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص88
↑ مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص91-92

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن كتاب.
مدير شانه‌چى، كاظم، «تاريخ حديث»، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى، چاپ هشتم، 1388.
مروجى طبسى، نجم‌الدين، نقد جوامع مهم حديث عامه، رشته تخصصى علوم حديث حوزه علميه قم

http://velaseddighah.com/fa/wp-content/uploads/2014/05/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87.pdf.

وابسته‌ها

المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)

مسند أبي‌يعلی الموصلي

[1] مدير شانه‌چى، ص50

[2] مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص87-88

[3] مقدمه محقق، ص26

[4] مقدمه محقق، ص6

[5] همان، ص13-6

[6] همان، ص20

[7] ر.ک: مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص88

[8] مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص91-92

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR34067J1.jpg|بندانگشتی|‏سنن الحافظ أبی عبدالله محمد بن یزید القزویني ابن ماجه]]
+| تصویر =NUR34067J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =‏سنن الحافظ أبی عبدالله محمد بن یزید القزویني ابن ماجه
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|‏سنن الحافظ أبی عبدالله محمد بن یزید القزویني ابن ماجه
+[[ابن ماجه، محمد بن یزید]] (نویسنده)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[ابن ماجه، محمد بن یزید]] (نويسنده)
 [[معروف، بشار عواد]] (محقق)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏118‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏9‎‏ ‎‏س‎‏9‎‏
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+احادیث احکام - قرن 3ق.
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏118‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏9‎‏ ‎‏س‎‏9‎‏
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|احادیث احکام - قرن 3ق.
 احادیث اهل سنت - قرن 3ق.
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+دار الجيل
-|data-type='publisher'|دار الجيل
+| مکان نشر =بیروت - لبنان
-|-
+| سال نشر = 1418 ق یا 1998 م
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1418 هـ.ق یا 1998 م
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE34067AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE34067AUTOMATIONCODE
+| چاپ =1
+| تعداد جلد =6
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =34067
+| کتابخوان همراه نور =34067
+| کد پدیدآور =
-== معرفى اجمالى ==
+| پس از =
+| پیش از =
+}}
+{{کاربردهای دیگر|سنن (ابهام‌زدایی)}}
-'''سنن الحافظ ابي عبدالله محمد بن يزيد القزويني ابن ماجة'''، تأليف [[حافظ ابوعبدالله محمد بن يزيد قزوينى]] مشهور به [[ابن ماجه]] (209-273ق)، يكى از شش منبع حديثى اهل سنت (صحاح سته) است. اين اثر توسط [[بشّار عوّاد معروف]]، مورد تحقيق و تعليق قرار گرفته است. سنن ابن ماجه در بين صحاح به حسن ترتيب ممتاز است<ref>مدير شانه‌چى، ص50</ref>
+'''سنن الحافظ ابي عبدالله محمد بن يزيد القزويني ابن ماجة'''، تأليف [[حافظ ابوعبدالله محمد بن يزيد قزوينى]] مشهور به [[ابن ماجه]] (209-273ق)، يكى از شش منبع حديثى اهل سنت (صحاح سته) است. اين اثر توسط [[معروف، بشار عواد|بشّار عوّاد معروف]]، مورد تحقيق و تعليق قرار گرفته است. سنن ابن ماجه در بين صحاح به حسن ترتيب ممتاز است<ref>مدير شانه‌چى، ص50</ref>
 == ساختار ==
 كتاب در 6 جلد مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف در 24 باب و متن اثر در 37 كتاب است. تمامى جلد ششم به فهارس اختصاص يافته است.
-در تعداد احاديث سنن ابن ماجه بين علماى اهل سنت اختلاف واقع شده است. ابوالحسن القطان مى‌گويد: مجموع ابواب كتاب، هزار و پانصد و تعداد احاديثش چهار هزار روايت مى‌باشد؛ ولى فؤاد عبدالباقى تعداد احاديث را 4341 عدد مى‌داند. از اين چهار هزار حديث، 3002 حديث مشترك با ديگر كتب صحاح مى‌باشد<ref>مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص87-88</ref>محقق، شماره احاديث چاپ عبدالباقى را، به جهت ارجاع فراوان در كتب علمى به آن، حفظ كرده است<ref>مقدمه محقق، ص26</ref>
+در تعداد احاديث سنن ابن ماجه بين علماى اهل سنت اختلاف واقع شده است. ابوالحسن القطان مى‌گويد: مجموع ابواب كتاب، هزار و پانصد و تعداد احاديثش چهار هزار روايت مى‌باشد؛ ولى [[عبدالباقی، محمد فؤاد|فؤاد عبدالباقى]] تعداد احاديث را 4341 عدد مى‌داند. از اين چهار هزار حديث، 3002 حديث مشترك با ديگر كتب صحاح مى‌باشد<ref>مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص87-88</ref>محقق، شماره احاديث چاپ عبدالباقى را، به جهت ارجاع فراوان در كتب علمى به آن، حفظ كرده است<ref>مقدمه محقق، ص26</ref>
 روش ابن ماجه و تبويب وى در سنن، تبويب فقهى است كه از كتاب طهارت شروع و به كتاب زهد خاتمه مى‌يابد.
 == گزارش محتوا ==
 محقق اثر در مقدمه‌اش بر كتاب به اهميت سنن ابن ماجه به‌عنوان يكى از صحاح سته اهل سنت اشاره كرده است. وى دو كتاب [[صحيح مسلم]] و بخارى را حاوى احاديث صحيح و متقن دانسته، اما سنن اربعه را مشتمل بر احاديث صحيح، حسن و ضعيف دانسته است؛ لذا لازم دانسته است كه سند و متن احاديث آنها مورد بررسى قرار گيرد و درجه هر حديث با استناد به قواعد حديثى و معارف رجالى ذكر شود. وى همچنين ابراز تعجب كرده كه چگونه به آثار كم‌اهميت‌تر عنايت بيشترى شده، ولى درباره سنن اربعه، تحقيق علمى متناسب با جايگاه آنها انجام نگرفته است<ref>مقدمه محقق، ص6</ref>
 عوّاد سپس به تصحيفات و تحريفات چاپ‌هاى پيشين كتاب اشاره كرده است<ref>همان، ص13-6</ref>همچنين چگونگى استفاده از نسخه‌هاى چاپى و خطى كتاب را توضيح داده است. سپس احاديث مشترك را با كتاب ديگرش «[[المسند الجامع]]» و احاديث خاص را با «[[مصباح الزجاجة في زوائد ابن ماجة]]» [[البوصيرى]] مقابله كرده است<ref>همان، ص20</ref>
-نويسنده پيش از آغاز كتاب طهارت، مقدمه‌اى در چهار محور مطرح مى‌كند: لزوم تبعيت از سنت نبوى(ص)، لزوم تبعيت از سنت خلفا، فضائل صحابه و مذمت رأى و قياس<ref>ر.ك: مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص88</ref>
+نویسنده پيش از آغاز كتاب طهارت، مقدمه‌اى در چهار محور مطرح مى‌كند: لزوم تبعيت از سنت نبوى(ص)، لزوم تبعيت از سنت خلفا، فضائل صحابه و مذمت رأى و قياس<ref>ر.ک: مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص88</ref>
 == وضعيت كتاب ==
 بر اين كتاب، [[سيوطى]] و جمعى ديگر شرح نوشته‌اند. شرح [[سيوطى]] [[مصباح الزجاجة على سنن ابن ماجة]] نام دارد. همچنين نقدها و تعاليق و آثارى پيرامون آن نوشته شده كه از آن جمله است:
-#[[ضعيف سنن ابن ماجة]]، [[الألباني]]؛
+#[[ضعيف سنن ابن ماجة]]، [[البانی، محمد ناصرالدین|الألباني]]؛
-#[[فهارس صحيح و ضعيف ابن ماجة]]، الألباني؛
+#[[فهارس صحيح و ضعيف ابن ماجة]]، [[البانی، محمد ناصرالدین|الألباني]]؛
-#[[زوائد ابن ماجة على الكتب الخمسة]]، البوصيري؛
+#[[زوائد ابن ماجة على الكتب الخمسة]]، [[بوصیری، محمد بن سعید|البوصيري]]؛
 #[[مفتاح السنن، عبدالباقي]]<ref>مروجى طبسى، نجم‌الدين، ص91-92</ref>
-محقق كتاب در پاورقى‌ها اسانيد احاديث را به لحاظ صحيح، حسن، ضعيف يا موضوع بودن بيان كرده است. همچنين منابع متعددى براى مراجعه محققين ارائه كرده است.
+محقق كتاب در پاورقى‌ها اسانيد احاديث را به لحاظ صحيح، حسن، ضعيف يا موضوع بودن بيان كرده است. همچنين منابع متعددى براى مراجعه محققین ارائه كرده است.
 فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن آمده است. فهارس جلد ششم كتاب عبارت است از: اطراف حديث (قسمتى از حديث است كه بر بقيه آن دلالت كند همراه با ذكر اسناد آن حديث) و آثار قولى و فعلى، مسانيد صحابه، شيوخ ابن ماجه در سنن، روات (غير از شيوخ مصنف و صحابه).
-==پانویس ==
+==پانویس==
-<references />
+<references/>
+== منابع مقاله ==
+#مقدمه محقق و متن كتاب.
+#مدير شانه‌چى، كاظم، «تاريخ حديث»، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى، چاپ هشتم، 1388.
+#مروجى طبسى، نجم‌الدين، نقد جوامع مهم حديث عامه، رشته تخصصى علوم حديث حوزه علميه قم
+http://velaseddighah.com/fa/wp-content/uploads/2014/05/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87.pdf.
-== منابع مقاله ==
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[سنن إبن ماجة]]
+[[سنن أبي‌داود]]
+[[السنن (شافعی)]]
+[[سنن سعيد بن منصور]]
+[[مسند الإمام الشافعي]]
+[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)]]
+[[السنن الكبری (نسائی)]]
+[[مسند ابن أبي‌شيبة]]
-#مقدمه محقق و متن كتاب.
+[[مسند أبي‌بكر الصديق]]
-#مدير شانه‌چى، كاظم، «تاريخ حديث»، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى، چاپ هشتم، 1388.
-#مروجى طبسى، نجم‌الدين، نقد جوامع مهم حديث عامه، رشته تخصصى علوم حديث حوزه علميه قم، آذر 1384، درج‌شده در پايگاه رسمى اطلاع‌رسانى آيت‌الله شيخ [[طبسی، نجم‌الدین|نجم‌الدين طبسى]]  به آدرس اينترنتى:
-http://velaseddighah.com/fa/wp - content/uploads/2014/05/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87.pdf.
+[[السنة (ابن حنبل)]]
+[[مسند أبي‌يعلی الموصلي]]
-== پیوندها ==
 [[رده:کتاب‌شناسی]]