حجةالوداع: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اوت ۲۰۲۴
جز
جایگزینی متن - 'حج (ابهام زدایی)' به 'حج (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =1 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =1 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور =')
جز (جایگزینی متن - 'حج (ابهام زدایی)' به 'حج (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| شابک =978-9953-81-639-5
| شابک =978-9953-81-639-5
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =23598
| کتابخوان همراه نور =23598
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
{{کاربردهای دیگر|حجةالوداع (ابهام‌زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|حج (ابهام‌زدایی)}}
'''حجةالوداع'''، اثر [[ابن حزم، علی بن احمد|ابومحمد علی بن احمد بن حزم ‌اندلسی]] (متوفی 456ق)، با تحقیق عبدالحق بن ملاحق ترکمانی، کتابی است پیرامون آخرین حج پیامبر(ص) و بررسی روایات مربوط به آن، که به زبان عربی و در قرن پنجم هجری نوشته شده است.
'''حجةالوداع'''، اثر [[ابن حزم، علی بن احمد|ابومحمد علی بن احمد بن حزم ‌اندلسی]] (متوفی 456ق)، با تحقیق عبدالحق بن ملاحق ترکمانی، کتابی است پیرامون آخرین حج پیامبر(ص) و بررسی روایات مربوط به آن، که به زبان عربی و در قرن پنجم هجری نوشته شده است.


خط ۴۶: خط ۴۸:
ابن حزم در جریان بحث تاریخی خود روایات مختلف را نقل کرده و تصریح نیز می‌کند که یکی از آنها درست و دیگری نادرست است، اما آن را که درست است معین نمی‌کند. او درباره چیزی که برایش روشن نشده، حکم نکرده و جسارت در اظهار مطلبی که بر حقیقت آن آگاهی ندارد نمی‌کند. از «حکم به رأی» به خدا پناه می‌برد؛ چراکه به قول خودش این کار، «قدم کوری است که دین دار و عاقل برای خود نمی‌پسندد»<ref>ر.ک: همان، ص225</ref>
ابن حزم در جریان بحث تاریخی خود روایات مختلف را نقل کرده و تصریح نیز می‌کند که یکی از آنها درست و دیگری نادرست است، اما آن را که درست است معین نمی‌کند. او درباره چیزی که برایش روشن نشده، حکم نکرده و جسارت در اظهار مطلبی که بر حقیقت آن آگاهی ندارد نمی‌کند. از «حکم به رأی» به خدا پناه می‌برد؛ چراکه به قول خودش این کار، «قدم کوری است که دین دار و عاقل برای خود نمی‌پسندد»<ref>ر.ک: همان، ص225</ref>


بااین وجود، ابن حزم نتوانسته است تا قبل از آنی که لااقل یکی را بر دیگری ترجیح دهد، از مسئله بگذرد. او حدیث جابر و عایشه را که متفقند بر اینکه «پیامبر در آن روز در مکه بوده»، ترجیح داده و گفته است: آن دو - الله أعلم - در این باره از عبدالله بن عمر دقیق ترند. عایشه از نزدیک ترین مردمان به پیامبر(ص) بوده است؛ و الله اعلم»<ref>ر.ک: همان</ref>
بااین وجود، ابن حزم نتوانسته است تا قبل از آنی که لااقل یکی را بر دیگری ترجیح دهد، از مسئله بگذرد. او حدیث جابر و عایشه را که متفقند بر اینکه «پیامبر در آن روز در مکه بوده»، ترجیح داده و گفته است: آن دو - الله أعلم - در این باره از عبدالله بن عمر دقیق ترند. عایشه از نزدیک‌ترین مردمان به پیامبر(ص) بوده است؛ و الله اعلم»<ref>ر.ک: همان</ref>


می‌توان درباره شیوه او در ارائه روایت چند نکته را به عنوان نقد، متذکر شد:
می‌توان درباره شیوه او در ارائه روایت چند نکته را به عنوان نقد، متذکر شد:
خط ۵۵: خط ۵۷:
#در شرح بعضی از جمله‌ها که در نص اصلی آمده اهمال می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>
#در شرح بعضی از جمله‌ها که در نص اصلی آمده اهمال می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>


طبعا احادیث شریف نبوی، مصدر اساسی در تألیف کتاب بوده و نویسنده بر سلسله روات تکیه دارد؛ رواتی که خود یا ناظر حادثه بوده و یا از پیامبر(ص) چیزی شنیده و خودشان در این حج مشغول اعمال بوده‌اند. ابن حزم، اهمیت شاهد عینی را در نگاشتن تاریخ متذکر می‌شود: «زائر به دلیل مشاهده، بر کسی که شاهد نبوده برتری دارد». او در مواردی بیش از یک حدیث را که دلیل بر معتقد او در ثبت تاریخ وی برای حجةالوداع است، می‌آورد. کما اینکه برخی از مناسک را ضمن آوردن احادیث، شرح می‌دهد. درعین حال، برای اثبات سخن خود چند حدیث یا یک حدیث، حتی اگر مشتمل بر جمله ای است که می‌تواند دلیل برای او باشد، می‌آورد؛ مثلاً می‌گوید: «ما این حدیث را آوردیم به خاطر همین یک جمله»... این بدان معناست که نمی‌خواهد حتی یک جزء از سخنش بدون استناد به یک حدیث باشد. گاه نیز به معرفی برخی از روات می‌پردازد. کما اینکه گاه یک حدیث را مکرر، اما با روات مختلف برای اثبات سخن خود می‌آورد<ref>ر.ک: همان، ص226</ref>
طبعا احادیث شریف نبوی، مصدر اساسی در تألیف کتاب بوده و نویسنده بر سلسله روات تکیه دارد؛ رواتی که خود یا ناظر حادثه بوده و یا از پیامبر(ص) چیزی شنیده و خودشان در این حج مشغول اعمال بوده‌اند. ابن حزم، اهمیت شاهد عینی را در نگاشتن تاریخ متذکر می‌شود: «زائر به دلیل مشاهده، بر کسی که شاهد نبوده برتری دارد». او در مواردی بیش از یک حدیث را که دلیل بر معتقد او در ثبت تاریخ وی برای حجةالوداع است، می‌آورد. کما اینکه برخی از مناسک را ضمن آوردن احادیث، شرح می‌دهد. درعین حال، برای اثبات سخن خود چند حدیث یا یک حدیث، حتی اگر مشتمل بر جمله‌ای است که می‌تواند دلیل برای او باشد، می‌آورد؛ مثلاً می‌گوید: «ما این حدیث را آوردیم به خاطر همین یک جمله»... این بدان معناست که نمی‌خواهد حتی یک جزء از سخنش بدون استناد به یک حدیث باشد. گاه نیز به معرفی برخی از روات می‌پردازد. کما اینکه گاه یک حدیث را مکرر، اما با روات مختلف برای اثبات سخن خود می‌آورد<ref>ر.ک: همان، ص226</ref>


سلسله سند ابن حزم بسیار دراز بوده و گاه تا ده راوی می‌رسد. بحث ما در اینجا تنها درباره آخرین فرد از این سلسله است تا بتوانیم فکر اشخاصی که احادیث به آنها منتهی شده و آنان به طور مستقیم از پیامبر(ص) شنیده‌اند مشخص کنیم و این خود به طور طبیعی، درصد وثاقتی را که ابن حزم در روایاتش از حجةالوداع آورده معین می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>
سلسله سند ابن حزم بسیار دراز بوده و گاه تا ده راوی می‌رسد. بحث ما در اینجا تنها درباره آخرین فرد از این سلسله است تا بتوانیم فکر اشخاصی که احادیث به آنها منتهی شده و آنان به طور مستقیم از پیامبر(ص) شنیده‌اند مشخص کنیم و این خود به طور طبیعی، درصد وثاقتی را که ابن حزم در روایاتش از حجةالوداع آورده معین می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>
خط ۷۲: خط ۷۴:
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
#مقدمه و متن کتاب.
#مقدمه و متن کتاب.
#[[:noormags:312068|ذنون طه، عبدالواحد، «روش ابن حزم در نگارش کتاب» حجةالوداع»: «علم حدیث در خدمت تاریخ»»، مترجم: [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]]، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: میقات حج، شماره 2، زمستان 1371، (12 صفحه، از 221 تا 232)]].
#[[:noormags:312068|ذنون طه، عبدالواحد، «روش ابن حزم در نگارش کتاب» حجةالوداع»: «علم حدیث در خدمت تاریخ»»، مترجم: رسول جعفریان، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: میقات حج، شماره 2، زمستان 1371، (12 صفحه، از 221 تا 232)]].


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]