زهر الأكم في الأمثال و الحكم: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR51196J1.jpg | عنوان = | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR51196J1.jpg | | تصویر =NUR51196J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان =زهر الأکم فی الأمثال و الحکم | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = [[یوسی، حسن بن مسعود]] (نویسنده) | ||
[[]] (نویسنده | |||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =/ی9ز9 / 2522 PJA | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر = الشرکة الجدیدة | ||
| مکان نشر = | |||
| سال نشر = | شرق | ||
| مکان نشر =مغرب - دار البیضاء | |||
| سال نشر = 1401ق. = 1981م. | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE51196AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE51196AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ =چاپ یکم | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =51196 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور =34086 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''زهر | '''زهر الأكم في الأمثال و الحكم،''' اثر [[یوسی، حسن بن مسعود|حسن یوسی]]، کتابی است پیرامون حکمتها و ضربالمثلها در زبان عرب، که با تحقیق [[محمد حجی]] و [[محمد اخضر]]، به چاپ رسیده است. | ||
به دنبال پیشگامانی همچون اصمعی و... که در دوران عباسی اول، جنبش جمعآوری و تدوین امثله را پدید آوردند، لغویون در قرن دوم هجری، به تألیف اختصاصی امثال پرداختند که آثاری همچون کتاب «[[مجمع الأمثال|معجم الأمثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|ابوالفضل احمد بن محمد نیشابوری میدانی]] (متوفی 518ق/ 1124م)، از معروفترین آنها میباشد<ref>ر.ک: مقدمه محققان، ج1، ص5</ref>. | |||
شاید بتوان گفت که وجه تمایز یوسی در تألیف، ورود او به موضوعات نو و تازهای است که پیوندی با شروح و حواشیای که در میان نویسندگان عصر انحطاط رایج و حاکم بود، ندارد و نیز تلاش او برای بازگشت به منابع فرهنگ اسلامی در نخستین دورههای شکوفایی آن میباشد. وی با تلاشهای شخصی خود از آن سرچشمهها، زلال معرفت برگرفته و مایههایی از اندیشه و زحمات خویش را بر آن افزوده، بهطوریکه باعث غنای تراث اسلامی عربی گردیده و آن را تجدید نموده و محبوب دلها کرده است، که از جمله این تلاشهای ارزشمند، همین کتاب حاضر است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
بنای مؤلف بر آن بود تا کتاب خود را در شصتوشش باب که به دو قسمت یا «سمط» تقسیم میشود، تنظیم کند، اما متأسفانه اجل به وی مهلت نداد و فقط موفق به نگارش مقدمه، خاتمه و چهارده باب از سمط اول شد<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>. | |||
بهمنظور آشنایی بیشتر با کتاب، به مقایسه پارهای از مطالب آن با برخی از مطالب کتاب «[[مجمع الأمثال|معجم الأمثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]]، پرداخته میشود: | |||
«أنا جذيلها المحكك و عذيقها المرجب»: هر دو مؤلف، این مثل را به حباب بن منذر خطیب انصاری در روز سقیقه نسبت دادهاند؛ با این تفاوت که یوسی، به تبیین چهارچوب تاریخی این مثل با بیان خلاصه ماجرای سقیفه و اختلاف میان مهاجرین و انصار، پرداخته است. وی برخلاف میدانی، به لفظ مثل اکتفا نکرده، بلکه کلام حباب را بهصورت کامل آورده است: «أنا جذيلها المحكك و عذيقها المرجب؛ منا أمير و منكم أمير»، تا وجه افتخار و ادعا روشن شود. | |||
یوسی، معانی متعددی را برای واژه «جذل» - که میدانی یک معنا برای آن ذکر نموده – آورده است و جمعهای آن را با استشهاد به بیت امرؤالقیس و قول راجز و داستان اصمعی با اعرابی را ذکر کرده است. | |||
یوسی، هنگام ذکر ماده «رجب»، درحالیکه به دو جملهای که اصمعی از عامری روایت کرده، استشهاد نموده، به تبیین معانی اصل و فرعی آن، پرداخته است. | |||
در | وی همچنین به تبیین اختلاف معانی کلمه «العذق»، بهواسطه اختلاف در فتحه و کسره حرف اول، پرداخته؛ درحالیکه میدانی، در هر دو واژه، به معانی اجمالی اکتفا نموده است<ref>ر.ک: همان، ص6-7</ref>. | ||
==پانویس == | امثال عربی، در این کتاب، بهترتیب حروف الفبا ذکر شده است؛ به این صورت که اولین کلمه هر مثل در نظر گرفته شده و اولین حرف اصلی آن بهعنوان باب برگزیده شده و در هر باب نیز ترتیب الفبایی در امثال متعدد رعایت گردیده است و در ذیل هر مثل توضیحات مربوطه ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص58</ref>. | ||
==پانویس== | |||
<references /> | <references /> | ||
خط ۹۳: | خط ۵۷: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات عربی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده تیر 01]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1401]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۸
زهر الأکم فی الأمثال و الحکم | |
---|---|
پدیدآوران | یوسی، حسن بن مسعود (نویسنده) |
ناشر | الشرکة الجدیدة شرق |
مکان نشر | مغرب - دار البیضاء |
سال نشر | 1401ق. = 1981م. |
چاپ | چاپ یکم |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 3 |
کد کنگره | /ی9ز9 / 2522 PJA |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
زهر الأكم في الأمثال و الحكم، اثر حسن یوسی، کتابی است پیرامون حکمتها و ضربالمثلها در زبان عرب، که با تحقیق محمد حجی و محمد اخضر، به چاپ رسیده است.
به دنبال پیشگامانی همچون اصمعی و... که در دوران عباسی اول، جنبش جمعآوری و تدوین امثله را پدید آوردند، لغویون در قرن دوم هجری، به تألیف اختصاصی امثال پرداختند که آثاری همچون کتاب «معجم الأمثال» ابوالفضل احمد بن محمد نیشابوری میدانی (متوفی 518ق/ 1124م)، از معروفترین آنها میباشد[۱].
شاید بتوان گفت که وجه تمایز یوسی در تألیف، ورود او به موضوعات نو و تازهای است که پیوندی با شروح و حواشیای که در میان نویسندگان عصر انحطاط رایج و حاکم بود، ندارد و نیز تلاش او برای بازگشت به منابع فرهنگ اسلامی در نخستین دورههای شکوفایی آن میباشد. وی با تلاشهای شخصی خود از آن سرچشمهها، زلال معرفت برگرفته و مایههایی از اندیشه و زحمات خویش را بر آن افزوده، بهطوریکه باعث غنای تراث اسلامی عربی گردیده و آن را تجدید نموده و محبوب دلها کرده است، که از جمله این تلاشهای ارزشمند، همین کتاب حاضر است[۲].
بنای مؤلف بر آن بود تا کتاب خود را در شصتوشش باب که به دو قسمت یا «سمط» تقسیم میشود، تنظیم کند، اما متأسفانه اجل به وی مهلت نداد و فقط موفق به نگارش مقدمه، خاتمه و چهارده باب از سمط اول شد[۳].
بهمنظور آشنایی بیشتر با کتاب، به مقایسه پارهای از مطالب آن با برخی از مطالب کتاب «معجم الأمثال» میدانی، پرداخته میشود:
«أنا جذيلها المحكك و عذيقها المرجب»: هر دو مؤلف، این مثل را به حباب بن منذر خطیب انصاری در روز سقیقه نسبت دادهاند؛ با این تفاوت که یوسی، به تبیین چهارچوب تاریخی این مثل با بیان خلاصه ماجرای سقیفه و اختلاف میان مهاجرین و انصار، پرداخته است. وی برخلاف میدانی، به لفظ مثل اکتفا نکرده، بلکه کلام حباب را بهصورت کامل آورده است: «أنا جذيلها المحكك و عذيقها المرجب؛ منا أمير و منكم أمير»، تا وجه افتخار و ادعا روشن شود.
یوسی، معانی متعددی را برای واژه «جذل» - که میدانی یک معنا برای آن ذکر نموده – آورده است و جمعهای آن را با استشهاد به بیت امرؤالقیس و قول راجز و داستان اصمعی با اعرابی را ذکر کرده است.
یوسی، هنگام ذکر ماده «رجب»، درحالیکه به دو جملهای که اصمعی از عامری روایت کرده، استشهاد نموده، به تبیین معانی اصل و فرعی آن، پرداخته است.
وی همچنین به تبیین اختلاف معانی کلمه «العذق»، بهواسطه اختلاف در فتحه و کسره حرف اول، پرداخته؛ درحالیکه میدانی، در هر دو واژه، به معانی اجمالی اکتفا نموده است[۴].
امثال عربی، در این کتاب، بهترتیب حروف الفبا ذکر شده است؛ به این صورت که اولین کلمه هر مثل در نظر گرفته شده و اولین حرف اصلی آن بهعنوان باب برگزیده شده و در هر باب نیز ترتیب الفبایی در امثال متعدد رعایت گردیده است و در ذیل هر مثل توضیحات مربوطه ذکر شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.