المصباح في المعاني و البيان و البديع: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'المصباح (ابهام زدایی)' به 'المصباح (ابهام‌زدایی)'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'المصباح (ابهام زدایی)' به 'المصباح (ابهام‌زدایی)')
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۹: خط ۹:
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏6 2028 ‏PJA‎‏  
| کد کنگره =/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏6 2028 ‏PJA‎‏  
| موضوع =زبان عربی - بدیع - زبان عربی - معانی و بیان - قرآن - مسایل ادبی - بدیع - قرآن - مسایل ادبی - معانی و بیان
| موضوع =زبان عربی - بدیع - زبان عربی - معانی و بیان - قرآن - مسایل ادبی - بدیع - قرآن - مسایل ادبی - معانی و بیان
|ناشر  
|ناشر  
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
«المصباح فی المعانی و البیان و البدیع» اثر ابوعبدالله بدرالدین بن مالک دمشقی، معروف به ابن ناظم، تلخیص کتاب معروف «مفتاح العلوم»، اثر ابویعقوب یوسف بن محمد سکاکی (متوفی 626ق) می‌باشد که در نیمه دوم قرن هفتم، خلاصه شده است.
{{کاربردهای دیگر| المصباح (ابهام‌زدایی)}}
'''المصباح فی المعانی و البیان و البدیع'''، اثر [[ابن مالک، محمد بن محمد|ابوعبدالله بدرالدین بن مالک دمشقی]]، معروف به [[ابن مالک، محمد بن محمد|ابن ناظم]]، تلخیص کتاب معروف «[[مفتاح العلوم]]»، اثر [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|ابویعقوب یوسف بن محمد سکاکی]] (متوفی 626ق) می‌باشد که در نیمه دوم قرن هفتم، خلاصه شده است.


مفتاح العلوم، کتابی دانشنامه مانند می‌باشد که در آن خلاصه‌ای از علوم ادبی زمان نویسنده، شرح داده شده است که شامل صرف، تجوید، اشتقاق (صغیر و کبیر و اکبر)، نحو، معانی، بیان، بدیع (که آن را وجوه تحسین کلام نامیده است)، حد (یعنی تعریف منطقی مفاهیم)، استدلال، عروض، قافیه، نقد شعر و سرانجام مبحثی درباره اعجاز قرآن و رد مطاعن مخالفان می‌باشد<ref>ذاکری، مصطفی، ص97</ref>.
[[مفتاح العلوم]]، کتابی دانشنامه مانند می‌باشد که در آن خلاصه‌ای از علوم ادبی زمان نویسنده، شرح داده شده است که شامل صرف، تجوید، اشتقاق (صغیر و کبیر و اکبر)، نحو، معانی، بیان، بدیع (که آن را وجوه تحسین کلام نامیده است)، حد (یعنی تعریف منطقی مفاهیم)، استدلال، عروض، قافیه، نقد شعر و سرانجام مبحثی درباره اعجاز قرآن و رد مطاعن مخالفان می‌باشد<ref>ذاکری، مصطفی، ص97</ref>.


پس از سکاکی، بسیاری از علما به اختصار، تلخیص و یا شرح شواهد و رفع مبهمات اصطلاحات بلاغی کتاب وی پرداختند که از آن جمله می‌توان، به اثر حاضر اشاره نمود که البته به غیر از شرح شواهد و توضیح آرای علمای قبل از خود، مطالب جدیدی ارائه ننموده است<ref>پریز، عبدالقادر، ص86</ref>.
پس از [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|سکاکی]]، بسیاری از علما به اختصار، تلخیص و یا شرح شواهد و رفع مبهمات اصطلاحات بلاغی کتاب وی پرداختند که از آن جمله می‌توان، به اثر حاضر اشاره نمود که البته به غیر از شرح شواهد و توضیح آرای علمای قبل از خود، مطالب جدیدی ارائه ننموده است<ref>پریز، عبدالقادر، ص86</ref>.


از جمله مطالبی که در این تلخیص ذکر گردیده، عبارت است از: مباحث علم معانی و بیان همچون احوال اسناد خبری؛ احوال مسند الیه؛ احوال مسند؛ احوال انتظام جمل؛ فصل و وصل؛ ایجاز و اطناب؛ احوال طلب؛ باب قصر؛ فصاحت لفظی؛ فصاحیت معنوی و فصاحت مختص به تحسین کلام و تزیین آن.
از جمله مطالبی که در این تلخیص ذکر گردیده، عبارت است از: مباحث علم معانی و بیان همچون احوال اسناد خبری؛ احوال مسند الیه؛ احوال مسند؛ احوال انتظام جمل؛ فصل و وصل؛ ایجاز و اطناب؛ احوال طلب؛ باب قصر؛ فصاحت لفظی؛ فصاحیت معنوی و فصاحت مختص به تحسین کلام و تزیین آن.


تحقیق کتاب، توسط ، عبدالحمید هنداوی صورت گرفته که از جمله اقدامات آن، عبارتند از:
تحقیق کتاب، توسط، [[هنداوی، عبدالحمید|عبدالحمید هنداوی]] صورت گرفته که از جمله اقدامات آن، عبارتند از:
# تخریج تمامی شواهد قرآنی کتاب.
# تخریج تمامی شواهد قرآنی کتاب.
# تخریج تمامی شواهد حدیثی از کتب حدیثی مشهور.
# تخریج تمامی شواهد حدیثی از کتب حدیثی مشهور.
خط ۴۵: خط ۴۶:
==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب، آیات، روایات، امثال و اقوال و شواهد شعریه مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است.
فهرست مطالب، آیات، روایات، امثال و اقوال و شواهد شعریه مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص یافته است.
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص یافته است.


منابع
==پانويس ==
<references />
 
 
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
# ذاکری، مصطفی، «تاریخچه علوم بلاغی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: اطلاع‌رسانی و کتابداری «آینه میراث»، دوره جدید، بهار 1385- شماره 32 (علمی-ترویجی) (17 صفحه- از 93 تا 109).
#[[:noormags:270951|ذاکری، مصطفی، «تاریخچه علوم بلاغی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: اطلاع‌رسانی و کتابداری «آینه میراث»، دوره جدید، بهار 1385- شماره 32 (علمی-ترویجی) (17 صفحه- از 93 تا 109)]].
# پریز، عبدالقادر «تطور تاریخی کنایه در ادب فارسی و عربی تا قرن هفتم هجری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها «زبان و ادب»، زمستان 1387- شماره 38 (علمی- ترویجی) (24 صفحه- از 67 تا 90).
#[[:noormags:532988| پریز، عبدالقادر «تطور تاریخی کنایه در ادب فارسی و عربی تا قرن هفتم هجری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها «زبان و ادب»، زمستان 1387- شماره 38 (علمی- ترویجی) (24 صفحه- از 67 تا 90)]].


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]]