کسایی، علی بن حمزه: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = کسایی، علی بن حمزه | تصویر = NUR01998.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = | نسب = | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = | کشور تولد = | محل زندگی = | رحلت = | شهادت = | مدفن = | طول عمر = |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| تخلص = | | تخلص = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر = | | نام پدر =حمزه | ||
| ولادت = | | ولادت =119ق | ||
| محل تولد = | | محل تولد =کوفه | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| رحلت = | | رحلت =۱۸۹ق | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن =در راه طوس در زنبویه، از روستاهای ری | ||
| طول عمر = | | طول عمر = | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید ={{فهرست جعبه عمودی | [[حمزه زیات]] | [[محمد بن عبدالرحمن بن ابی‌لیلا]] | [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]}} | ||
| مشایخ = | | مشایخ = | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
| علایق پژوهشی = | | علایق پژوهشی = | ||
| سبک نوشتاری = | | سبک نوشتاری = | ||
| آثار = | | آثار ={{فهرست جعبه عمودی | [[معاني القرآن (کسایی)]] | [[متشابه القرآن]] | [[ما تلحن فيه العامة]]}} | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==ولادت و تربیت== | ==ولادت و تربیت== | ||
* ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن عثمان اسدی کوفی، مشهور به | * ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن عثمان اسدی کوفی، مشهور به کسایی هرچند در کوفه زاده شد، ولی اصالت ایرانی داشت و بغداد را وطن خودش قرار داد. او قرائت قرآن را از [[حمزه زیات]] و [[محمد بن عبدالرحمن بن ابی‌لیلا]] آموخت<ref>ر.ک: الداوودي، ج1، ص405</ref>. | ||
* کسایی همچنین از امام صادق(ع)، سلیمان بن ارقم و اعمش و ابوبكر بن | * کسایی همچنین از [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، [[سلیمان بن ارقم]] و [[اعمش]] و [[ابوبكر بن عیاش]]، حدیث شنید<ref>ر.ک: الذهبي، ج۱۲، ص300</ref>. | ||
==تدریس و آفرینش ادبی== | ==تدریس و آفرینش ادبی== | ||
* دانشورانی مانند قاسم بن | * دانشورانی مانند [[ابوعبید، قاسم بن سلام|قاسم بن سلام]]، [[یحیی فراء]]، [[خلف احمر]] و جمعی دیگر از شاگردان ممتاز کسایی در روایت و قرائت بودند<ref>ر.ک: الذهبي، ج۱۲، ص۳۰۱</ref>. | ||
* کسایی، شاعری کم‌گوی بود. از جمله اشعار او، قصیده‌ای در مدح و ضرورت دانش نحو است<ref>ر.ک: الأمين، ج8، ص233</ref> با این سرآغاز: | * کسایی، شاعری کم‌گوی بود. از جمله اشعار او، قصیده‌ای در مدح و ضرورت دانش نحو است<ref>ر.ک: الأمين، ج8، ص233</ref> با این سرآغاز: | ||
{{شعر}} {{ب|''إِنَّمَا النَّحْوُ قِياسٌ يتَّبَعْ''|2=''وَ بِهِ فِي كُلِّ أَمْرٍ ينْتَفَعْ''}} {{پایان شعر}} | {{شعر}} {{ب|''إِنَّمَا النَّحْوُ قِياسٌ يتَّبَعْ''|2=''وَ بِهِ فِي كُلِّ أَمْرٍ ينْتَفَعْ''}} {{پایان شعر}} | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
کسایی سرانجام در سال 189ق، در ری، جان به جان‌آفرین سپرد<ref>ر.ک: الزركلي، ج4، ص283</ref>. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
* [[النوادر]]. | * [[النوادر]]. | ||
* [[مختصر في النحو]]. | * [[مختصر في النحو]]. | ||
* [[المتشابه في القرآن]]<ref>ر.ک: الزركلي، ج4، ص283</ref>. | * [[متشابه القرآن|المتشابه في القرآن]]<ref>ر.ک: الزركلي، ج4، ص283</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[مشتبهات القرآن | [[مشتبهات القرآن]] | ||
[[معاني القرآن (کسایی)]] | [[معاني القرآن (کسایی)]] | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
[[ما تلحن فيه العامة]] | [[ما تلحن فيه العامة]] | ||
[[اعراب مئة آية من سورة البقرة فی الصرف و النحو و المعانی]] | [[اعراب مئة آية من سورة البقرة فی الصرف و النحو و المعانی]] | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۶: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1403]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1403 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1403 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1403 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1403 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۳
| کسایی، علی بن حمزه | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | حمزه |
| ولادت | 119ق |
| محل تولد | کوفه |
| رحلت | ۱۸۹ق |
| مدفن | در راه طوس در زنبویه، از روستاهای ری |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
علی بن حمزه کسایی (119-۱۸۹ق)، شاعر، سرآمد علم نحو و قرائت و یکی از قاریان هفت‌گانه در قرن دوم هجری قمری در بغداد، کتاب او به نام معاني القرآن از مهم‌ترین آثار در زمینه واژه‌شناسی قرآن کریم است.
ولادت و تربیت
- ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن عثمان اسدی کوفی، مشهور به کسایی هرچند در کوفه زاده شد، ولی اصالت ایرانی داشت و بغداد را وطن خودش قرار داد. او قرائت قرآن را از حمزه زیات و محمد بن عبدالرحمن بن ابی‌لیلا آموخت[۱].
- کسایی همچنین از امام صادق(ع)، سلیمان بن ارقم و اعمش و ابوبكر بن عیاش، حدیث شنید[۲].
تدریس و آفرینش ادبی
- دانشورانی مانند قاسم بن سلام، یحیی فراء، خلف احمر و جمعی دیگر از شاگردان ممتاز کسایی در روایت و قرائت بودند[۳].
- کسایی، شاعری کم‌گوی بود. از جمله اشعار او، قصیده‌ای در مدح و ضرورت دانش نحو است[۴] با این سرآغاز:
| إِنَّمَا النَّحْوُ قِياسٌ يتَّبَعْ | وَ بِهِ فِي كُلِّ أَمْرٍ ينْتَفَعْ |
ارتباط با عباسیان
کسایی مدتی با صحرانشینان زندگی کرد و در میان قبایل مختلف گشت و از فصیحان آنان، کلام عرب را شنید؛ تا اینکه در نقل کلام عرب و لغت سرآمد گردید. وقتی کسایی از بادیه بازگشت، مهدی عباسی او را نزد خود خواند و او را از خاصّان خود قرار داد. از آن به بعد به‌عنوان معلم ادبیاتِ هارون‌الرشید و پس از او امین (فرزند هارون) تعیین شد. به‌تدریج نزد امین از منزلت بالایی برخوردار شد، تا آنجا که امین، او را از همنشینان خود قرار داد[۵].
وفات
کسایی سرانجام در سال 189ق، در ری، جان به جان‌آفرین سپرد[۶].
آثار
- ما تلحن فيه العامة (کسایی).
- معاني القرآن (کسایی).
- المصادر.
- الحروف.
- القرائات.
- النوادر.
- مختصر في النحو.
- المتشابه في القرآن[۷].
پانویس
منابع مقاله
- الداوودي، شمس‌الدین، «طبقات المفسرين»، دارالكتب العلمية، بیروت.
- الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، بیروت، 1980م.
- الأمين، السيد محسن، «أعيان الشيعة»، تحقیق و تخریج: حسن الأمين.
- الذهبي، شمس‌الدين، «تاريخ الإسلام»، تحقیق عمر عبدالسلام التدمري، دارالكتاب العربي، بیروت، 1413ق.
- ترمانینی، عبدالسلام، «رویدادهای تاریخ اسلام»، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.