العمدة في صناعة الشعر و نقده: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شعر (ابهام زدایی)' به 'شعر (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[شعلان، نبوی عبدالواحد]] (محقق) | [[شعلان، نبوی عبدالواحد]] (محقق) | ||
[[ابن رشیق، حسن بن رشیق]] ( | [[ابن رشیق، حسن بن رشیق]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJA 3807 /ع8* | | کد کنگره =PJA 3807 /ع8* | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =977-5046-72-6 | | شابک =977-5046-72-6 | ||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10175 | |||
| کتابخوان همراه نور =10175 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|العمدة (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر| شعر (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''العمدة في صناعة الشعر و نقده'''، به زبان عربى، در قرن پنجم هجرى، توسط [[ابن رشیق، حسن بن رشیق|ابوعلى، حسن بن رشيق قيروانى]]، در فن شعر و بررسى آن تأليف گرديده است. اين كتاب، در نسخه‌هاى مختلف به نام‌هاى ديگرى از قبيل«العمدة في صناعة الشعر»، «العمدة في صنعة الشعر»، «العمدة في صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة في معرفة صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و صناعته»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و نقده» و «العمدة في صناعة الشعر و نقده» نيز آمده است. | '''العمدة في صناعة الشعر و نقده'''، به زبان عربى، در قرن پنجم هجرى، توسط [[ابن رشیق، حسن بن رشیق|ابوعلى، حسن بن رشيق قيروانى]]، در فن شعر و بررسى آن تأليف گرديده است. اين كتاب، در نسخه‌هاى مختلف به نام‌هاى ديگرى از قبيل«العمدة في صناعة الشعر»، «العمدة في صنعة الشعر»، «العمدة في صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة في معرفة صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و صناعته»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و نقده» و «العمدة في صناعة الشعر و نقده» نيز آمده است. | ||
وى، در واقع با | وى، در واقع با انگیزه‌ى دادن نظامى به شعر و تبيين جايگاه آن، اقدام به تأليف كتاب حاضر نموده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب، در دو جزء تدوين شده است. جزء اول، مشتمل بر يك مقدمه و پنجاه باب و جزء دوم، داراى حدود 58 باب است. | كتاب، در دو جزء تدوين شده است. جزء اول، مشتمل بر يك مقدمه و پنجاه باب و جزء دوم، داراى حدود 58 باب است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
مؤلف، در مقدمه، ضمن بيان اهميت و جايگاه شعر با ذكر روايتى از پيامبر(ص) و سخنى از عمر، از شيوه برخورد مردم با شعر اظهار نارضايتى مى‌كند و مى‌گويد: «وجدت الناس مختلفين فيه، متخلفين عن كثير منه، يقدمون و يؤخرون و يقلّون و يكثرون، قد بوبوه ابوابا مبهمة و لقّبوه القابا متهمة و كل واحد منهم قد ضرب في جهة و انتحل مذهبا هو فيه امام نفسه و شاهد دعواه فجمعت احسن ما قاله كل واحد منهم في كتابه ليكون العمدة في محاسن الشعر و آدابه ان شاء الله...». | مؤلف، در مقدمه، ضمن بيان اهميت و جايگاه شعر با ذكر روايتى از پيامبر(ص) و سخنى از عمر، از شيوه برخورد مردم با شعر اظهار نارضايتى مى‌كند و مى‌گويد: «وجدت الناس مختلفين فيه، متخلفين عن كثير منه، يقدمون و يؤخرون و يقلّون و يكثرون، قد بوبوه ابوابا مبهمة و لقّبوه القابا متهمة و كل واحد منهم قد ضرب في جهة و انتحل مذهبا هو فيه امام نفسه و شاهد دعواه فجمعت احسن ما قاله كل واحد منهم في كتابه ليكون العمدة في محاسن الشعر و آدابه ان شاء الله...». | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۸: | ||
وى، در ابواب ديگر، مباحثى از اين دست را مطرح مى‌كند: | وى، در ابواب ديگر، مباحثى از اين دست را مطرح مى‌كند: | ||
اشعار خلفاء و قضاة و فقهاء؛ كسانى كه شعر، قدر آنها را بالا برده يا پايين آورده؛ كسانى كه شعر، باعث حكم شدن به سود آنها يا به ضررآنها گرديده است؛ شفاعت‌ها و | اشعار خلفاء و قضاة و فقهاء؛ كسانى كه شعر، قدر آنها را بالا برده يا پايين آورده؛ كسانى كه شعر، باعث حكم شدن به سود آنها يا به ضررآنها گرديده است؛ شفاعت‌ها و واسطرى‌هاى شعرا براى فرزندان و نزدیک ان خويش؛ حمايت شدن قبايل با شعرايشان؛ سود و زيان‌هاى شعر؛ كاسبى كردن با شعر و خوددارى از آن؛ شعراى مشهور؛ تعريف شعر و اركان آن؛ اوزان شعر؛ قافيه؛ تصريع و تقفيه؛ رجز و قصيد؛ قطع و طوال؛ بديهه و ارتجال؛ ادب شاعر؛ مقاطع و مطالع؛ مبدأ و خروج و نهایت؛ بلاغت؛ ايجاز؛ بيان؛ نظم؛ مخترع و بديع؛ مجاز؛ استعاره؛ تمثيل؛ مثل سائر؛ تشبيه؛ اشاره؛ تتبيع؛ تجنيس؛ ترديد؛ تصدير؛ مطابقه؛ مقابله؛ تقسيم؛ تسهيم؛ تفسير؛ استطراد؛ تفريع؛ التفات؛ استثناء؛ تتميم؛ مبالغه؛ ايغال؛ غلو؛ تشكك؛ استدعاء؛ تكرار؛ اطراد؛ تضمين و اجازه؛ اتساع؛ اشتراك؛ تغاير؛ اغراض و صنوف شعر؛ نسيب؛ مديح؛ افتخار؛ رثاء؛ اقتضاء و استنجاز؛ عتاب؛ وعيد و انذار؛ هجاء؛ اعتذار و... | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
ده فهرست در | ده فهرست در پایان جلد دوم كتاب آمده است كه عبارتند از: | ||
#فهرست آيات قرآن كريم؛ | #فهرست آيات قرآن كريم؛ | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
#فهرست موضوعات. | #فهرست موضوعات. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۵
| العمدة في صناعة الشعر و نقده | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شعلان، نبوی عبدالواحد (محقق) ابن رشیق، حسن بن رشیق (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1420 ق یا 2000 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-5046-72-6 |
| موضوع | زبان عربی - فن شعر شعر عربی - تاریخ و نقد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJA 3807 /ع8* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
العمدة في صناعة الشعر و نقده، به زبان عربى، در قرن پنجم هجرى، توسط ابوعلى، حسن بن رشيق قيروانى، در فن شعر و بررسى آن تأليف گرديده است. اين كتاب، در نسخه‌هاى مختلف به نام‌هاى ديگرى از قبيل«العمدة في صناعة الشعر»، «العمدة في صنعة الشعر»، «العمدة في صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة في معرفة صناعة الشعر و نقده و عيوبه»، «العمدة»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و صناعته»، «العمدة في محاسن الشعر و آدابه و نقده» و «العمدة في صناعة الشعر و نقده» نيز آمده است.
وى، در واقع با انگیزه‌ى دادن نظامى به شعر و تبيين جايگاه آن، اقدام به تأليف كتاب حاضر نموده است.
ساختار
كتاب، در دو جزء تدوين شده است. جزء اول، مشتمل بر يك مقدمه و پنجاه باب و جزء دوم، داراى حدود 58 باب است.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه، ضمن بيان اهميت و جايگاه شعر با ذكر روايتى از پيامبر(ص) و سخنى از عمر، از شيوه برخورد مردم با شعر اظهار نارضايتى مى‌كند و مى‌گويد: «وجدت الناس مختلفين فيه، متخلفين عن كثير منه، يقدمون و يؤخرون و يقلّون و يكثرون، قد بوبوه ابوابا مبهمة و لقّبوه القابا متهمة و كل واحد منهم قد ضرب في جهة و انتحل مذهبا هو فيه امام نفسه و شاهد دعواه فجمعت احسن ما قاله كل واحد منهم في كتابه ليكون العمدة في محاسن الشعر و آدابه ان شاء الله...».
باب اول كتاب، در فضل شعر مى‌باشد. مؤلف، در اين باب، نخست، عرب را افضل امم و حكمتش را افضل حكمت‌ها مى‌داند و سپس كلام وى را به دو قسم نظم و نثر تقسيم مى‌كند و هر كدام را داراى سه طبقه خوب، متوسط و ضعيف مى‌داند.
در ادامه، از برترى نظم بر نثر، وجه تسميه شعر، ادله كسانى كه نثر را بر نظم ترجيح داده‌اند و پاسخ آنها و... سخن گفته است.
باب دوم، در رد كسانى است كه شعر را ناپسند شمرده‌اند. مؤلف، در اين باره، به سخنانى از نبى مكرم(ص) و ديگر بزرگان متمسك مى‌شود.
وى، در ابواب ديگر، مباحثى از اين دست را مطرح مى‌كند:
اشعار خلفاء و قضاة و فقهاء؛ كسانى كه شعر، قدر آنها را بالا برده يا پايين آورده؛ كسانى كه شعر، باعث حكم شدن به سود آنها يا به ضررآنها گرديده است؛ شفاعت‌ها و واسطرى‌هاى شعرا براى فرزندان و نزدیک ان خويش؛ حمايت شدن قبايل با شعرايشان؛ سود و زيان‌هاى شعر؛ كاسبى كردن با شعر و خوددارى از آن؛ شعراى مشهور؛ تعريف شعر و اركان آن؛ اوزان شعر؛ قافيه؛ تصريع و تقفيه؛ رجز و قصيد؛ قطع و طوال؛ بديهه و ارتجال؛ ادب شاعر؛ مقاطع و مطالع؛ مبدأ و خروج و نهایت؛ بلاغت؛ ايجاز؛ بيان؛ نظم؛ مخترع و بديع؛ مجاز؛ استعاره؛ تمثيل؛ مثل سائر؛ تشبيه؛ اشاره؛ تتبيع؛ تجنيس؛ ترديد؛ تصدير؛ مطابقه؛ مقابله؛ تقسيم؛ تسهيم؛ تفسير؛ استطراد؛ تفريع؛ التفات؛ استثناء؛ تتميم؛ مبالغه؛ ايغال؛ غلو؛ تشكك؛ استدعاء؛ تكرار؛ اطراد؛ تضمين و اجازه؛ اتساع؛ اشتراك؛ تغاير؛ اغراض و صنوف شعر؛ نسيب؛ مديح؛ افتخار؛ رثاء؛ اقتضاء و استنجاز؛ عتاب؛ وعيد و انذار؛ هجاء؛ اعتذار و...
وضعيت كتاب
ده فهرست در پایان جلد دوم كتاب آمده است كه عبارتند از:
- فهرست آيات قرآن كريم؛
- فهرست احاديث شريفه؛
- فهرست امثال؛
- فهرست اقوال؛
- فهرست اشعار؛
- فهرست انصاف ابيات؛
- فهرست اعلام و قبايل و مانند آن؛
- فهرست اماكن و ايام عرب؛
- فهرست مصادر و مراجع؛
- فهرست موضوعات.