۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'تاریخنامه طبری (ابهام زدایی)' به 'تاریخنامه طبری (ابهام‌زدایی)'
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ تاریخنامه طبری (بلعمی) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به تاریخنامه طبری (پیش از اسلام) منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'تاریخنامه طبری (ابهام زدایی)' به 'تاریخنامه طبری (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
تاريخ الرسل و الملوک. فارسی | تاريخ الرسل و الملوک. فارسی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[طبری، محمد بن جریر]] (نویسنده) | [[طبری، محمد بن جریر بن یزید]] (نویسنده) | ||
[[بلعمی، محمد بن محمد]] (مترجم) | [[بلعمی، محمد بن محمد]] (مترجم) | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر =صدا و سيمای جمهوري | | ناشر =صدا و سيمای جمهوري اسلامى ایران، انتشارات سروش | ||
| مکان نشر =ایران - تهران | | مکان نشر =ایران - تهران | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =50673 | ||
| کتابخوان همراه نور =02356 | | کتابخوان همراه نور =02356 | ||
| کد پدیدآور =1837 | | کد پدیدآور =1837 | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاریخنامه طبری'''، ترجمه «[[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|أخبار الأمم و الملوك]]»، اثر مورخ و مفسر معروف [[طبری، محمد بن جریر|محمد بن جریر طبری]] (متوفی 310ق) است که ابوعلی بلعمی به فرمان منصور بن نوح سامانی، حدود پنجاه سال پس از تألیف کتاب طبرى، آن را به فارسی برگردانده، ولذا این اثر یکى از قدیمی‌ترین آثار به نثر فارسی درى است که از لحاظ ادبى و تاریخى ارزشى ویژه دارد. | {{کاربردهای دیگر|تاریخنامه طبری (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''تاریخنامه طبری'''، ترجمه «[[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|أخبار الأمم و الملوك]]»، اثر مورخ و مفسر معروف [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]] (متوفی 310ق) است که ابوعلی بلعمی به فرمان منصور بن نوح سامانی، حدود پنجاه سال پس از تألیف کتاب طبرى، آن را به فارسی برگردانده، ولذا این اثر یکى از قدیمی‌ترین آثار به نثر فارسی درى است که از لحاظ ادبى و تاریخى ارزشى ویژه دارد. | |||
تاریخنامه طبری، به همت [[روشن، محمد|محمد روشن]]، با تصحیح جدید و کامل‌تری (نسبت به تصحیحات قبلی)، با افزودن تعلیقات و توضیحات در اختیار دانش‌پژوهان قرار گرفته است. | تاریخنامه طبری، به همت [[روشن، محمد|محمد روشن]]، با تصحیح جدید و کامل‌تری (نسبت به تصحیحات قبلی)، با افزودن تعلیقات و توضیحات در اختیار دانش‌پژوهان قرار گرفته است. | ||
این کتاب ابتدا در دو جلد با ذکر تاریخ پیامبران و تاریخ اسطوره‌ای و باستانی ایران منتشر گردید و سه جلد دیگر آن بعدها با عنوان «بخش | این کتاب ابتدا در دو جلد با ذکر تاریخ پیامبران و تاریخ اسطوره‌ای و باستانی ایران منتشر گردید و سه جلد دیگر آن بعدها با عنوان «بخش چاپ‌نشده» منتشر شد؛ لذا در این نوشتار به دو جلد ابتدایی اثر پرداخته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۵: | ||
«اینک که سالهایی بلند از تحقیقات ادبی به شیوه‌ای علمی و بنیادین می‌گذرد و دو سه تن از محققان صاحب‌نظر درباره اثر منسوب به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] بذل اهتمام کرده‌اند و همگان به نتیجه‌ای یگانه رسیده‌اند، تسمیه اثر و بازخواندن آن به نام بلعمی ناروا است و شایسته است نام درست اثر را – تاریخنامه طبری - بخوانیم و برای سفارشی که امیر سامانی، منصور بن نوح به زبان ابوالحسن فائق خاصه به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] کرده است و از او درخواسته تا متن تاریخ طبری را به فارسی برگردانند، آن را منسوب به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] بدانیم و نه حاصل کار او و ترجمه او»<ref>ر.ک: همان؛ مقدمه مصحح، صفحه هفده</ref>. | «اینک که سالهایی بلند از تحقیقات ادبی به شیوه‌ای علمی و بنیادین می‌گذرد و دو سه تن از محققان صاحب‌نظر درباره اثر منسوب به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] بذل اهتمام کرده‌اند و همگان به نتیجه‌ای یگانه رسیده‌اند، تسمیه اثر و بازخواندن آن به نام بلعمی ناروا است و شایسته است نام درست اثر را – تاریخنامه طبری - بخوانیم و برای سفارشی که امیر سامانی، منصور بن نوح به زبان ابوالحسن فائق خاصه به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] کرده است و از او درخواسته تا متن تاریخ طبری را به فارسی برگردانند، آن را منسوب به [[بلعمی، محمد بن محمد|بلعمی]] بدانیم و نه حاصل کار او و ترجمه او»<ref>ر.ک: همان؛ مقدمه مصحح، صفحه هفده</ref>. | ||
افزون بر ارزشهای تاریخی تاریخنامه طبری، اهمیت این کتاب به‌عنوان اثری ادبی و شان آن در تاریخ ادبیات ایران و جایگاه آن همچون حلقه‌ای اصلی از زنجیره تطور زبان و ادب فارسی بر اهل فن پوشیده نیست. در خصوص جنبه ادبی تاریخنامه طبری، مصحح محترم کتاب در پیشگفتار می‌نویسد: «تاریخنامه طبری، پس از «مقدمه شاهنامه ابومنصوری» که رساله‌واری بیست و سی برگی است و به فرمان ابومنصور عبدالرزاق طوسی به سال 346ق، گردآوری گشته، دومین متن منثور تاریخدار زبان فارسی است. ترجمه تاریخنامه طبری به سال 352ق، به روزگار سامانیان به دوران منصور بن نوح بن احمد بن اسماعیل صورت پذیرفته است. از آن روزگاران، در سده‌های نخستین استقرار حکومتهای ایرانی، آثار چندانی به‌جای نمانده است. ازاین‌روی تاریخنامه طبری از نخستین نمونه‌های ارجمند زبان فارسی دری است که گذشته از قدمت و اصالت، به اعتبار در بر داشتن و احتوای آن بر تاریخ عمومی جهان و ایران، از آفرینش آدم(ع) تا روزگار نویسنده، مجموعه‌ای گران‌بار از اساطیر و داستان‌ها و | افزون بر ارزشهای تاریخی تاریخنامه طبری، اهمیت این کتاب به‌عنوان اثری ادبی و شان آن در تاریخ ادبیات ایران و جایگاه آن همچون حلقه‌ای اصلی از زنجیره تطور زبان و ادب فارسی بر اهل فن پوشیده نیست. در خصوص جنبه ادبی تاریخنامه طبری، مصحح محترم کتاب در پیشگفتار می‌نویسد: «تاریخنامه طبری، پس از «مقدمه شاهنامه ابومنصوری» که رساله‌واری بیست و سی برگی است و به فرمان ابومنصور عبدالرزاق طوسی به سال 346ق، گردآوری گشته، دومین متن منثور تاریخدار زبان فارسی است. ترجمه تاریخنامه طبری به سال 352ق، به روزگار سامانیان به دوران منصور بن نوح بن احمد بن اسماعیل صورت پذیرفته است. از آن روزگاران، در سده‌های نخستین استقرار حکومتهای ایرانی، آثار چندانی به‌جای نمانده است. ازاین‌روی تاریخنامه طبری از نخستین نمونه‌های ارجمند زبان فارسی دری است که گذشته از قدمت و اصالت، به اعتبار در بر داشتن و احتوای آن بر تاریخ عمومی جهان و ایران، از آفرینش آدم(ع) تا روزگار نویسنده، مجموعه‌ای گران‌بار از اساطیر و داستان‌ها و افسانه‌های آیینی و ملی است و از سویی دیگر به سبب گنجینه‌ای گران‌بار از واژگان و ترکیب‌های کهن زبان فارسی و پرهیز از بهکار بردن واژه‌های بیگانه، شایسته بازنگری و بررسی و مداقه است»<ref>ر.ک: تبریزنیا، مجتبی، ص32</ref>. | ||
پیشگفتار مصحح کتاب با شرحی از زندگی‌نامه، شکل و شمایل فرضی، تحصیلات و مدارج علمی، اوضاع و احوال زمان حیات و آثار طبری ادامه می‌یابد. آنگاه معرفی و بررسی جامع و مفیدی از مهمترین اثر طبری، یعنی أخبار الأمم و الملوك یا تاريخ الرسل و الملوك همراه با اظهار نظرات گروهی از مورخان قدیم و محققان و صاحب‌نظران جدید درباره ارزش‌ها و ویژگی‌های تاریخ طبری ارائه شده است.<ref>ر.ک: همان، ص33-32؛ مقدمه مصحح، صفحه هجده تا بیست‌وهشت</ref>. | پیشگفتار مصحح کتاب با شرحی از زندگی‌نامه، شکل و شمایل فرضی، تحصیلات و مدارج علمی، اوضاع و احوال زمان حیات و آثار طبری ادامه می‌یابد. آنگاه معرفی و بررسی جامع و مفیدی از مهمترین اثر طبری، یعنی أخبار الأمم و الملوك یا تاريخ الرسل و الملوك همراه با اظهار نظرات گروهی از مورخان قدیم و محققان و صاحب‌نظران جدید درباره ارزش‌ها و ویژگی‌های تاریخ طبری ارائه شده است.<ref>ر.ک: همان، ص33-32؛ مقدمه مصحح، صفحه هجده تا بیست‌وهشت</ref>. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۳: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك]] | [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك]] | ||
[[ | [[تاریخ بلعمی: تکمله ترجمه تاریخ طبری]] | ||
[[تاریخنامه طبری (دوران اسلامی)]] | [[تاریخنامه طبری (دوران اسلامی)]] | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۴: | ||
[[رده: تاریخ (عمومی)]] | [[رده: تاریخ (عمومی)]] | ||
[[رده: تاریخ آسیا]] | [[رده: تاریخ آسیا]] | ||