التبيان في إعراب القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'آيت الله ' به 'آیت‌الله ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'التبيان (ابهام زدایی)' به 'التبيان (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۵۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02015J1.jpg | |||
| عنوان =التبیان في إعراب القرآن | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[عکبری، عبدالله بن حسین]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 82/8 /ع8ت2 | |||
| | | موضوع = | ||
قرآن - اعراب | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
قرآن - صرف و نحو | قرآن - صرف و نحو | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | [[بيت الأفكار الدولية]] | ||
| مکان نشر =ریاض - عربستان | |||
| سال نشر = | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02015AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02015 | |||
| کتابخوان همراه نور =02015 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|التبيان (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|إعراب القرآن (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''التبيان في إعراب القرآن''' تأليف [[عکبری، عبدالله بن حسین|عبدالله بن حسین عكبرى]] (متوفى 616ق)، كتابى است در نحو قرآن و علم اختلاف قرائت كه از كتاب‌هاى مشابه، كامل‌تر و وسيع‌تر است. كتاب به نام‌هاى ديگر نيز شناخته شده كه از آن جمله‌اند: «إعراب القرآن»، «إملاء ما منّ به الرحمن في وجوه القرائات و إعراب القرآن»، «إعراب القرآن و القرائات» و «البيان في إعراب القرآن». اين كتاب به زبان عربى شامل اعراب كل قرآن در يك جلد مى‌باشد. | |||
== انگیزه تأليف == | |||
ابوالبقاء در مقدمه كتاب انگیزه خود را تأليف و فراهم آوردن كتابى با حجم اندك و بار علمى فراوان مى‌داند، به همين جهت از ذكر اعراب ظواهر خوددارى مى‌كند و همچون اعراب الحديث كمتر درگیر اختلاف آراء نحويان و بحث و استدلال در صحت و سقم آنها مى‌گردد. | |||
مؤلف در اين كتاب بر آراء سيبويه تأكيد خاصى دارد و در موارد مختلف به ذكر نظريات كسانى چون | مؤلف در اين كتاب بر آراء [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] تأكيد خاصى دارد و در موارد مختلف به ذكر نظريات كسانى چون ابوعلى فارسی، ابن جنى، مبرد و خليل مى‌پردازد. ابوالبقاء هنگام ذكر وجوه مختلف قرائات، علاوه بر قرائت مشهور، به شواذ نيز توجه دارد. | ||
== روش تفسيرى == | == روش تفسيرى == | ||
روش كلى وى به اين ترتيب است كه بعد از بيان صرف كلمات به اعراب آنها و فراز آيات با ذكر اقوال كوفيون و بصريون و افراد اين دو گروه و بيان وجوه مختلف آن و سپس به قرائت مى‌پردازد، كه علاوه بر قرائت مشهور با تعبير «جيّد» به قرائت شاذ نيز مى‌پردازد. برخى مطالب را با شكل «فان قيل، قيل» مطرح مى‌كند. در برخى موارد مباحثى را به شكل موضوع واحد تحت عنوان فصل در مى‌آورد و بحث مفصلى راجع به آن بيان مى‌دارد؛ مانند: «فصل في هاء الضمير» كه به سبب تكرار زياد در قرآن بحث مفصلى راجع به آن دارد. <ref>متن كتاب، صفحه 13</ref> | روش كلى وى به اين ترتيب است كه بعد از بيان صرف كلمات به اعراب آنها و فراز آيات با ذكر اقوال كوفيون و بصريون و افراد اين دو گروه و بيان وجوه مختلف آن و سپس به قرائت مى‌پردازد، كه علاوه بر قرائت مشهور با تعبير «جيّد» به قرائت شاذ نيز مى‌پردازد. برخى مطالب را با شكل «فان قيل، قيل» مطرح مى‌كند. در برخى موارد مباحثى را به شكل موضوع واحد تحت عنوان فصل در مى‌آورد و بحث مفصلى راجع به آن بيان مى‌دارد؛ مانند: «فصل في هاء الضمير» كه به سبب تكرار زياد در قرآن بحث مفصلى راجع به آن دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12517/1/13 متن كتاب، صفحه 13]</ref> | ||
در بحث صرفى، سعى دارد الفاظ را به اصل آنها ارجاع داده، علل آن را بيان دارد. در برخى موارد، جهت تثبيت قاعده يا مسئله‌اى لغوى به استشهاد به شواهد شعرى، روى مى‌آورد. | در بحث صرفى، سعى دارد الفاظ را به اصل آنها ارجاع داده، علل آن را بيان دارد. در برخى موارد، جهت تثبيت قاعده يا مسئله‌اى لغوى به استشهاد به شواهد شعرى، روى مى‌آورد. | ||
| خط ۵۷: | خط ۴۷: | ||
تحقيق اين اثر توسط «بيت الأفكار | تحقيق اين اثر توسط «بيت الأفكار الدولیّة» انجام گرفته است. محقق پس از تنظيم متن كتاب به تصحيح آن پرداخته، نص كتاب را بر صفحات مصحف به ترتيب تفسير توزيع كرده است. آيات ابتداى هر بحث را به دليل وجود مصحف در وسط صفحه، حذف نموده است. | ||
== چاپ‌ها == | == چاپ‌ها == | ||
اين اثر بارها در لبنان، | اين اثر بارها در لبنان، ایران، مصر و هند تجديد چاپ شده است كه از جمله مى‌توان به چاپ‌هاى تهران 1276ق، 1860م، قاهره 1961م به كوشش ابراهیم عطوه عوض و نيز قاهره 1377ق به كوشش مصطفى سقا اشاره كرد.چاپ دوم برخى در سال 1389ق و 1969م انجام گرفته است. | ||
== نسخه حاضر == | == نسخه حاضر == | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۱: | ||
محقق محترم پس از مقدمه به شرح حال مختصرى از مؤلف و كتب او اشاره دارد. | محقق محترم پس از مقدمه به شرح حال مختصرى از مؤلف و كتب او اشاره دارد. | ||
از آنجايى كه ناشر، سعى داشته دو مجلد نسخه اصلى را تبديل به يك جلد نمايد ناچار شده متن كتاب را با خطى ريز در سه ستون ارائه دهد. فرازهاى آيات و كلمات آن، در ابتداى هر آيه با رقم آن در مصحف مشخص شده است. در هر صفحه كتاب يك يا چند صفحه از مصحف، چاپ شده است. بدين‌جهت كل كتاب در 396 صفحه عرضه گرديده است. در | از آنجايى كه ناشر، سعى داشته دو مجلد نسخه اصلى را تبديل به يك جلد نمايد ناچار شده متن كتاب را با خطى ريز در سه ستون ارائه دهد. فرازهاى آيات و كلمات آن، در ابتداى هر آيه با رقم آن در مصحف مشخص شده است. در هر صفحه كتاب يك يا چند صفحه از مصحف، چاپ شده است. بدين‌جهت كل كتاب در 396 صفحه عرضه گرديده است. در پایان نيز فهرست محتويات كتاب بر اساس سوره‌ها ارائه شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه مصحح و مؤلف و متن كتاب. | |||
#دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، ج 5، ص216. | |||
#دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهى، به كوشش بهاء‌الدين خرمشاهى، ج 1، ص302. | |||
#تفسير و مفسران، آیت‌الله معرفت، ج 2، ص331. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[إعراب القرآن الكريم]] | |||
[[الإعراب المفصل لكتاب الله المرتل]] | |||
[[أمثلة قرآنية لقواعد عربية]] | |||
[[إعراب القرآن (زجاج)]] | |||
[[المعجم المفصل في الإعراب]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده:مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | [[رده: مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۱
| التبیان في إعراب القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عکبری، عبدالله بن حسین (نویسنده) |
| ناشر | بيت الأفكار الدولية |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - اعراب قرآن - صرف و نحو |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 82/8 /ع8ت2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التبيان في إعراب القرآن تأليف عبدالله بن حسین عكبرى (متوفى 616ق)، كتابى است در نحو قرآن و علم اختلاف قرائت كه از كتاب‌هاى مشابه، كامل‌تر و وسيع‌تر است. كتاب به نام‌هاى ديگر نيز شناخته شده كه از آن جمله‌اند: «إعراب القرآن»، «إملاء ما منّ به الرحمن في وجوه القرائات و إعراب القرآن»، «إعراب القرآن و القرائات» و «البيان في إعراب القرآن». اين كتاب به زبان عربى شامل اعراب كل قرآن در يك جلد مى‌باشد.
انگیزه تأليف
ابوالبقاء در مقدمه كتاب انگیزه خود را تأليف و فراهم آوردن كتابى با حجم اندك و بار علمى فراوان مى‌داند، به همين جهت از ذكر اعراب ظواهر خوددارى مى‌كند و همچون اعراب الحديث كمتر درگیر اختلاف آراء نحويان و بحث و استدلال در صحت و سقم آنها مى‌گردد.
مؤلف در اين كتاب بر آراء سيبويه تأكيد خاصى دارد و در موارد مختلف به ذكر نظريات كسانى چون ابوعلى فارسی، ابن جنى، مبرد و خليل مى‌پردازد. ابوالبقاء هنگام ذكر وجوه مختلف قرائات، علاوه بر قرائت مشهور، به شواذ نيز توجه دارد.
روش تفسيرى
روش كلى وى به اين ترتيب است كه بعد از بيان صرف كلمات به اعراب آنها و فراز آيات با ذكر اقوال كوفيون و بصريون و افراد اين دو گروه و بيان وجوه مختلف آن و سپس به قرائت مى‌پردازد، كه علاوه بر قرائت مشهور با تعبير «جيّد» به قرائت شاذ نيز مى‌پردازد. برخى مطالب را با شكل «فان قيل، قيل» مطرح مى‌كند. در برخى موارد مباحثى را به شكل موضوع واحد تحت عنوان فصل در مى‌آورد و بحث مفصلى راجع به آن بيان مى‌دارد؛ مانند: «فصل في هاء الضمير» كه به سبب تكرار زياد در قرآن بحث مفصلى راجع به آن دارد.[۱]
در بحث صرفى، سعى دارد الفاظ را به اصل آنها ارجاع داده، علل آن را بيان دارد. در برخى موارد، جهت تثبيت قاعده يا مسئله‌اى لغوى به استشهاد به شواهد شعرى، روى مى‌آورد.
تحقيق
تحقيق اين اثر توسط «بيت الأفكار الدولیّة» انجام گرفته است. محقق پس از تنظيم متن كتاب به تصحيح آن پرداخته، نص كتاب را بر صفحات مصحف به ترتيب تفسير توزيع كرده است. آيات ابتداى هر بحث را به دليل وجود مصحف در وسط صفحه، حذف نموده است.
چاپ‌ها
اين اثر بارها در لبنان، ایران، مصر و هند تجديد چاپ شده است كه از جمله مى‌توان به چاپ‌هاى تهران 1276ق، 1860م، قاهره 1961م به كوشش ابراهیم عطوه عوض و نيز قاهره 1377ق به كوشش مصطفى سقا اشاره كرد.چاپ دوم برخى در سال 1389ق و 1969م انجام گرفته است.
نسخه حاضر
نسخه حاضر با اعتماد و توجه به چاپ على محمد البجاوى (كه در دو مجلد عرضه شده است)، در يك جلد تنظيم گرديده است. محقق در مقدمه با اختصار درباره روش كتاب و جايگاه آن و چگونگى تصحيح، سخن رانده است. تاريخ مقدمه جمادى الاولى 1419ق، 1998م مى‌باشد.
محقق محترم پس از مقدمه به شرح حال مختصرى از مؤلف و كتب او اشاره دارد.
از آنجايى كه ناشر، سعى داشته دو مجلد نسخه اصلى را تبديل به يك جلد نمايد ناچار شده متن كتاب را با خطى ريز در سه ستون ارائه دهد. فرازهاى آيات و كلمات آن، در ابتداى هر آيه با رقم آن در مصحف مشخص شده است. در هر صفحه كتاب يك يا چند صفحه از مصحف، چاپ شده است. بدين‌جهت كل كتاب در 396 صفحه عرضه گرديده است. در پایان نيز فهرست محتويات كتاب بر اساس سوره‌ها ارائه شده است.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه مصحح و مؤلف و متن كتاب.
- دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، ج 5، ص216.
- دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهى، به كوشش بهاء‌الدين خرمشاهى، ج 1، ص302.
- تفسير و مفسران، آیت‌الله معرفت، ج 2، ص331.