۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ابن خباز، احمد بن حسین را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ابن خباز، احمد بن حسین منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE20942AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE20942AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''ابن خَبّاز، ابوالعباس شمس‌الدین، یا ابوعبدالله احمد بن حسین''' (589 - | '''ابن خَبّاز، ابوالعباس شمس‌الدین، یا ابوعبدالله احمد بن حسین''' (589 -639ق)، ادیب، فقیه شافعى و زبان‌شناس نابینای موصلى. | ||
== ولادت == | |||
از شیوه و چگونگى زندگانى وی اطلاع چندانى در دست نیست. [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] وی را اصلاً از اهالى اربل مى‌داند، اما غسانى او را زاده موصل پنداشته است و یمانى نیز گوید كه وی ساكن موصل بود و در همین شهر نشو و نما یافت و به تحصیل علوم متداول پرداخت. | |||
== تحصیلات == | |||
از استادان و شاگردان وی نیز اطلاعى در دست نیست. اما گویند وی بعد از شیخ خویش بر كرسى استادی تكیه زد و به تدریس علوم نحو، لغت، عروض، فرائض و حساب پرداخت و در این امر چنان موفق بود كه بسیاری از طالبان علم نزد وی گرد مى‌آمدند. | |||
حافظه بسیار نیرومند وی، زبانزد خاص و عام بود به‌گونه‌ای كه یمانى كسى را در آن زمان همانند او نشناخته است. از جمله گویند الإیضاح، التكملة، المفصل و نیز چندین دیوان شعر را حفظ داشت. ذهبى او را به خصوص در علوم ادب زبردست دانسته و از او به «العلّامة» یاد مى‌كند. در خلال كارهای او به نوعى كوشش در نوآوری نیز برمى‌خوریم، مثلاً در مورد این اصل كه زیادت حرف در كلمه بر زیادت معنى دلالت دارد، جست‌وجوی بسیار كرده و استادانش را در این امر عاجز دیده است و سپس خود با پژوهش بسیار و با توجه به [[التفسير الكبير (فخر رازی)|تفسیر فخررازی]] (د 606ق/1409م) مثال‌های فراوانى در این زمینه عرضه كرده است. | |||
ابن خباز شعر نیز مى‌سروده است. اما در منابع بجز چند بیت از او چیزی در دست نیست: ذهبى، چهار بیت، ابن تغری بردی، دو بیت در تغزل و یمانى دو بیت در نكوهش معاصران از وی نقل كرده‌اند. | ابن خباز شعر نیز مى‌سروده است. اما در منابع بجز چند بیت از او چیزی در دست نیست: ذهبى، چهار بیت، ابن تغری بردی، دو بیت در تغزل و یمانى دو بیت در نكوهش معاصران از وی نقل كرده‌اند. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی 50 ساله بود كه در موصل چشم از جهان فروبست. در سال مرگ وی اختلاف است. متقدمان تا | وی 50 ساله بود كه در موصل چشم از جهان فروبست. در سال مرگ وی اختلاف است. متقدمان تا [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطى]]، مرگ او را 629ق دانسته‌اند، اما [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطى]]، تاریخ وفات او را 637ق مى‌داند. مدرس بر اساس نسخه خطى الغرة ابن خباز، تاریخ اتمام تألیف آن را 23 صفر 639ق دیده و به قطع، مرگ او را چند ماهى بعد از این تاریخ ذكر كرده است. نسخه اسكوریال نیز مؤید این نظر است. | ||
==آثار == | ==آثار == | ||
===آثار خطی=== | ===آثار خطی=== | ||