خفری، محمد بن احمد

خفری، محمد بن احمد

نام	خفری، محمد بن احمد
نام های دیگر	فاضل خفری، محمد بن احمد محقق خفری خفری، شمس‌‌الدین محمد بن احمد
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت	957 هـ.ق
اساتید
برخی آثار	الـحاشیة علی حاشیة الخفري علی شرح القوشچي علی التجرید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده تعلیقه بر الهیات شرح تجرید ملا علی قوشچی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده دوازده رساله در پارادوکس دروغگو / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده گنجینه بهارستان: علوم قرآنی و روایی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کد مولف	AUTHORCODE1790AUTHORCODE

محمّد بن احمد خفرى ملقّب به شمس الدين از حكيمان و دانشمندان قرن دهم هجرى است. شهرتش به خفرى به واسطه اين است كه وى از اهالى خفر از نواحى شيراز بوده است. درباره زندگى وى گزارش دقيق و كاملى در دست نيست. از اين رو، تاريخ ولادت او معلوم نيست. وى در عهد سلطنت شاه اسماعيل صفوى مى‌زيسته است. ابتدا در شيراز و سپس در كاشان اقامت داشته است. از شاگردان صدر الحكماء سيّد صدر الدين محمّد دشتكى شيرازى بوده و گويا حوزه درس جلال الدين دوانى را نيز درك كرده است.

خفرى انديشمندى دقيق النظر و در آن زمان از نفوذ اخلاقى و اجتماعى قابل توجّهى برخوردار بوده است. درباره مذهب وى اختلاف نظر است. قول غالب گوياى اين است كه وى اهل تسنّن بوده، امّا شواهدى خلاف اين را نشان مى‌دهد.

شهرت خفرى در منابع و تذكره‌ها بيشتر به عنوان حكيم و فيلسوف بوده و نه متكلّم، گرچه او داراى آثار كلامى نيز بوده است. اساسا شخصيّت خفرى حتّى در شاخه حكمت و فلسفه چندان شناخته شده نيست تا چه رسد به موقعيت او در كلام. امّا گفتنى است كه او علاوه بر اين دو شاخه از علوم عقلى، به نجوم و هيئت نيز اشتغال داشته است؛ از آنجا كه خفرى فيلسوفى با ذوق و متألّه بوده، آراى وى در ميان حكيمان و بزرگان علم مورد توجّه بوده است، چنان كه بر حاشيه وى بر شرح قوشچى بزرگانى چون مير داماد، ملّا شمساى گيلانى، غياث الدين منصور دشتكى، محمد بن حسين آقا جمال خوانسارى، حسين بن ابراهيم تنكابنى و ديگران كه قريب به 20 تن مى‌باشند، حواشى و تعليقاتى افزوده‌اند. همچنين ملّاصدرا حكيم پرآوازه و مؤسّس حكمت متعاليه در اسفار و شواهد الربوبية از وى و برخى آراى او ياد كرده است.

خفرى شاگردان بزرگى را در حوزه درس خود پرورانده است، از آن جمله، شاه طاهر بن رضى الدين كاشانى انجدانى حسينى است كه به هند مهاجرت كرد. وى كه شيعه امامى پرشورى بود، در نشر انديشه شيعى در هند سهم بسزايى داشته است.

خفرى در 942 ق و يا در 957 ق ديده از جهان فرو بست. از محلّ دفن او در منابع ذكرى به ميان نيامده است.

آثار

او آثار متعدّدى در فلسفه، كلام، منطق و هيئت از خود بر جاى گذاشته كه برخى از آنها به شرح ذيل است:

1. إثبات الواجب تعالى

2. رسالة في الهيولى

3. المحاكمات بين الطبقات/ المحاكمة بين مدرستى الدشتكى و الدوانى

4. حاشيه بر شرح تجريد قوشچى بر الهيات تجريد (اثر حاضر)

5. سواد العين: حاشيه بر شرح حكمة العين

6. حسرة الفضلاء در حلّ شبهه جذر الأصم

7. رساله حلّ ما لا ينحل: رساله ديگر در حلّ شبهه جذر اصمّ

8. تفسير آيۀ الكرسى

9. التكملة فى شرح التذكرة النصيرية: در هيئت. حواشى بسيارى بر اين اثر نگاشته شده است.

10. منتهى الإدراك فى الهيئة: خفرى آن را در مقابل نهاية الإدراك قطب الدين شيرازى نگاشته است.

11. اسفار العارفين

12. حاشيه بر نهاية الإدراك قطب الدين شيرازى

13. رسالة فى الرّمل به فارسى

14. رسالة فى الزاوية

15. رسالة فى القضية و التصديق

وابسته‌ها

الحاشیة علی حاشیة الخفري علی شرح القوشچي علی التجرید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تعلیقه بر الهیات شرح تجرید ملا علی قوشچی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دوازده رساله در پارادوکس دروغگو / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده