نتیجة‌ الدوله‌

نتیجة‌ الدوله‌
پدیدآوران	ح‍اف‍ظ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍د (نويسنده) بینش، تقی (مصحح)
عنوان‌های دیگر	سه رساله در اختراعات صنعتی: سا‌عت،‌ آسیا‌، دستگا‌ه‌ روغن‌ کشی‌
ناشر	بنياد فرهنگ ايران
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1350ش
چاپ	1
موضوع	اختراعا‌ت ‌-- ایران‌ -- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ 14 - سا‌عتها‌ -- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ 14 - روغن‌ کشی‌ -- ایران‌ -- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ 14 - نثر فارسی - قرن 10ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نتيجة الدولة، اثر محمدحافظ مخترع اصفهانی (اواخر قرن نه و نیمه اول قرن دهم هجری)، مجموعه سه رساله است در اختراعات صنعتی مانند ساعت، آسیا و دستگاه روغن‌کشی که با تصحیح تقی بینش، منتشر شده است.

اثر حاضر، کتابی است دربرگیرنده مجموعه‌ای از اختراعات و ابتکارات دانشوری که فطرتاً قریحه و استعداد خاصی در فهم و به‌کاراندازی تکنیک‌های مؤثر و نو در به‌کارگیری‌ انرژی و استفاده از مواهب طبیعی عنایات پروردگار داشته است.

وی‌ در‌ مقدمه کتاب می‌نگارد که می‌کوشیده است دشواری‌های موجود در امور جاری مردم را رفع کند و در راه این کوشش، به اختراعاتی دست یافته است که شرح و ترتیب کار هریک را‌ جداگانه‌ نگاشته و مجموعه این گزارش‌ها را «نتيجة الدولة» نامیده است.

کتاب چهارده بخش دارد و مؤلف می‌نگارد که چهارده اختراع برابر شماره نام‌های مبارک چهارده معصوم(ع) است و او این سعادت بزرگ‌ را‌ از‌ دولت قرآن و توسل به پیامبر بزرگوار و عترت طاهرین یافته است.

چهارده بخش کتاب

1. تدوین حل متشابه ممزوج در بیان متشابهات قرآن عظیم و فرقان کریم: این رساله حافظان قرآن را یاری می‌کند تا از وقوف و متشابهات و روایت‌های‌ حفص‌ و بکر‌ مطلع باشند. مؤلف می‌نگارد که چون رساله مختصر است، لذا حافظان‌ و قاریان‌ می‌توانند همیشه آن را با خود داشته باشند و در وقت احساس سهو و اشتباه بر آن‌ نظر‌ کنند‌.
2. ساعت (که شرح چگونگی ساخت آن به‌تفصیل در کتاب آمده است).
3. جواز عصاری (کارخانه روغن‌‌کشی‌).
4. طاحونه‌ محمدی (آسیای محمدی).
5. جواز حلاجی (کارخانه حلاجی و پاک کردن پنبه).
6. جواز مهره کشیدن کاغذ‌ (کارخانه‌ مهره‌ کشیدن و صیقل زدن کاغذ).
7. جواز مرکب‌سازی (کارخانه ساخت مرکب تحریر).
8. چرخاب عین (چرخ‌ چاه‌) که آب را از چاه عمیق به‌آسانی می‌کشد.
9. معدل‌ ساعت‌ برای‌ تشخیص ساعات.
10. جام ساعت برای تعیین اوقات.
11. پیاله حکمت.
12. قفل اصفهانی که‌ موجب‌ حفظ خانه و سبب محکمی است.
13. قلمدان اختراعی که مجموعه‌ ادوات‌ کتابت‌ است.
14. کلیدان (=کلیددان) دزدگیر، که دزد به دست خود گرفتار می‌گردد و تا آمدن‌ صاحب‌ خانه‌ متحیر و متألم است.

منابع مقاله

فکرت، محمدآصف، «نگاهی به کتاب نتيجة الدولة»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه پژوهش، مرداد و شهریور 1376-شماره 45، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30570