۱۱۶٬۸۶۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سفرنامه (ابهام زدایی)' به 'سفرنامه (ابهام‌‌زدایی)'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سفرنامه (ابهام زدایی)' به 'سفرنامه (ابهام‌‌زدایی)') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شجاع السلطنه]] ( | [[شجاع السلطنه]] (نویسنده) | ||
[[دهباشی، | [[دهباشی، علی]] (محقق) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =D 919 /س9س7 | | کد کنگره =D 919 /س9س7 | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
اروپا - سیر و سیاحت - قرن 19م. | اروپا - سیر و سیاحت - قرن 19م. | ||
سفر | سفر نامه‌ها | ||
سیاح، محمد علی بن محمدرضا، 1252- 1344ق. خاطرات | سیاح، محمد علی بن محمدرضا، 1252- 1344ق. خاطرات | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| چاپ =5 | | چاپ =5 | ||
| شابک =964-91918-8-7 | | شابک =964-91918-8-7 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10720 | |||
| کتابخوان همراه نور =10720 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''سفرنامه حاج سياح'''، تأليف ميرزا محمدعلى پسر ملا محمدرضاى محلاتى معروف به | |||
{{کاربردهای دیگر|سفرنامه (ابهام‌‌زدایی)}} | |||
'''سفرنامه حاج سياح'''، تأليف [[سیاح، محمدعلی|ميرزا محمدعلى]] پسر ملا محمدرضاى محلاتى معروف به «[[سیاح، محمدعلی|حاجى سياح]]» ((1215 -1304ش) به زبان فارسى است. حدود بيست سال از عمرش را در سفر و سياحت به سرزمين‌هاى مختلف جهان سپرى كرد. مى‌توان گفت بهترين و پرمحتواترين سفرنامه‌اى است كه طى دو قرن اخير توسط يك ايرانى نوشته شده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
نثر كتاب ساده، توصيفى و احساسى است. به طور كلّى نثر [[سیاح، محمدعلی|حاج سيّاح]] از نثرهاى روان و ساده قاجارى، گاه زيبا و خوشايند، مزّين به مثل و اصطلاح، در آميخته با احوال شخصى، معمولاً كوتاه و گزارشى و گاه با خطاهاى دستورى و لغزش‌هاى انشايى همراه است. | |||
نثر كتاب ساده، توصيفى و احساسى است. به طور كلّى نثر حاج سيّاح از نثرهاى روان و ساده قاجارى، گاه زيبا و خوشايند، مزّين به مثل و اصطلاح، در آميخته با احوال شخصى، معمولاً كوتاه و گزارشى و گاه با خطاهاى دستورى و لغزش‌هاى انشايى همراه است. | |||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
سفرنامه [[سیاح، محمدعلی|حاج سيّاح]] به فرنگ كه شرح سفرهاى او در اروپاست، در عين حال كه سندى تاريخى است، وصفى دست اوّل از اروپا از نگاه ايرانى سنت‌گرا و شگفتى‌زده كه به همه چيز با ديده اعجاب مى‌نگرد و شايد بيش از آن كه براى ايرانيان جالب توجه باشد، اكنون براى اروپاييان جاذبه دارد. سفرنامه اثر عميقى نيست، نگاهى است بسيط و حتى گاه ساده‌دلانه به ظواهر تمدّنى - فرهنگى غرب. وصف بسيارى ازشهرها و نقاط اروپا در آن تكرارى است و بيشتر بازگو كننده افسوس و حيرت نویسنده است تا تأمّل يا ژرفكاوى او. | |||
از هيچ كجاى سفرنامه بر نمى‌آيد كه نویسنده منابعى را در ايام اقامت در اروپا خوانده باشد و از هيچ ديدارى شرح مكالمه‌اى عميق نقل نشده است. ظاهراً از آنچه به طور گذرا مى‌ديده؛ به طور مرتب يادداشت برمى‌داشته است. البته مشاهده‌گر راستگويى بوده، هر جا كه توانسته آمار و ارقام دقيق آورده و به‌قدر دانش و اطّلاع، راوى امينى بوده است. | |||
[[سیاح، محمدعلی|حاج سيّاح]] با افراد بسيارى آشنا شد، با شمارى از سياستمداران و سرشناسان نظير آقاخان محلاتى، پاپ، پادشاه بلژيك، تزار روس، رئيس جمهور امريكا و عده‌اى ديگر ديدار كرد و از سياحت كشورها و مشاهده پيشرفت‌هاى آن‌ها به اين نتيجه رسيد كه علت اصلى پيشرفت غرب آموزش است. | |||
حاج سيّاح با افراد بسيارى آشنا شد، با شمارى از سياستمداران و سرشناسان نظير آقاخان محلاتى، پاپ، پادشاه بلژيك، تزار روس، رئيس جمهور امريكا و عده‌اى ديگر ديدار كرد و از سياحت كشورها و مشاهده پيشرفت‌هاى آن‌ها به اين نتيجه رسيد كه علت اصلى پيشرفت غرب آموزش است. | |||
كتاب، آميزه‌اى است از سفرنامه، خاطرات، گزارش اوضاع سياسى - اجتماعى و توصيف‌هاى تاريخى كه از دو بخش اصلى و تا اندازه‌اى متفاوت تشكيل مى‌شود: بخش اول تا1311ق و ماجراى پناهنده شدن به سفارت كه بيشتر سفرنامه و خاطره‌نويسى است؛ بخش‌دوم تا 1327ق كه بيشتر تاريخ‌نگارى است. بخش‌هايى از كتاب توضيح دقيق حوادث روز است و به روشنى پيداست كه بر پايه يادداشت‌هاى روزانه تنظيم شده است. قسمتى از كتاب شرح خاطرات زندان است و على فردوسى مى‌گويد كه حاج سيّاح با اين بخش پيشگام حبس‌نامه نويسى در ايران به شمار مى‌آيد. صحنه‌هايى از فقر و بدبختى مردم در خاطرات تصوير و از اوضاع سياسى - اجتماعى به شدّت انتقاد شده است. كتاب در عين‌حال توصيف رويدادهاى بحرانى عصرى از تاريخ ايران و فرايند سياسى شدن سيّاحى روشنفكر و استحاله او به انقلابى حرفه‌اى و وصف | كتاب، آميزه‌اى است از سفرنامه، خاطرات، گزارش اوضاع سياسى - اجتماعى و توصيف‌هاى تاريخى كه از دو بخش اصلى و تا اندازه‌اى متفاوت تشكيل مى‌شود: بخش اول تا1311ق و ماجراى پناهنده شدن به سفارت كه بيشتر سفرنامه و خاطره‌نويسى است؛ بخش‌دوم تا 1327ق كه بيشتر تاريخ‌نگارى است. بخش‌هايى از كتاب توضيح دقيق حوادث روز است و به روشنى پيداست كه بر پايه يادداشت‌هاى روزانه تنظيم شده است. قسمتى از كتاب شرح خاطرات زندان است و على فردوسى مى‌گويد كه [[سیاح، محمدعلی|حاج سيّاح]] با اين بخش پيشگام حبس‌نامه نويسى در ايران به شمار مى‌آيد. صحنه‌هايى از فقر و بدبختى مردم در خاطرات تصوير و از اوضاع سياسى - اجتماعى به شدّت انتقاد شده است. كتاب در عين‌حال توصيف رويدادهاى بحرانى عصرى از تاريخ ايران و فرايند سياسى شدن سيّاحى روشنفكر و استحاله او به انقلابى حرفه‌اى و وصف جنبه‌هایى منفى و نفرت‌انگيز از حكومتى استبدادى است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
نسخه خطى سفرنامه به خط [[ميرزا غلامرضا اصفهانى]] (خوشنويس) و در مجموعه محمود فرّخ در مشهد قرار دارد. متأسفانه نسخه موجود ناتمام و با سفر سوم حاج سياح به فرانسه ختم مى‌شود. در ابتداى اثر فهرست مندرجات و در پايان نيز، فهرست اعلام و عكس‌هايى از نسخه خطى به چاپ رسيده است. | |||
نسخه خطى سفرنامه به خط ميرزا غلامرضا اصفهانى (خوشنويس) و در مجموعه محمود فرّخ در مشهد قرار دارد. متأسفانه نسخه موجود ناتمام و با سفر سوم حاج سياح به فرانسه ختم مى‌شود. در ابتداى اثر فهرست مندرجات و در پايان نيز، فهرست اعلام و عكس‌هايى از نسخه خطى به چاپ رسيده است. | |||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||