الإعتبار و سلوة العارفين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۷: خط ۱۷:
| مکان نشر = اردن - عمان
| مکان نشر = اردن - عمان
| سال نشر = 1421ق/2001/1380ش
| سال نشر = 1421ق/2001/1380ش
 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE149212AUTOMATIONCODE،AUTOMATIONCODE80996AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE80996AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| چاپ = 1
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
خط ۴۴: خط ۴۳:
در مقدمه، ابتدا به معرفی مؤلف و ارائه شرح‌حال مفصلی از وی پرداخته شده<ref>مقدمه، ص7- 13</ref> و سپس ضمن بررسی نسبت کتاب به مؤلف<ref>ر.ک: همان، ص15</ref> و طریق کتاب و ترجمه راویانش<ref>همان، ص16</ref>، به توضیح اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب<ref>همان، ص18</ref> و توصیف نسخ خطی آن، پرداخته شده است<ref>همان، ص21</ref>.
در مقدمه، ابتدا به معرفی مؤلف و ارائه شرح‌حال مفصلی از وی پرداخته شده<ref>مقدمه، ص7- 13</ref> و سپس ضمن بررسی نسبت کتاب به مؤلف<ref>ر.ک: همان، ص15</ref> و طریق کتاب و ترجمه راویانش<ref>همان، ص16</ref>، به توضیح اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب<ref>همان، ص18</ref> و توصیف نسخ خطی آن، پرداخته شده است<ref>همان، ص21</ref>.


عنوان برخی از ابواب کتاب، عبارت است از: صفت زهد، فضیلت زهد، زهد در دنیا، قناعت و حرص، ترک اهتمام به رزق، فضیلت فقر بر غنا و ثروت، محبت مساکین و مجانبت اغنیاء، فضیلت عزلت، مال و فتنه آن، فضیلت علم و علما و... .
عنوان برخی از ابواب کتاب، عبارت است از: صفت زهد، فضیلت زهد، زهد در دنیا، قناعت و حرص، ترک اهتمام به رزق، فضیلت فقر بر غنا و ثروت، محبت مساکین و مجانبت اغنیاء، فضیلت عزلت، مال و فتنه آن، فضیلت علم و علما و....


نكته بسيار با اهميت كتاب، منابع آن است. در جمله‌ای كه مؤلف در ابتدای کتاب، پیرامون انگیزه نگارش آن مطرح نموده، بر اين مسئله تأکید شده است كه خواسته او، بيشتر بر ذكر سخنان منقول از [[امام علی علیه‌السلام|اميرالمؤمنين علی(ع)]] است، ازاین‌رو شگفت نخواهد بود كه در اين كتاب، مطالب زيادی را به نقل از آن امام همام بيابيم. از طرف ديگر اين را می‌بايد متذكر شد كه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] علی‌القاعده بايد از منابع مكتوبی استفاده كرده باشد. در حقيقت تأمل در اسناد كتاب نشانگر آن است كه كتاب [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، در واقع چيزی جز تخريجی از آثار كهن به روايت مشايخ وی از مؤلفان آن آثار نيست. يكی از اين منابع كتاب «الزواجر و المواعظ» عسكری است. نكته جالب‌توجه در كتاب حاضر در اين است كه شجری به هنگام نقل وصيت‌نامه امام به فرزندش امام حسن(ع)، تمام آن طرق را به نقل از اساتيد خود به عسكری آورده و وصيت‌نامه را به نقل از عسكری به‌طور كامل نقل كرده است. تأمل در اسناد كتاب نيز مؤيد اين مطلب هست كه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، رواياتی از كتاب «[[الزواجر و المواعظ]]» عسكری را تخريج كرده است. نقل ابن طاووس تنها مؤيدی بر اين گمان است. تقريباً صد نقل‌قول در كتاب «الاعتبار و سلوة العارفين» با اين سلسله سند از كتاب «الزواجر و المواعظ» عسكری نقل شده است: «أخبرنا ابوالحسن علی بن محمد بن احمد أخبرنا الحسن بن عبدالله بن سعيد (العسكری)...»<ref>ر.ک: رحمتی، محمدکاظم، ص84-85</ref>.
نكته بسيار با اهميت كتاب، منابع آن است. در جمله‌ای كه مؤلف در ابتدای کتاب، پیرامون انگیزه نگارش آن مطرح نموده، بر اين مسئله تأکید شده است كه خواسته او، بيشتر بر ذكر سخنان منقول از [[امام علی علیه‌السلام|اميرالمؤمنين علی(ع)]] است، ازاین‌رو شگفت نخواهد بود كه در اين كتاب، مطالب زيادی را به نقل از آن امام همام بيابيم. از طرف ديگر اين را می‌بايد متذكر شد كه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] علی‌القاعده بايد از منابع مكتوبی استفاده كرده باشد. در حقيقت تأمل در اسناد كتاب نشانگر آن است كه كتاب [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، در واقع چيزی جز تخريجی از آثار كهن به روايت مشايخ وی از مؤلفان آن آثار نيست. يكی از اين منابع كتاب «الزواجر و المواعظ» عسكری است. نكته جالب‌توجه در كتاب حاضر در اين است كه شجری به هنگام نقل وصيت‌نامه امام به فرزندش امام حسن(ع)، تمام آن طرق را به نقل از اساتيد خود به عسكری آورده و وصيت‌نامه را به نقل از عسكری به‌طور كامل نقل كرده است. تأمل در اسناد كتاب نيز مؤيد اين مطلب هست كه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، رواياتی از كتاب «[[الزواجر و المواعظ]]» عسكری را تخريج كرده است. نقل ابن طاووس تنها مؤيدی بر اين گمان است. تقريباً صد نقل‌قول در كتاب «الاعتبار و سلوة العارفين» با اين سلسله سند از كتاب «الزواجر و المواعظ» عسكری نقل شده است: «أخبرنا ابوالحسن علی بن محمد بن احمد أخبرنا الحسن بن عبدالله بن سعيد (العسكری)...»<ref>ر.ک: رحمتی، محمدکاظم، ص84-85</ref>.


[[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] از متون ديگری برای نقل كلمات حكمی و اخلاقی بهره برده است. يكی از متون حديثی- اخلاقی، كتاب «[[الؤلؤليات]]» تألیف [[مكحول بن فضل نسفی]] (۳۱۸ يا ۳۱۹ق) بوده است. متن اين كتاب در چند نسخه خطی باقی است، اما متأسفانه تابه‌حال به چاپ نرسيده است. [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] از اين كتاب با اين سلسله سند نقل روايت كرده است: «أخبرنا ابوعلی عبدالرحمن بن محمد بن فضالة النيسابوری قال أخبرنا ابوبكر احمد بن محمد بن اسماعيل بخاری حدثنی مكحول بن فضل النسفی...».
[[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] از متون ديگری برای نقل كلمات حكمی و اخلاقی بهره برده است. يكی از متون حديثی- اخلاقی، كتاب «[[الؤلؤليات]]» تألیف [[مكحول بن فضل نسفی]] (۳۱۸ يا ۳۱۹ق) بوده است. متن اين كتاب در چند نسخه خطی باقی است، اما متأسفانه تابه‌حال به چاپ نرسيده است. [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] از اين كتاب با اين سلسله سند نقل روايت كرده است: «أخبرنا ابوعلی عبدالرحمن بن محمد بن فضالة النيسابوری قال أخبرنا ابوبكر احمد بن محمد بن اسماعيل بخاری حدثني مكحول بن فضل النسفی...».


بااین‌حال اهميت كتاب [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، محدود به نكات فوق نيست. [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] در موارد متعددی، اقوالی از عارفان به نام خراسانی چون احمد بن حرب (متوفی ۲۳۶ق)، يحيی بن معاذ، حاتم اصم، فضيل بن عياض و ديگران نقل كرده كه گمان نمیشود در جايی ديگر نقل شده باشند. همچنين اشعار عرفانی فراوانی در اين كتاب نقل شده كه خود محتاج تحقيق جداگانه‌ای است و مطمئناً برای عرفان‌پژوهان خراسان از غنائم روزگار است.
بااین‌حال اهميت كتاب [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]]، محدود به نكات فوق نيست. [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] در موارد متعددی، اقوالی از عارفان به نام خراسانی چون احمد بن حرب (متوفی ۲۳۶ق)، يحيی بن معاذ، حاتم اصم، فضيل بن عياض و ديگران نقل كرده كه گمان نمی‌شود در جايی ديگر نقل شده باشند. همچنين اشعار عرفانی فراوانی در اين كتاب نقل شده كه خود محتاج تحقيق جداگانه‌ای است و مطمئناً برای عرفان‌پژوهان خراسان از غنائم روزگار است.


[[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] خود نيز حظی از شاعری داشته و در مواردی اشعاری از خود را نقل كرده است. توجه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] به نقل‌قول از اهل‌بيت و سادات علوی نيز جالب است. وی عبارتهای فراوانی را با ذكر عبارت «و فی بعض كتب اهل‌البيت» يا «و روی فی بعض مواعظ اهل‌البيت» نقل كرده است. همچنين وی اقوال فراوانی را از امام حسن مجتبی(ع)، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]]، امام باقر(ع)، [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، امام موسی بن جعفر(ع) و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل كرده است.
[[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] خود نيز حظی از شاعری داشته و در مواردی اشعاری از خود را نقل كرده است. توجه [[موفق بالله، حسین بن اسماعیل|شجری]] به نقل‌قول از اهل‌بيت و سادات علوی نيز جالب است. وی عبارتهای فراوانی را با ذكر عبارت «و فی بعض كتب اهل‌البيت» يا «و روی فی بعض مواعظ اهل‌البيت» نقل كرده است. همچنين وی اقوال فراوانی را از امام حسن مجتبی(ع)، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]]، امام باقر(ع)، [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، امام موسی بن جعفر(ع) و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل كرده است.