الصراط المستقيم في ربط الحادث بالقديم: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =الصراط المستقيم في ربط الحادث بالقديم

| پدیدآوران =  

   

[[اوجبی، علی]] (محقق)

| کد کنگره =‏BBR‎‏ ‎‏1156‎‏ ‎‏1381  

| موضوع =

| شابک =964-6781-67-5

| تعداد جلد =1

| کد پدیدآور =

| پس از =

| پیش از =

}}

بنا بر اصل مسلم فلسفی ضرورت سنخیت و همگونی علت و معلول، نمی‌توان علت هستی را قدیم و هستی را حادث دانست، بلکه باید یا هر دو قدیم باشند و یا هر دو حادث که هر یک محذورهایی را به‌همراه دارند. میر برای پاسخ به این نوع پرسش از مبانی فلسفی و طبیعی چند بهره جست که مهم‌ترین آنها نظریه «حدوث دهری» است.

اساسا در میان تمامی نظریات فلسفی میر، آنچه باعث شهرت و آوازه وی گردید و از اهمیت خاصی برخوردار است، همین نظریه ابداعی اوست که یکی از شاهکارهای فلسفی بشمار می‌آید و با مباحث متعددی چون حرکت، زمان، و علم الهی در ارتباط است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24519/1/22 ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ‌بیست‌ودو]</ref>.

میر در اثر حاضر، تفاوت‌های حادث زمانی، حادث ذاتی و حادث دهری را این‌گونه تحلیل کرده است: حادث زمانی - یعنی موجودی که زمان وجودش مسبوق به زمان عدمش باشد - سه گونه است:

# حادثی که به‌یکباره در آنی از آنات از سوی علت موجود می‌شود. بی‌شک وجود این حادث یا آغاز حدوثش منطبق بر همان «آن» است؛ مانند وصول به حدود مسافت، رسیدن متحرک به مقصد حرکت، تماس، سکون و انطباق دو دایره بر هم.

اما حادث دهری، بتمامه و به‌یکباره از سوی علت افاضه می‌شود، نه در زمان یا «آن». از این جهت، حادث دهری و حادث ذاتی مشترکند. تفاوت این دو در آن است که حادث دهری مسبوق به عدم خارجی است و به‌یکباره از سوی علت در دهر موجود می‌شود؛ درحالی‌که حادث ذاتی، دوام دهری دارد، نه دوام ذاتی؛ یعنی پیوسته از سوی علت، وجود به او افاضه می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24519/1/26 ر.ک: همان، صفحه بیست‌وشش و بیست‌وهفت]</ref>.

==وابسته‌ها==

[[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]