۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} [[' به '}} [[') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =02883 | ||
| کتابخوان همراه نور =02883 | | کتابخوان همراه نور =02883 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
ابوالفرج تنها اخبار طالبیانی را گرد آورده که مرگشان دلایلی سیاسی داشته یا به روایت جنبشهایی پرداخته که انگیزه آنها خصایل ارجمندی چون تقوا و عدل بوده است، نه هوی و هوس. بنابراین نخست از شهادت جعفربن ابیطالب در زمان پیامبر(ص) سخن گفته، سپس اخبار هریک از علویان را زیر نام خلیفهای که در آن زمان حکم میرانده آورده است. نکتهای که ابوالفرج در چند جای کتاب بدان اشاره کرده، تأکید بر رعایت اختصار است؛ چنانکه گاه همه اسانید مربوط به اخبار را ذکر نمیکند<ref>ر.ک: همان</ref> | ابوالفرج تنها اخبار طالبیانی را گرد آورده که مرگشان دلایلی سیاسی داشته یا به روایت جنبشهایی پرداخته که انگیزه آنها خصایل ارجمندی چون تقوا و عدل بوده است، نه هوی و هوس. بنابراین نخست از شهادت جعفربن ابیطالب در زمان پیامبر(ص) سخن گفته، سپس اخبار هریک از علویان را زیر نام خلیفهای که در آن زمان حکم میرانده آورده است. نکتهای که ابوالفرج در چند جای کتاب بدان اشاره کرده، تأکید بر رعایت اختصار است؛ چنانکه گاه همه اسانید مربوط به اخبار را ذکر نمیکند<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
از دیدگاه تحقیقات تاریخی، منابع ابوالفرج در این کتاب از اهمیت ویژهای برخوردار است. این منابع غالباً ً بهصورت سلسله اسناد در سراسر کتاب پراکندهاند. بیشتر مؤلفانی که ابوالفرج به آنان استناد کرده، کتابهای ارزشمندی مرتبط با موضوع همین کتاب داشتهاند، ولی اکنون نشانی از هیچیک در دست نیست. در اینجا کوشش شده است که مهمترین این منابع بررسی و به ترتیبی که ابوالفرج بر حسب موضوع مورد استناد و استفاده قرار داده، معرفی شوند؛ نخست باید از کتاب «المغازي» [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] یاد کرد که ابوالفرج از طریق استادش [[طبری، محمد بن جریر|محمد بن جریر طبری]] از آن بهره برده است. وی گاه از ابومخنف نیز از طریق احمد بن عیسی از حسین بن نصر بن مزاحم نقل روایت میکند. گاه نیز واسطه روایت او از ابومخنف احمد بن حارث خراز بوده که خود از مدائنی نقل قول کرده است<ref>همان، ص136</ref> | از دیدگاه تحقیقات تاریخی، منابع ابوالفرج در این کتاب از اهمیت ویژهای برخوردار است. این منابع غالباً ً بهصورت سلسله اسناد در سراسر کتاب پراکندهاند. بیشتر مؤلفانی که ابوالفرج به آنان استناد کرده، کتابهای ارزشمندی مرتبط با موضوع همین کتاب داشتهاند، ولی اکنون نشانی از هیچیک در دست نیست. در اینجا کوشش شده است که مهمترین این منابع بررسی و به ترتیبی که ابوالفرج بر حسب موضوع مورد استناد و استفاده قرار داده، معرفی شوند؛ نخست باید از کتاب «المغازي» [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] یاد کرد که ابوالفرج از طریق استادش [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]] از آن بهره برده است. وی گاه از ابومخنف نیز از طریق احمد بن عیسی از حسین بن نصر بن مزاحم نقل روایت میکند. گاه نیز واسطه روایت او از ابومخنف احمد بن حارث خراز بوده که خود از مدائنی نقل قول کرده است<ref>همان، ص136</ref> | ||
مهمترین منبعی که بهطور گسترده مورد استفاده وی قرار گرفته کتابی است در اخبار خروج محمد بن | مهمترین منبعی که بهطور گسترده مورد استفاده وی قرار گرفته کتابی است در اخبار خروج محمد بن عبدالله معروف به نفس زکیه و برادرش ابراهیم تألیف [[ابن شبه نمیری، عمر بن شبه|ابن شبه]] که به نام کتاب محمد و ابراهیم ابنی عبدالله بن حسن مشهور است. ابوالفرج بیشتر روایات مربوط به این قیامها را از این کتاب اخذ کرده است<ref>همان</ref> | ||
اما به نظر میرسد که وی بنابر گرایشهای مذهبی خود برخی از این اخبار را که مورد پسندش بوده، برگزیده و برخی دیگر را فروگذاشته است. همچنین در اخبار مربوط به محمد نفس زکیه از قول عباد بن یعقوب رواجنی که خود همراه محمد بن قاسم بن علی خروج کرده بود روایاتی نقل شده است. روایات دیگری نیز از عباد در مقاتل موجود است. از دیگر مآخذ ابوالفرج در نقل اخبار مربوط به قیام علویان در زمان منصور عباسی میتوان به زبیر بن بکار، ابن ابیخیثمه و [[واقدی، محمد بن عمر|واقدی]] و نیز محمد بن علی بن حمزه علوی اشاره کرد که ابوالفرج در جایجای مقاتل به وی استناد کرده و در نقل اخبار کوتاه پایانی کتاب چنانکه صریحاً گفته بر مقاتل الطالبيين او تکیه داشته است. مأخذ دیگری که ابوالفرج روایات بسیاری از آن نقل کرده کتاب ابن عمار است در مقاتل آل ابیطالب و گاه از طریق او به روایات علی بن محمد بن سلیمان نوفلی یا احمد بن حارث خراز، یا [[ابن شبه نمیری، عمر بن شبه|ابن شبه]] نیز استناد میجوید<ref>همان، 137-136</ref> | اما به نظر میرسد که وی بنابر گرایشهای مذهبی خود برخی از این اخبار را که مورد پسندش بوده، برگزیده و برخی دیگر را فروگذاشته است. همچنین در اخبار مربوط به محمد نفس زکیه از قول عباد بن یعقوب رواجنی که خود همراه محمد بن قاسم بن علی خروج کرده بود روایاتی نقل شده است. روایات دیگری نیز از عباد در مقاتل موجود است. از دیگر مآخذ ابوالفرج در نقل اخبار مربوط به قیام علویان در زمان منصور عباسی میتوان به زبیر بن بکار، ابن ابیخیثمه و [[واقدی، محمد بن عمر|واقدی]] و نیز محمد بن علی بن حمزه علوی اشاره کرد که ابوالفرج در جایجای مقاتل به وی استناد کرده و در نقل اخبار کوتاه پایانی کتاب چنانکه صریحاً گفته بر مقاتل الطالبيين او تکیه داشته است. مأخذ دیگری که ابوالفرج روایات بسیاری از آن نقل کرده کتاب ابن عمار است در مقاتل آل ابیطالب و گاه از طریق او به روایات علی بن محمد بن سلیمان نوفلی یا احمد بن حارث خراز، یا [[ابن شبه نمیری، عمر بن شبه|ابن شبه]] نیز استناد میجوید<ref>همان، 137-136</ref> | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[مقتل الحسن و الحسين | [[مقاتل الطالبیین تاریخ کشتهشدگان از اولاد ابوطالب]] | ||
[[مقتل الحسن و الحسين عليهماالسلام]] | |||