۱۱۸٬۶۸۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'داراي' به 'دارای') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سفرنامه (ابهام زدایی)' به 'سفرنامه (ابهامزدایی)') |
||
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۸: | خط ۸: | ||
[[رجبزاده، هاشم]] (مترجم) | [[رجبزاده، هاشم]] (مترجم) | ||
[[فوروکاوا، نوبویوشی]] ( | [[فوروکاوا، نوبویوشی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =DSR 37 /ف9 | | کد کنگره =DSR 37 /ف9 | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. | ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. | ||
سفر | سفر نامهها | ||
فوروکاوا، نوبویوشی - سرگذشتنامه | فوروکاوا، نوبویوشی - سرگذشتنامه | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| شابک =964-7874-84-7 | | شابک =964-7874-84-7 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11261 | ||
| کتابخوان همراه نور =11261 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|سفرنامه (ابهامزدایی)}} | |||
'''سفرنامۀ فوروكاوا''' ترجمهاى است از(okikayihsuarep)، اثر نوبويوشى فوروكاوا كه به اهتمام آقايان «[[رجبزاده، هاشم|هاشم رجبزاده]] و كينجىئه | '''سفرنامۀ فوروكاوا''' ترجمهاى است از(okikayihsuarep)، اثر [[فوروکاوا، نوبویوشی|نوبويوشى فوروكاوا]] كه به اهتمام آقايان «[[رجبزاده، هاشم|هاشم رجبزاده]] و [[ائورا، کینجی|كينجىئه اورا]]» صورت گرفته است. | ||
فوروكاوا، جزء هيأت هفت نفرهاى بود كه در سال 1880 ميلادى(1297 قمرى) به دستور وزير دارایى ژاپن به منظور گسترش روابط بازرگانى اين كشور با ممالك آسيايى؛ از جمله ايران رهسپار اين سفر شد، فوروكاوا پس از انجام مأموريتش، اين سفرنامه را در ملاحظه و تحقيق احوال ايران نوشت. | فوروكاوا، جزء هيأت هفت نفرهاى بود كه در سال 1880 ميلادى(1297 قمرى) به دستور وزير دارایى ژاپن به منظور گسترش روابط بازرگانى اين كشور با ممالك آسيايى؛ از جمله ايران رهسپار اين سفر شد، فوروكاوا پس از انجام مأموريتش، اين سفرنامه را در ملاحظه و تحقيق احوال ايران نوشت. | ||
خط ۴۳: | خط ۴۷: | ||
اثر حاضر از پيشگفتار، مقدّمه مترجمان و چهار بهره (فصل) تشكيل شده است. | اثر حاضر از پيشگفتار، مقدّمه مترجمان و چهار بهره (فصل) تشكيل شده است. | ||
در مقدّمه مترجمان (17 صفحه) مباحث مهمى وجود دارد كه با مباحث سفرنامه مرتبط است. زيرا سفر اين هيئت ژاپنى در زمانى به ايران صورت گرفت كه دوازده سال از آغاز تجدّد ژاپن(نهضت ميجى) گذشته بود و در مقدّمه، احوال ژاپن در اين روزگار و پىآمدهاى اين تجدّد كه دگرگونىهاى بزرگى را در حوزه سازماندهى حكومت، نخستين تلاش براى تدوين قانون اساسى و قوانين ادارى صورت داده بود، آمده است كه مىتواند روشنگر بسيارى از انتقادهايى كه مؤلف در طول سفرنامه خود ارائه مىدهد، مورد بهرهبردارى قرار گيرد. از مباحث ديگرى كه در مقدّمه مترجمان درج شده، بررسى شخصيّت، زندگى و كارهاى مهمّ مؤلف در خدمت به كشور ژاپن است و بحث آخرين مترجمان در اين مقدّمه، ذكر روش ايشان در ترجمه خود به طور مفصل آمده است. | در مقدّمه مترجمان (17 صفحه) مباحث مهمى وجود دارد كه با مباحث سفرنامه مرتبط است. زيرا سفر اين هيئت ژاپنى در زمانى به ايران صورت گرفت كه دوازده سال از آغاز تجدّد ژاپن(نهضت ميجى) گذشته بود و در مقدّمه، احوال ژاپن در اين روزگار و پىآمدهاى اين تجدّد كه دگرگونىهاى بزرگى را در حوزه سازماندهى حكومت، نخستين تلاش براى تدوين قانون اساسى و قوانين ادارى صورت داده بود، آمده است كه مىتواند روشنگر بسيارى از انتقادهايى كه مؤلف در طول سفرنامه خود ارائه مىدهد، مورد بهرهبردارى قرار گيرد. از مباحث ديگرى كه در مقدّمه مترجمان درج شده، بررسى شخصيّت، زندگى و كارهاى مهمّ مؤلف در خدمت به كشور ژاپن است و بحث آخرين مترجمان در اين مقدّمه، ذكر روش ايشان در ترجمه خود به طور مفصل آمده است. <ref>سفرنامه فورو کاوا، نوبویوشی فوروکاوا، ص۱۹-۳۴۷</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
خط ۵۶: | خط ۶۰: | ||
و در ادامه از مقررات و نظامات حاكم در ايران گفتگو مىكند و دولت و شريعت را به اتفاق بر مردم حاكم هستند، نام مىبرد. در اين قسمت از قدرت روحانیان، محاكم عرف و شرع، مجازاتها و انواع كيفرها سخن به ميان مىآيد. | و در ادامه از مقررات و نظامات حاكم در ايران گفتگو مىكند و دولت و شريعت را به اتفاق بر مردم حاكم هستند، نام مىبرد. در اين قسمت از قدرت روحانیان، محاكم عرف و شرع، مجازاتها و انواع كيفرها سخن به ميان مىآيد. | ||
در ادامه اديان و مذاهب در ايران را نام مىبرد(به آيين زردشت و اسلام) و پس از اعتقاد | در ادامه اديان و مذاهب در ايران را نام مىبرد(به آيين زردشت و اسلام) و پس از اعتقاد شیعیان و مراسم مذهبى(تعزيهدارى مذهبى، اعياد) و بعضى ديگر از اينگونه مراسم مذهبى را بيان مىكند. | ||
در ادامه اين بهره، بحث درآمد سالانه خزانه و منابع تامين آن بحث مىشود كه اين منابع و ماليات، پيشكشىها، جرايم و ضبط نقدينه و اموال برمىشود. و عواد خزانه از دو راه كلى حاصل مىشود. ماليات و حقوق بر صادرات. ماليات از همه ايالات و حكومتنشينها جمع مىشود و منبع اصلى آن حقوق بر اراضى(كشاورزى) است كه به نقدى و جنسى تقسيم مىشود. حقوق بر صادرات و ديگر انواع ماليات مركب از ماليات بر خانوار، ماليات بر گلهها، ماليات تجارى، ماليات بر صنعت و نيز عوايد گمركى است.در اينجا فوروكاوا از نرخ مالياتى، ماليات سرانه و عوامل كشت و قيمت غلّه صحبت مىكند و از تبعيض ماليات كه در ايران است، انتقاد و سخن به ميان مىآورد. | در ادامه اين بهره، بحث درآمد سالانه خزانه و منابع تامين آن بحث مىشود كه اين منابع و ماليات، پيشكشىها، جرايم و ضبط نقدينه و اموال برمىشود. و عواد خزانه از دو راه كلى حاصل مىشود. ماليات و حقوق بر صادرات. ماليات از همه ايالات و حكومتنشينها جمع مىشود و منبع اصلى آن حقوق بر اراضى(كشاورزى) است كه به نقدى و جنسى تقسيم مىشود. حقوق بر صادرات و ديگر انواع ماليات مركب از ماليات بر خانوار، ماليات بر گلهها، ماليات تجارى، ماليات بر صنعت و نيز عوايد گمركى است.در اينجا فوروكاوا از نرخ مالياتى، ماليات سرانه و عوامل كشت و قيمت غلّه صحبت مىكند و از تبعيض ماليات كه در ايران است، انتقاد و سخن به ميان مىآورد. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۴: | ||
بحث بعدى در اين بهره كه عنوان سفر در ايران را دارد، درباره وضع حمل و نقل در ايران مىپردازد و آن را به خوبى شرح مىدهد و از آن مىتوان با وضع سفر چاپارى كه در سال 1877م تاسيس يافت، خوب آشنا شد و نرخ پستى را هم نوشته كه براى اطلاع از سطح قيمتها در دورۀ قاجار خيلى جالب و مفيد است و بعد بحث پول، اوزان، مقادير و مختصرى درباره تقويم ايران در آخر گنجانده شده است. | بحث بعدى در اين بهره كه عنوان سفر در ايران را دارد، درباره وضع حمل و نقل در ايران مىپردازد و آن را به خوبى شرح مىدهد و از آن مىتوان با وضع سفر چاپارى كه در سال 1877م تاسيس يافت، خوب آشنا شد و نرخ پستى را هم نوشته كه براى اطلاع از سطح قيمتها در دورۀ قاجار خيلى جالب و مفيد است و بعد بحث پول، اوزان، مقادير و مختصرى درباره تقويم ايران در آخر گنجانده شده است. | ||
بهره دوم، روزنامه سفر از | بهره دوم، روزنامه سفر از آوریل 1880 ميلادى كه آغاز سفر است تا روز 28 به 1881 ميلادى كه رسيدن به پايتخت ايران است، مىباشد كه گزارش روز به روز سفر و ديدههاى او در طول سفراز تا يوان، هنككنگ، سنگاپور، جزاير نيكومار، سيلان، بمبئى كراچى، مسقط، جاسك، بندرعباس، بوشهر، كاروانسراى برازجان و...مىباشد. | ||
كه ويژگى بارز و خاص اين سفرنامه ترجمه خاص فوروكاوا به وضعيت جغرافيايى، آب و هوايى مناطق مختلف مىباشد، به گونهاى كروى در روزشمار خويش حتى درجه حرارت هوا را نيز بيان مىكند. فاصله بين مناطق مختلف تعداد جمعيّت مناطق مختلف و آمار و ارقامى كه ارئه مىدهد از نكات دقيقى است كه در سفرنامههاى ديگر يافت نمىشود. | كه ويژگى بارز و خاص اين سفرنامه ترجمه خاص فوروكاوا به وضعيت جغرافيايى، آب و هوايى مناطق مختلف مىباشد، به گونهاى كروى در روزشمار خويش حتى درجه حرارت هوا را نيز بيان مىكند. فاصله بين مناطق مختلف تعداد جمعيّت مناطق مختلف و آمار و ارقامى كه ارئه مىدهد از نكات دقيقى است كه در سفرنامههاى ديگر يافت نمىشود. | ||
بهره سوم، شرح ديدارهاى هيأت ژاپنى از ناصرالدين شاه در تهران گفتوگوهاى انجام شده در اين ملاقاتها است و از آرزوهاى دور و دراز ناصرالدين شاه سخن مىراند. سؤالهاى و جوابهاى رد و بدل شده بين شاه و هيئت در نوع خود جالب است و در عين حال غمانگيز است. گفتگوئى كه | بهره سوم، شرح ديدارهاى هيأت ژاپنى از ناصرالدين شاه در تهران گفتوگوهاى انجام شده در اين ملاقاتها است و از آرزوهاى دور و دراز ناصرالدين شاه سخن مىراند. سؤالهاى و جوابهاى رد و بدل شده بين شاه و هيئت در نوع خود جالب است و در عين حال غمانگيز است. گفتگوئى كه نویسنده بيان مىكند به لحاظ مقايسه بين دو فرهنگ ايران و ژاپن به لحاظ پيشرفت ژاپن و عقبماندگى ايران بسيار با اهميّت است. فوروكاوا در مورد ناصرالدين بعد از ديدارها مىنويسد: اين سيما و ظاهرش ناساز مىنمود و شكوه شاهانه در آن نبود و پيدا بود كه در نفوذ رسم و راه اروپايى درآمده و فقط زينت ظاهر را فراگرفته است... شاه كاخ تابستانى دارد و 134 زن در حرم، و خود با شكوه رفتار مىكند و به تجمل مىگذراند، و به اخذ مظاهر تمدن مسرور است و مىبالد؛ اما از تهران كه پا بيرون بگذاریم، يكسره بيابان بىانتها است، و اگر هم اراضى كشت شدنى اينجا و آن جا باشد، زارعانش در خانه محقر يا زير چادر سر مىكنند و براى كمك به امر معاش خود دام نگاه مىدارند.» و در ادامه انتقاد مىنويسد: پستخانه و خط تلگراف ساختهاند؛ اما راهسازى نكردهاند...و مردم بيشتر كاروانى به هر جا سفر مىكند. به گمانم در ايران هم براى خطر نكردن و ايمن ماندن، دفاع مملكت را به دست بيگانگان سپردهاند.» | ||
فوروكاوا در زمان حضورش در پايتخت نيز ديدارهايى با صاحبمنصبان؛ از جمله شاهزاده دوم كامران ميرزا نايبالسلطنه، وزير داخله ميراز مستوفى الممالك و... كه شرح حالاتى از آنان ارائه مىدهد، در شناخت شخصيتهاى آن دوره قابل توجه است، نيز مىپردازد. در آخرين بحث اين بهره، برخى از آداب و رسوم در تهران؛ از جمله تجمل و دوستى و تفاخر اكابر و اعيان، پذيرايى از مهمان با چاى و قليان، لقمه برداشتن با دست و جشن و اعياد و... بيان مىكند. فوروكاوا كه نگاه كنجكاوانهاى دارد، در جاى جاى مختلف، حتى بدون پروا نفرت و انزجار خود را از برخى از آداب و رسوم به راحتى ابراز مىدارد. | فوروكاوا در زمان حضورش در پايتخت نيز ديدارهايى با صاحبمنصبان؛ از جمله شاهزاده دوم كامران ميرزا نايبالسلطنه، وزير داخله ميراز مستوفى الممالك و... كه شرح حالاتى از آنان ارائه مىدهد، در شناخت شخصيتهاى آن دوره قابل توجه است، نيز مىپردازد. در آخرين بحث اين بهره، برخى از آداب و رسوم در تهران؛ از جمله تجمل و دوستى و تفاخر اكابر و اعيان، پذيرايى از مهمان با چاى و قليان، لقمه برداشتن با دست و جشن و اعياد و... بيان مىكند. فوروكاوا كه نگاه كنجكاوانهاى دارد، در جاى جاى مختلف، حتى بدون پروا نفرت و انزجار خود را از برخى از آداب و رسوم به راحتى ابراز مىدارد. | ||
بهره چهارم، با عنوان روزنامه سفر بازگشت خلاصهاى از ترجمه اصل سفرنامه است كه گزارش روزانه | بهره چهارم، با عنوان روزنامه سفر بازگشت خلاصهاى از ترجمه اصل سفرنامه است كه گزارش روزانه نویسنده از ديدههايش در ايران، عثمانى و مختصرى از شرح سفرش به اروپا به مقصودين در اتريش براى ديدار از كارخانه اسلحهسازى آنجاست.نكته قابل ذكر اينكه سفرنامه فوروكاوا در حقيقت دانشنامهاى است كه در آن از مسائل مختلف سياسى، اجتماعى، اقتصادى، كشاورزى، ادبيات و فرهنگ و نظامى سخن به ميان آمده است. | ||
== نگاهى به ترجمه == | == نگاهى به ترجمه == | ||
ترجمه حاضر با قلمى روان و قابل فهم نوشته شده است. با اين نكته كه از نظر طرز بيان و طرح مطالب سعى شده كه زبان ترجمه مناسب شيوه نثر واژگان آن روزگار باشد، به همين دليل به جاى نام ارتش يا نام درجات نظامى، قشون و نام درجات نظامى كه در دوره قاجار مصطلح بوده، نوشته شده است. | ترجمه حاضر با قلمى روان و قابل فهم نوشته شده است. با اين نكته كه از نظر طرز بيان و طرح مطالب سعى شده كه زبان ترجمه مناسب شيوه نثر واژگان آن روزگار باشد، به همين دليل به جاى نام ارتش يا نام درجات نظامى، قشون و نام درجات نظامى كه در دوره قاجار مصطلح بوده، نوشته شده است. | ||
خط ۸۷: | خط ۹۰: | ||
فوروكاوا در برخى از موارد مطالبى را ارائه مىدهد كه نشان دهنده بىاطلاعى او از برخى مسائل مىباشد. به خصوص عدم آشنايى او يا اسلام و ارائه مطالب نادرستى درباره اسلام و جايگاه مجتهدان مىباشد. وى درباره روزه مىنويسد. «از زندگى آنها در سراسر ايران ماه بر اين روال است.» (مردم همه در روز مىخوابند و هنگام عصر بلند مىشوند.) در اين گونه موارد و در جاهايى كه مترجمان لازم ديدهاند، اين گونه خطاها را در پاورقىها آورده و تصحيح نمودهاند و يا در برخى موارد كه لفظ امروزين واژگان را براى خواننده روشن ننماييد آنها را در بيان كروشه آوردهاند. | فوروكاوا در برخى از موارد مطالبى را ارائه مىدهد كه نشان دهنده بىاطلاعى او از برخى مسائل مىباشد. به خصوص عدم آشنايى او يا اسلام و ارائه مطالب نادرستى درباره اسلام و جايگاه مجتهدان مىباشد. وى درباره روزه مىنويسد. «از زندگى آنها در سراسر ايران ماه بر اين روال است.» (مردم همه در روز مىخوابند و هنگام عصر بلند مىشوند.) در اين گونه موارد و در جاهايى كه مترجمان لازم ديدهاند، اين گونه خطاها را در پاورقىها آورده و تصحيح نمودهاند و يا در برخى موارد كه لفظ امروزين واژگان را براى خواننده روشن ننماييد آنها را در بيان كروشه آوردهاند. | ||
بخشهايى از سفرنامه كه ترجمه نشده است، شامل مطالبى است كه تازگى نداشته و برگرفته از منابع ديگر بوده است؛ همانند شرح تاريخ ايران از روزگار باستان تا سده 19 و نيز مطالبى كه مناسبت نزدیک | بخشهايى از سفرنامه كه ترجمه نشده است، شامل مطالبى است كه تازگى نداشته و برگرفته از منابع ديگر بوده است؛ همانند شرح تاريخ ايران از روزگار باستان تا سده 19 و نيز مطالبى كه مناسبت نزدیک يا سفرنامه ايران ندارد؛ مانند جزئيات سفر نویسنده در اروپا از راه بازگشت به ژاپن. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب در اوّل كتاب آمده و در آخر كتاب هم منابع اثر، فهرست اشخاص و اماكن درج شده است. | فهرست مطالب در اوّل كتاب آمده و در آخر كتاب هم منابع اثر، فهرست اشخاص و اماكن درج شده است. | ||
خط ۹۶: | خط ۹۸: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
سفرنامه فورو کاوا | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[خراسان و سیستان، سفرنامه کلنل ییت به ایران و افغانستان]] | |||
[[سفرنامه کرمان و بلوچستان]] | |||
[[سفرنامه خراسان و کرمان]] | |||