۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'المبسوط (ابهام زدایی)' به 'المبسوط (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'المبسوط (ابهام زدایی)' به 'المبسوط (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[طوسی، محمد بن حسن]] ( | [[طوسی، محمد بن حسن]] (نویسنده) | ||
[[کشفی، محمدتقی]] (حاشيه نويس) | [[کشفی، سید محمدتقی]] (حاشيه نويس) | ||
[[بهبودی، محمدباقر]] (محقق) | [[بهبودی، محمدباقر]] (محقق) | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1387 ق | | سال نشر = 1387 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03595AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =8 | | تعداد جلد =8 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =03595 | ||
| کتابخوان همراه نور =03595 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|المبسوط (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''المبسوط في فقه الإمامية''' تألیف [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن بن على بن حسن طوسى]]، معروف به شيخ الطائفة، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460 ق). | '''المبسوط في فقه الإمامية''' تألیف [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن بن على بن حسن طوسى]]، معروف به شيخ الطائفة، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460 ق). | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۸: | ||
پس از سه قرن بتدريج شيوۀ جديدى آغاز گرديد كه در آن فقها، مباحث فقهى را از قالب روايات و احاديث همراه با ذكر سند خارج نموده و استنباط خود را از آن روايات در هر مسأله، بصورت فتوى به رشتۀ تحرير درآوردند. | پس از سه قرن بتدريج شيوۀ جديدى آغاز گرديد كه در آن فقها، مباحث فقهى را از قالب روايات و احاديث همراه با ذكر سند خارج نموده و استنباط خود را از آن روايات در هر مسأله، بصورت فتوى به رشتۀ تحرير درآوردند. | ||
اولین كسى كه اين روش را، كه فقه منصوص يا اصول متلقاة مى‌نامند، انتخاب كرد، على بن حسین بن بابويه «قده» (م 329 ق) پدر [[شيخ صدوق]] بود و پس از وى [[شيخ كلينى]]«قده» (م 328 ق) اين روش را ادامه داد. | |||
در كنار اين سبک بتدريج سبک ديگرى در اوائل قرن چهارم با استفاده از عمومات، اطلاقات و نظائر آن به وسيلۀ | در كنار اين سبک بتدريج سبک ديگرى در اوائل قرن چهارم با استفاده از عمومات، اطلاقات و نظائر آن به وسيلۀ سيد حسن بن على بن ابى عقيل، معاصر [[شيخ كلينى]](م 328 ق)، با تأليف كتاب «المستمسك بحبل آل الرسول» ابداع شد كه بعدها به وسيلۀ محمد بن احمد بن جنيد، ابوعلى كاتب اسكافى صاحب كتاب «تهذيب الشيعة لأحكام الشريعة» و سپس [[شيخ مفيد]]، محمد بن نعمان (م 413 ق) و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، على بن حسین (م 436 ق) صاحب كتاب «الإنتصار، وسائل الناصريات» ادامه يافت، تا اين كه در اوائل قرن پنجم نوبت به شيخ الطائفة و يگانۀ دوران، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] «قده» رسيد. | ||
وى كه در سبک هاى مختلف فقهى مثل «فقه منصوص» كتاب النهاية، «فقه مقارنه‌اى» كتاب [[الخلاف]]، «فقه موجز و خلاصه» كتاب [[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]، را تأليف نموده بود، در ادامۀ راه فقهاى بزرگ قبل از خود با تأليف كتاب بى‌نظير «المبسوط» فقه استدلالى را وارد مرحلۀ جديدى از رشد خود نمود. | وى كه در سبک هاى مختلف فقهى مثل «فقه منصوص» كتاب النهاية، «فقه مقارنه‌اى» كتاب [[الخلاف]]، «فقه موجز و خلاصه» كتاب [[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]، را تأليف نموده بود، در ادامۀ راه فقهاى بزرگ قبل از خود با تأليف كتاب بى‌نظير «المبسوط» فقه استدلالى را وارد مرحلۀ جديدى از رشد خود نمود. | ||
| خط ۷۸: | خط ۸۰: | ||
در كتاب «الاقتصاد و الهادي إلى طريق الرشاد» پس از پایان كتاب جهاد مى‌نويسد: و تفصيل ذلك بيناه في النهاية و المبسوط، بنابراین كتاب الاقتصاد پس از كتاب المبسوط تأليف شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/2 269). | در كتاب «الاقتصاد و الهادي إلى طريق الرشاد» پس از پایان كتاب جهاد مى‌نويسد: و تفصيل ذلك بيناه في النهاية و المبسوط، بنابراین كتاب الاقتصاد پس از كتاب المبسوط تأليف شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/2 269). | ||
اين كتاب براى | اين كتاب براى اولین بار در سال 1270ق به خط محمد على خوانسارى چاپ شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/19 54 و مقدمه‌اى بر فقه شيعه، ص79). | ||
چاپ اول كتاب موجود نيز در مقدمۀ ناشر، سال 1270 اعلام شده است كه اين چاپ، سنگى بوده است. | چاپ اول كتاب موجود نيز در مقدمۀ ناشر، سال 1270 اعلام شده است كه اين چاپ، سنگى بوده است. | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۱: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌هاى بسيار قديمى اشاره نموده است كه يكى از آنان مربوط به سال 613ق بوده و ديگرى نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه به خط شيخ رشد‌الدين ابوالحسن على بن | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌هاى بسيار قديمى اشاره نموده است كه يكى از آنان مربوط به سال 613ق بوده و ديگرى نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه به خط شيخ رشد‌الدين ابوالحسن على بن حسین در سال 586ق نوشته شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/19 54 و 55). | ||
در كتاب «مقدمه‌اى بر فقه شيعه» نيز به 11 نسخه اشاره نموده است كه دو نسخۀ قديمى آن عبارتند از: | در كتاب «مقدمه‌اى بر فقه شيعه» نيز به 11 نسخه اشاره نموده است كه دو نسخۀ قديمى آن عبارتند از: | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۷: | ||
#نسخۀ با ارزش كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى كه از ابتداى كتاب طهارت تا آخر كتاب بيع است. | #نسخۀ با ارزش كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى كه از ابتداى كتاب طهارت تا آخر كتاب بيع است. | ||
#دو نسخه از اول كتاب طهارت تا آخر كتاب جهاد، در كتابخانۀ | #دو نسخه از اول كتاب طهارت تا آخر كتاب جهاد، در كتابخانۀ سيد مهدى حسینى لاجوردى. | ||
#نسخۀ نفيس و كامل كتابخانۀ شيخ محمد قوانينى بروجردى كه به خط | #نسخۀ نفيس و كامل كتابخانۀ شيخ محمد قوانينى بروجردى كه به خط حسین بن محمد جعفر خوانسارى در سال 1230 نوشته شده است. | ||
پس از پایان جلد اول ناشرين كتاب نسخۀ با ارزشى را به خط محمدحسن بن عبدالله كه در سال 1267ق تأليف شده است در كتابخانۀ استاد [[قاضی طباطبایی، محمدعلی| | پس از پایان جلد اول ناشرين كتاب نسخۀ با ارزشى را به خط محمدحسن بن عبدالله كه در سال 1267ق تأليف شده است در كتابخانۀ استاد [[قاضی طباطبایی، محمدعلی|سيد محمد على قاضى طباطبايى]] تبريزى يافته‌اند و ميرزا احمد منزوى فرزند شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] «قده» آنها را به نسخه‌اى در كتابخانۀ آستان قدس رضوى راهنمايى كرده كه در سال 659ق نوشته شده است. | ||
و امّا در آخر جلد هشتم در مورد نسخه‌هاى مورد استفاده، چهار نسخه معرفى شده كه عبارتند از: | و امّا در آخر جلد هشتم در مورد نسخه‌هاى مورد استفاده، چهار نسخه معرفى شده كه عبارتند از: | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۲: | ||
جلد ششم: كتاب‌هاى نفقات، عتق، مكاتب، تدبير، امهات اولاد، نذور، صيد و ذبائح، اطعمه، سبق و رمايه. | جلد ششم: كتاب‌هاى نفقات، عتق، مكاتب، تدبير، امهات اولاد، نذور، صيد و ذبائح، اطعمه، سبق و رمايه. | ||
جلد هفتم: كتاب‌هاى جراح (قصاص)، ديات، قسامه، كفارۀ قتل، قتال | جلد هفتم: كتاب‌هاى جراح (قصاص)، ديات، قسامه، كفارۀ قتل، قتال اهل؟؟؟، مرتد. | ||
جلد هشتم: كتاب‌هاى حدود، قطاع الطريق، اشربه، اهل ردة، دفع عن النفس، وصول البهمة و الفحل، آداب قضاء، شهادات، دعاوى و بينات. | جلد هشتم: كتاب‌هاى حدود، قطاع الطريق، اشربه، اهل ردة، دفع عن النفس، وصول البهمة و الفحل، آداب قضاء، شهادات، دعاوى و بينات. | ||
| خط ۱۷۱: | خط ۱۷۳: | ||
از طرف ديگر مؤلف بيشتر به روايات پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله استدلال نموده و كمتر به روايات ائمۀ معصومين عليهم‌السلام استناد نموده است. | از طرف ديگر مؤلف بيشتر به روايات پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله استدلال نموده و كمتر به روايات ائمۀ معصومين عليهم‌السلام استناد نموده است. | ||
تعابير اجماع در المبسوط نظير [[الانتصار]] [[علم‌الهدی، علی بن حسین| | تعابير اجماع در المبسوط نظير [[الانتصار]] [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] «قده» (م 436 ق) متفاوت بوده و به صور مختلف مثل «إجماع الأمّة»، «إجماع الفرقة بل إجماع المسلمين»، «إجماع الفرقة المحقّة» بيان شده است. | ||
در بيان مطالب كتاب، وى ابتدا فهرست مطالب را ذكر نموده و سپس به تفصيل آن مى‌پردازد. | در بيان مطالب كتاب، وى ابتدا فهرست مطالب را ذكر نموده و سپس به تفصيل آن مى‌پردازد. | ||
| خط ۲۰۲: | خط ۲۰۴: | ||
[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: أمّا الفقه فهو خريت هذه الصناعة و الملقى إليه زمام الانقياد و الطاعة و كل من تأخّر عنه من الفقهاء الأعيان فقد تفقه على كتبه و استفاد منها نهاية أربه و منتهى طلبه و له في هذا العلم كتاب «المبسوط» الذي وسع فيه التفاريع و أورع فيه دقائق الأنظار. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /6 221). | [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: أمّا الفقه فهو خريت هذه الصناعة و الملقى إليه زمام الانقياد و الطاعة و كل من تأخّر عنه من الفقهاء الأعيان فقد تفقه على كتبه و استفاد منها نهاية أربه و منتهى طلبه و له في هذا العلم كتاب «المبسوط» الذي وسع فيه التفاريع و أورع فيه دقائق الأنظار. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /6 221). | ||
و در جاى ديگر: ففي المبسوط و [[الخلاف]] مجتهد صرف و | و در جاى ديگر: ففي المبسوط و [[الخلاف]] مجتهد صرف و أصولی بحث، بل ربما سلك مسلك العمل بالقياس و الاستحسان في كثير من مسائلها. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /6 217، الكنى و الألقاب /2 395، فوائد رضويه 470). | ||
و در جاى ديگر: و أول مصنفات الشيخ في الفقه كتاب «النهاية» و آخرها «المبسوط» كما يظهر من كلامه في خطبة هذا الكتاب... و كتاب «المبسوط» كتاب جليل عظيم الفقع و هو كما قال مصنّفه فيه و في «الفهرست» إنّه كتاب لم يصنف مثله و لا نظير له في كتب الأصحاب و لا في كتاب المخالفين. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /6 222، 223). | و در جاى ديگر: و أول مصنفات الشيخ في الفقه كتاب «النهاية» و آخرها «المبسوط» كما يظهر من كلامه في خطبة هذا الكتاب... و كتاب «المبسوط» كتاب جليل عظيم الفقع و هو كما قال مصنّفه فيه و في «الفهرست» إنّه كتاب لم يصنف مثله و لا نظير له في كتب الأصحاب و لا في كتاب المخالفين. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /6 222، 223). | ||