المذکر و المونث (ابن الأنباري): تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR56405J1.jpg | عنوان = المذکر و المونث | عنوانهای دیگر...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'المذكر و المؤنث (ابهام زدایی)' به 'المذكر و المؤنث (ابهامزدایی)') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن انباری، محمد بن قاسم]] (نویسنده) | [[ابن انباری، محمد بن قاسم]] (نویسنده) | ||
[[ | [[عضيمه، محمد عبدالخالق]] (محقق) | ||
[[عبدالتواب، رمضان]] (محقق) | [[عبدالتواب، رمضان]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|المذكر و المؤنث (ابهامزدایی)}} | |||
'''المذکر والمؤنث''' اثر [[ابن انباری، محمد بن قاسم|ابوبكر محمد بن قاسم انبارى]] (271- 328ق)، معروف به [[ابن انباری، محمد بن قاسم|ابن انباری]]، کتابی است درباره اسامی مذکر و مؤنث که با تحقیق [[عضيمه، محمد عبدالخالق|محمد عبدالخالق عضیمه]] به چاپ رسیده است. | |||
'''المذکر والمؤنث''' اثر ابوبكر محمد بن قاسم انبارى (271- 328ق)، معروف به ابن انباری، کتابی است درباره اسامی مذکر و مؤنث که با تحقیق محمد عبدالخالق عضیمه به چاپ رسیده است. | |||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
برخی از موضوعات نحوی، به دلیل اهمیت خاصی که دارند، مورد توجه ویژه | برخی از موضوعات نحوی، به دلیل اهمیت خاصی که دارند، مورد توجه ویژه علمای لغت قرار گرفته و باعث شده است تا تألیفات مستقلی پیرامون آن نوشته شود که موضوع «مذکر و مؤنث»، از جمله آنها میباشد که [[ابن انباری، محمد بن قاسم|ابن انباری]]، تألیف حاضر را به آن اختصاص داده است. از دیگر موضوعات دیگر، میتوان به «مقصور»، «ممدود»، «همزه»، «مصادر» و «فعل و افعل» اشاره نمود<ref>مقدمه محقق، ص5</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه کوتاه و بلند از محقق آغاز شده و مطالب در ابواب مختلف و | کتاب با دو مقدمه کوتاه و بلند از محقق آغاز شده و مطالب در ابواب مختلف و فراوان، در دو جلد، ارائه شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه نخست، به این نکته اشاره شده است که علاوه بر ابن انباری، بسیاری از لغویون و نحویون مانند فراء، ابوعبید قاسم بن سلام، ابوحاتم سجستانی، مبرد، زجاج، ابن خالویه، ابن جنی و... به دلیل اهمیت موضوع مذکر و مؤنث، به این مهم پرداخته و آثار | در مقدمه نخست، به این نکته اشاره شده است که علاوه بر [[ابن انباری، محمد بن قاسم|ابن انباری]]، بسیاری از لغویون و نحویون مانند فراء، ابوعبید قاسم بن سلام، ابوحاتم سجستانی، مبرد، زجاج، ابن خالویه، ابن جنی و... به دلیل اهمیت موضوع مذکر و مؤنث، به این مهم پرداخته و آثار فراوان و مستقلی در زمینه آن، به رشته تحریر درآوردهاند<ref>مقدمه اول، ج1، ص3</ref>. | ||
در مقدمه دوم به این نکته اشاره شده است که ابن انباری سعی نموده تا همواره روح ادبیات در | در مقدمه دوم به این نکته اشاره شده است که [[ابن انباری، محمد بن قاسم|ابن انباری]] سعی نموده تا همواره روح ادبیات در کتاب حاکم بوده و اثر او، صرفا کتاب لغتی خشک و بیروح نباشد ولذا در موارد فراوان، به ذکر یک بیت به عنوان شاهد شعری اکتفا نکرده و ابیات فراوانی را برای یک موضوع، استفاده کرده است. به عنوان نمونه، کلمه «هقل» و «هقلة» در شعر اعشی آمده و او سه بیت دیگر از قصیده او، بدان افزوده است.<ref>مقدمه دوم، ص14</ref>. | ||
ویژگی | ویژگی دیگر، آن است که مؤلف در یک مسأله، به ذکر یک و یا دو شاهد در یک موضوع، اکتفا نکرده و از شواهد بسیاری برای یک موضوع، در قسمتهای مختلف کتاب، بهره برده است و به این دلیل، ابیات شعری کتاب، از هزار بیت تجاوز کرده است. برای فهم بهتر این موضوع، به عنوان نمونه، | ||
# تذکیر «المنون» و تأنیث آن در نه شاهد شعری؛ | # تذکیر «المنون» و تأنیث آن در نه شاهد شعری؛ | ||
# نه شاهد برای «سری» و «أسری»، غیر از شواهدی که از قرائات قرآن برای آنها ذکر شده | # نه شاهد برای «سری» و «أسری»، غیر از شواهدی که از قرائات قرآن برای آنها ذکر شده است؛ | ||
# هفت شاهد برای لغات مرتبط با «الشمال» از اسامی بادها؛ | # هفت شاهد برای لغات مرتبط با «الشمال» از اسامی بادها؛ | ||
# تذکیر «الحمام» و تأنیث آن و جمع آن به «حمامات» که برای آنها، ده باب ذکر شده است. | # تذکیر «الحمام» و تأنیث آن و جمع آن به «حمامات» که برای آنها، ده باب ذکر شده است. | ||
# پنج شاهد شعری و دو آیه برای «الضیف»؛ | # پنج شاهد شعری و دو آیه برای «الضیف»؛ | ||
# هفت شاهد برای «قلوص» و «البکرة»<ref>همان، ص15- 16</ref>. | # هفت شاهد برای «قلوص» و «البکرة»<ref>همان، ص15- 16</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
خط ۱۳۰: | خط ۶۶: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده1]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۳
المذکر و المونث | |
---|---|
پدیدآوران | ابن انباری، محمد بن قاسم (نویسنده)
عضيمه، محمد عبدالخالق (محقق) عبدالتواب، رمضان (محقق) |
ناشر | وزارة الاوقاف مصر. المجلس الاعلي للشئون الاسلامية. لجنة احياء التراث الاسلامي |
مکان نشر | قاهره - مصر |
سال نشر | 1419ق. = 1999م. |
چاپ | یکم |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المذکر والمؤنث اثر ابوبكر محمد بن قاسم انبارى (271- 328ق)، معروف به ابن انباری، کتابی است درباره اسامی مذکر و مؤنث که با تحقیق محمد عبدالخالق عضیمه به چاپ رسیده است.
اهمیت کتاب
برخی از موضوعات نحوی، به دلیل اهمیت خاصی که دارند، مورد توجه ویژه علمای لغت قرار گرفته و باعث شده است تا تألیفات مستقلی پیرامون آن نوشته شود که موضوع «مذکر و مؤنث»، از جمله آنها میباشد که ابن انباری، تألیف حاضر را به آن اختصاص داده است. از دیگر موضوعات دیگر، میتوان به «مقصور»، «ممدود»، «همزه»، «مصادر» و «فعل و افعل» اشاره نمود[۱].
ساختار
کتاب با دو مقدمه کوتاه و بلند از محقق آغاز شده و مطالب در ابواب مختلف و فراوان، در دو جلد، ارائه شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه نخست، به این نکته اشاره شده است که علاوه بر ابن انباری، بسیاری از لغویون و نحویون مانند فراء، ابوعبید قاسم بن سلام، ابوحاتم سجستانی، مبرد، زجاج، ابن خالویه، ابن جنی و... به دلیل اهمیت موضوع مذکر و مؤنث، به این مهم پرداخته و آثار فراوان و مستقلی در زمینه آن، به رشته تحریر درآوردهاند[۲].
در مقدمه دوم به این نکته اشاره شده است که ابن انباری سعی نموده تا همواره روح ادبیات در کتاب حاکم بوده و اثر او، صرفا کتاب لغتی خشک و بیروح نباشد ولذا در موارد فراوان، به ذکر یک بیت به عنوان شاهد شعری اکتفا نکرده و ابیات فراوانی را برای یک موضوع، استفاده کرده است. به عنوان نمونه، کلمه «هقل» و «هقلة» در شعر اعشی آمده و او سه بیت دیگر از قصیده او، بدان افزوده است.[۳].
ویژگی دیگر، آن است که مؤلف در یک مسأله، به ذکر یک و یا دو شاهد در یک موضوع، اکتفا نکرده و از شواهد بسیاری برای یک موضوع، در قسمتهای مختلف کتاب، بهره برده است و به این دلیل، ابیات شعری کتاب، از هزار بیت تجاوز کرده است. برای فهم بهتر این موضوع، به عنوان نمونه،
- تذکیر «المنون» و تأنیث آن در نه شاهد شعری؛
- نه شاهد برای «سری» و «أسری»، غیر از شواهدی که از قرائات قرآن برای آنها ذکر شده است؛
- هفت شاهد برای لغات مرتبط با «الشمال» از اسامی بادها؛
- تذکیر «الحمام» و تأنیث آن و جمع آن به «حمامات» که برای آنها، ده باب ذکر شده است.
- پنج شاهد شعری و دو آیه برای «الضیف»؛
- هفت شاهد برای «قلوص» و «البکرة»[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
پانویس