التيسير في قواعد علم التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'التيسير (ابهام زدایی)' به 'التيسير (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ':ت' به ': ت')
جز (جایگزینی متن - 'التيسير (ابهام زدایی)' به 'التيسير (ابهام‌زدایی)')
 
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR03015J1.jpg|بندانگشتی|التیسیر فی قواعد علم التفسیر]]
| تصویر =NUR03015J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =التیسیر فی قواعد علم التفسیر
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|التیسیر فی قواعد علم التفسیر
[[کافیجی، محمد بن سلیمان]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏91‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏2‎‏ت‎‏9
|data-type='otherBookNames'|
| موضوع =
|-
تفسیر - فن
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[کافیجی، محمد بن سلیمان]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏91‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏2‎‏ت‎‏9
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|تفسیر - فن


قرآن - علوم قرآنی
قرآن - علوم قرآنی
|-
| ناشر =
|ناشر  
مکتبة القدسي
|data-type='publisher'|مکتبة القدسي
| مکان نشر =قاهره - مصر
|-
| سال نشر = 1419 ‌‎ق
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قاهره - مصر
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1419 هـ.ق
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE3015AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03015AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03015
| کتابخوان همراه نور =03015
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|التيسير (ابهام‌زدایی)}}
'''التيسير في قواعد علم التفسير''' تأليف [[کافیجی، محمد بن سلیمان|محى‌الدين كافيجى]] به زبان عربى پيرامون مسائل مهم علم تفسير با تحقيق [[مصطفى محمدحسین ذهبى]] عرضه شده است.


«التيسير فى قواعد علم التفسير» تأليف محى الدين كافيجى به زبان عربى پيرامون مسائل مهم علم تفسير با تحقيق مصطى محمد حسين ذهبى عرضه شده است.
==ساختار==
كتاب با مقدمه محقق آغاز شده كه در آن به اهميت علم تفسير، موضوع و ابزار آن، اهميت كتاب حاضر، معرفى مؤلف، دوران زندگى و آثار او پرداخته است. بررسى نسخه‌هاى كتاب و رعايت قواعد رسم نوشتارى، رد كلمات تحريف شده به اصلشان و اضافه بعضى كلمات با توجه به سياق جملات يا روشن كردن معنا، استخراج آيات قرآنى، احاديث نبوى و آدرس آنها و معرفى اعلام از تلاش محقق می‌باشد. كتاب در دو باب تدوين شده كه تفصيل آن در فهرست موضوعات آمده است. باب اوّل به اصطلاحات علم تفسير و مسائلى پيرامون علوم قرآنى مانند اعجاز، تواتر قرآن، محكم و متشابه و... و باب دوم به بيان قواعد و مسائل علم تفسير پرداخته است. مطالب با رعايت اختصار به عنوان محورهایى جهت تحقيق علاقه‌مندان بيان شده است.


== ساختار ==
==گزارش محتوا==
نگارنده معناى لغوى تفسير را كشف و اظهار و معناى عرفى آن را كشف معانى قرآن و بيان مراد معانى آن مى‌داند، معناى تأويل در لغت و عرف، مسأله اجتهاد مجتهد و مصيب بودن او، جايگاه حكم عقل در تفسير و مسأله تفسير به رأى، را بيان می‌كند و در جواز تفسير قرآن مى‌گويد تفسير گاهى به معنى قطع بر مراد از لفظ استعمال مى‌شود كه اين جايز نيست مگر براى صاحب وحى، و شاهدين نزول و اسباب آن، و گاهى به معنى خبر دادن از مراد لفظ به خاطر غلبه ظن حاصل از اصول مى‌باشد كه اين براى هر كسى كه علم تفسير و لوازم آن را فراگرفته باشد جايز است.


علومى كه مفسر جهت تفسير محتاج آن است به دو قسم تقسيم می‌شود:


كتاب با مقدمه محقق آغاز شده كه در آن به اهميت علم تفسير، موضوع و ابزار آن، اهميت كتاب حاضر، معرفى مؤلف، دوران زندگى و آثار او پرداخته است. بررسى نسخه‌هاى كتاب و رعايت قواعد رسم نوشتارى، رد كلمات تحريف شده به اصلشان و اضافه بعضى كلمات با توجه به سياق جملات يا روشن كردن معنا، استخراج آيات قرآنى، احاديث نبوى و آدرس آنها و معرفى اعلام از تلاش محقق ميباشد. كتاب در دو باب تدوين شده كه تفصيل آن در فهرست موضوعات آمده است. باب اوّل به اصطلاحات علم تفسير و مسائلى پيرامون علوم قرآنى مانند اعجاز، تواتر قرآن، محكم و متشابه و... و باب دوم به بيان قواعد و مسائل علم تفسير پرداخته است. مطالب با رعايت اختصار به عنوان محورهايى جهت تحقيق علاقه‌مندان بيان شده است.
اول: علوم اعتقادى و دوم: علم معرفت احكام و عمل به آن. و جهت فراگیرى اين دو علم شناخت پانزده علم به ترتيب علم لغت، علم اشتقاق تصريف، نحو، معانى، بيان، بديع و... را لازم و يادگیرى علم تفسير و تدوين آن را مثل ساير علوم اسلامى با استناد به اجماع واجب مى‌داند.
 
== گزارش محتوا ==
 
 
نگارنده معناى لغوى تفسير را كشف و اظهار و معناى عرفى آن را كشف معانى قرآن و بيان مراد معانى آن مى‌داند، معناى تأويل در لغت و عرف، مسأله اجتهاد مجتهد و مصيب بودن او، جايگاه حكم عقل در تفسير و مسأله تفسير به رأى، را بيان ميكند و در جواز تفسير قرآن مى‌گويد تفسير گاهى به معنى قطع بر مراد از لفظ استعمال مى‌شود كه اين جايز نيست مگر براى صاحب وحى، و شاهدين نزول و اسباب آن، و گاهى به معنى خبر دادن از مراد لفظ به خاطر غلبه ظن حاصل از اصول مى‌باشد كه اين براى هر كسى كه علم تفسير و لوازم آن را فراگرفته باشد جايز است.
 
علومى كه مفسر جهت تفسير محتاج آن است به دو قسم تقسيم ميشود:
 
اول: علوم اعتقادى و دوم: علم معرفت احكام و عمل به آن. و جهت فراگيرى اين دو علم شناخت پانزده علم به ترتيب علم لغت، علم اشتقاق تصريف، نحو، معانى، بيان، بديع و... را لازم و يادگيرى علم تفسير و تدوين آن را مثل ساير علوم اسلامى با استناد به اجماع واجب مى‌داند.


پس از برشمارى موضوع علم تفسير به فضيلت آن و بررسى قرآن در لغت عرب، قرآن را بالاتفاق معجزه دانسته و پس از تعريف سوره، آيه و فصل قائلند: قرآن واجب است كه در اصل و اجزايش متواتر باشد امّا در ساير مسائل مثل ترتيب آيات و... اختلاف است كه قول صحيح وجوب تواتر آن در اين سه مسأله مى‌باشد.
پس از برشمارى موضوع علم تفسير به فضيلت آن و بررسى قرآن در لغت عرب، قرآن را بالاتفاق معجزه دانسته و پس از تعريف سوره، آيه و فصل قائلند: قرآن واجب است كه در اصل و اجزايش متواتر باشد امّا در ساير مسائل مثل ترتيب آيات و... اختلاف است كه قول صحيح وجوب تواتر آن در اين سه مسأله مى‌باشد.


پس از تعريف محكم، متشابه، دلالت و انواع آن، نزول و انزال اسباب نزول را سببى كه قرآن به خاطر آن نازل شده مى‌داند. در باب دوم پس از بيان اينكه هر آى محكمى در قرآن قطعاً دلالت بر معناى مرادش دارد آن را از اوليات دانسته و اكثر مطالب قرآن را اطلاقات و عمومات مى‌داند كه متعرض خصوصيات نشده‌اند و با شناخت عمومات، احكام جزئيات اجمالاً معلوم مى‌شود.
پس از تعريف محكم، متشابه، دلالت و انواع آن، نزول و انزال اسباب نزول را سببى كه قرآن به خاطر آن نازل شده مى‌داند. در باب دوم پس از بيان اينكه هر آى محكمى در قرآن قطعاً دلالت بر معناى مرادش دارد آن را از اولیات دانسته و اكثر مطالب قرآن را اطلاقات و عمومات مى‌داند كه متعرض خصوصيات نشده‌اند و با شناخت عمومات، احكام جزئيات اجمالاً معلوم مى‌شود.


پس از بررسى معانى معارضه و نسخ در لغت و اصطلاح، معارض حقيقى بين حجتهاى شرعى را منتفى و وقوع تعارض را دليل بر جهل و عجز ميداند كه خداوند منزه از توصيف به جهل است، پس هر تعارض و تناقضى كه ديده مى‌شود ناشى از جهل ما به تاريخ است و بين دو آيه‌اى كه در نظر ما متعارض هستند بايد جمع كرد و در جمع كردن بايد جهات دليل، حكم و حال و وقت را در نظر گرفت پس از بررسى اين موارد در خاتمه بر فضيلت علم و شرف تفسير و آداب استاد و شاگرد با استمداد از كتاب، عقل، سنت و آثار بزرگان مى‌پرازد.
پس از بررسى معانى معارضه و نسخ در لغت و اصطلاح، معارض حقيقى بين حجتهاى شرعى را منتفى و وقوع تعارض را دليل بر جهل و عجز می‌داند كه خداوند منزه از توصيف به جهل است، پس هر تعارض و تناقضى كه ديده مى‌شود ناشى از جهل ما به تاريخ است و بين دو آيه‌اى كه در نظر ما متعارض هستند بايد جمع كرد و در جمع كردن بايد جهات دليل، حكم و حال و وقت را در نظر گرفت پس از بررسى اين موارد در خاتمه بر فضيلت علم و شرف تفسير و آداب استاد و شاگرد با استمداد از كتاب، عقل، سنت و آثار بزرگان مى‌پرازد.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
در پایان كتاب فهرست آيات، احاديث، اعلام و موضوعات آمده و در پاورقى آدرس آيات، روايات، معرفى اعلام و منابع جمع‌آورى شده است.


در پايان كتاب فهرست آيات، احاديث، اعلام و موضوعات آمده و در پاورقى آدرس آيات، روايات، معرفى اعلام و منابع جمع آورى شده است.
== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12956 مطالعه کتاب التیسیر فی قواعد علم التفسیر در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: تفسیر]]
[[رده: تفسیر]]
[[رده:علم تفسیر]]
[[رده:علم تفسیر]]