الاقتراح في علم أصول النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'الاقتراح (ابهام زدایی)' به 'الاقتراح (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'ر(' به 'ر (')
جز (جایگزینی متن - 'الاقتراح (ابهام زدایی)' به 'الاقتراح (ابهام‌زدایی)')
 
(۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR15283J1.jpg|بندانگشتی|الاقتراح في علم أصول النحو]]
| تصویر =NUR15283J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =الاقتراح في علم أصول النحو
|+ |
| عنوان‌های دیگر =کتاب الاقتراح فی علم اصول النحو
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|الاقتراح في علم أصول النحو
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|کتاب الاقتراح فی علم اصول النحو
|-
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
|data-type='authors'|[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
| پدیدآوران =  
|-
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر]] (نویسنده)
|زبان  
|زبان  
|data-type='language'|عربی
| زبان =عربی
|-
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏الف‎‏7
|کد کنگره  
| موضوع =
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏الف‎‏7
زبان عربی - نحو
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|زبان عربی - نحو
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|ادب الحوزه
| ناشر =  
|-
ادب الحوزه
|مکان نشر  
| مکان نشر =قم - ایران
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
| سال نشر =
|-
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15283AUTOMATIONCODE
|سال نشر
| چاپ =1
|data-type='publishYear'|
| تعداد جلد =1
|-class='articleCode'
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15283
|کد اتوماسیون
| کتابخوان همراه نور =15283
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE15283AUTOMATIONCODE
| کد پدیدآور =
|}
| پس از =
</div>
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|الاقتراح (ابهام‌زدایی)}}


'''الاقتراح في علم أصول النحو''' اثر عربى [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدين عبدالرحمن سيوطى]] در علم اصول معتبر در علم نحو مى‌باشد.


== معرفى اجمالى ==
==ساختار==
كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و سپس 10 مسأله در اصول نحو و مسائل آن مطرح و مطالب در 7 بخش، تحت عنوانِ كتاب تنظيم شده است.


مؤلف سعى نموده به جميع آراء علماى زمان خويش اشاره كرده و ترتيب مفيدى بر اين آراء ايجاد نمايد و اصول نحوى و قواعد عربى را از كتب ديگر گردآورى كند. از اين‌رو، كتاب حاضر، مرجعى عام، از علم اصول نحو برای مدرسين و مراجعين اهل فن خواهد بود.


«الأقتراح فى علم الأصول النحو» اثر عربى جلال‌الدين عبدالرحمن [[سيوطى]] در علم اصول معتبر در علم نحو مى‌باشد.
كتاب اول به نامِ السماع كه داراى چهارده فرع و يك خاتمه مى‌باشد.
 
كتاب بعدى در اجماع، كتاب سوم در قياس، كتاب چهارم در استصحاب، كتاب پنجم در انواع استدلال، كتاب ششم در تعادل و تراجيح، كتاب هفتم در احوال استنباط كننده اين علم و استخراج كننده آن كه شامل چهار مسأله مى‌باشد.
 
مراجعى كه سيطوى برای كتابش به آنها رجوع كرده شامل: لمع الادله في اصول النحو، الاغراب في جدل الاعراب اثر انبارى، الخصائص اثر ابن جنى، الانصاف في مسائل الخلاف اثر انبارى، التذييل و التكميل اثر ابن حيان مى‌باشند.
 
==گزارش محتوا==
در مقدمه، به 10 مسأله پيرامون مسائلى چون حدّ علم اصول نحو، حدود نحو، حد لغت و اين‌كه آيا لغت را خدا وضع كرده يا بشر؟، مناسبت الفاظ بر معانى در دلالات نحوى، تقسيم حكم نحوى به واجب و غيره، تقسيم حكم نحوى به رخصت و غير رخصت، معلق بودن حكم به دو چيز يا بيشتر و... پرداخته شده است. در مسأله آخر، به اين مطلب اشاره شده است كه الفاظ به واجب و ممتنع و جائز تقسيم مى‌شوند.
 
نویسنده در كتاب اول كه درباره سماع مى‌باشد، به تنبيهى درباره عيب بعضى از قرّاء اشاره كرده است. پيرامون اين مطلب كه قراء قرائات مخلتف و نادرى را ذكر كرده‌اند كه برخى باطل مى‌باشد، مؤلف در دو فصل با استناد به كلام پيامبر(ص)، كلام عرب و اسماء قبائلى كه از عرب أخذ شده، مطالبى را مطرح كرده است. وى در ذيل اين فصل، طى 14 فرع به مواردى جهت استشهاد كلام خود و اين كه بعضى از قرائت‌ها صحيح نيست، اشاره مى‌كند. در فصل پایانى از كتاب اول، به حكم شناخت لغت، نحو و تصريف و سپس تواتر و اخبار آحاد و راويان پرداخته است.


== ساختار ==
تنبيه بعد درباره ادله نحو نزد آقاى «انبارى» است. وى در كتاب دوم به بحث اجماع مى‌پردازد و طى مسأله‌اى بيان مى‌دارد كه آيا اجماع حجت است يا نه. وى در اين راستا سه مذهب و نظريه را بيان مى‌كند و نظريه اجماع سكونى را بررسى مى‌نمايد.


كتاب سوم درباره قياس است و طى فصولى به اركان قياس مى‌پردازد. در فصل اول، موضوع به «مقيس عليه» است و در 18 مسأله به احكام و علل و رأى افرادى چون صاحب مستوفى، ابن جنى و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] درباره علل، اقسام علل، علل‌هاى موجبه و غير موجبه، علت بسيط و مركب، تعليل به دو علت، تعليل دو حكم به يك علت، نقش علت، تعارض علل و تعليل به امور عدمى اشاره شده است.


كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و سپس 10 مساله در اصول نحو و مسائل آن مطرح و مطالب در 7 بخش، تحت عنوانِ كتاب تنظيم شده است.
كتاب چهارم درباره استصحاب و كتاب پنجم پيرامون انواع استدلال است كه از آن جمله است: استدلال به عكس، بيان علت، اصول، استحسان، استقراء و دليل باقى.


مؤلف سعى نموده به جميع آراء علماى زمان خويش اشاره كرده و ترتيب مفيدى بر اين آراء ايجاد نمايد و اصول نحوى و قواعد عربى را از كتب ديگر گردآورى كند. از اين‌رو، كتاب حاضر، مرجعى عام، از علم اصول نحو براى مدرسين و مراجعين اهل فن خواهد بود.
كتاب ششم در تعارض و ترجيح است و كتاب هفتم، درباره احوال مستنبطين علم نحو و مستخرجين آن است و در چهار مسأله، به اين نكات پرداخته كه اولین كسى كه نحو و تصريف را وضع نمود چه كسى است؟ همچنين شروط مستنبط چيست؟ و...


كتاب اول به نامِ السماع كه داراى چهارده فرع و يك خاتمه مى‌باشد.
== وضعيت كتاب ==
تحقيق كتاب توسط دكتر احمد محمد قاسم صورت گرفته است.
 
فهارس پایانى كتاب شامل: آيات قرآنى‌اى كه مورد استشهاد قرار گرفته، أبيات، انصاف الابيات، فهرست اعلام، مراجع و موضوعات است.
 
پاورقى‌هاى كتاب مربوط به ارجاع اسانيد و توضيح بعضى از مطالب كتاب مى‌باشد.


كتاب بعدى در اجماع، كتاب سوم در قياس، كتاب چهارم در استصحاب، كتاب پنجم در انواع استدلال، كتاب ششم در تعادل و تراجيح، كتاب هفتم در احوال استنباط كننده اين علم و استخراج كننده آن كه شامل چهار مساله مى‌باشد.
==منابع مقاله==
متن و مقدمه كتاب.


مراجعى كه سيطوى براى كتابش به آنها رجوع كرده شامل: لمع الادله فى اصول النحو، الاغراب فى جدل الاعراب اثر انبارى، الخصائص اثر ابن جنى، الانصاف فى مسائل الخلاف اثر انبارى، التذييل و التكميل اثر ابن حيان مى‌باشند.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


== گزارش محتوا ==
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]]


[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]


در مقدمه، به 10 مساله پيرامون مسائلى چون حدّ علم اصول نحو، حدود نحو، حد لغت و اين‌كه آيا لغت را خدا وضع كرده يا بشر؟، مناسبت الفاظ بر معانى در دلالات نحوى، تقسيم حكم نحوى به واجب و غيره، تقسيم حكم نحوى به رخصت و غير رخصت، معلق بودن حكم به دو چيز يا بيشتر و... پرداخته شده است. در مساله آخر، به اين مطلب اشاره شده است كه الفاظ به واجب و ممتنع و جائز تقسيم مى‌شوند.
[[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]]


نويسنده در كتاب اول كه درباره سماع مى‌باشد، به تنبيهى درباره عيب بعضى از قرّاء اشاره كرده است. پيرامون اين مطلب كه قراء قرائات مخلتف و نادرى را ذكر كرده‌اند كه برخى باطل مى‌باشد، مؤلف در دو فصل با استناد به كلام پيامبر (ص)، كلام عرب و اسماء قبائلى كه از عرب أخذ شده، مطالبى را مطرح كرده است. وى در ذيل اين فصل، طى 14 فرع به مواردى جهت استشهاد كلام خود و اين كه بعضى از قرائت‌ها صحيح نيست، اشاره مى‌كند. در فصل پايانى از كتاب اول، به حكم شناخت لغت، نحو و تصريف و سپس تواتر و اخبار آحاد و راويان پرداخته است.
[[النحو العربي]]


تنبيه بعد درباره ادله نحو نزد آقاى «انبارى» است. وى در كتاب دوم به بحث اجماع مى‌پردازد و طى مساله‌اى بيان مى‌دارد كه آيا اجماع حجت است يا نه. وى در اين راستا سه مذهب و نظريه را بيان مى‌كند و نظريه اجماع سكونى را بررسى مى‌نمايد.
[[خودآموز هداية في النحو]]


كتاب سوم درباره قياس است و طى فصولى به اركان قياس مى‌پردازد. در فصل اول، موضوع به «مقيس عليه» است و در 18 مساله به احكام و علل و رأى افرادى چون صاحب مستوفى، ابن جنى و سيبويه درباره علل، اقسام علل، علل‌هاى موجبه و غير موجبه، علت بسيط و مركب، تعليل به دو علت، تعليل دو حكم به يك علت، نقش علت، تعارض علل و تعليل به امور عدمى اشاره شده است.
[[معجم القواعد العربية في النحو و التصريف]]


كتاب چهارم درباره استصحاب و كتاب پنجم پيرامون انواع استدلال است كه از آن جمله است: استدلال به عكس، بيان علت، اصول، استحسان، استقراء و دليل باقى.
[[المعجم المفصل في النحو العربي]]


كتاب ششم در تعارض و ترجيح است و كتاب هفتم، درباره احوال مستنبطين علم نحو و مستخرجين آن است و در چهار مساله، به اين نكات پرداخته كه اولين كسى كه نحو و تصريف را وضع نمود چه كسى است؟ همچنين شروط مستنبط چيست؟ و...
[[مبادئ العربية في الصرف و النحو]]


== وضعيت كتاب ==
[[النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب]]


[[الجمل في النحو]]


تحقيق كتاب توسط دكتر احمد محمد قاسم صورت گرفته است.
[[أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق]]


فهارس پايانى كتاب شامل: آيات قرآنى‌اى كه مورد استشهاد قرار گرفته، أبيات، انصاف الابيات، فهرست اعلام، مراجع و موضوعات است.
[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]]


پاورقى‌هاى كتاب مربوط به ارجاع اسانيد و توضيح بعضى از مطالب كتاب مى‌باشد.
[[الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين]]


== منبع ==
[[همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو]]


[[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو]]


متن و مقدمه كتاب.
[[أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك]]




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/20614 مطالعه کتاب الاقتراح في علم أصول النحو در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]