مقاصد الألحان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR30530J1.jpg | عنوان = مقاصد الألحان | عنوان‌های دیگر = جامع الالحان | پدیدآورندگان | پدیدآوران = مراغی، عبدالقادر بن غيبی (نويسنده) بینش، تقی (گردآورنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = 1356 ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏م‎‏7 344 ML...» ایجاد کرد)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''مقاصد الألحان'''، اثر عبدالقادر بن غیبی حافظ مراغی (متوفی 838ق)، کتابی است درباره موسیقی و گام‌های آن و آواز و لحن‌های آن که به اهتمام تقی بینش، منتشر شده است.
    '''مقاصد الألحان'''، اثر [[مراغی، عبدالقادر بن غيبی|عبدالقادر بن غیبی حافظ مراغی]] (متوفی 838ق)، کتابی است درباره موسیقی و گام‌های آن و آواز و لحن‌های آن که به اهتمام [[بینش، تقی|تقی بینش]]، منتشر شده است.


    کتاب یک مقدمه و دوازده باب چند فصلی دارد. مقدمه، خطبه‌ای دارد کوتاه، آراسته به صنعت براعت استهلال که مؤلف با آوردن اصطلاحات موسیقی، لطفی به سخن خود می‌بخشد و بعد، سبب تألیف کتاب را می‌نویسد و در پایان، فهرست مطالب باب‌ها و فصل‌ها را می‌نگارد<ref>ر.ک: مقدمه تقی بینش، ص32</ref>.
    کتاب یک مقدمه و دوازده باب چند فصلی دارد. مقدمه، خطبه‌ای دارد کوتاه، آراسته به صنعت براعت استهلال که مؤلف با آوردن اصطلاحات موسیقی، لطفی به سخن خود می‌بخشد و بعد، سبب تألیف کتاب را می‌نویسد و در پایان، فهرست مطالب باب‌ها و فصل‌ها را می‌نگارد<ref>ر.ک: مقدمه تقی بینش، ص32</ref>.


    مراغی در مقدمه می‌نویسد: «این کتاب را با استفاده از اقوال استادان سلف، فراهم آوردم تا خواننده از مراجعه به کتاب‌های مختلف، بی‌نیاز باشد و در جانب اختصار و ایجاز، کوشیدم». در باب اول، بحث این است که صوت چگونه تولید می‌شود و تابع چه عواملی است. سپس توضیحاتی است درباره نغمه و بعد (فاصله)<ref>ر.ک: همان، ص32-37</ref>.
    [[مراغی، عبدالقادر بن غيبی|مراغی]] در مقدمه می‌نویسد: «این کتاب را با استفاده از اقوال استادان سلف، فراهم آوردم تا خواننده از مراجعه به کتاب‌های مختلف، بی‌نیاز باشد و در جانب اختصار و ایجاز، کوشیدم». در باب اول، بحث این است که صوت چگونه تولید می‌شود و تابع چه عواملی است. سپس توضیحاتی است درباره نغمه و بعد (فاصله)<ref>ر.ک: همان، ص32-37</ref>.


    موضوع باب دوم این است که چگونه می‌توان سیمی را به نسبت‌های لازم تقسیم کرد و بعد چند فصل درباره جمع و تنصیف (نصف کردن) و تضعیف (دوبرابر کردن) ابعاد و محاسبات ریاضی مربوط به موسیقی است، با شرح مختصری درباره کوک کردن سیم‌ها<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.
    موضوع باب دوم این است که چگونه می‌توان سیمی را به نسبت‌های لازم تقسیم کرد و بعد چند فصل درباره جمع و تنصیف (نصف کردن) و تضعیف (دوبرابر کردن) ابعاد و محاسبات ریاضی مربوط به موسیقی است، با شرح مختصری درباره کوک کردن سیم‌ها<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.

    نسخهٔ ‏۲۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۶

    مقاصد الألحان
    مقاصد الألحان
    پدیدآورانمراغی، عبدالقادر بن غيبی (نويسنده) بینش، تقی (گردآورنده)
    عنوان‌های دیگرجامع الالحان
    ناشرشرکت انتشارات علمی و فرهنگی
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1356ش
    چاپ2
    شابک-
    موضوعموسیقی ایرانی - تاریخ و نقد - موسیقی ایرانی - متون قدیمی تا قرن 14 - نثر فارسی - قرن 9ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    1356 ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏م‎‏7 344 ML
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مقاصد الألحان، اثر عبدالقادر بن غیبی حافظ مراغی (متوفی 838ق)، کتابی است درباره موسیقی و گام‌های آن و آواز و لحن‌های آن که به اهتمام تقی بینش، منتشر شده است.

    کتاب یک مقدمه و دوازده باب چند فصلی دارد. مقدمه، خطبه‌ای دارد کوتاه، آراسته به صنعت براعت استهلال که مؤلف با آوردن اصطلاحات موسیقی، لطفی به سخن خود می‌بخشد و بعد، سبب تألیف کتاب را می‌نویسد و در پایان، فهرست مطالب باب‌ها و فصل‌ها را می‌نگارد[۱].

    مراغی در مقدمه می‌نویسد: «این کتاب را با استفاده از اقوال استادان سلف، فراهم آوردم تا خواننده از مراجعه به کتاب‌های مختلف، بی‌نیاز باشد و در جانب اختصار و ایجاز، کوشیدم». در باب اول، بحث این است که صوت چگونه تولید می‌شود و تابع چه عواملی است. سپس توضیحاتی است درباره نغمه و بعد (فاصله)[۲].

    موضوع باب دوم این است که چگونه می‌توان سیمی را به نسبت‌های لازم تقسیم کرد و بعد چند فصل درباره جمع و تنصیف (نصف کردن) و تضعیف (دوبرابر کردن) ابعاد و محاسبات ریاضی مربوط به موسیقی است، با شرح مختصری درباره کوک کردن سیم‌ها[۳].

    در باب سوم، نسبت 4 و 5 که آن را در قدیم «ذی‌الاربع» و «ذی‌الخمس» می‌گفته‌اند و پایه گام موسیقی ایران را تشکیل می‌داده، مورد بحث است. در موضوع بعد، یعنی باب‌های چهارم و پنجم و ششم، راجع به دوره‌ها (گام‌ها) و آوازها و شعبه‌های قدیم و مسائل علمی مربوط به آنها، بحث شده است[۴].

    در باب هفتم، سخن بر سر اشتباهاتی است که ممکن است ضمن محاسبه روی دهد. موضوع هشتم، تغییر مایه است که در قدیم انتقال می‌گفته‌اند. باب نهم، پرده‌های اصلی و ترتیب انگشت‌گذاری روی سیم‌ها را روشن می‌کند. در باب دهم، این مطلب که به عقیده قدما، نغمه‌های موسیقی در مزاج اثر می‌کند، مورد بحث است و در ضمن آن، راجع به ساختن تصانیف، بحث شده است. طریقه‌های مختلف کوک ساز و موضوع هماهنگی سیم‌ها و انواع ترجیعات را باید در باب یازدهم خواند. باب دوازدهم که آخرین و شاید مهم‌ترین قسمت است، آداب خنیاگری قدیم را به ‌دست می‌هد. این باب، فصل جالبی دارد درباره سازهای مختلف و فهرست مختصری از نوازندگان و هنرمندان معروف[۵].

    از لحاظ تاریخ تطور نثر فارسی، کتاب «مقاصد الألحان» حائز اهمیت است. نثر مصنوع این کتاب اگرچه با لغات عربی و اصطلاحات موسیقی آمیخته شده است، در عوض، نمونه‌هایی از ترکیبات و واژه‌های قدیم را در بر دارد[۶].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه تقی بینش، ص32
    2. ر.ک: همان، ص32-37
    3. ر.ک: همان، ص37
    4. ر.ک: همان
    5. ر.ک: همان
    6. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها