ایران در شعر شاعران آذربایجان و آران

ایران در شعر شاعران آذربایجان و آران
پدیدآوران	سبکدل، محمدتقی (نویسنده)
ناشر	آناس: مؤسسه تاریخ و فرهنگ دیار کهن
مکان نشر	تبریز
سال نشر	1400
چاپ	اول
شابک	‎7ـ80ـ7095ـ622ـ978
کد کنگره	‏

ایران در شعر شاعران آذربایجان و آران به کوشش دکتر محمدتقی سبکدل، این کتاب را که گردآورنده با بررسی هزار سال ادبیات ایران و تتبع در دواوین متعدد شعرای نامی به انجام رسانده، دربردارندۀ بررسی اجمالی و اشعار بیش از سی شاعر نامی آذری و آرانی است که در مدح ایران سمند طبع خود را جولان داده‌اند.

گزارش کتاب

توصیف سرزمین ایران بخش مهمی از آثار شاعران ایران و آران را به خود اختصاص داده است؛ شهریار، همام تبریزی، قطران تبریزی، خاقانی، نظمی تبریزی و .... در آثار خود از هویت ملی و ایرانی و پاسداشت مقام منزلت ایرانی سخن گفته و او را در استواری به کوهی عظیم تشبیه نموده‌اند. ذکر گذشتۀ رؤیایی ایران و تقدیس میراث ایرانیان قدیم از جمله مواردی است که در اشعار شاعران آذربایجان برجسته است.

ابراز احساسات وطن‌دوستی، حق مسلم هر فردی است. شاعران آذربایجان با احساس وطن‌دوستی، نیت خالصانۀ خود را آشکار می‌سازند و مابین احساسات وطن‌دوستی و ناسیونالیسم تفاوتی ماهوی قائل هستند. آنها با ردّ حس ناسیونالیسم و انتقاد نسبت آن، احساسات لطیف میهن‌دوستی را در اشعارشان نشان داده‌اند و میهن‌گرایی وجه بسیار بارز اشعار شاعران آذربایجان بود؛ به گونه‌ای که عشق و علاقۀ بی‌پایان شاعر به میهن خود نمودی آشکار در اشعارش داشت و شاعران با توجه به زادبوم خود در نگاهی عام‌تر و بالاتر عشق و علاقۀ خود به ایران را در اشعارشان تجسم می‌بخشند.

اساس هویت شاعران آذربایجان در آثارش ریشه داشتن در خاک ایران است؛ ایرانی که از نونهالی تا کهنسالی شاعر را پرورده و ریشه‌های وجودش در عمق این خاک دویده و از آن خاک روزی خورده است. پس دلبستگی شاعران آذربایجان به سرزمین ایران جاودانگی است و اگر هنوز باز هم آزموده شوند، ثابت می‌شود که همیشه آمادۀ فداکاری و جانبازی برای ایران هستند.

ستایش سرزمین، ستایش یک نمود آرمانی است که برای شاعران دارای ارزش ذاتی است و شعرا در این‌باره از اشعار همچون سربازی است که در یک رسالت تاریخی ـ اجتماعی به هواداری از سرزمین خود می‌پردازند و در این میان خویشتن را نیز آشکار می‌کند و در نهایت رابطه‌ای دوسویه میان او و سرزمین ایجاد می‌گردد.

این کتاب را که گردآورنده با بررسی هزار سال ادبیات ایران و تتبع در دواوین متعدد شعرای نامی به انجام رسانده، دربردارندۀ بررسی اجمالی و اشعار بیش از سی شاعر نامی آذری و آرانی است که در مدح ایران سمند طبع خود را جولان داده‌اند. در این پژوهش می‌توان ایران‌دوستی مردم آذربایجان و آران را دید. گرچه آران بعد از جدایی غم‌بار از ایران در پی قراردادهای ننگین گلستان و ترکمانچای به سرنوشت تلخی دچار شد، با این حال این سروده‌ها می‌تواند مصل مشترک روزگار وصل آران به ایران باشد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات