۱۴۶٬۶۳۸
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهامزدایی)'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهامزدایی)') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد = 1 | | تعداد جلد = 1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10241 | ||
| کد پدیدآور = 8415 | | کد پدیدآور = 8415 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهامزدایی)}} | |||
'''دیوان کامل شمس مغربی'''، شامل غزلیات، ترجیعات، رباعیات، فهلویات به انضمام رساله جام جهاننما، با مقدمهای در شرح احوال و بیان افکار او، کتابی است یکجلدی به زبان فارسی با موضوع ادبیات فارسی. این اثر به اهتمام دکتر [[میرعابدینی، ابوطالب|ابوطالب میرعابدینی]] در آبان 1358 توسط کتابفروشی زوار به چاپ رسیده است. در این اثر، اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|محمد شیرین بن عزالدین شمس مغربی]] (متوفی 809ق) که بنمایه عرفانی و وحدت وجود دارد ارائه شده و پس از اشعار وی، رساله جام جهاننمایش که آن را به درخواست شاگردانش در علم توحید، نگاشته، ارائه شده است. | '''دیوان کامل شمس مغربی'''، شامل غزلیات، ترجیعات، رباعیات، فهلویات به انضمام رساله جام جهاننما، با مقدمهای در شرح احوال و بیان افکار او، کتابی است یکجلدی به زبان فارسی با موضوع ادبیات فارسی. این اثر به اهتمام دکتر [[میرعابدینی، ابوطالب|ابوطالب میرعابدینی]] در آبان 1358 توسط کتابفروشی زوار به چاپ رسیده است. در این اثر، اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|محمد شیرین بن عزالدین شمس مغربی]] (متوفی 809ق) که بنمایه عرفانی و وحدت وجود دارد ارائه شده و پس از اشعار وی، رساله جام جهاننمایش که آن را به درخواست شاگردانش در علم توحید، نگاشته، ارائه شده است. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۷: | ||
در مورد اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] نظرها متفاوت است. [[صفا، ذبیحالله|ذبیحالله صفا]] اشعار مغربی را تکراری و بدون لطف و دلانگیزی سایر اشعار عرفانی فارسی ارزیابی میکند. از طرفی، حافظ حسین کربلایی اشعار او را لطیف و حرز جان و تعویذ روان عارفان جان برمیشمرد. و مولوی محمد مظفر حسین صبا، ابیات دیوانش را مطمح انظار اولوالابصار میداند. سید ضیاءالدین سجادی گوید: «شعر مغربی عارفانه است؛ البته عالی نیست اما بعضی غزلهای لطیف و جالب دارد». اما اگر از انصاف نگذریم، در بین شاعران ادب فارسی که به نظریه وحدت وجود معتقد بوده و بدان توجه کردهاند، شمس مغربی نیز جایگاهی دارد و اشعارش از لطف و آبداری خالی نیست. مغربی از بین شاعران قبل از خود به عارفانی نظیر [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|فخرالدین عراقی]] نظر و تعلقخاطر داشته است و تأثیر سبک و روش آنان در اشعار وی دیده میشود. خود گوید: | در مورد اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] نظرها متفاوت است. [[صفا، ذبیحالله|ذبیحالله صفا]] اشعار مغربی را تکراری و بدون لطف و دلانگیزی سایر اشعار عرفانی فارسی ارزیابی میکند. از طرفی، حافظ حسین کربلایی اشعار او را لطیف و حرز جان و تعویذ روان عارفان جان برمیشمرد. و مولوی محمد مظفر حسین صبا، ابیات دیوانش را مطمح انظار اولوالابصار میداند. سید ضیاءالدین سجادی گوید: «شعر مغربی عارفانه است؛ البته عالی نیست اما بعضی غزلهای لطیف و جالب دارد». اما اگر از انصاف نگذریم، در بین شاعران ادب فارسی که به نظریه وحدت وجود معتقد بوده و بدان توجه کردهاند، شمس مغربی نیز جایگاهی دارد و اشعارش از لطف و آبداری خالی نیست. مغربی از بین شاعران قبل از خود به عارفانی نظیر [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|فخرالدین عراقی]] نظر و تعلقخاطر داشته است و تأثیر سبک و روش آنان در اشعار وی دیده میشود. خود گوید: | ||
نقش این موج بحر بیپایان | {{شعر}} | ||
{{ب|'' نقش این موج بحر بیپایان''|2='' مغربی و سنایی است و سنا ''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
تأثیر آرا و افکار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] نیز در اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] دیده میشود. از شاگردان [[شبستری، محمود بن عبدالکریم|شبستری]] یکی شیخ اسماعیل سیسی است که پیرو مرشد مغربی بوده و پیوند افکار مغربی و [[شبستری، محمود|شبستری]] از طریق مرشدش اسماعیل سیسی صورت گرفته است. [[لاهیجی، محمد بن یحیی|شیخ محمد لاهیجی]] نیز در شرح اشعار [[شبستری، محمود|شبستری]] در کتاب [[مفاتيح الإعجاز في شرح گلشن راز|مفاتیح الإعجاز في شرح گلشن راز]] جابهجا به اشعار مغربی، چه با ذکر نام و چه بدون ذکر نام، استشهاد کرده و به توجیه و تفسیر افکار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] پرداخته است. | تأثیر آرا و افکار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] نیز در اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] دیده میشود. از شاگردان [[شبستری، محمود بن عبدالکریم|شبستری]] یکی شیخ اسماعیل سیسی است که پیرو مرشد مغربی بوده و پیوند افکار مغربی و [[شبستری، محمود|شبستری]] از طریق مرشدش اسماعیل سیسی صورت گرفته است. [[لاهیجی، محمد بن یحیی|شیخ محمد لاهیجی]] نیز در شرح اشعار [[شبستری، محمود|شبستری]] در کتاب [[مفاتيح الإعجاز في شرح گلشن راز|مفاتیح الإعجاز في شرح گلشن راز]] جابهجا به اشعار مغربی، چه با ذکر نام و چه بدون ذکر نام، استشهاد کرده و به توجیه و تفسیر افکار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] پرداخته است. | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۰: | ||
[[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] وجود را چون شرابی دانسته که هرچند در جامهای گوناگون و الوان ریخته شود، با هم تفاوت نمیکند. از نظر او، آب در هر ظرفی که قرار بگیرد شکل آن ظرف را پیدا میکند و اگر آن جام بلورین و رنگی باشد، آب درون آن نیز به همان رنگ دیده میشود. «لون الماء لون انائه». | [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] وجود را چون شرابی دانسته که هرچند در جامهای گوناگون و الوان ریخته شود، با هم تفاوت نمیکند. از نظر او، آب در هر ظرفی که قرار بگیرد شکل آن ظرف را پیدا میکند و اگر آن جام بلورین و رنگی باشد، آب درون آن نیز به همان رنگ دیده میشود. «لون الماء لون انائه». | ||
باده بیرنگ است لیکن رنگهای مختلف | {{شعر}} | ||
{{ب|'' باده بیرنگ است لیکن رنگهای مختلف ''|2='' میشود ظاهر در او از اختلاف جام و کاسه ''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
عرفان وحدت وجودی [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] که آمیخته از عبادت و عشق است و وحدت را غایت معرفت و سلوک میداند. در باب تجلی درباره زلف و چشم و رخسار و نور آن و گیسو، رندانه سروده است: | عرفان وحدت وجودی [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] که آمیخته از عبادت و عشق است و وحدت را غایت معرفت و سلوک میداند. در باب تجلی درباره زلف و چشم و رخسار و نور آن و گیسو، رندانه سروده است: | ||
مرا از روی هر دلبر تجلی میکند رویش | {{شعر}} | ||
{{ب|'' مرا از روی هر دلبر تجلی میکند رویش ''|2='' نه از یکسوش میبینم که میبینم ز هر سویش ''}} | |||
کشد هر دم مرا سویی کمند زلف مهرویی | {{ب|'' کشد هر دم مرا سویی کمند زلف مهرویی ''|2='' که در هر سر مویی نمیبینم بهجز مویش ''}} | ||
{{ب|'' ندانم چشم جادویش چه افسون خواند بر چشمم ''|2='' که در چشمم نمیآید به غیر از چشم جادویش ''}} | |||
ندانم چشم جادویش چه افسون خواند بر چشمم | {{ب|'' فروغ نور رخسارش مرا شد رهنما ور نه''|2=''کجا پی بردمی سویش ز تاریکی گیسویش''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
فروغ نور رخسارش مرا شد رهنما ور نه | |||
[[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] چه در غزلهای شورانگیز، ترجیعات، رباعیات و فهلویات عرفانی و چه در رساله وحدت وجودی جام جهاننما، به آرمان انسانهای عارف، توجهی عمیق دارد و در ضمن تحلیل آرای استادش ابن عربی بیان میدارد که آرزوی انسان، عروج از نردبان معرفت و کسب نور بیشتر است. پیام شمس، دوستی، عشق و محبت، آزادی و تقوا است. تجلی درک عرفانی و رعایت موازین شریعت و اصول دقیق وحدت وجودی شمس، به شکل ژرفترین هیجانات روحی و حالات روحانی در غزلهایش موج میزند. او مانند دیگر شعرای عارفمشرب (سنایی، عطار،مولانا، عراقی و...) سعی کرده است در بیشتر غزلهایش الفاظ ظاهری و مجازی را در معانی متعالی عرفانی آن بهکار برد تا هر خاماندیشهای نتواند به تصور باطل در قلمرو جهان لایزال عرفان گام گذارد. شمس در بیشتر اشعارش میگوید: دروازه دل را باز کنید، از شاخساران بهاری، هوسهای زودگذر را دور کنید، به عشق بیندیشید، آنگاه ناظر چشمههایی که در درونتان میجوشند باشید. | [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] چه در غزلهای شورانگیز، ترجیعات، رباعیات و فهلویات عرفانی و چه در رساله وحدت وجودی جام جهاننما، به آرمان انسانهای عارف، توجهی عمیق دارد و در ضمن تحلیل آرای استادش ابن عربی بیان میدارد که آرزوی انسان، عروج از نردبان معرفت و کسب نور بیشتر است. پیام شمس، دوستی، عشق و محبت، آزادی و تقوا است. تجلی درک عرفانی و رعایت موازین شریعت و اصول دقیق وحدت وجودی شمس، به شکل ژرفترین هیجانات روحی و حالات روحانی در غزلهایش موج میزند. او مانند دیگر شعرای عارفمشرب (سنایی، عطار،مولانا، عراقی و...) سعی کرده است در بیشتر غزلهایش الفاظ ظاهری و مجازی را در معانی متعالی عرفانی آن بهکار برد تا هر خاماندیشهای نتواند به تصور باطل در قلمرو جهان لایزال عرفان گام گذارد. شمس در بیشتر اشعارش میگوید: دروازه دل را باز کنید، از شاخساران بهاری، هوسهای زودگذر را دور کنید، به عشق بیندیشید، آنگاه ناظر چشمههایی که در درونتان میجوشند باشید. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۷: | ||
از نظر مغربی، همانطور که کور مادرزاد، قابلیت دیدن اشیا را ندارد و معالجهپذیر نیست، ظاهربینان که منکر لقاءالله هستند نیز از رؤیت حقایق اشیا که کمال نفس انسانی به آن است محرومند: | از نظر مغربی، همانطور که کور مادرزاد، قابلیت دیدن اشیا را ندارد و معالجهپذیر نیست، ظاهربینان که منکر لقاءالله هستند نیز از رؤیت حقایق اشیا که کمال نفس انسانی به آن است محرومند: | ||
قصه کوران به پیش مردم بینا مگوی | {{شعر}} | ||
{{ب|'' قصه کوران به پیش مردم بینا مگوی ''|2='' بیش از این در پیش بینایان زکوران دم مزن ''<ref>ر. ک: پاکسرشت، خدیجه، همتی، فاطمه، پایگاه مگ ایران</ref> | |||
}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
===رساله جام جهاننما=== | ===رساله جام جهاننما=== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# متن کتاب. | # متن کتاب. | ||
# عمرانی، وحید، «طلوع از مغرب (سیری در احوال و آرای شمس مغربی)» نشریه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، تابستان 1391 - شماره 102 (4 صفحه - از 35 تا 38)، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز) | #[[:noormags:879536|عمرانی، وحید، «طلوع از مغرب (سیری در احوال و آرای شمس مغربی)» نشریه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، تابستان 1391 - شماره 102 (4 صفحه - از 35 تا 38)، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]]. | ||
https://www. | # [https://www.magiran.com/article/1951291 پاکسرشت، خدیجه، همتی، فاطمه، «مفاهیم رمزی و عرفانی در اشعار شمسالدین محمد مغربی»، مجله آفتاب یزد، 30 شهریور 1388، شماره 3732، درج در پایگاه مگ ایران (بانک اطلاعات نشریات ایران)] | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||