۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهامزدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'یه' به 'یه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهامزدایی)') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| شابک =964-405-553-5 | | شابک =964-405-553-5 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =28437 | ||
| کتابخوان همراه نور =28437 | |||
| کد پدیدآور =412 | | کد پدیدآور =412 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهامزدایی)}} | |||
'''دیوان اشعار ناصرخسرو قبادیانی'''، کلیات اشعار [[ناصر خسرو|ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی]] (متوفی 481ق)، مشهور به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]]، شاعر فارسیزبان و حکیم و جهانگرد معروف است. | '''دیوان اشعار ناصرخسرو قبادیانی'''، کلیات اشعار [[ناصر خسرو|ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی]] (متوفی 481ق)، مشهور به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]]، شاعر فارسیزبان و حکیم و جهانگرد معروف است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، مشتمل بر مقدمهای کوتاه در شرح حال [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و سپس قصاید، قطعات، رباعیات و اشعار پراکنده و نیز روشنایینامه و | کتاب، مشتمل بر مقدمهای کوتاه در شرح حال [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و سپس قصاید، قطعات، رباعیات و اشعار پراکنده و نیز روشنایینامه و سعادتنامه است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۷: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
در این بیت مرد جنگی استعارهای برای خروس است. | در این بیت مرد جنگی استعارهای برای خروس است. نمونههای دیگر این نوع استعارهها در قصاید ٧٦، 119 و 155 تکرار شده است.<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | ||
رنگ مذهبی داشتن از ویژگیهای استعاره در دیوان ناصرخسرو است. وی مبلغ دین و حجت اسماعیلیان در خراسان بود؛ بنابراین اندیشههای دینی و اسماعیلی در استعارههایش تأثیر گذاشته است.<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | رنگ مذهبی داشتن از ویژگیهای استعاره در دیوان ناصرخسرو است. وی مبلغ دین و حجت اسماعیلیان در خراسان بود؛ بنابراین اندیشههای دینی و اسماعیلی در استعارههایش تأثیر گذاشته است.<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۶: | ||
{{ب|''عقل عطائی است شما را از او ''|2=''سخت شریف است و بزرگ این عطاش''}} | {{ب|''عقل عطائی است شما را از او ''|2=''سخت شریف است و بزرگ این عطاش''}} | ||
{{ب|''عقل عطائی است تو را از خدای''|2='' بر تن تو واجب دین زین عطاست''}} | {{ب|''عقل عطائی است تو را از خدای''|2='' بر تن تو واجب دین زین عطاست''}} | ||
{{ب|''این عالم اژدهاست و ز ایزد تو را خرد''|2=''پادزهر زهر این قوی و منکراژدهاست'' | {{ب|''این عالم اژدهاست و ز ایزد تو را خرد''|2=''پادزهر زهر این قوی و منکراژدهاست''<ref>ر.ک: ولینژاد، شریفه، ص185-182</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
ناصرخسرو، کتاب روشنایینامه را پس از سفر طولانی هفتساله خود، در مقام «حجة الجزيرة الخراسان» به نظم آورد. قصد وی از نگارش این کتاب ارائه چراغی روشنیبخش به اهل خرد و جویندگان حقیقت بود؛ چنانکه خود میگوید: | ناصرخسرو، کتاب روشنایینامه را پس از سفر طولانی هفتساله خود، در مقام «حجة الجزيرة الخراسان» به نظم آورد. قصد وی از نگارش این کتاب ارائه چراغی روشنیبخش به اهل خرد و جویندگان حقیقت بود؛ چنانکه خود میگوید: | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۲: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''نهادم این کتاب روحپرور''|2='' گشودم بر دل اهل خرد در''}} | {{ب|''نهادم این کتاب روحپرور''|2='' گشودم بر دل اهل خرد در''}} | ||
{{ب|''مر این را روشنایینامه نامش ''|2='' خرد را روشنایی از کلامش'' | {{ب|''مر این را روشنایینامه نامش ''|2='' خرد را روشنایی از کلامش''<ref>ر.ک: چرخچی، عباس، ص598</ref>}}{{پایان شعر}}. | ||
از لحاظ مضمون میتوان روشنایینامه را به دو بخش تقسیم کرد: | از لحاظ مضمون میتوان روشنایینامه را به دو بخش تقسیم کرد: | ||
# بخش نخست، مشتمل بر چند مقاله است که در آن میتوان دیدگاههای فلسفی - مذهبی «ناصر» را | # بخش نخست، مشتمل بر چند مقاله است که در آن میتوان دیدگاههای فلسفی - مذهبی «ناصر» را دربارهی خدا، آفرینش جهان و انسان، جوهر و عرض و... مشاهده کرد. جهانبینی ناصرخسرو اگرچه ایدهآلیستی است، بااینحال نگرش و بینش وی راکد و جامد نیست و از پویایی و تحرک قابل تحسینی (مناسب با شرایط مکانی و زمانی) برخوردار است. | ||
# بخش دوم، شامل چندین موضوع | # بخش دوم، شامل چندین موضوع دربارهی پارهای از مسائل اجتماعی است. مقالههایی مانند: «گفتار اندر صفت خلوت»، «گفتار اندر نصیحت و موعظه»، «در مذمت دوستان ریایی»، «در مذمت غمازان»، «در نکوهش تقلید»، «گفتار اندر خاموشی و رازداری». بخش عمدهی این مقالهها که اندیشههای انسانی و اجتماعی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] را بازتاب میدهد، به قصد پند و اندرز به پیروان و بهطور کلی به مردم سروده شده است. در اینجا باید یادآور شد که موضوعهایی که در این بخش مطرح شده، هم ناقص است و هم پراکنده. اگر در همین جا روشنایینامه را با سعادتنامه قیاس کنیم، به نقص فاحشی که در روشنایینامه در زمینهی طرح عمدهترین مسائل اجتماعی - اخلاقی وجود دارد، پی خواهیم برد. وجود این نقص میتواند دلیلهایی گوناگون داشته باشد. شاید یکی این باشد که ناصرخسرو زمان بسیار کوتاهی برای نوشتن این کتاب صرف کرده است؛ چنانکه خود او میگوید: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۴: | ||
البته این احتمال را نیز میتوان در نظر گرفت که گرد و غبار برخاسته از حملهها، تاراجها، قشریگریها و خصومتهای تاریخی، همچنانکه پارهای از آثار دیگر او را محو کرده، برخی از مقالههای مکمل روشنایینامه را از محققان و تاریخنویسان نهان نگه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص600-598</ref>. | البته این احتمال را نیز میتوان در نظر گرفت که گرد و غبار برخاسته از حملهها، تاراجها، قشریگریها و خصومتهای تاریخی، همچنانکه پارهای از آثار دیگر او را محو کرده، برخی از مقالههای مکمل روشنایینامه را از محققان و تاریخنویسان نهان نگه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص600-598</ref>. | ||
در ابتدای | در ابتدای سعادتنامه کتاب چنین میخوانیم: «سعادتنامه اگرچه به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] منسوب است، اما صحت این انتساب مردود گردیده؛ بااینحال چون در دواوین قدیم [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] آورده شده، در اینجا هم آمده است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص492</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۷: | ||
#[[:noormags:1106933|ظاهری، ابراهیم؛ رضایی، حمید، بررسی استعاره در دیوان ناصرخسرو، پایگاه مجلات تخصصی نور، مطالعات زبانی بلاغی، بهار و تابستان 1392، شماره 7، صفحه 27 تا 54]]. | #[[:noormags:1106933|ظاهری، ابراهیم؛ رضایی، حمید، بررسی استعاره در دیوان ناصرخسرو، پایگاه مجلات تخصصی نور، مطالعات زبانی بلاغی، بهار و تابستان 1392، شماره 7، صفحه 27 تا 54]]. | ||
#[[:noormags:336501|ولینژاد، شریفه، «خرد و خردستایی در دیوان ناصرخسرو»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات فارسی، پاییز 1385، شماره 7، صفحه 181 تا 206]]. | #[[:noormags:336501|ولینژاد، شریفه، «خرد و خردستایی در دیوان ناصرخسرو»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات فارسی، پاییز 1385، شماره 7، صفحه 181 تا 206]]. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۹: | ||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | ||