۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دقائق (ابهام زدایی)' به 'دقائق (ابهامزدایی)') |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01972J1.jpg | |||
| عنوان =دقائق التأویل و حقائق التنزیل | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[حسنی واعظ، محمود بن محمد]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[جهانبخش، جویا]] (محقق) | [[جهانبخش، جویا]] (محقق) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 95 /ح5د7 | ||
| موضوع = | |||
تفاسیر | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
تفاسیر شیعه - قرن 7ق. | تفاسیر شیعه - قرن 7ق. | ||
خط ۲۸: | خط ۱۷: | ||
نثر فارسی - قرن 7ق. | نثر فارسی - قرن 7ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1381 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01972AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-6781-71-3 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01972 | |||
| کتابخوان همراه نور =01972 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر| دقائق (ابهامزدایی)}} | |||
'''دقائق التأويل و حقائق التنزيل'''، به زبان فارسى، نگاشته [[حسنی واعظ، محمود بن محمد |ابوالمكارم محمود بن محمدحسنى واعظ]] از دانشمندان شيعى سده هفتم هجرى مىباشد. | |||
«دقائق التأويل» تفسيرنامهاى فراگير نيست و به بيانى تفسير همه آيات قرآن كريم نمىباشد و بحث و تحقيق و روشنگرى مصنف در اين كتاب، مربوط مىشود به برخى از آيات كلام الله مجيد. | «دقائق التأويل» تفسيرنامهاى فراگير نيست و به بيانى تفسير همه آيات قرآن كريم نمىباشد و بحث و تحقيق و روشنگرى مصنف در اين كتاب، مربوط مىشود به برخى از آيات كلام الله مجيد. | ||
خط ۵۳: | خط ۳۹: | ||
مصنف آيه يا آيات گرامى مورد بحثش را پس از عبارت «قوله تعالى» مىآورد، آنگاه جزء جزء ترجمه مىكند و توضيحاتش را درباره عبارات شريف قرآنى مىآورد. | مصنف آيه يا آيات گرامى مورد بحثش را پس از عبارت «قوله تعالى» مىآورد، آنگاه جزء جزء ترجمه مىكند و توضيحاتش را درباره عبارات شريف قرآنى مىآورد. | ||
براى آشنايى بيشتر با شيوه نگارش مصنف، بريدهاى از بخش مربوط به سوره | براى آشنايى بيشتر با شيوه نگارش مصنف، بريدهاى از بخش مربوط به سوره مبارکه يوسف(ع) مىآوریم: | ||
«سؤال: چى حكمت است كى اين قصه را احسن القصص خواند؟ | «سؤال: چى حكمت است كى اين قصه را احسن القصص خواند؟ | ||
جواب: زيرا كى مشتمل است بر ذكر حاسد و محسود و مالك و مملوك و عاشق و معشوق و شاهد و مشهود و حبس و اطلاق و سجن و خلاص و فراخى نعمت و قحط و جز آن يعجز عن بيانها طوق البشر؛ يعنى از بيان آن حالات، بشر عاجز شود» <ref>ص539، از عكس دستنوشت</ref> | جواب: زيرا كى مشتمل است بر ذكر حاسد و محسود و مالك و مملوك و عاشق و معشوق و شاهد و مشهود و حبس و اطلاق و سجن و خلاص و فراخى نعمت و قحط و جز آن يعجز عن بيانها طوق البشر؛ يعنى از بيان آن حالات، بشر عاجز شود»<ref>ص539، از عكس دستنوشت</ref> | ||
مصنف به بررسىهاى «نحوى» و نيز «صرفى» و «لغوى» در كتاب خويش، بىرغبت نيست. نمونه بحث لغوى او، سخنش از «إذ» و «إذا» يا بررسىاش درباره «ملائكه» و «مَلَك» است <ref>ص7، عكس دستنوشت</ref> | مصنف به بررسىهاى «نحوى» و نيز «صرفى» و «لغوى» در كتاب خويش، بىرغبت نيست. نمونه بحث لغوى او، سخنش از «إذ» و «إذا» يا بررسىاش درباره «ملائكه» و «مَلَك» است.<ref>ص7، عكس دستنوشت</ref> | ||
نيز مشتاق بحثهاى كلامى است. بايد گفت هم از گريزهاى متكلمانهاش در «دقائق التأويل» و هم از رسايل كلامىاش كه بنا بر گفته استاد دانشپژوه در كتابخانه ملى ملك نگاهدارى مىشود، مىتوان حدس زد كه به مقولات كلامى دلبستگى ويژهاى داشته است. | نيز مشتاق بحثهاى كلامى است. بايد گفت هم از گريزهاى متكلمانهاش در «دقائق التأويل» و هم از رسايل كلامىاش كه بنا بر گفته استاد دانشپژوه در كتابخانه ملى ملك نگاهدارى مىشود، مىتوان حدس زد كه به مقولات كلامى دلبستگى ويژهاى داشته است. | ||
در همين «دقائق التأويل» ذيل توضيح درباره آيه سىام از سوره | در همين «دقائق التأويل» ذيل توضيح درباره آيه سىام از سوره مبارکه بقره مىخوانيم: | ||
«اينجا نكته بشنو! رسول - | «اينجا نكته بشنو! رسول - صلىاللهعليهوآله - در حديث صحيح فرموذ كى: «احفظوني في عترتي»؛ يعنى مرا نگاه داريذ در عترتم... بعد از رسول محافظت اهلبيت وى نكردند پس چون خليفه عبارت است از كسى كى امضاى امر كسى كنذ كى پيش از وى بوده باشد و امضاى امر نكردند در حق عترت رسول - عليهم السلم - پس امر خلافت از ايشان صحيح نبوذ»<ref>ص7 و 18، از عكس دستنوشت</ref> | ||
در ادامه همين بحث، مقدارى جلوتر، مىخوانيم: | در ادامه همين بحث، مقدارى جلوتر، مىخوانيم: | ||
«... مخالف و موافق متفقند كى عمر خطاب حكمهاى ناحق بسيار كرد و اميرالمؤمنين - عليه السلم - تقرير آن نپسنديذ و آن احكام بر وى رد كرد و به عدل حكم فرموذ تا عمر مىگفت: «لو لا علي لهلك عمر»؛ پس روشن شذ كى عمر شايسته خلافت نبوذ؛ زيرا كى حكم از مخالف كتاب خذا و سنت مصطفى بوذ و...» <ref>ص10، از عكس دستنوشت</ref> | «... مخالف و موافق متفقند كى عمر خطاب حكمهاى ناحق بسيار كرد و اميرالمؤمنين - عليه السلم - تقرير آن نپسنديذ و آن احكام بر وى رد كرد و به عدل حكم فرموذ تا عمر مىگفت: «لو لا علي لهلك عمر»؛ پس روشن شذ كى عمر شايسته خلافت نبوذ؛ زيرا كى حكم از مخالف كتاب خذا و سنت مصطفى بوذ و...»<ref>ص10، از عكس دستنوشت</ref> | ||
با توجه به چنين مباحثى، بررسى «دقائق التأويل»، نه فقط از ديدگاه قرآنپژوهى صرف، بلكه براى مطالعات و بررسىهاى مربوط به تاريخ مباحثات كلامى شيعه با اهل سنت هم داراى اهميت است. | با توجه به چنين مباحثى، بررسى «دقائق التأويل»، نه فقط از ديدگاه قرآنپژوهى صرف، بلكه براى مطالعات و بررسىهاى مربوط به تاريخ مباحثات كلامى شيعه با اهل سنت هم داراى اهميت است. | ||
خط ۹۵: | خط ۸۱: | ||
به احتمال زياد دو تفسيرنامه موسوم به «بلابل القلاقل» و «دقائق التأويل و حقائق التنزيل» در طبقات تفاسير شيعى اثناعشرى پارسى پس از تفسير ابوالفتوح جاى مىگيرند و از اين جهت اهميت ويژهاى دارند. | به احتمال زياد دو تفسيرنامه موسوم به «بلابل القلاقل» و «دقائق التأويل و حقائق التنزيل» در طبقات تفاسير شيعى اثناعشرى پارسى پس از تفسير ابوالفتوح جاى مىگيرند و از اين جهت اهميت ويژهاى دارند. | ||
البته هيچيك از اين دو تفسيرنامه، چه از جهت حوزه شمول و چه از جهت اهميت تفسيرى در مقياس واحد، به پاى تفسير ابوالفتوح نمىرسند و شايد اصلا تفسير ابوالفتوح رازى مهمترين تفسير به زبان پارسى تا روزگار ما باشد. | البته هيچيك از اين دو تفسيرنامه، چه از جهت حوزه شمول و چه از جهت اهميت تفسيرى در مقياس واحد، به پاى تفسير ابوالفتوح نمىرسند و شايد اصلا [[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن|تفسير ابوالفتوح رازى]] مهمترين تفسير به زبان پارسى تا روزگار ما باشد. | ||
هرچند «دقائق التأويل» در علوم قرآنى و تفسير، بىمانند نيست، ولى در داورى منصفانه مىتوان آن را از مهمترين تفسيرهاى پارسى قرآن بشمار آورد. | هرچند «دقائق التأويل» در علوم قرآنى و تفسير، بىمانند نيست، ولى در داورى منصفانه مىتوان آن را از مهمترين تفسيرهاى پارسى قرآن بشمار آورد. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
{{تفاسیر}} | {{تفاسیر}} | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده:متون تفاسیر]] |